31 Batalion Straży Granicznej

31 Batalion Straży Granicznej

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1922
Rozformowanie	1923
Tradycje
Rodowód	31 Batalion Celny
Dowódcy
Pierwszy	kpt Edward Drzniewicz
Organizacja
Dyslokacja	Dokszyce
Formacja	Straż Graniczna
Podległość	Komenda Powiatowa Straży Granicznej w Wilejce

31 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-radzieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, minister spraw wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”^[1]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną^[2]. 31 batalion celny przemianowany został na 31 batalion Straży Granicznej.

31 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Wilejce, a jego dowództwo stacjonowało w Dokszycach^[3]. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton^[4]. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów^[5]. Z uwagi na eksterytorialne stacjonowanie, batalion odkomenderował oficera łącznikowego do starosty duniłowiczowskiego^[6].

Na podstawie uchwały Rady Ministrów z 24 maja 1923 zarządzono likwidację Straży Granicznej do dnia 1 lipca 1923^[7]. Jednak 31 batalion Straży Granicznej, już w nowym etacie^[a], pozostał na granicy do jesieni 1923^[8]. Pod względem budżetowo-gospodarczym podlegał Komendzie Okręgowej Policji Państwowej w Wilnie^[9]. Potem batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany^[10].

Służba graniczna

9 marca 1923 31 batalion odjechał do Dokszyc na swoje dawne miejsce^[11]. Od lipca 1923 batalion ochraniał odcinek granicy od hutoru Hornowo (od rzeki Czernicy) do m. Cybulki^[9]

Sąsiednie bataliony

• 33 batalion Straży Granicznej ⇔ 44 batalion Straży Granicznej – 1 grudnia 1922^[3][12]
• 33 batalion Straży Granicznej ⇔ 30 batalion Straży Granicznej − po 1 lipca 1923^[9]

Żołnierze batalionu

Komendanci batalionu

stopień	imię i nazwisko	okres pełnienia służby	kolejne stanowisko
kapitan	Edward Drzniewicz	IX 1922[13] –
mjr kaw.	Władysław Dąbrowski	20 VII - 25 X 1923	dowódca szwadronu zapasowego 27 puł

Struktura organizacyjna

Ordre de Bataille 31 batalionu Straży Granicznej w Dokszycach na dzień 14 listopada 1922[14]
kompanie	1. Gnieździłów	2. Porzecze	3. Olesiowo
placówki	Worony	Komajsk	Hornowo-Bartkiewicz
	Sieliszcze	Gieczańce	Hornowo-Karczewski
	Bujek	Barbarowo	Hornowo-Asona
	Wiereciejka	Starynka	Hornowo-Wierciński
	ziemianka (Sołominki)	Starosiedle	Hornowo-sołtys
	Smolarnia	Porzecze	Krawnica
	Osowo	Ostrów	Lipowo
	Dworzec	Trawki
	Raszkówka	Trościanica

Uwagi

1. 31 batalion SG otrzymał uzupełnienie rocznika 1989 i 1900 od rozwiązywanych batalionów w liczbie: 42 bSG – 155 szeregowych, 17 bSG – 110 szeregowych, 12 bSG – 99 szeregowych, 26 bSG – 115 szeregowych, 34 bSG – 27 szeregowych, 39 bSG – 6 szeregowych. Razem 512 szeregowych^[7].

Przypisy

1. Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
2. Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
3. Dominiczak 1992 ↓, s. 79.
4. Dominiczak 1997 ↓, s. 246.
5. Dominiczak 1992 ↓, s. 82.
6. Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 50.
7. Organizacja sześciu baonów SG 1923 ↓, s. 8.
8. Organizacja sześciu baonów SG 1923 ↓, s. 9.
9. Organizacja sześciu baonów SG 1923 ↓, s. 10.
10. Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 19.
11. Materiały dyslokacyjne SG ↓, s. 233.
12. Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 28.
13. Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 16.
14. Wykaz placówek bSG ↓, s. 4-5.

Bibliografia

• Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
• Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
• Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
• Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
• Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
• Wykaz placówek niektórych batalionów Straży Granicznej, 1922 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/52)
• Materiały dotyczące spraw dyslokacyjnych:przeniesienia siedzib komend, baonów, obszary odcinków granicznych, 1922–1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/53.)
• Zarządzenia władz zwierzchnich dotyczące organizacji sześciu batalionów Straży Granicznej na terenie Delegata Rządu w Wilnie, 1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/14.)
• Rozkazy organizacyjne Głównej Komendy Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/77.)