Sekcja Ciekawostki do zintegrowania z sekcją Historia, Przypisy powinny być utworzone na szablonie {{cytuj}}. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Koncepcja budowy nowej poczty powstała w 1877 roku w związku ze zniesieniem obowiązującego do tej pory zakazu utrzymywania niezabudowanego pasa wokół fortyfikacji miejskich[6]. Wraz z jego anulowaniem rozpoczął się proces przekształcania i rozwoju miasta, polegający na wyburzaniu murów i bram miejskich oraz burzliwej rozbudowy dotychczasowych przedmieść[7]. Nową siedzibą poczty postanowiono ulokować na terenie dawnego Przedmieścia za Zieloną Bramą (niem. Grüne Thor Vorstadt), w miejscu gdzie krzyżowały się ważne drogi lokalne z północy na południe oraz z zachodu na wschód, który niedługo potem otrzymał nazwę placu Wilhelma (niem. Wilhelmsplatz) na cześć ówczesnego cesarza i współtwórcy zjednoczonych NiemiecWilhelma IHohenzollerna[4].
Działka, na której wzniesiono budynek poczty początkowo była własnością Johanna Nentwiga, miejscowego mistrza ciesielskiego, który na mocy umowy z dnia 29 grudnia 1877 roku zobowiązał się wznieść na zmówienie Królewskiej Głównej Dyrekcji Poczty stosowne budynki i wydzierżawić je, a następnie w przeciągu pięciu lat odsprzedać po kosztach własnych poczcie. Do właściwych prac budowlanych przystąpiono na początku 1878 roku. Nowy gmach poczty został uroczyście oddany do użytku 1 lipca 1879 roku. Ostateczna umowa kupna-sprzedaży na której położony był gmach została podpisana w 1883 roku przez dyrektora poczty we Wrocławiu Kühla i Johanna Nentwiga. Dotyczyła ona odstąpienie poczcie za cenę 151 tysięcy marek całej działki budowlanej wraz ze znajdującym się na niej budynkiem poczty, oficyną i podwórzem. Umowa ta została zatwierdzona przez dyrekcję w Berlinie w sierpniu tego samego roku i z dniem 1 kwietnia 1884 roku weszła w życie[8].
Nie jej znane nazwisko architekta kłodzkiej poczty. Wiadomo, że pierwszym jej dyrektorem został 1 sierpnia 1878 roku Albrecht, zaś po nich 14 listopada 1883 roku Kallnich. Drugi z dyrektorów jako aktywny członek Kłodzkiego Towarzystwa Górskiego (niem. Glatzer Gebirgsverein) opracował na łamach roczników wydawanych przez to stowarzyszenie dzieje poczty na ziemi kłodzkiej. Obok budynku głównego poczty wzniesiono także oficynę, w której znalazła się wozownia, poczekalnia dla podróżnych oczekujących na pocztowe dyliżansy, toalety oraz stajnia. Całość zespołu pocztowego ogrodzono parkanem[9]. W 1886 roku z miejskiego wodociągu została do budynku doprowadzona woda, a w 1890 roku wybrukowano jego dziedziniec wykładając go tzw. kocimi łbami[7].
Po ponad dwudziestu latach okazało się, że budynek jednak za mały. Już w 1906 roku przebudowano część I piętra, wygospodarowując tam obszerne pomieszczenie dla urzędu telefonicznego. W 1912 roku rozpoczęto starania o pozwolenie na dalszą rozbudowę budynku. Wykonanie projektu budowy nowej dwukondygnacyjnej części przylegającej do istniejącego budynku od strony ówczesnej ulicy Gartenstrasse (obecnie Bohaterów Getta) zlecono wrocławskiemu architektowi Goebelowi. Rozbudowę tę przeprowadzono w latach 1916–1918. W tym czasie wprowadzono też elektryczność i centralne ogrzewanie. W 1929 roku starą wozownię przebudowano jako zamknięte garaże dla samochodów[7].
Po zakończeniu II wojny światowej gmach pełnił funkcję poczty głównej w mieście (Urząd Pocztowy nr 1). Znajdowała się tu także siedziba lokalnego oddziału państwowego przedsiębiorstwa Polska Poczta, Telegraf i Telefon (PPTiT), a po jego podziale w 1991 roku Poczty Polskiej oraz Telekomunikacji Polskiej (do 1996 roku)[5]. 3 grudnia 1984 roku budynek kłodzkiej poczty głównej został wpisany do rejestru zabytkówwojewództwa wałbrzyskiego (od 1999 roku województwa dolnośląskiego)[10]. Obiekt w ciągu ostatnich siedemdziesięciu lat przechodził liczne remonty i modernizacje mające na celu poprawę jego funkcjonalności[7].
W dwukondygnacyjnym budynku oprócz pomieszczenia poczty i telegrafu znalazły się również mieszkania: dla dyrektora poczty (zajmujące część piętra) oraz dla niższego urzędnika poczty, które ulokowano w podwyższonej od strony podwórza kondygnacji dachowej. Obok budynku głównego wzniesiono na jego tyłach także oficynę, stanowiącej zaplecze poczty[12].
Pierwszej poważnej przebudowy obiektu dokonano w 1906 roku, wygospodarowując na pierwszym piętrze obszerne pomieszczenie dla urzędu telefonicznego. W 1915 roku opracowano koncepcję rozbudowy gmachu o dwukondygnacyjne skrzydło południowe. Wzniesiono je w latach 1916–1918. W tym czasie w budynku wprowadzono centralne ogrzewanie i elektryczność. W 1929 roku zaadaptowano dawne tereny wozowni na zamknięte garaże dla samochodów. Ostatnia przebudowa miała miejsce w 1941 roku, kiedy to w nowej części poczty przeprowadzono adaptację poddasza autorstwa Adolfa Ernsta[12].
Największymi walorami zabytkowymi kłodzkiej poczty głównej są: ceglano-kamienne elewacje wraz z rzeźbiarską grupą figuralną na frontonie, klatki schodowe i pomieszczenie biurowe na pierwszej, drugiej i trzeciej kondygnacji[12]. Wielokrotne przebudowy budynku nadały mu kształt łuku. Obiekt ten jest stosunkowo długi. W centrum posiada ryzalit z dwoma bocznymi wejściami[13]. Ponad nim umieszczono grupę rzeźb – dwie siedzące kobiety, personifikujące pocztę i transport. Odlane zostały ze stopu cyny i wykonane przez C. Dorna w 1877 roku, o czym świadczy jego sygnatura, która znajduje się na cokole[12].
Galeria
Ciekawostki
Jest to pierwsza znana siedziba kłodzkiej poczty. Lokalizacja poprzedniej nie jest ustalona. Wiadomo, iż pierwszy budynek poczty powstał w Kłodzku około 1827 roku i był prywatną własnością poczmistrza[7].
W 1912 roku rozpoczęto starania o pozwolenie na dalszą rozbudowę budynku. Początkowo planowano nadbudować trzecią kondygnację, ale dwa lata później zmieniono koncepcję poszerzając obiekt o skrzydło południowe, co nadało budynkowi charakterystyczny łukowaty kształt[7].
↑B. Brzozowski, Monografia poczty na Ziemi Kłodzkiej, Wałbrzych 2002.
↑Na podstawie: Kallinich, Geschichte des Postwesens in der Grafschaft Glatz, Sechster Jahresbericht nebst Mitglieder und Verzeichniss des Gebirgvereins der Grafschaft Glatz, Glatz 1886/1887.
↑Kłodzko. Dzieje miasta, pod red. R. Gładkiewicza, Kłodzko 1998, s. 114.
↑ abcdA. i M. Czyszczoń, K. Lubos, Studium historyczno-architektoniczne budynku Urzędu Pocztowego nr 1 w Kłodzku przy placu Władysława Jagiełły nr 2, Wrocław 1994; maszynopis dostępny w Bibliotece Muzeum Ziemi Kłodzkiej.
↑Słownik geografii turystycznej Sudetów, pod red. M. Staffy, t. 15, Wrocław 1994, s. 220.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
