Ślepiec stepowy

Ślepiec stepowy
Spalax microphthalmus[1]
Güldenstädt, 1770[2]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

żuchwowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

ślepcowate

Podrodzina

ślepce

Rodzaj

ślepiec

Gatunek

ślepiec stepowy

Synonimy
Podgatunki
  • S. m. microphthalmus Güldenstädt, 1770
  • S. m. typhlus (Pallas, 1779)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6]

Ślepiec stepowy[7] (Spalax microphthalmus), ślepiec[8][9]gatunek ssaka z podrodziny ślepców (Spalacinae) w obrębie rodziny ślepcowatych (Spalacidae).

Zasięg występowania

Ślepiec stepowy występuje we wschodniej Europie zamieszkując w zależności od podgatunku[10]:

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1770 roku niemiecki przyrodnik Johann Anton Güldenstädt nadając mu nazwę Spalax microphthalmus[2]. Holotyp pochodził z nowochoperskich stepów, w obwodzie woroneskim, w Rosji[11].

Wszyscy członkowie rodzaju Spalax byli traktowani przez wcześniejsze ujęcia systematyczne jako synonimy lub podgatunki S. microphthalmus[10]. Podgatunki są tymczasowo uznawane w oczekiwaniu na dodatkowe badania[10]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunków[10].

Etymologia

  • Spalax: gr. σπαλαξ spalax, σπαλακος spalakos „kret”[12].
  • microphthalmus: gr. μικρος mikros „mały”[13]; οφθαλμος ophthalmos „oko”[14].
  • typhlus: gr. τυφλος tuphlos „ślepy”[15].

Nazwa zwyczajowa

W polskiej literaturze zoologicznej dla oznaczenia gatunku używana była nazwa zwyczajowa „ślepiec”[8][9], lecz w wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi przypisano oznaczenie ślepiec stepowy, rezerwując nazwę ślepiec dla rodzaju Spalax[7].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 190–315 mm, brak widocznego zewnętrznego ogona; masa ciała 120–818 g[16]. Ma walcowate ciało pokryte krótką, miękką, szaro–żółtą sierścią. Szczątkowe oczy są całkowicie ukryte pod skórą. Mocna i szeroka głowa jest głównym narzędziem do rycia korytarzy[8].

Tryb życia

Prowadzi podziemny, nocny tryb życia. Zamieszkuje tereny stepowe, unika lasów. Stale przebywa pod ziemią w norach. Żywi się podziemnymi częściami roślin. Czasem żyje na polach, niszcząc rośliny uprawne[8].

Przypisy

  1. Spalax microphthalmus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b J.A. Güldenstädt. Spalax, novum glirium genus. „Novi commentarii Academiae Scientiarum Imperialis Petropolitanae”. 14 (1), s. 411, 1770. (łac.). 
  3. J.Ch.P. Erxleben: Systema regni animalis per classes, ordines, genera, species, varietates: cum synonymia et historia animalium. Cz. 1: Classis I. Mammalia. Lipsiae: Impensis Weygandianis, 1777, s. 377. (łac.).
  4. P.S. Pallas: Novae species quadrupedum e Glirium ordine, cum illustrationibus variis complurium ex hoc ordine animalium. Erlangae: sumtu Wolfgangi Waltheri, 1778, s. 76, 154. (łac.).
  5. A. von Nordmann. Sur deux espèces de Spalax, propres a la Russie méridionale. „Bulletin Scientifique publié par l’Académie Impériale des Sciences de Saint-Pétersbourg”. 5 (13), s. 200, 1839. (fr. • niem.). 
  6. K. Tsytsulina, N. Formozov, B. Sheftel & I. Zagorodnyuk, Spalax microphthalmus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-11-06] (ang.).
  7. a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 231. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  8. a b c d K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 357–358, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
  9. a b Z. Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne - Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
  10. a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 328. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  11. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Spalax microphthalmus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-11-06].
  12. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 637, 1904. (ang.). 
  13. Jaeger 1944 ↓, s. 136.
  14. Jaeger 1944 ↓, s. 154.
  15. Jaeger 1944 ↓, s. 245.
  16. R. Norris: Family Spalacidae (Muroid Mole-rats). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 139. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!