Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej

Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej

Odznaka pamiątkowa (2007)
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1 listopada 1994
Nazwa wyróżniająca	Gdyńska
Patron	kmdr por. pil. Karol Trzasko-Durski
Tradycje
Święto	15 lipca
Dowódcy
Pierwszy	kontradm. pil. Zbigniew Smolarek
Obecny	kmdr pil. Andrzej Szczotka
Organizacja
Dyslokacja	Gdynia
Rodzaj wojsk	Marynarka Wojenna
Podległość	Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych[1]
Skład	43 Baza Lotnictwa Morskiego, 44 Baza Lotnictwa Morskiego

Flaga lotnisk i lądowisk Marynarki Wojennej

W-3WARM Anakonda (0815)

M-28B Bryza-1R (1017)

Mi-14PŁ (1011)

Schemat malowania śmigłowców SAR Marynarki Wojennej

Gdyńska Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej im. kmdr. por. pil. Karola Trzaski-Durskiego (BLMW) – związek taktyczny lotnictwa Marynarki Wojennej.

Dowództwo mieści się na lotnisku wojskowym w Gdyni w Babich Dołach, natomiast podległe pododdziały znajdują się w Gdyni, Darłowie oraz Siemirowicach.

Historia

Zgodnie z zarządzeniem szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego z 27 lipca 1994 roku istniejące pułki i eskadry lotnictwa morskiego przeformowano w dywizjony lotnicze i bataliony zabezpieczenia i podporządkowano utworzonemu 1 listopada 1994 roku Dowództwu Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej w Gdyni.

Do 1 stycznia 1995 roku rozformowano w Gdyni:

• 34 pułk lotnictwa myśliwskiego
• 18 eskadrę lotnictwa ratowniczo-łącznikowego
• 42 Polowe Warsztaty Lotnicze

i sformowano:

• 1 Pucki dywizjon lotniczy
• 42 dywizjon techniczny
• 3 batalion zabezpieczenia Marynarki Wojennej

1 lipca 1995 roku rozformowano w Darłowie:

• 40 eskadrę śmigłowców zwalczania okrętów podwodnych i ratownictwa

i sformowano:

• 2 Darłowski dywizjon lotniczy
• 4 batalion zabezpieczenia

1 stycznia 1996 roku rozformowano w Siemirowicach:

• 7 pułk lotnictwa specjalnego

i sformowano:

• 3 Kaszubski dywizjon lotniczy
• 5 batalion zabezpieczenia.

Przyczyną sformowania Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej było scalenie struktury polskiego lotnictwa morskiego.

Na podstawie Decyzji Nr 96/MON z dnia 14 lipca 1995 roku Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej otrzymała nazwę wyróżniającą „Gdyńska” oraz imię kmdr. por. pil. Karola Trzaski-Durskiego. Doroczne święto zostało ustalone na dzień 15 lipca.

Zgodnie z decyzją Ministra Obrony Narodowej z 21 stycznia 2002 roku przeprowadzono kolejną reorganizację, w ramach której dywizjony lotnicze zostały przeformowane w eskadry lotnicze, natomiast bataliony zabezpieczenia i dywizjon techniczny utworzyły dwie bazy lotnicze.

W marcu 2005 roku, dowódca Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej odebrał z rąk Ministra Obrony Narodowej "Znak Honorowy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej"^[2].

W grudniu 2007 roku Minister Obrony Narodowej swą decyzją wprowadził odznakę pamiątkową Gdyńskiej Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej^[3].

Od 1 stycznia 2011 roku lotnictwo morskie przeszło kolejną restrukturyzację. Dotychczasowe bazy lotnicze przeformowane zostały w dwie bazy lotnictwa morskiego. W ich skład weszły rozformowane z końcem 2010 roku trzy eskadry lotnicze.

Decyzją Nr 233/MON z dnia 23 czerwca 2015 wprowadzono oznakę rozpoznawczą Dowództwa Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej na mundur polowy oraz wyjściowy^[4].

W 2017 roku, brygadzie powierzono zadanie sformowania Polskiego Kontyngentu Wojskowego w ramach operacji wojskowej Unii Europejskiej EUNAVFOR MED. I zmiana PKW SOPHIA w dniu 12 lutego 2018 roku została oficjalnie pożegnana przez Ministra Obrony Narodowej. W dniu 14 lutego 2018 r. siły główne zostały przemieszczone w rejon misji. Podstawowym środkiem kontyngentu jest samolot patrolowo-rozpoznawczy M28B 1R Bryza z 44. Bazy Lotnictwa Morskiego^[5]. Z dniem 31 marca 2020 r. operacja EUNAFOR MED SOPHIA została zakończona. Od 1 kwietnia 2020 r. IV zmiana PKW SOPHIA przejęła zadania mandatowe nowej operacji, której Unia Europejska nadała nazwę EUNAFOR MED IRINI^[6]. Obecnie w rejonie misji znajduje się XI zmiana PKW (stan na 28 lutego 2025)^[7].

W 2020 roku, brygada otrzymała zadanie sformowania kolejnego kontyngentu. Tym razem w ramach operacji NATO pod nazwą TAMT(Tailored Assurance Measures for Turkey) w Turcji. W dniu 20 kwietnia 2021 roku, w Gdyni odbyła się uroczystość pożegnania I zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego Turcja. Podobnie jak PKW IRINI kontyngent był wyposażony w samolot M28B 1R^[8]. 30 stycznia 2025 odbyła się uroczystość przekazania dowodzenia pomiędzy VII i VIII zmianą kontyngentu. Od tej chwili odpowiedzialność za PKW Turcja przejęła 12 Baza Bezzałogowych Statków Powietrznych^[9].

W dniu 10 listopada 2023 r. Dowódca BLMW, kmdr pil. Andrzej Szczotka odebrał z rąk Ministra Obrony Narodowej wyróżnienie honorowe „Przodujący Oddział Wojska Polskiego" przyznane brygadzie "za uzyskanie najlepszych wyników w działalności służbowej w 2022 roku"^[10].

• Symbolika
• 
  Logo BLMW
  (stare)
• 
  Odznaka pamiątkowa BLMW
  (2007)
• 
  Oznaka rozpoznawcza
  Dowództwa BLMW
  na mundur wyjściowy
  (2015)
• 
  Oznaka rozpoznawcza
  Dowództwa BLMW
  na mundur polowy
  (2015)

Zadania brygady

• poszukiwanie, rozpoznanie i niszczenie okrętów podwodnych
• zabezpieczenie ratownicze polskiej strefy odpowiedzialności SAR na Bałtyku
• transport sprzętu i uzbrojenia
• rozpoznanie obszarów morskich i wskazywanie celów okrętom
• monitoring ekologiczny akwenów morskich

Struktura organizacyjna

w 1995 roku^[11]:

• Dowództwo Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej
• 1 Pucki dywizjon lotniczy
• 2 Darłowski dywizjon lotniczy
• 3 Kaszubski dywizjon lotniczy
• 3 batalion zabezpieczenia Marynarki Wojennej
• 4 batalion zabezpieczenia
• 5 batalion zabezpieczenia
• 42 dywizjon techniczny

W 2003 roku^[11]:

• Dowództwo Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej
• 28 Pucka eskadra lotnicza
• 29 Darłowska eskadra lotnicza
• 30 Kaszubska eskadra lotnicza
• 43 Baza Lotnicza Marynarki Wojennej
• 44 Baza Lotnicza Marynarki Wojennej

obecnie

• Dowództwo Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej
• 43 Baza Lotnictwa Morskiego w Gdyni (An-28TD, M28B, W-3WARM Anakonda, Kaman SH-2G Super Seasprite, Mi-2)
• 44 Baza Lotnictwa Morskiego w Siemirowicach i Darłowie (Mi-2, Mi-14PŁ, Mi-14PŁ/R, W-3WARM Anakonda, M28B B1R, M28B 1RM/BIS, An28)

Śmigłowce i samoloty

W momencie sformowania uzbrojenie brygady stanowiły samoloty myśliwskie MiG-21, samoloty szkolno-treningowe i rozpoznawcze PZL TS-11 Iskra, samoloty transportowe An-2, samoloty patrolowe i transportowo-pasażerskie An-28 oraz śmigłowce wielozadaniowe Mi-2, śmigłowce ratownicze i zwalczania okrętów podwodnych Mi-14, śmigłowce wielozadaniowe PZL W-3 Sokół i ich ratownicza wersja PZL W-3RM Anakonda. Do końca 2003 roku wycofano samoloty MiG-21 oraz PZL TS-11 Iskra. Obecnie wyposażenie BLMW stanowią samoloty patrolowe i transportowe PZL M-28 Bryza (modernizacja An-28), śmigłowce zwalczania okrętów podwodnych Kaman SH-2G Super Seasprite i Mi-14PŁ, śmigłowce ratownicze PZL W-3RM Anakonda, W-3WA i Mi-14PŁ/R oraz śmigłowce transportowe Mi-2. W 2024 roku przyjęto na ewidencję ostatni z 4 zamówionych śmigłowców wielozadaniowych AW101-Mk 614 w wersji ZOP oraz 2 egzemplarze samolotu wczesnego ostrzegania Saab 340 AEW.

• 4 śmigłowce Mi-2
• 8 śmigłowców zwalczania okrętów podwodnych Mi-14PŁ
• 2 śmigłowce ratownicze Mi-14PŁ/R
• 8 śmigłowców ratowniczych W-3WARM Anakonda
• 4 śmigłowce zwalczania okrętów podwodnych Kaman SH-2G Super Seasprite
• 4 śmigłowce AW101-Mk 614 w wersji ZOP/SAR
• 4 samoloty transportowe An-28TD-2 i M28B-2
• 2 samoloty monitoringu ekologicznego An-28 (An-28E)
• 7 samolotów patrolowo-rozpoznawczych M28B 1R (An-28B1R, Bryza)
• 1 samolot patrolowo-rozpoznawczy M28B 1RM/Bis (Bryza Bis)
• 2 samoloty wczesnego ostrzegania Saab 340 AEW

Od lewej: Mi-14PŁ, Kaman SH-2G Super Seasprite, W-3WARM Anakonda, Mi-14PS

Dowódcy

• cz.p.o. kmdr Andrzej Jaworski (XI 1994 - VII 1995)
• kontradm. pil. Zbigniew Smolarek (VII 1995 - 1 I 2006)
• kmdr dypl. pil. Stanisław Ciołek (1 I 2006 - 7 X 2011)
• kmdr pil. Tadeusz Drybczewski (7 X 2011 - 12 VI 2018)
• cz.p.o. kmdr pil. Jarosław Czerwonko^[12] (13 VI 2018 - 28 X 2018)
• kmdr pil. Jarosław Czerwonko (29 X 2018 - 26 III 2021)
• cz.p.o. kmdr pil. Cezary Wiatrak^[13] (26 III 2021 - 03 V 2021)
• kmdr pil. Andrzej Szczotka^[14] (od 04 V 2021)

Przypisy

1. Jednostki Podległe DGRSZ. [dostęp 2020-05-28].
2. Znak honorowy dla BLMW. [dostęp 2020-01-23]. (pol.).
3. Dziennik Urzędowy Ministra Obrony Narodowej. [dostęp 2017-01-05]. (pol.).
4. Dz.U. MON 2015 ↓, poz. 179.
5. Pożegnanie I zmiany PKW Sophia. [dostęp 2019-07-29]. (pol.).
6. Zakończenie operacji Sophia. [dostęp 2020-06-27]. (pol.).
7. XI zmiana rozpoczęła działalność. [dostęp 2025-02-28]. (pol.).
8. Pożegnanie I zmiany PKW Turcja. [dostęp 2021-07-04]. (pol.).
9. BLMW kończy PKW Turcja. [dostęp 2025-02-03]. (pol.).
10. Przodujący Oddział WP dla BLMW. gov.pl. [dostęp 2023-11-10].
11. Józef Zieliński (red.): Polskie lotnictwo wojskowe 1945-2010: rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze. s. 111.
12. Gdyńska Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej: Aktualności [online], blmw.wp.mil.pl [dostęp 2018-06-14]  (pol.).
13. https://www.wojsko-polskie.pl/blmw/articles/aktualnosci-w/2021-03-261-kmdr-pil-jarosaw-czerwonko-pozegna-sie-z-mundurem/%7Cjęzyk=pol%7Cdata [dostęp = 2021-03-27].
14. Kmdr Szczotka nowym dowódcą BLMW. wojsko-polskie.pl. [dostęp 2021-05-04].

Bibliografia

• Mariusz Konarski, Morskie skrzydła Rzeczypospolitej, „Wiraże” nr 15-16/2003.
• Mariusz Konarski, Andrzej Olejko, Tradycje polskiego lotnictwa morskiego, Wyd. Muzeum Marynarki Wojennej, Gdynia 1995.
• Józef Zieliński (red.): Polskie lotnictwo wojskowe 1945-2010: rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze. Warszawa: Bellona SA; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „SWAT”, 2011. ISBN 978-83-1112-14-09. Brak numerów stron w książce
• Wyposażenie BLMW

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej