Biała odwaga

Biała odwaga
Gatunek	dramat; wojenny
Rok produkcji	2024
Data premiery	8 marca 2024
Kraj produkcji	Polska
Język	polski
Czas trwania	116 minut
Reżyseria	Marcin Koszałka
Scenariusz	Łukasz M. Maciejewski; Marcin Koszałka
Główne role	Filip Pławiak; Julian Świeżewski
Muzyka	Jacek Grudzień
Zdjęcia	Marcin Koszałka
Scenografia	Elwira Pluta; Jacek Czechowski
Kostiumy	Małgorzata Gwiazdecka; Joanna Pamuła
Montaż	Agnieszka Glińska
Produkcja	Artur Junak; Magdalena Kamińska; Mariusz Łukomski; Carolina Pietyra; Agata Szymańska
Wytwórnia	Balapolis; Monolith Films; Krakowskie Biuro Festiwalowe
Dystrybucja	Monolith Films
Budżet	16 mln PLN

Biała odwaga – polski dramat wojenny z 2024 roku w reżyserii Marcina Koszałki. W głównych rolach wystąpili Filip Pławiak i Julian Świeżewski, a fabuła została osadzona na tle historycznych wydarzeń Goralenvolk^[2]. Film miał premierę kinową 8 marca 2024 roku^[3]. 24 maja 2024 na platformie Prime Video premierę miał trzyodcinkowy miniserial Biała odwaga.

Produkcja

Zdjęcia do filmy kręcono na terenie Tatr (w okolicy Morskiego Oka, Kazalnicy Mięguszowieckiej, Mięguszowieckiego Szczytu, Kotła Kazalnicy i Czarnego Stawu pod Rysami), w Zakopanem i Krakowie (Kościół św. Józefa na Podgórzu oraz ul. Kanonicza)^[4]. Filip Pławiak przygotowywał się do swojej roli przez ponad rok przed rozpoczęciem zdjęć^[5].

Fabuła

Koniec lat 30. na Podhalu. Utalentowany taternik, potomek góralskiego rodu Jędrek Zawrat lubi życie na krawędzi. Gdy się wspina, wybiera najtrudniejsze drogi, gdy kocha, gotów jest poświęcić wszystko. Jego miłością jest Bronka, jednak na skutek rodzinnej decyzji, ręka dziewczyny zostaje oddana starszemu z braci Zawratów, statecznemu i poważnemu Maćkowi. Dumny Jędrek porzuca rodzinne strony, by szukać zapomnienia wśród krakowskiej bohemy. Na swojej drodze spotyka niemieckiego naukowca i alpinistę Wolframa, który głosi teorię, w myśl której Górale pochodzą od starogermańskiego plemienia Pragotów. Gdy wybucha wojna, naziści oferują mieszkańcom Podhala współpracę. Maciek Zawrat, wspierany przez wiele rodów, zdecydowanie odrzuca tę propozycję. Jednak przekonany przez Wolframa Jędrek, mając nadzieję na odzyskanie ukochanej i ocalenie swojej społeczności przed wojenną zagładą, podejmuje współpracę z III Rzeszą. Jędrek i Maciek uwikłani w historię, zmuszeni do podjęcia trudnych wyborów, kochający tę samą kobietę, staną po przeciwnych stronach sporu, który zdecyduje o ich osobistych losach i o przyszłości całego regionu^[4].

Obsada

Filip Pławiak jako Andrzej
Julian Świeżewski jako Maciek
Sandra Drzymalska jako Bronka
Jakub Gierszał jako Wolfram von Kamitz
Wiktoria Gorodeckaja jako Helena
Andrzej Konopka jako Skorus
Alona Szostak jako matka Bronki
Juliusz Chrząstowski jako ojciec
Andrzej Pieczyński jako dziadek
Julia Kuzka jako siostra Bronki
Rafael Stachowiak jako Bruno Berg
Adam Woronowicz jako oficer UB
Marcin Bosak jako Opler
Marcin Czarnik jako Piorun
Joachim Paul Assböck jako gubernator
Nikodem Marecki jako Brat Bronki
Katarzyna Zawadzka jako żona gubernatora^[3]

Odbiór

Bartosz Staszczyszyn w swojej recenzji pochwalił grę aktorską i zdjęcia^[6]. W ocenie historyka Macieja Korkucia, pracownika Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie, Biała odwaga nie pokazuje prawdziwej historii Goralenvolku^[7]. Maciej Korkuć stwierdził, że w sferze zgodności z ustaleniami historycznymi film Biała odwaga to „bajkopisarstwo”^[7]. Stwierdził, że „oglądając ten film, nabiera się przekonania, że na Podhalu jest i było żywe pytanie: kim jesteśmy? Że górale naprawdę nie czują się w pełni Polakami, tylko uważają za odrębny naród. Tymczasem jest to ewidentna bzdura”^[7] i ocenił, że to źle że autorzy filmu zdecydowali się na pomieszanie rozrywki z „wielką historią”^[7].

Biała odwaga została zakwalifikowana do konkursu 38. Tarnowskiej Nagrody Filmowej^[8].

Miniserial

24 maja 2024 na platformie Prime Video premierę miał trzyodcinkowy miniserial Biała odwaga^[9]^[10]. Złożyły się na niego odcinki:

Przed burzą (48 min.);
Ta sama krew (49 min.);
Nie zapomną wam tego (47 min.)^[5].

W miniserialu znalazły się sceny wycięte przy montażu wersji kinowej, między innymi wątek wojenny z drugiej połowy filmu i ujęcia tatrzańskiego krajobrazu i scen wspinaczkowych, także nieobecnie w filmie^[5].