Andrzej Udalski
Państwo działania
|
Polska
|
Data i miejsce urodzenia
|
22 stycznia 1957 Łódź
|
Profesor nauk fizycznych
|
Specjalność: astrofizyka
|
Alma Mater
|
Uniwersytet Warszawski
|
Doktorat
|
1988
|
Habilitacja
|
1996
|
Profesura
|
28 marca 2000
|
Polska Akademia Nauk / Umiejętności
|
Status PAN
|
członek rzeczywisty
|
Status PAU
|
członek korespondent
|
Nauczyciel akademicki
|
Uczelnia
|
Uniwersytet Warszawski
|
Odznaczenia
|
|
Andrzej Jarosław Udalski (ur. 22 stycznia 1957[2] w Łodzi) – polski astronom i astrofizyk, profesor nauk fizycznych, dyrektor Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.
Życiorys
W 1975 zdał maturę w VIII Liceum Ogólnokształcącym im. Adama Asnyka w Łodzi[3][4]. Ukończył w 1980 studia na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. W tym samym roku został zatrudniony w Obserwatorium Astronomicznym tej uczelni. Doktoryzował się w 1988 na UW, a następnie odbył dwuletni staż naukowy na York University w Toronto. Habilitował się na macierzystej uczelni w 1996 na podstawie rozprawy zatytułowanej Masowa fotometria gwiazd w kierunku centrum Galaktyki. 28 marca 2000 otrzymał tytuł profesora nauk fizycznych. Na UW został profesorem zwyczajnym, dyrektorem Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego i kierownikiem Katedry Astrofizyki Obserwacyjnej.
W 1992 stanął na czele stworzonego przez siebie i funkcjonującego od tego czasu projektu OGLE (Optical Gravitational Lensing Experiment). W latach 1995–1996 brał udział w budowie Teleskopu Warszawskiego w Obserwatorium Las Campanas w Chile. W 2001 samodzielnie zbudował szerokokątną kamerę mozaikową matrycę CCD, zawierającą ponad 65 milionów elementów światłoczułych. Wraz z grupą OGLE jest także współodkrywcą 30 planet pozasłonecznych wykrytych za pomocą techniki mikrosoczewkowania grawitacyjnego.
Jest autorem i współautorem ponad 400 prac naukowych. Objął funkcję redaktora naczelnego kwartalnika „Acta Astronomica”. Został członkiem korespondentem[2], a następnie członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, a także członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności[2]. W 2012 został członkiem zagranicznym amerykańskiej National Academy of Sciences[5], a w 2023 członkiem Akademii Kopernikańskiej[6]
Kierował zespołem naukowców, który dokonał odkrycia obiektów transneptunowych (471143) Dziewanna i (471165) 2010 HE79 oraz planety pozasłonecznej OGLE-2005-BLG-390L b.
Odznaczenia i wyróżnienia
W 2012 prezydent Bronisław Komorowski, za wybitne osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej i działalności dydaktycznej, za zasługi na rzecz rozwoju nauki w Polsce i na świecie oraz wspieranie międzynarodowej współpracy naukowej, odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[7][8].
W 1996 otrzymał Nagrodę Prezesa Rady Ministrów] za wybitne osiągnięcia naukowe. W 2002 został laureatem Nagrody Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk ścisłych (za rewizję skali odległości we Wszechświecie i odkrycie wielu ciemnych obiektów towarzyszących gwiazdom). W 2009 otrzymał grant w wysokości blisko 2,5 miliona euro w programie Ideas Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych wspierającym nowatorskie projekty naukowe[9].
W 2017 został uhonorowany nagrodą Dan David Prize[10], a w 2018 wyróżniony Medalem Karla Schwarzschilda[11]. W 2020 został uhonorowany przez rząd Chile specjalną nagrodą naukową przyznawaną z okazji 500. rocznicy odkrycia cieśniny łączącej dwa oceany[12]. W tym samym roku zespół pod jego przewodnictwem otrzymał Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za osiągnięcie naukowe[13].
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Identyfikatory zewnętrzne: