Filip Wilhelm (ur. 24 listopada 1615 w Neuburg an der Donau, zm. 2 września 1690 w Wiedniu) – hrabia-palatyn neuburski w 1653–1685 oraz książę Jülich i Bergu w 1653–1679, następnie hrabia-palatyn reński i elektor Rzeszy oraz tytularny antykról Czech w 1685–1690, z reńskiej linii dynastii Wittelsbachów.
Życiorys
Syn hrabiego palatyna Wolfganga Wilhelma Wittelsbacha i Magdaleny Wittelsbach księżniczki bawarskiej.
Odebrał staranne katolickie wychowanie. Edukacją młodego hrabiego zajmowali się jezuici. Dzieciństwo spędził w Neuburgu nad Dunajem oraz Düsseldorfie.
8 czerwca 1642 w Warszawie poślubił Annę Katarzynę Konstancję, córkę polskiego króla Zygmunta III Wazy i jego drugiej żony Konstancji Austriaczki. Anna przywiozła ze sobą spore wiano 243 333 talarów, klejnoty wartę 300 000 talarów, kosztowności ze złota i srebra, tkaniny i perskie dywany. Posag obejmował również posiadłości we Włoszech w Foggii, Kalabrii i Abruzji (spadek po prababce Anny – Bonie Sforzy). Anna zmarła 8 października 1651. Para nie miała dzieci.
Po raz drugi ożenił się 3 września 1653; jego wybranką została Elżbieta Amalia Hessen-Darmstadt, córka landgrafa heskiego Jerzego II i Zofii Eleonory Wettyn księżniczki saksońskiej. Elżbieta była w ciąży 23 razy, urodziła 17 dzieci z czego 14 dożyło dorosłości i odegrało ważną rolę w historii.
Był kandydatem stronnictwa francuskiego do korony polskiej w czasie elekcji 1674 roku[1].
W 1685 roku umiera bezpotomnie elektor Palatynatu Reńskiego Karol II Wittelsbach, a wraz z nim linia protestancka Wittelsbachów Reńskich Pfalz-Simmern. Tytuł elektorski i ziemie przejmuje Filip Wilhelm jako przedstawiciel katolickiej linii Pfalz-Neuburg (potomkowie króla Niemiec Ruprechta Wittelsbacha). Zmiana wyznania władcy wiązała się ze zmianą wyznania panującego w całym Palatynacie. Filip Wilhelm przyrzekł Karolowi, że będzie władcą tolerancyjnym, jednak wśród mieszkańców wyznających kalwinizm rządy katolika budziły negatywne emocje. Dzięki tolerancyjnej polityce wyznaniowej udało się unikać elektorowi zamieszek religijnych. Kolejnym problemem były roszczenia siostry Karola II Elżbiety Charlotty Wittelsbach. W jej imieniu król Francji Ludwik XIV zażądał prawa dziedziczenia Palatynatu Reńskiego spowodowało to wybuch wojny palatynackiej, która spustoszyła cały kraj.
Wiosną 1690 roku udał się do Wiednia na koronację swojego wnuka Józefa I Habsburga na króla niemieckiego. Zmarł 2 września 1690 w Wiedniu. Został pochowany w Neuburgu.
Przypisy
- ↑ Krystyn Matwijowski, Pierwsze sejmy z czasów Jana III Sobieskiego, Wrocław 1976, s. 17.
Bibliografia
- Wdowiszewski Z., Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, Kraków 2005, s. 236–237.
| Hrabiowie palatyni Lotaryngii (945–1356) |
|
|---|
| Hrabiowie palatyni Reńscy (1085–1356) | |
|---|
| Elektorzy Palatynatu (1356–1777) | |
|---|
.svg)
