Urodziła się w Warszawie w kamienicy przy ul. Świętojerskiej 30[1]. Uczęszczała do żydowskiego żeńskiego gimnazjum „Jehudyja” z polskim językiem wykładowym[2]. Po maturze w 1934 rozpoczęła studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W lipcu 1939 wyszła za mąż za studenta prawa Stefana Szpigielmana, który zginął w 1943[3]. Na przełomie lat 1939 i 1940 miała ukończyć studia, jednak wybuch II wojny światowej pokrzyżował te plany. Na początku października wyruszyła na wschód i do grudnia przebywała we Lwowie, skąd następnie wróciła do Warszawy.
11 marca 1940 rozpoczęła pracę jako pediatra w Szpitalu Dziecięcym Bersohnów i Baumanów. Jesienią 1941 została przeniesiona do filii szpitala na Lesznie. Pierwsze dwie akcje wysiedleńcze przetrwała ukrywając się. 25 stycznia 1943 przeszła na „aryjską” stronę, gdzie została łączniczką Żydowskiej Organizacji Bojowej i kurierką poleconą przez Marka Edelmana. Organizowała m.in. pomoc w ucieczce z getta (w tym swojego męża, Stefana[3]), dokumenty, szukała mieszkań, przenosiła broń, roznosiła pieniądze oraz zbierała informacje o obozach pracy dla Komitetu Koordynacyjnego. Pod koniec kwietnia 1943 udało jej się załatwić fałszywe dokumenty na nazwisko Irena Meremińska. Od tego czasu mieszkała z Marią Sawicką przy ul. Dzielnej, następnie przy ul. Miodowej 24. Latem 1943 i 1944 czasowo mieszkała także w Międzylesiu.
Miała dwie córki. Hanna Zerbe (ur. 1945 r.) pracowała w służbie zdrowia, Alina Świdowska (ur. 1953) jest aktorką.
Przypisy
↑ abAnka Grupińska: Po kole. Rozmowy z żydowskimi żołnierzami. Warszawa: Wydawnictwo „Alfa”, 1991, s. 167. ISBN 83-7001-475-5.
↑Anka Grupińska: Po kole. Rozmowy z żydowskimi żołnierzami. Warszawa: Wydawnictwo „Alfa”, 1991, s. 172. ISBN 83-7001-475-5.
↑ abStefan Szpigielman po wyjściu z getta ukrywał się dzięki pomocy żony po aryjskiej stronie i w 1943, także z jej pomocą, udał się do Hotelu Polskiego, co ostatecznie przyczyniło się do jego śmierci, której okoliczności są jednak nieznane. S. Szpigielman pracował w getcie w Judenracie i spisywał tam, kontynuowane po aryjskiej stronie wspomnienia, zachowane w zbiorach ŻIH. Zostały one wydane po raz pierwszy w 2003 pod tyt. O wojnie wielkich Niemiec z Żydami Warszawy 1939-1943 (Warszawa : Czytelnik, 2003). Wówczas nie udało się jeszcze zidentyfikować tożsamości autora tych zapisków, dlatego zostały one opatrzone jedynie imionami autora, występującymi w mat. źródłowym - Stefan Ernest. W 2020 wydano nową edycję książki pod pełnym tyt. Trzeci front : o wojnie wielkich Niemiec z Żydami Warszawy 1939-1943 (Warszawa : Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, 2020, ISBN 978-83-954194-1-6), ze zidentyfikowanym już autorstwem S. Szpigielmana i w opracowaniu Marty Janczewskiej. Zob.: tamże, ss. 7-19.
_01.jpg)
