PROFILBARU.COM

Bazylika Santa Maria in Aracoeli
*Basilica di Santa Maria in Ara coeli*
	Kościół tytularny
	; Fasada bazyliki wraz z monumentalnymi schodami
Państwo	Włochy
Miejscowość	Rzym; 4 Piazza del Campidoglio
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	San Marco Evangelista al Campidoglio
Bazylika mniejsza	od niepamiętnych czasów
Wezwanie	Matki Bożej Ołtarza Niebiańskiego
Historia
Data zakończenia budowy	XIII wiek
Dane świątyni
Styl	Romański, Gotyk
Świątynia; • materiał bud.; • długość; • szerokość	; • cegła; 80 m; 45 m
Liczba naw	3
Nawa główna; • szerokość	; 20 m
	Położenie na mapie Rzymu Bazylika Santa Maria in Aracoeli
	Położenie na mapie Włoch Bazylika Santa Maria in Aracoeli
	Położenie na mapie Lacjum Bazylika Santa Maria in Aracoeli
	41°53′38″N 12°29′00″E/41,893889 12,483333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Bazylika Matki Bożej Ołtarza Niebiańskiego (łac. Basilica Sanctae Mariae de Ara coeli al Campidoglio, wł. Basilica di Santa Maria in Ara coeli) – zabytkowa bazylika na rzymskim Kapitolu. Kościół tytularny.

Świątynia ta jest kościołem rektoralnym parafii San Marco Evangelista al Campidoglio oraz kościołem tytularnym, mającym również rangę bazyliki mniejszej^[1].

Lokalizacja

Kościół znajduje się w X Rione Rzymu – Campitelli przy Scala dell'Arce Capitolina 12^[1].

Historia

Zbudowany został w XIII wieku, najprawdopodobniej na miejscu starożytnej świątyni Junony. Do dnia dzisiejszego poświęcony jest senatowi i ludowi rzymskiemu (Senatus Populusque Romanus).

Kościół został zbudowany przez franciszkanów w XIII wieku prawdopodobnie wg projektu Arnolfo di Cambio^[2]. Został konsekrowany w 1268 roku, jednak nadal trwały prace nad jego ukończeniem^[3]. Zakonnicy zachęcali darczyńców do budowania kaplic bocznych, co zaowocowało ich sporą liczbą^[3].

W roku 1348 z inicjatywy Coli di Rienzi^[a] dobudowano schody jako wotum dziękczynne dla Matki Bożej za powstrzymanie epidemii dżumy^[3]^[2]. Schody zaprojektował Lorenzo di Simone di Andreozzo^[3].

Przebudowa kościoła miała miejsce w latach 1467–1472^[2]. W latach 1534–1549 dodano zakrystię i obecnie istniejącą dzwonnicę^[3]. Z kolei w 1564 roku wyburzono absydę zdobioną malowidłami Pietro Cavalliniego, usunięto schola cantorum oraz przebito nowe wejście boczne^[2]. Z kolei w 1689 roku podczas renowacji zaślepiono niektóre okna oraz zmieniono dekorację nawy głównej^[2].

W 1412 roku w gzymsie świątyni zainstalowano zegar, który następnie w 1728 roku został przesunięty na środek fasady, a w 1806 został usunięty^[3].

Architektura i sztuka

Schody prowadzące do bazyliki składają się ze 124 marmurowych stopni, płyty do których pochodzą z różnych starożytnych budynków^[3].

Schody do bazyliki

Dzwonnica

22 kolumny, pochodzące z różnych antycznych budowli, dzielą wnętrze na trzy nawy. Wspaniały barokowy ołtarz główny zawiera obraz Matki Bożej. Strop ozdobiony jest freskiem upamiętniającym bitwę pod Lepanto, zamówionym przez papieża Grzegorza XIII. Posadzka została wykonana przez Cosmatich.

Wnętrze bazyliki

Ołtarz główny

Sufit

W pierwszej kaplicy po prawej stronie znajdują się freski Pinturicchia przedstawiające sceny z życia świętego Bernardyna ze Sieny. Wewnątrz znajdują się między innymi posągi kardynała Lodovico d’Albret, grobowiec autorstwa Donatella oraz rzeźba kardynała Matteo d’Acquasparta.

Świątynia znana jest jednak przede wszystkim z Santo Bambino – piętnastowiecznej figurki Dzieciątka Jezus. Według tradycji, była ona wyrzeźbiona z drzewa oliwnego, pochodzącego z Ogrójca. Aktualnie w kościele wystawiona jest kopia, oryginał został skradziony w 1994 roku.

Bazylika Matki Bożej Ołtarza Niebiańskiego

Santo Bambino

Pietro Cavallini – Madonna z Dzieciątkiem fresk

Pinturicchio – św. Bernardyn między św. Ludwikiem i św. Antonim

Pinturicchio – Śmierć św. Bernardyna

Kardynałowie prezbiterzy

Bazylika Matki Bożej Ołtarza Niebiańskiego jest jednym z kościołów tytularnych nadawanych kardynałom-prezbiterom (Titulus Sanctae Mariae de Aracoeli)^[4]. Tytuł ten został ustanowiony 10 lipca 1517 roku^[4] przez papieża Leona X.