PROFILBARU.COM

	Creaphis
	Shcherbakov et Wegierek, 1991
	Okres istnienia: trias późny PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	pluskwiaki
Podrząd	piersiodziobe
Infrarząd	mszyce
Nadrodzina	Triassoaphidoidea
Rodzina	Creaphididae; Shcherbakov et Wegierek, 1991
Rodzaj	Creaphis
	Typ nomenklatoryczny
	Creaphis theodora Shcherbakov et Wegierek, 1991

Creaphis – wymarły rodzaj owadów z rzędu pluskwiaków i infrarzędu mszyc. Jedyny z monotypowej rodziny Creaphididae. Obejmuje tylko gatunek C. theodora.

Taksonomia

Rodzaj i gatunek typowy opisane zostały w 1991 roku przez Dimitrija Szczerbakowa i Piotra Węgierka na łamach „Psyche”. Opisu dokonano na podstawie pojedynczej skamieniałości odnalezionej w formacji Madygen, w Dzhailoucho^[1], na terenie obecnego obwodu oszyńskiego w Kirgistanie. Datowana jest ona na karnik w triasie^[1]^[2].

Szerbakow i Węgierek umieścili go w monotypowej rodzinie Creaphididae^[1]. W 2010 roku Szczerbakow podzielił tę rodzinę na trzy monotypowe podrodziny: Creaphidinae, Leaphidinae i Triassoaphidinae^[3], jednak w 2011 roku Jacek Szwedo i André Nel wynieśli pierwszą do rangi odrębnej rodziny Leaphididae, a drugiej przywrócili status takowej (Triassoaphididae), w związku z czym Creaphididae znów stały się monotypowe^[2]. Inną klasyfikację stosują autorzy bazy Aphid Species File wyróżniając w obrębie Creaphididae podrodziny Leaphidinae i Creaphidinae, natomiast pozostawiając status odrębnej rodziny w przypadku Triassoaphididae^[4].

Morfologia

Owad znany tylko z przedniego skrzydła o długości 3 mm i szerokości 1,1 mm. Jego krawędź przednia była u nasady łukowato zakrzywiona, a dalej prosta^[1]. Pterostygma miała kształt silnie wydłużony i zwężający się ku szczytowi, o prostej krawędzi tylnej i swym czubkiem sięgała wierzchołkowego brzegu skrzydła. Żyłka subkostalna wykształcona była w postaci głębokiej bruzdy, biegnącej równolegle do wspólnego pnia żyłek radialnej i medialnej (R+M)^[1]^[2], a dalej słabła, by na wysokości nasady sektora radialnego odbić po skosie ku brzegowi skrzydła. Pień R+M był bardzo gruby i wyrastał z bulwiasto nabrzmiałej nasady skrzydła^[1]. Sektor radialny (RS), opisywany też jako tylna żyłka radialna (RP), odchodził od wspólnego pnia tuż przy nasadzie pterostygmy i był bardzo długi, w nasadowym odcinku zakrzywiony, ale dalej prosty. Pień przedniej żyłki kubitalnej (CuA) był znacznie krótszy i grubszy niż pień żyłki medialnej (M)^[1]^[2]. Żyłka medialna rozdzielała się na gałęzie M₁₊₂ i M₃₊₄, a ta pierwsza następnie rozwidlała się na gałęzie M₁ i M₂^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Dmitry Shcherbakov, Piotr Węgierek. Creaphididae, A New and the Oldest Aphid Family From the Triassic of Middle Asia. „Psyche A Journal of Entomology”. 98 (1), 1991. DOI: 10.1155/1991/87106.
↑ ^a ^b ^c ^d Jacek Szwedo, Andre Nel. The Oldest Aphid Insect from the Middle Triassic of the Vosges, France. „Acta Palaeontologica Polonica”. 56 (4), s. 757-766, 2011. DOI: 10.4202/app.2010.0034.
↑ D.E. Shcherbakov. The earliest true bugs and aphids from the Middle Triassic of France (Hemiptera). „Russian Entomological Journal”. 19, s. 179-182, 2010.
↑ Colin Favret, David C. Eades: superfamily †Triassoaphidoidea Heie, 1999. [w:] Aphid Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2020-04-21].