Filharmonia Bałtycka

Filharmonia Bałtycka

nr rej. 886 z 30 grudnia 1983[1]
Widok na gmach z wieży bazyliki mariackiej
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Miejscowość	Gdańsk
Adres	ul. Ołowianka 1
Typ budynku	filharmonia
Styl architektoniczny	neogotyk, modernizm
Architekt	Marcin Kozikowski
Powierzchnia użytkowa	20 300 m²
Rozpoczęcie budowy	1998
Ukończenie budowy	2005
Właściciel	Samorząd Województwa Pomorskiego
Położenie na mapie Gdańska Gdańsk, Filharmonia Bałtycka
Położenie na mapie Polski Gdańsk, Filharmonia Bałtycka
Położenie na mapie województwa pomorskiego Gdańsk, Filharmonia Bałtycka
54°21′09,87″N 18°39′34,63″E
Strona internetowa

Polska Filharmonia Bałtycka im. Fryderyka Chopina w Gdańsku – filharmonia w Gdańsku, na wyspie Ołowianka, w zabytkowych, przebudowanych i rozbudowanych budynkach dawnej miejskiej elektrowni.

Historia

Instytucja założona została w 1945 jako Miejska Orkiestra Symfoniczna. Koncert inauguracyjny odbył się 29 września 1945 w Sopocie. Do 1949 orkiestra powiększyła się do 81 osób i zaliczana była do najlepszych orkiestr w Polsce, a w ślad za tym, w uznaniu wysokiego poziomu, orkiestra w kwietniu 1945 została upaństwowiona i zyskała nazwę Państwowej Filharmonii Bałtyckiej.

Filharmonia Bałtycka nocą

W 1953 połączona została ze Studium Operowym i przekształciła się w Państwową Operę i Filharmonię Bałtycką. Nową instytucją kierował artystycznie Kazimierz Wiłkomirski. Orkiestra miała wówczas dwojakie przeznaczenie: symfoniczne i operowe.

Następnie, na początku lat 70. dokonano rozdziału kompetencji. Koncert inauguracyjny Gdańskiej Orkiestry Symfonicznej odbył się w styczniu 1975.

Ostateczne rozdzielenie filharmonii od opery, współegzystujących nieprzerwanie przez cztery dziesięciolecia instytucji, nastąpiło w roku 1993, kiedy funkcję dyrektora objął Roman Perucki. Niezależna instytucja – Polska Filharmonia Bałtycka im. Fryderyka Chopina – pilnie potrzebowała nowej siedziby.

Nowa siedziba

Wnętrze głównej sali koncertowej filharmonii

Wejście administracyjne

Wnętrze głównej sali koncertowej

Salon Gdański, antresola

Fryderyk Chopin autorstwa Giennadija Jerszowa

Siedzibą Filharmonii Bałtyckiej jest zespół budynków po dawnej elektrociepłowni z końca XIX wieku, znajdujący się na wyspie Ołowianka w Gdańsku. W latach 1998–2005 zrealizowano nowatorską w skali kraju rewitalizację tego poprzemysłowego terenu, dostosowując go do potrzeb nowej Filharmonii.

Kompleks miejskiej elektrowni na Ołowiance wybudowała w latach 1897–1898 berlińska firma Siemens & Halske, a dalsza rozbudowa trwała do 1913. Budynek z cegły zachwycał dekoracyjną neogotycką fasadą zdobioną rozetami, flankami, wieżyczkami, a nawet dwiema basztami. W ostatnich wojennych miesiącach 1945 obiekt doznał poważnych zniszczeń. Uruchomiona ponownie w sierpniu 1945 elektrownia funkcjonowała aż do momentu jej zamknięcia w 1996.

Projekt przebudowy, rozbudowy i dostosowania budynków wykonała pracownia architektoniczna Marcina Kozikowskiego KD Kozikowski Design. Filharmonia Bałtycka składa się z 7 segmentów, obejmujących:

• koncertową salę główną na 1000 miejsc
• salę kameralną (jazzową) na 200 miejsc
• dwie sale wielofunkcyjne
• foyer (sala wystawowa, 808 m²)
• hotel na 60 miejsc
• zaplecze

W 2007 w Filharmonii umieszczono wykonane przez Gennadija Jerszowa brązowe popiersie Fryderyka Chopina, patrona Filharmonii Bałtyckiej.

Główna sala koncertowa

Główna sala koncertowa posiada 1000 miejsc. Jej akustykę zaprojektował Witold Straszewicz wraz z Ewą Więckowską-Kosmalą.

Sala wyposażona jest w najnowocześniejszy sprzęt oświetleniowy i nagłośnieniowy^{[potrzebny przypis]}, system tłumaczeń symultanicznych, system wspomagający słyszenie oraz system projekcji statycznej i dynamicznej. Specjalnie zaprojektowane ruchome podsufitowe ekrany oraz materiały wykończeniowe sali pozwalają na dowolną konfigurację akustyki. Działa w niej także nowoczesny system łączy światłowodowych umożliwiających transmisje radiowe i telewizyjne.

Organy

W głównej sali koncertowej znajdują się 91-głosowe organy o 4 manuałach i klawiaturze pedałowej. Organy wybudowała w 1955 szwajcarska firma Kuhn w katedrze w Lozannie. W 2004 zostały przeniesione z Lozanny do sali Filharmonii Bałtyckiej.

Dyrektorzy naczelni

• Roman Perucki (od 1993)

Dyrektorzy artystyczni

Dyrektorzy artystyczni Filharmonii Bałtyckiej (chronologicznie):

• Zbigniew Turski (1945–1946)
• Stefan Śledziński (1946–1949)
• Zygmunt Latoszewski (1949–1952; 1955–1961)
• Kazimierz Wiłkomirski (1952–1955)
• Jerzy Katlewicz (1961–1968)
• Jerzy Procner (1968–1972)
• Zbigniew Chwedczuk (1972–1976)
• Zygmunt Rychert (1976–1981; 1998–2003)
• Bogusław Madey (1981–1983)
• Jerzy Salwarowski (1983–1984 Konsultant ds. artystycznych)
• Wojciech Czepiel (1984–1986)
• Wojciech Rajski (1987–1989)
• Paweł Przytocki (1989–1991)
• Janusz Przybylski (1992–1993)
• Roman Perucki (1993–1998)
• Michał Nesterowicz (2004–2008)
• Kai Bumann (2008–2012)
• Ernst van Tiel (2012–2017)
• George Tchitchinadze (od 2017^[2])

Zobacz też

• Kultura w Gdańsku

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-05-06] .
2. George Tchitchinadze dyrektorem artystycznym orkiestry Filharmoni Bałtyckiej na kolejną kadencję. pomorskie.eu, 30 sierpnia 2022. [dostęp 2022-08-30].

Linki zewnętrzne

• Filharmonia Bałtycka na stronach Urzędu Miejskiego w Gdańsku. gdansk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-12)].
• POLSKA FILHARMONIA BAŁTYCKA IM. FRYDERYKA CHOPINA w gedanopedii

Kontrola autorytatywna (budynek użyteczności publicznej):

• ISNI: 0000000110336251
• VIAF: 128291066
• LCCN: n2009038034