PROFILBARU.COM

1948

Wydarzenia polityczne w 1948 roku.

Styczeń

30 stycznia – nacjonalistyczny fanatyk hinduski zamordował Mahatmę Gandhiego^[1].

25 lutego – legalne przejęcie władzy przez komunistów w Pradze; premierem został Klement Gottwald^[2].

10 marca – zginął tragicznie Jan Masaryk, socjaldemokratyczny minister spraw zagranicznych Czechosłowacji (został zamordowany lub popełnił samobójstwo)^[3].
Wielka Brytania, Francja, Belgia, Holandia i Luksemburg podpisały w Brukseli traktat o współpracy politycznej, gospodarczej i kulturalnej, tzw. traktat brukselski, na mocy którego powstała Unia Zachodnioeuropejska^[4].

2 kwietnia – Kongres Stanów Zjednoczonych zatwierdził Plan Odbudowy Europy (nazywany planem Marshalla). Zgodnie z założeniem 15 krajów europejskich i Turcja otrzymały kredyty na zakup niezbędnych środków gospodarczych oraz innych artykułów pierwszej pomocy^[5].

14 maja – Dawid Ben Gurion ogłosił niepodległość Izraela^[5].
15 maja – wybuchła pierwsza wojna izraelsko-arabska^[5].
16 maja – Chaim Weizman został pierwszym prezydentem Izraela^[6].
17 maja – przywódca Jugosławii Josip Broz Tito odmówił wyjaśnienia swojej polityki przed Kominformem. Przywódca Związku Radzieckiego Józef Stalin publicznie ogłosił go zdrajcą^[5].

3 czerwca – w wyniku zamachu stanu prezydent Paragwaju generał Higinio Morínigo ustąpił ze stanowiska. Nowym prezydentem został Juan Manuel Frutos^[5].
7 czerwca – prezydent Czechosłowacji Edvard Beneš odmówił podpisania nowej konstytucji oraz zrezygnował z urzędu^[5].
14 czerwca – Klement Gottwald został nowym prezydentem Czechosłowacji^[5].
24 czerwca – początek blokady komunikacyjnej zachodnich stref Berlina przez ZSRR^[5].
28 czerwca – w Bukareszcie zakończyło się posiedzenie Kominformu, w którym uczestniczyli przedstawiciele ZSRR, Bułgarii, Polski, Rumunii, Węgier i Francji. Podczas spotkania rozmawiano i Komunistycznej Partii Jugosławii. Wynikiem obrad było usankcjonowanie bojkotu Jugosławii w bloku wschodnim^[5].

15 sierpnia – Korea Południowa ogłosiła niepodległość^[5].
31 sierpnia – Plenum KC PPR oskarżyło Władysława Gomułkę o „odchylenia prawicowo-nacjonalistyczne”; Bolesław Bierut został I sekretarzem KC PPR^[7].

22 października – zmarł kardynał August Hlond, prymas Polski^[8].
25 października – powołano Ruch Europejski, pozarządowej organizacji na rzecz zjednoczonej Europy; honorowymi przewodniczącymi zostali Winston Churchill, Leon Blum, Paul-Henri Spaak i Aleide de Gasperi.
27–29 października – w Peru obalono prezydenta Jose Bustamente y Rivero. Władzę przejęła junta wojskowa (na czele z generałem Manuelem Odríi)^[5].

12 listopada – po śmierci Augusta Hlonda nowym prymasem Polski został Stefan Wyszyński^[9].
24 listopada – w Wenezueli obalono prezydenta Rómulo Gallegosa. Władzę w państwie przejęła trzyosobowa junta wojskowa^[5].

↑ Gandhi Mohandas Karamchand, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-10-10] .
↑ Klement Gottwald. hrad.cz. [dostęp 2017-12-16]. (cz.).
↑ Jan Masaryk, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-10-10] (ang.).
↑ MartaM. Kozak MartaM., Jak powstało NATO? [online], histmag.org [dostęp 2023-04-08] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p Oxford Wielka Encyklopedia Świata. T. 20. Poznań: Oxford Educational, 2006, s. 199, 201. ISBN 83-7425-500-5.
↑ Chaim Weizmann, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-12-16] (ang.).
↑ Bierut Bolesław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-10-10] .
↑ Kard. Hlond mógł być papieżem. dziennikpolski24.pl. [dostęp 2017-12-16]. (pol.).
↑ Wyszyński Stefan, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-12-16] .
↑ Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-10-10] .