Afra z Augsburga

Święta
Afra z Augsburga

męczennica
Św. Afra – wizerunek z ołtarza w kościele św. Marcina w Meßkirch (Mistrz z Meßkirch, 1535–40).
Miejsce urodzenia	Cypr ?
Data i miejsce śmierci	ok. 304 Friedberg
Czczona przez	Kościół katolicki
Wspomnienie	7 sierpnia
Atrybuty	kolumna (pal), palma, płonący stos, szyszka pinii
Patronka	Augsburga i diecezji augsburskiej[1]
Szczególne miejsca kultu	Augsburg

Sarkofag św. Afry w podziemiach bazyliki św. Ulryka i św. Afry w Augsburgu.

Posągi trzech patronów diecezji augsburskiej przed katedrą w Augsburgu, od lewej: św. Simpert, św. Ulryk i św. Afra.

Afra z Augsburga (zm. ok. 304 na wyspie na rzece Lech, prawdopodobnie w pobliżu dzisiejszego miasta Friedberg) – męczennica chrześcijańska, żyjąca na terenie dzisiejszej Bawarii, święta Kościoła katolickiego.

Życie

Nie ma pewnych faktów, jeśli chodzi o życie św. Afry. Wiele z nich opiera się na przekazywanych ustnie legendach. Według jednej z nich matka Afry, Hilaria (późniejsza święta) miała być żoną króla Cypru. Po tym jak został on zabity, obie z córką opuściły Cypr i udały się do Rzymu, gdzie Hilaria ofiarowała swą córkę jako rytualną prostytutkę bogini Wenus^[2].

Później Afra wraz z trzema towarzyszkami: Dygną, Eunomią i Eutropią udały się do Augsburga, gdzie znalazły zajęcie jako nierządnice w miejscowym domu schadzek. Tam pewnego dnia spotkały biskupa Narcyza z Gerony, który uciekał wraz z towarzyszami przed prześladowaniami. Okazało się szybko, że Narcyz nie jest klientem domu schadzek, lecz duchownym. Pod jego wpływem Afra nawróciła się na chrześcijaństwo a następnie przyjęła z jego rąk chrzest. Chrzest przyjęły także jej towarzyszki i pozostali domownicy. Po wyjeździe biskupa Narcyza rozpoczęły się prześladowania nowo nawróconych. W trakcie prześladowań pojmano też Afrę i namawiano ją, by powróciła do kultu Wenus i związanego z nim nierządu. Afra pozostała jednak przy nowej wierze, więc skazano ją na karę śmierci przez spalenie. 7 sierpnia ok. 304 r. (co poświadczają historyczne dokumenty) zaprowadzono Afrę na wyspę na rzece Lech (prawdopodobnie w pobliżu obecnego Friedbergu), przywiązano do słupa, obłożono chrustem i podpalono^[3].

Znany poeta łaciński Wenancjusz Fortunat, żyjący w epoce Merowingów wymienił Augsburg jako miejsce pogrzebu Afry; wspominał też o jej męczeństwie^[4].

W 1064 odkryto w Augsburgu rzymski sarkofag z nadpalonym ciałem niewieścim. Umieszczono je w kościele, który nosi dziś tytuł świętych Afry i Ulryka. Rok ten przyjmowany jest przez niektóre źródła jako data kanonizacji^[3].

6 sierpnia 1177 w Lechfeldorf (dzisiejszy Friedberg), miejscu przypuszczalnej śmierci Afry, papież Aleksander III zatwierdził przynależność miejscowego kościoła św. Afry na Polach do klasztoru pod wezwaniem św. Afry i św. Ulryka w Augsburgu^[5].

Kult

Patronat

Afra jest patronką: Augsburga, pokutnic, nawróconych prostytutek i dusz czyśćcowych. Występuje jako opiekunka leczniczych ziół i współpatronka diecezji augsburskiej (obok św. Ulryka i św. Simperta) oraz jako święta wzywana w przypadkach zagrożenia pożarem^[3].

Dzień obchodów

Liturgiczne wspomnienie św. Afry w kościele katolickim przypada w dniu 7 sierpnia.

Ikonografia

W ikonografii św. Afra jest przedstawiana w szatach z epoki^[6]. Zazwyczaj z palmą męczeństwa i koroną, przywiązana do drzewa, na płonącym stosie z drewna. Jej atrybutami są kolumna lub pal do której jest przywiązana, palma męczeństwa, płonący stos, szyszka pinii^[6].

Świątynie pw. św. Afry

• Bazylika św. Ulryka i św. Afry w Augsburgu. W jej podziemiach znajduje się sarkofag ze szczątkami przypisywanymi świętej.
• Kaplica św. Afry w katedrze w Spirze.
• Sanktuarium św. Afry w Sant Gregori (Katalonia, Hiszpania).
• Kościół św. Afry w Miśni (Saksonia)

Zobacz też

• kult świętych
• męczennicy wczesnochrześcijańscy
• modlitwa za wstawiennictwem świętego
• święci i błogosławieni Kościoła katolickiego

Przypisy

1. Heilige und Selige des Bistums Augsburg. Bistum Augsburg. [dostęp 2011-10-25]. (niem.).
2. Ökumenisches Heiligenlexikon: Afra. [dostęp 2011-10-26]. (niem.).
3. Hagiographus w: Źródło Tygodnik Rodzin Katolickich: Ze świętymi za pan brat: Św. Afra z Augsburga – męczennica. [dostęp 2011-10-26].
4. Kevin Knight w: New Advent: St. Afra. [dostęp 2011-10-26]. (ang.).
5. Dr. Hubert Raab w: Friedberg.de: St. Afra. [dostęp 2011-10-26]. (niem.).
6. Marecki i Rotter 2009 ↓, s. 40.

Bibliografia

• Herbermann, Charles, red. Catholic Encyclopedia. Robert Appleton Company, 1913.
• Józef Marecki, Lucyna Rotter: Jak czytać wizerunki świętych leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2009. ISBN 978-83242-0910-1. (pol.).

Źródła internetowe

• Afra, męczennica z Augsburga.. DEON.pl z inicjatywy SJ i Wydawnictwa WAM za H. Frosem i F. Sową. [dostęp 2011-10-26]. (pol.).

Linki zewnętrzne

• Catholic Encyclopedia (1913) w: Wikiźródła: Catholic Encyclopedia (1913)/St. Afra. [dostęp 2011-10-26]. (ang.).
• Prof. Paul A. Schons, University of St. Thomas: Short Biographies of Noted Germans, Austrians and Swiss – St. Afra. [dostęp 2011-10-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-29)]. (ang.).
• Dr. Franz-Dieter Sauerborn w: ZUM Internet e.V.: Spuren der Römer in der näheren Umgebung und in Europa. Unterrichtseinheit: "Gedenkstätten früher Märtyrer und Märtyrerinnen". [dostęp 2011-10-26]. (niem.).

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 62350868
• LCCN: nr97008152
• GND: 119099179
• J9U: 987010857231105171

Encyklopedie internetowe:

• SNL: Afra
• Catalana: 0000870