Kaspar Förster młodszy

Kaspar Förster młodszy
Data i miejsce urodzenia	ochrz. 28 lutego 1616 ; Gdańsk
Pochodzenie	niemieckie
Data i miejsce śmierci	2 lutego 1673 ; Gdańsk Oliwa
Gatunki	muzyka poważna, muzyka barokowa
Zawód	kompozytor, śpiewak, kapelmistrz

Kaspar Förster młodszy (ochrzczony 28 lutego 1616 w Gdańsku, zm. 2 lutego 1673 w Gdańsku Oliwie)^[1]^[2] – kompozytor, śpiewak (słynny z niezwykle rozległej skali głosu – od basu do sopranu^{[potrzebny przypis]}) i kapelmistrz.

Życiorys

Pochodził z rodziny muzycznej – był synem kompozytora gdańskiego, Kaspara Förstera starszego, u którego pobierał pierwsze nauki w dziedzinie muzyki. Od 1633 studiował w Rzymie w Collegio Germanico, w tym czasie był też aktywny na dworze Medyceuszów we Florencji^[1]. Stamtąd został zaproszony w 1637 do Warszawy, gdzie w ramach uroczystości weselnych brał udział jako śpiewak w wystawieniu La Santa Cecilia.

W latach 1637–1651 był dyrygentem chóru i śpiewakiem (bas) kapeli królewskiej w Warszawie La Santa Cecilia, gdzie uzupełniał swą wiedzę muzyczną u działającego na dworze włoskiego kompozytora Marco Scacchiego^[2]. Wspomina go współczesny mu kompozytor i administrator królewski, Adam Jarzębski, w swoim Opisaniu Warszawy:

Masz tam z FORSZTERA altystę,
W bas i tenor, dyszkatystę;
Gdy chce, wzgórę wyprawuje,
Potym nadół wyśpiewuje
Kilka oktaw, to nowina!

Jako muzyk działał w Kopenhadze na dworze króla Fryderyka III (1652-55). Po wybuchu wojny między Danią i Szwecją (1655) wrócił do rodzinnego Gdańska, gdzie objął funkcję kapelmistrza w kościele Mariackim. Następnie powrócił na dwór Fryderyka III, gdzie pracował w latach 1661-1667. W tym czasie kilkakrotnie odwiedził Wenecję, gdzie studiował u Giacomo Carissimiego, odgrywając przy tym ważną rolę w przenoszeniu stylu włoskiego do Europy północnej. Później działał jeszcze krótki czas w Hamburgu i Dreźnie, po czym powrócił do Gdańska^[1]^[2].

Większość zachowanych utworów Förstera stanowią Koncerty wokalne i kantaty kościelne na 3 głosy, 2 skrzypiec i basso continuo. Często zawierają bardzo niską i trudną partię basową^[3]. Dzieła jego ojca, który też był kompozytorem, nie zachowały się^[3].

Znane utwory

35 kantat (koncertów), np.:
- Ad arma fideles, KBPJ 1,
- Beatus vir, KBPJ 3,
- Dulcis amor Jesu, KBPJ 14,
- Et cum ingressus esset Jesu, KBPJ 16,
- Repleta est malis, KBPJ 35,
Domine Dominus noster à 10;
3 oratoria (dialogi biblijne):
- Vanitas vanitatum – Dialogo de divite et paupere, KBPJ 46,
- Viri Isrealite – Dialogus de Judith et Holoferne, KBPJ 47,
- Congregantes Philistei – Dialogi Davidis cum Philisteo;
4 kantaty świeckie;
6 Sonat à 3 na 2 skrzypiec, violę lub fagot i basso continuo, np.
- Sonata à 3 ex G, KBPJ 38,
- Sonata à 3 ex B, KBPJ 39,
- Sonata à 3 „La Pazza”, KBPJ 40,
- Sonata à 3 ex d „La Sidon”;
Sonata à 7 na 2 cynki, fagot, 2 skrzypiec, viola, violone i basso continuo.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Orłowska 1987 ↓, s. 128.
↑ ^a ^b ^c Snyder 2004 ↓.
↑ ^a ^b Chodkowski 1995 ↓, s. 279.

Bibliografia

Ewa Orłowska: Forster Kacper mł.. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 3: EFG część biograficzna. Kraków: PWM, 1987. ISBN 83-224-0344-5. (pol.).
Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
Kerala J. Snyder: Förster, Kaspar. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. F. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).