Drugi rząd Jüriego Ratasa

Drugi rząd Jüriego Ratasa

Estonia
Premier	Jüri Ratas
Partie	Estońska Partia Centrum, Isamaa, EKRE
Kadencja	od 29 kwietnia 2019

50 gabinet Estonii

Drugi rząd Jüriego Ratasa – rząd Republiki Estońskiej funkcjonujący od 29 kwietnia 2019.

Gabinet powstał po wyborach parlamentarnych z 3 marca 2019. Najwięcej mandatów uzyskała w nich Estońska Partia Reform. Główne rozmowy koalicyjne przeprowadziły jednak Estońska Partia Centrum (KE) premiera Jüriego Ratasa, współrządząca centroprawicowa Isamaa i opozycyjna dotąd narodowo-konserwatywna Estońska Konserwatywna Partia Ludowa (EKRE)^[1]. 8 kwietnia ugrupowania te oficjalnie podpisały umowę koalicyjną^[2]. 17 kwietnia Riigikogu powierzyło liderowi centrystów misję utworzenia nowego rządu^[3].

24 kwietnia prezydent Kersti Kaljulaid dokonała powołania ministrów tego gabinetu^[4][5], który rozpoczął urzędowanie po zaprzysiężeniu 29 kwietnia 2019.

Skład rządu

Stanowisko	Minister	Partia
Premier	Jüri Ratas		KE
Minister edukacji i badań	Mailis Reps		KE
Minister gospodarki i infrastruktury	Taavi Aas		KE
Minister rolnictwa	Mart Järvik		EKRE
Minister spraw regionalnych	Jaak Aab		KE
Minister środowiska	Rene Kokk		EKRE
Minister finansów	Martin Helme		EKRE
Minister obrony	Jüri Luik		Isamaa
Minister spraw społecznych	Tanel Kiik		KE
Minister sprawiedliwości	Raivo Aeg		Isamaa
Minister spraw zagranicznych	Urmas Reinsalu		Isamaa
Minister ds. demografii	Riina Solman		Isamaa
Minister kultury	Tõnis Lukas		Isamaa
Minister handlu zagranicznego i technologii informacyjnych	Marti Kuusik (do 30 kwietnia 2019)		EKRE
	Kert Kingo (16 maja 2019 -)		EKRE
Minister spraw wewnętrznych	Mart Helme		EKRE

Kontrowersje

• Przed zaprzysiężeniem nowego rządu Ratas spotkał się z krytyką za to, że w rządzie zasiadają tylko dwie kobiety, Mailis Reps z Partii Centrum i Riina Solman z Isamaa^[6][7].
• 29 kwietnia 2019, przed oficjalną nominacją nowego gabinetu Kersti Kaljulaid, przemawiając w pałacu prezydenckim w Tallinie, wezwała polityków, aby przez sto dni powstrzymali się od nienawiści^[8]. Prezydent Estonii wzięła udział w uroczystości zaprzysiężenia ubrana w bluzę sportową z napisem Sõna on vaba, co w tłumaczeniu na język polski oznacza słowo jest wolne^[9][10]. Jak podaje estoński nadawca ERR, jest to odwołanie do kwestii wolności słowa, szczególnie związanych z wystąpieniami przedstawicieli EKRE, które przez niektórych zostały zrozumiane jako działania zmierzające w kierunku ograniczenia wolności prasy. Prezydent opuściła salę obrad przed złożeniem przysięgi przez Martiego Kuusika, reprezentanta Estońskiej Konserwatywnej Partii Ludowej, który według doniesień estońskich mediów miał stosować przemoc domową wobec swojej żony, a następnie nie złożyła gratulacji nowemu rządowi^[11]. Przewodniczący parlamentu kilkukrotnie błędnie wymawiał nazwisko prezydent jako podobnie brzmiące Kaljurand (nazwisko polityk Partii Socjaldemokratycznej). Inną kontrowersją jest zachowanie najmłodszego członka Riigikogu, reprezentującego nacjonalistyczną EKRE, Ruubena Kaalepa, który już wcześniej był określany przez estońskie oraz zachodnie media jako neofaszysta i antysemita^[12][13][14] wzniósł rękę w charakterystycznym geście, który jest symbolem białej supremacji^[15][16][17].
• 30 kwietnia 2019 z parlamentu usunięte zostały flagi Unii Europejskiej, przeciwko czemu protestowała opozycja. Stało się to 29 kwietnia, decyzją przewodniczącego parlamentu Henna Põlluaasa z uczestniczącej w koalicji rządowej partii EKRE^[18][19].
• Dzień po zaprzysiężeniu nowego rządu prezydent Estonii Kersti Kaljulaid na wniosek Jüriego Ratasa odwołała ze stanowiska ministra handlu zagranicznego i technologii informacyjnych Martiego Kuusika. Jüri Ratas nie podał przyczyny odwołania ministra, lecz, jak informują estońskie i zachodnie media, powodem odwołania mogło być podejrzenie o spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, a mianowicie dwukrotne złamanie ręki małżonki^[20][21].
• 3 maja 2019 minister spraw wewnętrznych Mart Helme nazwał prezydent Estonii, Kersti Kaljulaid rozedrganą emocjonalnie po tym, jak dała ona wyraz swojego sprzeciwu wobec desygnowania na członka rządu polityka oskarżonego o stosowanie przemocy domowej wobec swojej małżonki, Martiego Kuusika^[22][23][24]. Jaak Aab, minister spraw regionalnych odpowiedział, że Helme nie zaatakował tylko Kaljulaid, lecz każdą kobietę w kraju^[25].
• 9 maja 2019 minister spraw wewnętrznych Mart Helme wygłosił przemówienie, w którym stwierdził, że uważa, iż Rosja utrzymuje częściową kontrolę nad terytorium republiki. Helme powołał się przy tym na Traktat z Tartu, z 1920 roku, który Rosja traktuje jako dokument historyczny.
• 11 maja 2019 premier Jüri Ratas w wywiadzie dla Helsingin Sanomat zaznaczył, że jego rząd jest w 101% proeuropejski^[26]. Martin Helme, minister finansów i przedstawiciel konserwatywnej EKRE stwierdził:

Ja, owszem, protestuję zawsze, gdy ktoś uważa czy utożsamia Europę z UE. To nie to samo. Jestem prawdziwym Europejczykiem. Jestem ochrzczony. Jestem konserwatystą. Jestem narodowcem. Taka Europa jest przynajmniej od 2000 lat, a UE jest lewicowym monstrum, które jest w rzeczy samej agresywnie wrogie w stosunku do tradycyjnych wartości europejskich.

Martin Helme, ^[27]

• 15 maja 2019 wcześniej nazywany przez estońskie i zachodnie media neonazistą^[28][29] Ruuben Kaalep opublikował zdjęcie, na którym zarówno on, jak i Marine Le Pen wykonują gest OK^[30][31]. Marine Le Pen odniosła się do sytuacji, mówiąc:

Zrobiłam sobie z nim selfie na jego prośbę, pokazując gest, który dla mnie znaczy „OK”. Później powiedziano mi, że może mieć on alternatywne znaczenie. Gdy tylko dowiedziałam się o tym, natychmiast poprosiłam o usunięcie zdjęcia z konta na Facebooku. Nigdy nie słyszałam o drugim znaczeniu tego trywialnego gestu.

Marine Le Pen, ^[32]

Ruuben Kaalep się nie odniósł do sytuacji. Sam gest powszechnie uznawany za symbol dobra, przez niektórych jest odczytywany jako symbol białej supremacji^[33][34][35], czyli przekonania, że biali ludzie są lepsi od innych ras i w związku z czym powinni nad nimi dominować^[36].

• 17 maja 2019 minister finansów, Martin Helme w wywiadzie dla „Financial Times” powiedział, że zarówno on, jak i jego partia sprzeciwia się dalszej integracji z Unią Europejską i jest przeciwny dalszemu uczestnictwu Estonii w strefie euro^[37].
• 20 maja 2019 w wywiadzie dla estońskiej telewizji publicznej Prezydent Estonii, Kersti Kaljulaid stwierdziła, że nie wierzy w to, iż obecna koalicja nie grozi obranego przez Estonię kursu w polityce międzynarodowej^[38].
• 20 lipca 2019 szef MSW, Mart Helme wezwał Prezydent Estonii, Kersti Kaljulaid do ustąpienia z urzędu po jej wywiadzie dla Foreign Policy, w którym stwierdziła, że nienawidzi polityków EKRE za ich zachowanie. Ponadto określiła działania Estońskiej Konserwatywnej Partii Ludowej jako mizoginiczne, antysemickie, homofobiczne czy rasistowskie^[39].

Przypisy

1. Centre board announces decision to begin coalition talks with Isamaa, EKRE. err.ee, 11 marca 2019. [dostęp 2019-04-27]. (ang.).
2. Gallery: Centre, EKRE, Isamaa coalition deal signed into being [online], err.ee, 8 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-08]  (ang.).
3. Riigikogu backs Centre-EKRE-Isamaa coalition, Ratas to remain PM [online], err.ee, 17 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-08]  (ang.).
4. New Estonian government appointed to office by Kaljulaid [online], bnn-news.com, 25 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-28]  (ang.).
5. KazimierzK. Popławski KazimierzK., Estonia ma nowy rząd. Jüri Ratas ponownie premierem [online], przegladbaltycki.pl, 24 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-28] .
6. Võimuliidu ettekujutuses kõlbavad valitsema paremini mehed, Eesti Päevaleht, 1554 [dostęp 2019-05-01] .
7. ERR, Ossinovski hinnangul ei väärtusta loodav valitsus naiste rolli [online], ERR, 6 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-01]  (est.).
8. Juri Ratas ponownie na czele rządu w Estonii. Prezydent apeluje o uspokojenie nastrojów [online], TVN24.pl [dostęp 2019-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-25] .
9. ERR News | ERRE.N.| E. ERR ERR News | ERRE.N.| E., President attends Riigikogu oath ceremony wearing ‘speech is free’ slogan [online], ERR, 29 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-30]  (ang.).
10. Zaprzysiężenie estońskiego rządu. Prezydent przyszła w bluzie z wymownym napisem, zniknęły flagi UE [online], WPROST.pl, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-30]  (pol.).
11. Estonia: Incydenty w czasie zaprzysiężenia nowego centroprawicowego rządu [online], forsal.pl [dostęp 2019-04-30] .
12. Estonian liberal commentator Ahto Lobjakas resigns in the face of self-censorship demands [online], Estonian World, 27 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-30]  (ang.).
13. ERR News |E.N.| ERR ERR News |E.N.|, Weekly: EKRE MP Ruuben Kaalep has long history of neo-Nazi activity [online], ERR, 3 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-30]  (ang.).
14. FlorianF. Hartleb FlorianF., The far right in power in Estonia: A crisis of values or democracy? [online], Emerging Europe, 22 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-30] .
15. SławomirS. Ozdyk SławomirS., Symbolika organizacji neonazistowskich w Niemczech. Sławomir Ozdyk … [online], 22 czerwca 2014 [dostęp 2019-04-30] .
16. J.D.J.D. Simkins J.D.J.D., Coastie allegedly flashes white power gesture on live TV, gets kicked off hurricane response team [online], Navy Times, 16 września 2018 [dostęp 2019-04-30]  (ang.).
17. [Because...], [w:] @IlvesToomas [online], Twitter, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-22]  (ang.).
18. Nowy rząd usunął unijne flagi z parlamentu. Opozycja domaga się ich powrotu [online], TVN24.pl [dostęp 2019-04-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-30] .
19. Skandal w parlamencie. Kłócą się o flagę UE [online], NIEZALEZNA.PL, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-30] .
20. Zniknęły flagi UE, prezydent w bluzie na znak protestu. Kuriozalne zaprzysiężenie rządu w Estonii [online], gazetapl [dostęp 2019-05-17]  (pol.).
21. Minister krytykuje prezydent Estonii [online], Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna [dostęp 2019-05-17]  (pol.).
22. Minister nazwał prezydent „rozedrganą emocjonalnie kobietą” [online], TVN24.pl [dostęp 2019-05-22] [zarchiwizowane z adresu 2023-04-09] .
23. Szef MSW Estonii o prezydencie: „kobieta z rozstrojem emocjonalnym” [online], www.rp.pl [dostęp 2019-05-22]  (pol.).
24. MichałM. Strzałkowski MichałM., Estonia: Spięcia między nowym rządem a panią prezydent [online], euractiv.com, 6 maja 2019 [dostęp 2019-05-22]  (pol.).
25. ERR News | ERRE.N.| E. ERR ERR News | ERRE.N.| E., Prime minister, Centre, squirming a bit over Helme remarks, says minister [online], ERR, 3 maja 2019 [dostęp 2019-05-22]  (ang.).
26. HS-haastattelu: „Viron hallitus on 101-prosenttisesti Eurooppa-myönteinen”, sanoo pääministeri Jüri Ratas [online], Helsingin Sanomat, 11 maja 2019 [dostęp 2019-05-12]  (fiń.).
27. Premier Estonii: „Rząd jest w 101 procentach proeuropejski” [online] .
28. Marine Le Pen: selfie avec son „allié”, le suprémaciste estonien Ruuben Kaalep [online], FranceSoir, 15 maja 2019 [dostęp 2019-05-21]  (fr.).
29. ERR News |E.N.| ERR ERR News |E.N.|, Weekly: EKRE MP Ruuben Kaalep has long history of neo-Nazi activity [online], ERR, 3 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-21]  (ang.).
30. ShaunS. Walker ShaunS., Marine Le Pen makes ‘OK’ hand gesture used by white supremacists, „The Guardian”, 15 maja 2019, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-05-21]  (ang.). Brak numerów stron w czasopiśmie
31. Marine Le Pen says she was tricked into preforming white-power salute [online], Mail Online, 15 maja 2019 [dostęp 2019-05-21] .
32. www.wprost.pl: Marine Le Pen wykonała ręką gest „OK”. Zachodnie media oskarżają ją o rasizm. 16 maja 2019. [dostęp 2019-05-21].
33. When is this gesture not OK? [online], 16 maja 2019 [dostęp 2019-05-21]  (ang.).
34. OK Symbol 👌 [online], Know Your Meme [dostęp 2019-05-21] .
35. EmilyE. Pothast EmilyE., Does the OK Sign Actually Signify “White Power,” or What? [online], Medium [dostęp 2019-05-21] .
36. Big Brother: Skandaliczne zachowanie uczestników! Nazistowskie gesty, homofobia… [online], www.eska.pl [dostęp 2019-05-21] .
37. BNS |B.| ERR BNS |B.|, Finance minister vows to oppose further EU integration [online], ERR, 17 maja 2019 [dostęp 2019-05-21]  (ang.).
38. BNS |B.| ERR BNS |B.|, President: Current government may jeopardize Estonia’s allied relations [online], ERR, 20 maja 2019 [dostęp 2019-05-21]  (ang.).
39. SuperStacja.tv, ''Estonia mierzy się z wybranymi w wyborach rasistami.'' Ostry konflikt na linii rząd-prezydent [online], SuperStacja [dostęp 2019-07-22] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-20]  (pol.).