PROFILBARU.COM

Gaj
	niestandaryzowana część wsi
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	ostrowiecki
Gmina	Waśniów
Część miejscowości	Śnieżkowice
Kod pocztowy	27-425
SIMC	nie nadano
	Położenie na mapie gminy Waśniów Gaj
	Położenie na mapie Polski Gaj
	Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Gaj
	Położenie na mapie powiatu ostrowieckiego Gaj
	50°53′19″N 21°14′31″E/50,888611 21,241944

Gaj – nieoficjalna nazwa części wsi Śnieżkowice w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Waśniów^[1].

Historia

Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego nazwa miejscowości była typowa dla wielu drobniejszych osad zakładanych wśród gajów – miejsc przeważnie pagórkowatych, suchych, porosłych drzewami liściastymi – i dlatego chętnie wybieranych na siedziby ludzkie oraz miejsca odbywania obrzędów religijnych w epoce pogańskiej. Nie było gajów tam, gdzie nie było lasów liściastych. Stąd nazwa ta rzadko pojawia się na prawym brzegu Wisły.

Gaj był folwarkiem dóbr Chocimów, w powiecie opatowskim, gminie i parafii Waśniów, wspominany już przez Długosza^[3].

W 1633 roku urodził się tu i mieszkał do roku ok. 1660 historyk i poeta polskiego baroku – Wespazjan Kochowski^[3].

W 1827 roku Gaj posiadał tylko 1 dom i 4 mieszkańców. Spis wsi i osad guberni radomskiej z 1878 roku nie wymienia go już wcale^[3].

Problem lokalizacji miejsca rodzinnego dworu Kochowskich

Szereg biografii poety podaje nieprecyzyjnie np. "Urodził się na początku 1633 roku w Gaju (Sandomierskie)"^[4], ...u podnóża Gór Świętokrzyskich". Lokalizacja dworu Kochowskich nie została do tej pory ustalona.

Sprzedaż dworu za życia poety (1660), obecne nieistnienie dworu poety i miejscowości oraz popularność nazwy Gaj utrudnia identyfikację. Istnieje kilka teorii – prawdopodobnych lokalizacji w okolicach Waśniowa:

**historyczne miejsca o nazwie *Gaj* w okolicy Waśniowa, w których mógł urodzić się Wespazjan Kochowski**
lp.	opis	współrzędne geograficzne	uwagi
1	Gaj – przysiółek pomiędzy Śnieżowicami, Boksycami a Zajączkowicami istniejący na współczesnych mapach topograficznych – przyjmowany powszechnie	50°53′15″N 21°14′30″E/50,887500 21,241667	^[5]
2	Gaj w Zagajach Boleszyńskich	50°57′00,000″N 21°13′00,001″E/50,950000 21,216667	^[5]
3	Gaj w Zagajach Grzegorzewskich	50°53′11,67″N 21°10′26,10″E/50,886575 21,173917	^[5]
4	Strupice-Gaj	pozycja przybliżona 50°54′11,002″N 21°14′34,001″E/50,903056 21,242778	^[6]
5	Gaj oznaczony na austriackiej mapie Antoniego Mayera von Heldensfelda z roku 1804, zlokalizowany w połowie drogi między wsiami należącymi do Kochowskich: Dobruchną a Kowalkowicami. Dodatkowym argumentami są: fragmenty cegieł i ceramiki typowej dla XVII w występujące powierzchniowo na miejscu po nieistniejącym dworze oraz widok na Święty Krzyż z miejsca po dworze, opisywanego w wierszach poety	pozycja przybliżona 50°53′38,080″N 21°12′17,644″E/50,893911 21,204901	^[5]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 31115
↑ Śnieżkowice, [w:] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1281 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ ^a ^b ^c Gaj, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 438 .
↑ WESPAZJAN KOCHOWSKI BIOGRAM. staropolska.pl. [dostęp 2009-10-05]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Zbigniew TYCZYŃSKI: Archeolodzy szukają śladów poety Wespazjana Kochowskiego. Echo Dnia. [dostęp 2009-10-02]. (pol.).
↑ Waśniów. Fundacja Rozwoju Wsi Kieleckiej. [dostęp 2009-10-02]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Gaj, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 438 .
Zbigniew TYCZYŃSKI: Archeolodzy szukają śladów poety Wespazjana Kochowskiego. Echo Dnia. [dostęp 2009-10-01]. (pol.).
Gaj. świętokrzyskie. [dostęp 2013-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-17)]. (pol.).
strona gminy Wasniów. [dostęp 2009-10-01]. (pol.).