Andrzej Biernacki
Andrzej Biernacki (Warszawa 2009)
Data i miejsce urodzenia
13 września 1931 Imielno
Data śmierci
23 lipca 2021
Narodowość
Polska
Dziedzina sztuki
historia nauk humanistycznych
Ważne dzieła
Portrety uczonych polskich
Abeandry. Wybór not z „Twórczości”
Zatajony artysta. O Wacławie Borowym 1890–1950 (oprac.)
Andrzej Biernacki (pseud. Abe (abe), an, Idem; ABAD – wspólnie z Andrzejem Doboszem ; ur. 13 września 1931 w Imielnie , zm. 23 lipca 2021 [1] ) – polski krytyk literacki, felietonista, badacz i historyk literatury współczesnej, edytor.
Życiorys
Syn Jana Biernackiego i Marii z domu Pułaskiej. W czasie II wojny światowej został wysiedlony wraz z rodziną do Generalnego Gubernatorstwa . Od 1945 uczył się w gimnazjum w Łowiczu , a od 1947 w III i I Liceum Ogólnokształcącym we Wrocławiu . Debiutował w 1949, ogłaszając teksty informacyjne w dziale miejskim „Słowa Polskiego ”.
Po przeniesieniu się do Warszawy, rozpoczął w 1950 studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim , jednak w 1953 z powodów politycznych został relegowany z uczelni. Od 1952 publikował recenzje i artykuły oraz pracował jako adiustator w tygodniku „Dziś i jutro”, skąd został usunięty w 1954. Od 1955 do 1957 pracował jako lektor w Teatrze Polskim w Warszawie. Od 1958 rozpoczął wieloletnią współpracę z miesięcznikiem „Twórczość ”, gdzie publikował artykuły, recenzje literackie, przekłady literatury pięknej. W 1958 związał się również z miesięcznikiem „Więź ”. Podjął także współpracę z redakcją „Polskiego Słownika Biograficznego ”, zamieszczając tam kilkadziesiąt haseł biograficznych. W 1959 przywrócono mu statut studenta i mógł złożyć pracę magisterską (u prof. Juliana Krzyżanowskiego ). Od 1961 do 1966 publikował recenzje w dwutygodniku „Współczesność ”. Współpracował z periodykiem „Perspectives Polonaises” (w latach 1961–1979). Był także redaktorem wydawnictwa „Blok Notes Muzeum im. Adama Mickiewicza ”, poświęconego literaturze polskiej XIX i XX w. (w latach 1961–1964). Podjął pracę w Ośrodku Dokumentacji i Informacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk (do 1966), a następnie w Instytucie Historii Nauki i Techniki PAN , gdzie był m.in. (od 1967) sekretarzem redakcji rocznika „Organon ”, następnie także jego redaktorem. W latach 60. i 70. XX w. publikował teksty poświęcone historii literatury XIX wieku i historii nauki w „Kwartalniku Historii Nauki i Techniki ” (od 1967 do 1979), „Tygodniku Powszechnym ”, „Pamiętniku Teatralnym i „Dialogu ”. W styczniu 1976 roku podpisał list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej [2] . W latach 80. XX w. ogłosił w „Roczniku Literackim ” ponad sto biogramów pisarzy w dziale materiałów biobibliograficznych. W 1989 obronił pracę doktorską o Aleksandrze Przezdzieckim (pod kierunkiem prof. Tadeusza Ulewicza ). W latach 90. publikował w paryskiej „Kulturze” i „Dekadzie Literackiej ”. Habilitował się w Instytucie Historii Nauki PAN (1997).
Był profesorem i wykładowcą Wydziału Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Wyższej Szkoły Dziennikarskiej im. Melchiora Wańkowicza w Warszawie .
Członek Polskiego PEN Clubu (od 1971), Związku Literatów Polskich (1977–1983), Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (od 1990) i International Federation of Journalist.
Żonaty z Różą Jodłowską , historykiem sztuki. Mieszkał w Warszawie.
Twórczość
Publikacje w czasopismach i książkach zbiorowych
Problematyka folkloru w drobnych utworach Mickiewicza [w:] Ludowość u Mickiewicza (Warszawa 1958 )
Lice bielsze od mleka [w:] „Blok-Notes Muzeum Mickiewicza” nr 2/1963
Aleksander Przezdziecki (1814-1871). Życiorys uczonego mecenasa [w:] „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 1972
Krytyka i historia literatury. Korbut , Kridl , Elzenberg : nieporozumienie powracające [w:] Badania nad krytyką literacką (Wrocław 1974 )
Różnica jednego słowa. Bronisława Chlebowskiego trzy wersje poglądu na historię literatury [w:] „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, nr 1/1978
Edwarda Rastawieckiego „Imionnik narodowy” „Blok-Notes Muzeum Mickiewicza” 1978
Szukanie siebie pośród obcych wzruszeń [w:] Janta: człowiek i pisarz (Londyn 1982 )
Józef Kallenbach (1861-1929) [w:] Rocznik Towarzystwa Literackiego Adama Mickiewicza 1985
Betyzyany (wiersze sztambuchowe) [w:] „Blok-Notes Muzeum Mickiewicza” 1988
Stulecie Akademii Umiejętności [w:] „Więź” nr 11-12/1990
Erazm Jerzmanowski i jego fundacja [w:] „Blok-Notes Muzeum Mickiewicza” 1991
O człowieczeństwie czyli mit o Tristanie i Izoldzie [w:] „Parnasik” nr 3/[1992
Opracowania i prace edytorskie
Andrzej Biernacki (Warszawa 2009)
Karol Ludwik Koniński , Pisma wybrane (autor redakcji i współautor wyboru, wspólnie z Zygmuntem Lichniakiem ; Instytut Wydawniczy „Pax” 1955 )
Polska krytyka literacka 1919-1939. Materiały (współautor przygotowania, wspólnie z Janem Zygmuntem Jakubowskim , Andrzejem Lamem i Januszem Rohozińskim ; redakcja Jan Zygmunt Jakubowski ; Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1966 )
Ludwik Fryde , Wybór pism krytycznych (autor opracowania; Państwowy Instytut Wydawniczy 1966 )
Cztery wieki poezji o Warszawie. Antologia (wybrał oraz wstępem i przypisami opatrzył Juliusz Wiktor Gomulicki ; tekst i bibliogr. oprac. Andrzej Biernacki; Państwowy Instytut Wydawniczy 1969 )
Jan Lorentowicz , Teatry w stolicy i inne artykuły (autor wyboru; Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1969 )
Prosper Mérimée , Lokis. Rękopis profesora Wittembacha (autor wstępu; przeł. Leopold Staff ; ilustr. Maria Schier; Państwowy Instytut Wydawniczy 1969 )
Jakiej filozofii Polacy potrzebują (przygotowanie tekstów; wybór i wstęp Władysław Tatarkiewicz ; Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1970 )
Tadeusz Zieliński , Po co Homer. Świat antyczny a my
Ignacy Chrzanowski , Wybór studiów i rozpraw (t. I/II; Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1971 )
tom I: O literaturze polskiej
tom II: Optymizm i pesymizm polski. Studia z historii kultury
Zofia Starowieyska-Morstinowa , Szukam człowieka (szkice i recenzje literackie; autor wyboru; Znak 1973 )
Portrety uczonych polskich. 51 sylwetek humanistów (autor wyboru; Wydawnictwo Literackie 1974 )
Claude Backvis , Szkice o kulturze staropolskiej (autor opracowania i wyboru tekstów; Państwowy Instytut Wydawniczy 1975 )
Bronisław Chlebowski , Od Kochanowskiego do Brzozowskiego (autor wyboru i słowa wstępnego; Państwowe Wydawnictwo Naukowe – Uniwersytet Jagielloński 1979 )
Sztambuch romantyczny (autor wyboru i opracowania; przedmowa Maria Dernałowicz ; Wydawnictwo Literackie 1994 ; seria: „Biblioteka romantyczna”)
Karolina Lanckorońska , Szkice wspomnień (autor przedmowy; Towarzystwo „Więź” 2005 , ISBN 83-88032-98-4 )
Zatajony artysta. O Wacławie Borowym 1890-1950 (Norbertinum 2005 , ISBN 978-83-7222-242-8 )
Tłumaczenia
Przypisy
Bibliografia