27 Batalion Straży Granicznej

27 Batalion Straży Granicznej

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1922
Rozformowanie	1923
Tradycje
Rodowód	27 Batalion Celny
Dowódcy
Pierwszy	kpt. Teofil Ney
Organizacja
Dyslokacja	Druja
Formacja	Straż Graniczna
Podległość	Komenda Powiatowa Straży Granicznej w Głębokiem

27 Batalion Straży Granicznej – jednostka organizacyjna Straży Granicznej w II Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Wykonując postanowienia uchwały Rady Ministrów z 23 maja 1922 roku, Minister Spraw Wewnętrznych rozkazem z 9 listopada 1922 roku zmienił nazwę „Bataliony Celne” na „Straż Graniczną”^[1]. Wprowadził jednocześnie w formacji nową organizację wewnętrzną^[2]. 27 batalion celny przemianowany został na 27 batalion Straży Granicznej.

27 batalion Straży Granicznej funkcjonował w strukturze Komendy Powiatowej Straży Granicznej w Głębokim, a jego dowództwo stacjonowało w Drui^[3]. W skład batalionu wchodziły cztery kompanie strzeleckie oraz jedna kompania karabinów maszynowych w liczbie 3 plutonów po 2 karabiny maszynowe na pluton^[4]. Dowódca batalionu posiadał uprawnienia dyscyplinarne dowódcy pułku. Cały skład osobowy batalionu obejmował etatowo 614 żołnierzy, w tym 14 oficerów^[5]. Na podstawie uchwały Rady Ministrów z 24 maja 1923 zarządzono likwidację Straży Granicznej do dnia 1 lipca 1923^[6]. Jednak 27 batalion Straży Granicznej, już w nowym etacie^[a], pozostał na granicy do jesieni 1923^[6]. Pod względem budżetowo-gospodarczym podlegał Komendzie Okręgowej Policji Państwowej w Wilnie^[8]. Potem batalion przekazał swój odcinek oddziałom Policji Państwowej i został rozwiązany^[9].

Służba graniczna

Od lipca 1923 batalion ochraniał odcinek granicy od zetknięcia się granicy lądowej z Dźwiną do m. Mazuryno^[8]

Sąsiednie bataliony

• 28 batalion Straży Granicznej ⇔ 11 batalion Straży Granicznej – 1 grudnia 1922^[3][10]
• 28 batalion Straży Granicznej ⇔ 33 batalion Straży Granicznej − po 1 lipca 1923^[8]

Wydarzenia

• 12 lutego 1923 komendant batalionu meldował, że z 3 kompanii zdezerterowało 4 szeregowych i tyleż samo z 4 kompanii. Aresztowano też kilku żołnierzy za komunistyczną agitację i rozmowy z żołnierzami bolszewickimi.Kontrole wykazały braki w amunicji u żołnierzy pełniących służbę graniczną^[11]. Jako przyczynę podaje prawdopodobną działalność tajnej organizacji, która werbuje w szeregach WP swoich członków. Kolejną przyczyną to brak w kompaniach „polskiego żywiołu” i opieszałe działanie sądów. Dowódca batalionu prosi o „wzmocnienie pododdziałów granicznych żołnierzami z Wielkopolski, Małopolski bądź Królestwa”^[12].

Komendanci batalionu

• kpt. Teofil Ney (IX 1922^[13] – )

Struktura organizacyjna

Ordre de Bataille 27 batalionu Straży Granicznej w Drui na dzień 14 listopada 1922[14]
kompanie	1. Uźmiony	2. Leonpol	3. Druja
placówki	Ponizowo	Janczyn	Wiata
	Drehucze	Grudzino	Jarmioły
	Olesznica	Leonpol	Stajki
	Peresłówka	Piotrówka	Druja
	Uzmiony	Czuryłowo	Krzywoszczyzna
	Trudy	Czomery	Baluje
	Słoboda
	Dworczany

Uwagi

1. 27 batalion SG otrzymał uzupełnienie rocznika 1989 i 1900 od rozwiązywanych batalionów w liczbie: 11 bSG – 145 szeregowych, 41 bSG – 213 szeregowych. Razem 358 szeregowych^[7].

Przypisy

1. Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 25.
2. Prengel-Boczkowska 2009 ↓, s. 5.
3. Dominiczak 1992 ↓, s. 79.
4. Dominiczak 1997 ↓, s. 246.
5. Dominiczak 1992 ↓, s. 82.
6. Organizacja sześciu baonów SG 1923 ↓, s. 8.
7. Organizacja sześciu baonów SG 1923 ↓, s. 9.
8. Organizacja sześciu baonów SG 1923 ↓, s. 10.
9. Prochwicz i Kępa 2003 ↓, s. 19.
10. Bereza i Szczepański 2014 ↓, s. 28.
11. Meldunek komendanta 27 baonu SG ↓, s. 2.
12. Meldunek komendanta 27 baonu SG ↓, s. 3.
13. Rozkazy organizacyjne KG SG 1922–1923 ↓, s. 14.
14. Wykaz placówek bSG ↓, s. 6-7.

Bibliografia

• Hubert Bereza, Kajetan Szczepański: Centralna Szkoła Podoficerska KOP. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2014. ISBN 978-83-938921-7-4.
• Henryk Dominiczak: Granica wschodnia Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1919–1939. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-10202-0.
• Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
• Teresa Prengel-Boczkowska: Wstęp do inwentarza zespołu archiwalnego „Straż Graniczna (1922−1923)”. Szczecin: Archiwum Straży Granicznej, 2009.
• Jerzy Prochwicz, Zbigniew Kępa. ABC formacji granicznych II Rzeczypospolitej. „Problemy Ochrony Granic”. 24, 2003. Ketrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1505-1757. 
• Rozkazy organizacyjne Głównej Komendy Straży Granicznej 1922−1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/77.)
• Wykaz placówek niektórych batalionów Straży Granicznej, 1922 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/52.)
• Zarządzenia władz zwierzchnich dotyczące organizacji sześciu batalionów Straży Granicznej na terenie Delegata Rządu w Wilnie, 1923 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.161/14.)
• Meldunek komendanta 27 batalionu SG dotyczący domniemanej tajnej organizacji werbującej ochotników w Wojsku Polskim → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.