Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Bożena Mamontowicz-Łojek

Bożena Mamontowicz-Łojek
Imię i nazwisko urodzenia

Zenona Bożena Mamontowicz

Data urodzenia

22 grudnia 1937

Data i miejsce śmierci

10 kwietnia 2010
Smoleńsk, Rosja

Przyczyna śmierci

Katastrofa polskiego Tu-154 w Smoleńsku

Miejsce spoczynku

cmentarz Powązkowski w Warszawie

Zawód, zajęcie

historyk, teatrolog

Małżeństwo

Jerzy Łojek

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Bożeny Mamontowicz-Łojek
Bożena Mamontowicz-Łojek upamiętniona na Pomniku Ofiar Tragedii Smoleńskiej 2010 roku w Warszawie

Zenona Bożena Mamontowicz-Łojek[a] (ur. 22 grudnia 1937, zm. 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku) – polska historyk baletu, teatrolog i działaczka społeczna, prezes Polskiej Fundacji Katyńskiej, założycielka Warszawskiej Rodziny Katyńskiej[1].

Życiorys

Pochodziła z niepełnej rodziny, córka Anny (po drugim mężu Kuć), miała brata Jerzego[2] i siostrę Irenę[3]. Była absolwentką Państwowej Szkoły Baletowej w Warszawie, tancerką Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego oraz scen operowych w stolicy i Łodzi[4]. Na przełomie lat 50. i 60. występowała w Państwowym Zespole Ludowym Pieśni i Tańca „Mazowsze”.

Od 1961 była żoną historyka Jerzego Łojka[5]. W 1966 ukończyła studia na Uniwersytecie Warszawskim. Sześć lat później obroniła doktorat w Katedrze Dziejów Oświaty i Kultury UW na podstawie pracy Polskie szkolnictwo baletowe w okresie międzywojennym. Uzyskała tytuł doktorski za pracę na temat Tancerze króla Stanisława Augusta[6]. Zajmowała się historią polskiego teatru i baletu oraz choreografią. Opublikowała prace: Szkoła artystyczno-teatralna Antoniego Tyzenhausa 1774–1785 (w: „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 1968, Tom XI, 36–98) oraz François Gabriel Le Doux – baletmistrz i choreograf 1755-1823 (w: „Pamiętnik Teatralny”, 1967, zeszyt 2, 212–229). W latach 1971–1974 kierowała zespołem baletowym Państwowego Teatru Muzycznego w Łodzi. Współpracowała z redakcją kwartalnika „Taniec”.

Po śmierci męża Jerzego w 1986, spełniając jego testament zaangażowała się na rzecz upamiętnienia zbrodni katyńskiej (w Katyniu został zamordowany jego ojciec, Leopold Łojek). Współzałożycielka Rodzin Katyńskich (w tym Warszawskiej Rodziny Katyńskiej w 1988[7], od 1991 jako Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w Warszawie[8][9]), Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej[10], w 1993 była w Komitecie Organizacyjnym Federacji Rodzin Katyńskich[11], pierwsza przewodnicząca FRK. Była prezesem Polskiej Fundacji Katyńskiej. Była sekretarzem Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej, wydawała „Zeszyty Katyńskie”[12].

W 1989 Bożena Mamontowicz-Łojek ustanowiła Nagrodę im. Jerzego Łojka (następnie finansowaną i po 5 latach wyłącznie zarządzaną przez Fundację im. Jerzego Łojka przy Instytucie Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku) przyznawaną „dla autorów prac o tematyce niepodległościowej i historycznej z zakresu wypełniania białych plam w historii”[13].

Brała udział w życiu społecznym i politycznym, bez powodzenia ubiegała się o mandat senatorski z ramienia Zjednoczenia Polskiego w wyborach parlamentarnych 1993, uzyskując 49 677 głosów[14].

W 2001 została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi[15]. 8 kwietnia 2008 Rada Polskiej Fundacji Katyńskiej nadała jej Medal Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej[16]. W 2008 została też odznaczona Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[17].

Zginęła 10 kwietnia 2010 w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. 16 kwietnia 2010 została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[18].

20 kwietnia 2010 została pochowana na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie[19] w grobowcu rodziny Łojków (kwatera 251-1-29)[20].

Wybrane publikacje

  • Terpsychora i lekkie muzy. Taniec widowiskowy w Polsce w okresie międzywojennym, Kraków 1972.
  • Polskie szkolnictwo baletowe w okresie międzywojennym, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978.
  • Działalność artystyczna i pedagogiczna Haliny Mancewiczówny, Gliwice 1992.
  • Tancerze króla Stanisława Augusta 1774–1798: początki polskiego baletu, Wydawnictwo RYTM, Warszawa 2005.

Uwagi

  1. ↑ Według relacji rodziny ksiądz podczas chrztu odmówił nadania dziecku jako pierwsze imienia „Bożena” i zgodził się uwzględnić je jako drugie, w związku z czym jako pierwsze wybrano „Zenona”. Mimo tego bliscy i znajomi używali imienia „Bożena”, zob. Stanisławczyk. Ostatni krzyk 2011 ↓, s. 99

Przypisy

  1. ↑ dr Bożena Mamontowicz – Łojek
  2. ↑ Stanisławczyk. Ostatni krzyk 2011 ↓, s. 100-101.
  3. ↑ Stanisławczyk. Ostatni krzyk 2011 ↓, s. 132.
  4. ↑ Jarosław Osowski, Bożena Mamontowicz-Łojek, wyborcza.pl z 11 kwietnia 2010
  5. ↑ Stanisławczyk. Ostatni krzyk 2011 ↓, s. 103-104.
  6. ↑ Stanisławczyk. Ostatni krzyk 2011 ↓, s. 133; informacja nie współgra ze stwierdzeniem ze zdania poprzedniego.
  7. ↑ Stanisławczyk. Ostatni krzyk 2011 ↓, s. 115.
  8. ↑ Historia Warszawskiej Rodziny Katyńskiej. Organizacja i początki działalności 1988-1995. katyn.org. [dostęp 2015-04-18].
  9. ↑ Władze Stowarzyszenia. Zestawienie kolejnych zarządów Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Warszawie. katyn.org. [dostęp 2015-04-18].
  10. ↑ Komunikat o powstaniu Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej, [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 1), Warszawa 1990, str. 4
  11. ↑ Federacja Rodzin Katyńskich. muzeumkatynskie.pl. [dostęp 2013-12-25].
  12. ↑ Stanisławczyk. Ostatni krzyk 2011 ↓, s. 133.
  13. ↑ Stanisławczyk. Ostatni krzyk 2011 ↓, s. 130-131.
  14. ↑ Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 23 września 1993 r. o wynikach wyborów do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 19 września 1993 r., M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 471, s. 760
  15. ↑ M.P. z 2001 r. nr 12, poz. 192
  16. ↑ Pierwsze nadanie Medalu Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej 8 kwietnia 2008 r., [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 24), Warszawa 2008, str. 253–255
  17. ↑ Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 2020-07-02].
  18. ↑ M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 587
  19. ↑ Zenona Bożena Mamontowicz-Łojek pochowana na Starych Powązkach. Interia.pl, 2010-04-20. (pol.).
  20. ↑ Cmentarz Stare Powązki: EUGENIA ŁOJEK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-18].

Bibliografia
Kembali kehalaman sebelumnya