Gay-Lussac (Q69)
„Gay-Lussac” w 1913 r.
|
Klasa
|
okręt podwodny
|
Typ
|
Pluviôse
|
Historia
|
Stocznia
|
Arsenal de Toulon
|
Położenie stępki
|
1906
|
Wodowanie
|
17 marca 1910
|
Marine nationale
|
Wejście do służby
|
styczeń 1911
|
Wycofanie ze służby
|
1919
|
Dane taktyczno-techniczne
|
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu
|
398 ton 550 t
|
Długość
|
51,1 m
|
Szerokość
|
4,9 m
|
Zanurzenie
|
3 m
|
Zanurzenie testowe
|
40 m
|
Rodzaj kadłuba
|
dwukadłubowy
|
Napęd
|
2 silniki parowe potrójnego rozprężania, 2 kotły, łączna moc 700 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 450 KM 2 śruby
|
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu
|
12 węzłów 8 w.
|
Zasięg
|
powierzchnia: 1500 Mm przy 9 w. zanurzenie: 50 Mm przy 5 w.
|
Uzbrojenie
|
8 torped
|
Wyrzutnie torpedowe
|
7 × 450 mm (1 wewnętrzna na dziobie, 6 zewnętrznych)
|
Załoga
|
24
|
|
Gay-Lussac (Q69) – francuski oceaniczny okręt podwodny z okresu I wojny światowej, piętnasta zamówiona jednostka typu Pluviôse. Została zwodowana 17 marca 1910 roku w stoczni Arsenal de Toulon, a do służby w Marine nationale weszła w styczniu 1911 roku. Okręt został skreślony z listy floty w końcu 1919 roku.
Projekt i dane taktyczno–techniczne
„Gay-Lussac” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1905 roku[1][2]. Jednostkę zaprojektował inż. Maxime Laubeuf, powracając do napędu parowego na powierzchni[3][4]. Wadą okrętu był długi czas zanurzania[2][3].
„Gay-Lussac” był średniej wielkości oceanicznym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej. Długość całkowita wynosiła 51,1 metra, szerokość 4,9 metra i zanurzenie 3 metry[1][2][3]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 398 ton, a w zanurzeniu 550 ton[1][2][3]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwie maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 700 koni mechanicznych (KM), do których parę dostarczały dwa kotły du Temple[1][2][3]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 450 KM[1][2][3]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 12 węzłów na powierzchni i 8 węzłów w zanurzeniu[1][3][5]. Zasięg wynosił 1500 Mm przy prędkości 9 węzłów (lub 900 Mm przy prędkości 12 węzłów) w położeniu nawodnym oraz 50 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[1][2][3]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 40 metrów[6].
Okręt wyposażony był w siedem wyrzutni torped kalibru 450 mm: jedną wewnętrzną na dziobie[a], dwie zewnętrzne systemu Drzewieckiego, dwie zewnętrzne po obu stronach kiosku (odchylone o 6° od osi symetrii okrętu) i dwie zewnętrzne na rufie (odchylone o 1° od osi symetrii okrętu), z łącznym zapasem 8 torped model 1904[1][2][3]. Załoga okrętu składała się z 24 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2][7].
Budowa i przebieg służby
„Gay-Lussac” zbudowany został w Arsenale w Tulonie[1][2][3]. Stępkę okrętu położono w 1906 roku[6], został zwodowany 17 marca 1910 roku[1][2][3], a do służby przyjęto go w styczniu 1911 roku[6]. Okręt otrzymał nazwę na cześć wybitnego francuskiego naukowca z przełomu XVIII i XIX wieku – Josepha Gay-Lussaca. Jednostka otrzymała numer burtowy Q69[1].
„Gay-Lussac” był intensywnie wykorzystywany podczas wojny[6]. Okręt został skreślony z listy floty w końcu 1919 roku[1][8].
Uwagi
- ↑ Zdemontowana w 1914 roku, po wypadku na bliźniaczej jednostce „Fresnel”, który został zalany przez wodę, która dostała się do wnętrza okrętu przez dziobową wyrzutnię torped[2][3].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 209.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 140.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 81.
- ↑ John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 199.
- ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
- ↑ a b c d Ivan Gogin: PLUVIÔSE submarines (1908 - 1911). Navypedia. [dostęp 2016-12-31]. (ang.).
- ↑ Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-12-31]. (ang.).
- ↑ Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 82.
Bibliografia
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.). Brak numerów stron w książce
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.). Brak numerów stron w książce
- Ivan Gogin: PLUVIÔSE submarines (1908 - 1911). Navypedia. [dostęp 2016-12-31]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1. Brak numerów stron w książce
- Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.). Brak numerów stron w książce
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.). Brak numerów stron w książce
- Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-12-31]. (ang.).