Egzamin maturalny zdał w Ernst-Moritz-Arndt Gymnasium w Osnabrücku (1978), kształcił się następnie w zawodzie handlowca. W latach 1981–1987 studiował prawo na Universität Osnabrück oraz na Westfalskim Uniwersytecie Wilhelma w Münsterze. W międzyczasie kształcił się również na Université catholique de l’Ouest w Angers[4]. W 1987 i 1990 zdał państwowe egzaminy prawnicze I i II stopnia, w 1990 podjął praktykę w zawodzie adwokata[1].
W 1976 wstąpił do SPD[4]. W latach 1991–1995 był osobistym doradcą Gerharda Glogowskiego, ministra spraw wewnętrznych w rządzie Dolnej Saksonii. W latach 1995–1996 pełnił funkcję zastępcą szefa jego gabinetu[1]. Od 1997 kierował różnymi departamentami w administracji okręgu Weser-Ems[1]. W latach 1996–2013 zasiadał w radzie miejskiej w Osnabrücku. Od 1999 do 2002 pełnił funkcję zastępcy burmistrza tego miasta[1]. W 2006 wybrał wybory na burmistrza tej miejscowości, otrzymując poparcie na poziomie 55,5% i pokonując swojego konkurenta Wolfganga Grieserta[5]. Urząd ten sprawował do 2013. Był też członkiem rady nadzorczej operatora portu lotniczego Münster/Osnabrück[6]. Powołany w skład rady konsultacyjnej forum biznesu SPD[7] oraz rady kuratorów fundacji Robert-Enke-Stiftung[8].
19 lutego 2013, wkrótce po wyborach krajowych z tegoż roku, objął stanowisko ministra spraw wewnętrznych i sportu w rządzie Dolnej Saksonii kierowanym przez Stephana Weila. Funkcję tę utrzymywał również w jego kolejnych gabinetach powoływanych w 2017 i 2022[9]. W wyborach w 2017 po raz pierwszy został wybrany na posła do landtagu, w 2022 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję[9]. Został jednym z przedstawicieli Dolnej Saksonii w Bundesracie[10]. Wszedł w skład Zgromadzenia Parlamentarnego NATO jako zastępca członka[11].
W 2019 ubiegał się o wybór na współprzewodniczącego partii wraz z Petrą Köpping[12][13]. W pierwszej turze głosowania para zajęła 5. miejsce z wynikiem 14,6% głosów[14].
17 stycznia 2023 został desygnowany na stanowisko ministra obrony w rządzie kanclerza Olafa Scholza[15]. Urząd ten objął 19 stycznia tegoż roku[16].
Życie prywatne
Ma dwie córki z małżeństwa ze zmarłą w 2015 Sabine Pistorius. Później jego partnerką życiową była dziennikarka Doris Schröder-Köpf[17]. W 2019 wyróżniony nagrodą Schlesierschild, przyznawaną przez Ziomkostwo Śląskie[3].