Eugène François Charles Joseph Lamoral de Ligne d'Amblise et d'Epinoy, w lit. pol. także Eugeniusz Lamoral de Ligne[1] (ur. 28 stycznia 1804 w Brukseli, zm. 20 maja 1880 tamże) – belgijski polityk liberalny, w 1852–1879 przewodniczący Senatu, 1863–1870 minister stanu; dyplomata; arystokrata rodowy, książę de Ligne w 1814–1880.
Życiorys
Był jedynym synem Louisa-Eugène'a (1766–1813) i Josephy Louisy z d. van der Noot Gravin van Duras (1785–1863). Kiedy miał 9 lat zmarł jego ojciec, a matka ponownie wyszła za mąż za Karela Ferdinanda d'Oultremont (1789–1852)[2]. Z tego małżeństwa pochodzi dwóch przyrodnich braci de Ligne'a: Octave (1815–1898) i Adrien (1828–1898)[3]. 13 grudnia 1814 roku, wraz ze śmiercią dziadka Charlesa-Josepha (1735–1814) odziedziczył tytuł księcia de Ligne i znaczne dobra ziemskie (ok. 6 tys. ha) skupione wokół rodowej siedziby, zamku Belœil koło Tournai[4].
W czasie rewolucji belgijskiej (1830) przystąpił do stronnictwa reformistycznego[potrzebny przypis]. Z jego poparcia podjął misję dyplomatyczną, bezskutecznie przekonując króla Niderlandów Wilhelma I do wstrzymania interwencji zbrojnej[5]. W 1831 delegacja Izby Reprezentantów zaproponowała mu objęcie rządów królewskich, jednak de Ligne odmówił[6]. Był bowiem zwolennikiem umiarkowanej linii liberalnej, reprezentowanej przez oranistów, proponującej kandydaturę księcia Fryderyka (1797–1881)[7]. W 1834 wraz ze swoim teściem Georges'em de Trazegnies (1762–1849) wykupił stado koni należących do króla, aby następnie mu je podarować[8]. Spotkało się to z ostrą krytyką prasy, która spowodowała masowe wystąpienia ludności Brukseli przeciwko de Lignemu[9]. Wobec tych wydarzeń w latach 1834–1837 przebywał na emigracji w Wiedniu. W 1837 roku powierzono mu misję dyplomatyczną w Londynie, następnie w Paryżu (1842–1848)[10].
Po powrocie do Belgii, w 1849 roku został wybrany do Senatu w okręgu Ath, przy poparciu Partii Liberalnej. W latach 1852–1879 pełnił funkcję przewodniczącego izby. 13 maja 1863 roku Leopold I powierzył mu tekę ministra stanu w rządzie Charles'a Rogiera (1800–1885). Sprawował tę funkcję także w kolejnym gabinecie Walthère'a Frère-Orbana (1812–1896), aż do dymisji rządu 2 lipca 1870[potrzebny przypis]. Sprzeciwiał się tendencjom antyklerykalnym w obozie rządzącym, agitując przeciwko sekularyzacji szkolnictwa[potrzebny przypis]. W 1879 zrzekł się mandatu senatora, protestując przeciw wprowadzeniu reformy[11].
Wspierał artystów i naukowców, m.in. fundując wydatki Johanna Straussa (1825–1899) i jego orkiestry w czasie pobytu w Belgii[12]. Był prezesem Belgijskiego Towarzystwa Rolniczego. Szczególnie interesował się gromadzeniem książek, wśród których miały znaleźć się również dzieła Adama Mickiewicza[1].
Izabela II uhonorowała go tytułem granda Hiszpanii (1846)[13].
Zmarł w 20 maja 1880 roku, po czym został pochowany w kaplicy zamku Belœil. Tytuły księcia de Ligne i granda Hiszpanii odziedziczył po nim wnuk Louis (1854–1918)[13]. Dekretem Alberta I z 31 maja 1923 roku został pośmiertnie uhonorowany tytułem księcia d'Amblise i d'Épinoy, przysługującym jego potomkom w linii męskiej, który przypadł drugiemu z wnuków Ernestowi (1857–1937)[14].
Rodzina
Był trzykrotnie żonaty. Po raz pierwszy zawarł związek 12 maja 1823 roku w Le Rœulx z Mélanie de Conflans (1802–1833), córką Charlesa Louisa (1772–1849) i Amélie de Croÿ (1774–1847). Z tego małżeństwa pochodzi pierworodny syn Eugène'a[15]:
- Henri Maximilien Joseph Charles Louis (ur. 16 października 1824, zm. 27 listopada 1871) ⚭ Marguerite de Talleyrand-Périgord (1832–1917), córka Ernesta (1807–1871) i Marie Louise Le Peletier de Mortefontaine (1811–1893).
Ponownie ożenił się 21 lipca 1834 w Brukseli z Nathalie de Trazegnies (1811–1835), córką Georges'a (1762–1849) i Marie Louise de Maldeghem (1785–1844). Małżeństwo miało jedyną córkę:
Trzeci i ostatni związek małżeński zawarł 28 października 1836 w Wiedniu z Jadwigą Lubomirską (1815–1895), córką Henryka (1777–1850) i Teresy Czartoryskiej (1785–1868)[1]. Z tego związku pochodzi czworo dzieci[15]:
- Charles Joseph Eugène Henri Georges (ur. 17 listopada 1837, zm. 10 maja 1914) ⚭ Charlotte de Gontaut-Biron (1854–1933), córka Etienne Charlesa (1818–1871) i Charlotte Marie de FitzJames (1831–1905);
- Edouard Henri Auguste (ur. 7 lutego 1839, zm. 17 października 1911) ⚭ 1) Augusta Cunynghame (1836–1872), 2) Eulalie zu Solms-Braunfels (1851–1922), córka Carla (1812–1875) i Sophie zu Löwenstein-Wertheim-Rosenberg (1814–1876);
- Isabelle Hedwige Mathilde (ur. 15 kwietnia 1840, zm. 11 marca 1858);
- Marie Sophie Georgine Hedwige Eugénie (ur. 19 kwietnia 1843, zm. 3 marca 1898) ⚭ Sosthène de La Rochefoucauld (1825–1908), syn Sosthène'a (1785–1864) i Elisabeth Hélène de Montmorency-Laval (1790–1834).
Odznaczenia
Przypisy
- ↑ a b c JózefJ. Długosz JózefJ., Ossoliński zbiór rękopiśmiennych dedykacji autorskich i proweniencyjnych, „Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich” (10), 1999, s. 246, ISSN 1230-221X .
- ↑ de Ligne 1940 ↓, s. 34.
- ↑ de Ligne 1940 ↓, s. 39–47.
- ↑ Gillard 1994 ↓, s. 166.
- ↑ Łapos 1996 ↓, s. 213.
- ↑ HervéH. Douxchamps HervéH., Les quarante familles belges les plus anciennes subsistantes: Ligne et Arenberg, „Le Parchemin”, 66 (342), 2002, s. 401–439, ISSN 2295-9890 (fr.).
- ↑ Łapos 1996 ↓, s. 216.
- ↑ Łapos 1996 ↓, s. 216–217.
- ↑ Łapos 1996 ↓, s. 217.
- ↑ Gillard 1994 ↓, s. 167.
- ↑ Gillard 1994 ↓, s. 166–167.
- ↑ LucjanL. Kydryński LucjanL., Jan Strauss, wyd. 2, Kraków: PWM, 1985, s. 30–31, ISBN 83-224-0269-4 .
- ↑ a b Wauters 1893 ↓, s. 143.
- ↑ de Ligne 1940 ↓, s. 388.
- ↑ a b Wauters 1893 ↓, s. 142–143.
Bibliografia
- Patrick Gillard: de Ligne, Eugène François Charles Joseph. W: Le Parlement Belge 1831–1894: Données Biographiquesb. Jean-Luc de Paepe, Christiane Raindorf-Gérard (red.). Bruxelles: Académie Royale de Belgique, 1994, s. 166–167. ISBN 2-8031-0140-8. (fr.).
- Albert de Ligne: Le prince Eugène de Ligne (1804–1880). Bruxelles: Edition universelle, 1940. (fr.).
- Józef Łapos: Historia Belgii. Wyd. 2. Wrocław: Ossolineum, 1996. ISBN 83-04-04262-2.
- Alphonse Wauters: La famille de Ligne. W: Biographie nationale de Belgique. T. 12. Bruxelles: Académie royale des sciences, des lettres et des beaux-arts de Belgique, 1893, s. 141–143. (fr.).
