Aleksander Narcyz Przezdziecki

Aleksander Przezdziecki
Aleksander Narcyz
Ilustracja
Herb
Pierzchała
Rodzina

Przezdzieccy

Data i miejsce urodzenia

29 lipca 1814
Czarny Ostrów

Data i miejsce śmierci

26 grudnia 1871
Kraków

Ojciec

Konstanty Przeździecki

Matka

Adelajda Olizar

Żona

Maria Anna Waleria Tyzenhauz

Dzieci

Konstanty, Gustaw Karol, Helena

podpis
Teksty w Wikiźródłach

Aleksander Przezdziecki, Pierzchała[1], (ur. 29 lipca 1814 w Czarnym Ostrowiu na Podolu, zm. 26 grudnia 1871 w Krakowie), hrabia, czołowy mediewista warszawski okresu międzypowstaniowego, wydawca źródeł historycznych, członek Heroldii Królestwa Polskiego od 1847 roku[2].

Aleksander Przeździecki, 1860 r.

Życiorys

Syn Konstantego Przeździeckiego i Adelajdy Olizarówny, córki Filipa Nereusza Olizara i Ludwiki Niemirowiczówny-Szczyttówny (córki Krzysztofa)[1].

Po ukończeniu Liceum Krzemienieckiego (1831), studiował na uniwersytecie berlińskim (1833-1834). Od 1847 mieszkał na stałe w Warszawie.

W 1842 roku założył w pałacu w Czarnym Ostrowie Bibliotekę Ordynacji Przeździeckich.

Mając zapewniony byt dzięki odziedziczonemu majątkowi, poświęcił się badaniom historycznym. Odbywał liczne podróże poszukując w archiwach i bibliotekach Niemiec, Francji, Szwajcarii i Włoch materiałów źródłowych do dziejów polskich. Owocem tych poszukiwań była opublikowana w 1850 praca Wiadomość bibliograficzna o rękopisach zawierających w sobie rzeczy polski przejrzanych po niektórych bibliotekach i archiwach zagranicznych w latach 1846-1849.

Największą wartość dla polskiej nauki miała działalność edytorska Przezdzieckiego. W 1852 wydał Listy Annibala z Kapui arcybiskupa napolitańskiego nuncyusza w Polsce, o bezkrólewiu po Stefanie Batorym i pierwszych latach panowania Zygmunta III; a w 1854 Życie domowe Jadwigi i Jagiełły z rejestrów skarbowych z lat 1388-1414 – rejestry przychodów i wydatków królewskich. W latach pięćdziesiątych rozpoczął pracę nad wydaniem dzieł Jana Długosza. Wyjeżdżał za granicę poszukując rękopisów i najlepszych kopii jego dzieł. W latach 1863–1864 ukazało się Liber Beneficiorum, a w latach 1867-1870 Dzieje polskie w księgach dwunastu w przekładzie Karola Mecherzyńskiego, pierwsze kompletne, polskie wydanie najważniejszego dzieła Jana Długosza. W 1862 wydał Kronikę Wincentego Kadłubka. W 1859 sfinansował reperację kapy z Piotrawina[3].

Był właścicielem dóbr Czarny Ostrów, Falenty i Ojców.

Autor prac

Opracowania tekstów źródłowych

Opracował i wydał w latach 1863-1964 Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis polskiego historyka Jana Długosza:

  • "Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis" tom I, w serii "Jana Długosza kanonika krakowskiego dzieła wszystkie" tom VII, wyd. Czas, Kraków, 1863[4],
  • "Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis" tom II, w serii "Jana Długosza kanonika krakowskiego dzieła wszystkie" tom VIII, wyd. Czas, Kraków, 1864[5],
  • "Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis" tom III, w serii "Jana Długosza kanonika krakowskiego dzieła wszystkie" tom IX, wyd. Czas, Kraków, 1864[5],

Przypisy

  1. ↑ a b Aleksander Przeździecki [w:] Wielka Genealogia Minakowskiego
  2. ↑ Tomasz Demidowicz, Reforma szlachectwa w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, w: Czasopismo Prawno-Historyczne, Tom LXII — 2010 — Zeszyt 2, s. 160.
  3. ↑ Barbara Stolarz, Kapa z Piotrawina, w: Spotkania z Zabytkami, nr 2/1993, s.14
  4. ↑ Przeździecki 1863 ↓.
  5. ↑ a b Przeździecki 1864 ↓.

Bibliografia

  • Aleksander Przeździecki: "Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis" tom I, w serii "Jana Długosza kanonika krakowskiego dzieła wszystkie" tom VII. Kraków: Czas, 1863.
  • Aleksander Przeździecki: "Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis" tom II, w serii "Jana Długosza kanonika krakowskiego dzieła wszystkie" tom VIII. Kraków: Czas, 1864.
  • Aleksander Przeździecki: "Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis" tom III, w serii "Jana Długosza kanonika krakowskiego dzieła wszystkie" tom IX. Kraków: Czas, 1864.

Linki zewnętrzne