Budynek loży wolnomularskiej w Radomiu

Budynek loży wolnomularskiej w Radomiu

nr rej. 364/A/87 z 03.12.1987
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Radom
Adres	ul. Malczewskiego 7
Styl architektoniczny	neorenesans
Architekt	Jakub Kubicki
Kondygnacje	2
Ukończenie budowy	1816
Ważniejsze przebudowy	1818
Położenie na mapie Radomia Budynek loży wolnomularskiej w Radomiu
Położenie na mapie Polski Budynek loży wolnomularskiej w Radomiu
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Budynek loży wolnomularskiej w Radomiu
51°24′14,6″N 21°08′57,2″E

Budynek loży wolnomularskiej w Radomiu – zabytkowy budynek znajdujący się w Radomiu przy ulicy Malczewskiego 7.

Historia

Pierwszą znaną radomską lożą wolnomularską była utworzona w 1812 roku Jutrzenka Wschodząca na Wschodzie Radomia (nazwa nawiązywała do idei niepodległościowej). Loża zawiesiła działalność już rok później. Po wkroczeniu do Radomia wojsk rosyjskich w 1814 roku została otwarta ponownie. W latach 1816–1818 wzniesiono według projektu Jakuba Kubickiego budynek własny loży^[1]. Z konieczności zachowania konspiracji gmach figurował w księgach wieczystych jako własność kupca Jana Pusztyniki^[2]. Budynek należał do radomskiej loży do 1821 roku, kiedy władze carskie nakazały rozwiązanie wszystkich lóż w Królestwie Polskim^[1]. W latach 1822–1863 budynek zajmował lazaret wojskowy. Następnie do 1918 roku był siedzibą Powiatowego Związku Samorządowego, dla którego w latach 1925–1927 wzniesiono modernistyczny gmach w południowej części Śródmieścia. W okresie międzywojennym siedziba sądu pokoju. W latach 1939–1973 budynek ponownie zajmowany był przez szpital. Od 1975 siedziba prokuratury okręgowej (do 1999 wojewódzkiej)^[3].

Architektura

Neorenesansowy, siedmioosiowy budynek ozdobiony jest portykiem umieszczonym przed wejściem głównym. Na pierwotne przeznaczenie budynku wskazują ornamenty okien pierwszego piętra – młoty, będące jednym z symboli masonerii^[3].

Przypisy

1. Encyklopedia Radomia, red. M. Olifirowicz, Radom 2009, s. 136–137.
2. Prokuratura i poczta przy ulicy Malczewskiego. www.stary_radom.republika.pl.
3. Masoni w Radomiu. Gazeta Wyborcza Radom.