PROFILBARU.COM

Nederlands Olympisch Comité; Nederlandse Sport Federatie
(NOC*NSF)
Sport	Omnisport
Algemene gegevens
Voorzitter	Anneke van Zanen-Nieberg
Zetel	Sportcentrum Papendal; Papendallaan 60; 6816 VD Arnhem
Land	Nederland
Geschiedenis
Oprichtingsdatum	1912 (NOC); 1993 (fusie met NSF)
Structuur
Wereldbond	IOC
	http://www.nocnsf.nl
Portaal	Sport ; Olympische Spelen

Het NOC*NSF is een Nederlandse sportorganisatie met als doel (top)sport in Nederland te bevorderen. Het NOC*NSF ontstond in 1993 uit een fusie van het Nederlands Olympisch Comité (NOC) en de Nederlandse Sport Federatie (NSF). Bij het NOC*NSF zijn 90 landelijke sportorganisaties aangesloten. Anneke van Zanen-Nieberg is voorzitter van het NOC*NSF. De organisatie is gevestigd in het Sportcentrum Papendal, te Arnhem. Het NOC*NSF treedt zowel op als Nationaal Olympisch Comité als Nationaal Paralympisch Comité.

Olympische Spelen

Het NOC*NSF is de Nederlandse vertegenwoordiger in het Internationaal Olympisch Comité (IOC) en speelt een grote rol bij de selectie voor Nederlandse deelnemers aan de Olympische Spelen. Recente Nederlandse IOC-leden zijn / waren:

Camiel Eurlings (2013-2018)
Willem-Alexander der Nederlanden (IOC-lid op persoonlijke titel tot eind 2013^[1], op dit moment erelid)

Leden ex officio zijn IOC-lid gedurende het voorzitterschap van hun sportfederatie. Wie op persoonlijke titel IOC-lid is, is dat in beginsel tot zijn overlijden.

Lid	Termijn
Frits van Tuyll van Serooskerken	1898-1924
Alphert Schimmelpenninck van der Oye	1925-1943
Pieter Scharroo	1924-1957
Charles Pahud de Mortanges	1946-1964
Herman Adriaan van Karnebeek jr.	1964-1977
Kees Kerdel	1977-1986
Els van Breda Vriesman	2001-2008
Anton Geesink	1987-2010
Hein Verbruggen	1998-2008
Willem-Alexander der Nederlanden	1998-2013
Camiel Eurlings	2013-2018

Onderscheidingen

Het Nederlands Olympisch Comité heeft sinds 1914 meerdere onderscheidingen ingesteld die, al zijn het particuliere onderscheidingen, ook door Nederlandse burgers en Nederlandse militairen op hun uniform mogen worden gedragen. Voorbeelden zijn het Militaire Vijfkampkruis van het Nederlands Olympisch Comité, de Medaille voor vaardigheidsproeven van het Nederlands Olympisch Comité en de Erepenning van het Nederlandsch Olympisch Comité, een legpenning.

De NSF heeft een aantal van deze onderscheidingen overgenomen waarbij vaak vooral de naam veranderde. Voorbeelden daarvan zijn de Vaardigheidsmedaille van de Nederlandse Sport Federatie en het Nationale Vijfkampkruis van de Nederlandse Sport Federatie, beiden opvolgers van de onderscheidingen van het NOC.

De Erepenning van het Nederlandsch Olympisch Comité kan nog steeds worden toegekend.

Aangesloten sportbonden en geassocieerden

Volgens de site van het NOC*NSF staan er per 29 mei 2024 79 ledensportorganisaties en 18 geassocieerde organisaties.^[2]

Aangesloten sportbonden

Geassocieerden

Uitzending atleten naar Spelen

uitzending
Verantwoordelijk	overdracht naar noc*nsf	Spelen	beperking
NOC	1993 ^[3]	Olympische spelen	Zonder beperking
Gehandicaptensport Nederland	2007 ^[4]	Paralympische spelen	lichamelijk beperking en visuele beperking
Koninklijke Nederlandse Doven Sport Bond	-	Deaflympische spelen	Auditieve beperking
Special Olympics Nederland	-	World Special Olympics	Verstandelijke beperking

Geschiedenis

Het Nederlands Olympisch Comité (NOC) werd op 11 september 1912 opgericht in Hotel Krasnapolsky in Amsterdam. In 1993 fuseerde het Nederlands Olympisch Comité met de Nederlandse Sport Federatie, waarna zij samen doorgingen als NOC*NSF.

Het initiatief tot de oprichting van het NOC kwam van Jasper Warner en Carl Hirschman, de voorzitter en de secretaris van de voetbalbond, en van F.W.C.H. baron van Tuyll van Serooskerken, die de eerste voorzitter werd. Doel van het NOC was het bevorderen van sport in het algemeen en het voorbereiden en begeleiden van de nationale teams die naar de Olympische Spelen werden afgevaardigd. Om de tweedelige doelstelling te onderstrepen werd in 1915 de naam NOC uitgebreid en werd Federatie voor Lichaamsvaardigheid toegevoegd.

De Olympische Spelen van 1928 werden in 1921 aan Nederland toegewezen, maar dreigden niet naar Amsterdam te kunnen komen nadat de overheid in 1925 weigerde een subsidie van 1 miljoen gulden te geven. Het NOC en diverse grote kranten startten toen een actie onder het Nederlandse volk en het bedrijfsleven, waarna er ruim 2.500.000 gulden werd opgehaald en de Spelen konden doorgaan.

In 1929 kreeg het NOC een kantoor in Amsterdam maar in 1930 verhuisde dat naar Den Haag, waar het tot 1990 gevestigd bleef, weliswaar op wisselende adressen. In 1946 werden de statuten gewijzigd en werd het NOC het overkoepelend orgaan van de Nederlandse sport.

In 1959 vond een splitsing plaats en werd de Nederlandse Sport Federatie opgericht, waarvan K.J.J. Lotsy de eerste voorzitter werd. De NSF zetelde in Den Haag tot de oprichting van het Nationaal Sportcentrum Papendal te Arnhem in 1971. In 1990 verhuisde het NOC ook naar Papendal en in 1993 gingen het NOC en de NSF weer samen.

Voorzitters

De eerste NOC-voorzitter was Frits van Tuyll van Serooskerken (1912-1924). Hij werd opgevolgd door Pieter Scharroo (1924-1925) en daarna was Alphert Schimmelpenninck van der Oye (1925-1943) lang voorzitter. Na de Tweede Wereldoorlog werd Charles Pahud de Mortanges voorzitter (1946-1951) en hij fungeerde ook na de periode van Hans Linthorst Homan (1951-1959) nog kort als voorzitter (1959-1961). Tussen 1961 en 1970 was Herman Adriaan van Karnebeek voorzitter van NOC.

In 1970-1977 was Kees Kerdel voorzitter van het NOC. Hij was in 1937 skikampioen van Nederland geweest en van 1953-1955 voorzitter van de Nederlandse Ski Vereniging, en in 1956, 1960, 1964 was hij chef de mission van de Nederlandse Olympische ploeg. In 1956 waren de Zomerspelen in Melbourne net nadat de Russen Hongarije waren binnengevallen, waarna het NOC niet aan de Spelen deelnam. Hij had achteraf spijt van deze beslissing. Toen zich in 1972 het drama met de Israëlitische ploeg in München afspeelde, liet hij de spelers zelf beslissen of ze wilden blijven. Postuum werd hem door voorzitter Samaranch in 1968 de Olympic Order verleend.

In 1977-1981 was Koos Idenburg voorzitter. Idenburg was daarvoor voorzitter van HGC, aanvoerder van het Nederlandse hockeyteam en voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond. In zijn tijd speelde de discussie over het wel of niet boycotten van de Zomerspelen in Moskou in 1980. Idenburg heeft toen de beslissing genomen om als bestuur niet naar Moskou te gaan, maar het aan de sporters zelf over te laten of zij wilden gaan. Hij werd tot erelid van het NOC benoemd.

Van 21 mei 1985 - 27 januari 1989 was Henk Vonhoff voorzitter. Hij bereidde de fusie met NSF voor. Daarna werd eerst Anneke le Coultre-Foest en vanaf mei 1989 Idenburg interim-voorzitter totdat Wouter Huibregtsen in maart 1990 tot voorzitter werd benoemd. Na de fusie met de Nederlandse Sport Federatie in 1993 was Huibregtsen de eerste voorzitter van het NOC*NSF. Na Erica Terpstra was André Bolhuis voorzitter van NOC*NSF. Op 15 april 2019 werd Anneke van Zanen-Nieberg tot voorzitter gekozen per 22 mei 2019.

Ledenaantallen sportbonden

Hieronder de ontwikkeling van het ledenaantal en het aantal verenigingen per sportbond op volgorde van grootte:^[5]

Nr.	Sportbond	Ledenaantallen 2022							Verenigingen 2022
Nr.	Sportbond	Jongens <18 jaar	Meisjes <18 jaar	Totaal jeugd <18 jaar	Mannen >18 jaar	Vrouwen >18 jaar	Totaal volwas. >18 jaar	Totaal	Verenigingen 2022
1.	Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond	415.000	84.000	499.000	633.000	88.000	721.000	1.220.000	2.856
2.	Sportvisserij Nederland	56.000	5.000	61.000	613.000	34.000	647.000	708.000	726
3.	Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond	57.000	44.000	101.000	292.000	237.000	529.000	630.000	1.691
4.	Koninklijke Nederlandse Golf Federatie	7.000	3.000	10.000	286.000	141.000	427.000	437.000	269
5.	Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie	41.000	159.000	200.000	10.000	46.000	56.000	256.000	849
6.	Koninklijke Nederlandse Hockey Bond	42.000	99.000	141.000	41.000	49.000	90.000	231.000	325
7.	Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie	3.000	49.000	52.000	14.000	71.000	85.000	137.000	1.027
8.	Koninklijke Nederlandse Zwembond	27.000	28.000	55.000	35.000	31.000	66.000	121.000	406
9.	Koninklijke Nederlandse Atletiekunie	18.000	17.000	35.000	46.000	39.000	85.000	120.000	375
10.	Nederlandse Volleybalbond	7.000	28.000	35.000	29.000	40.000	69.000	104.000	953
11.	Nederlandse Bridge Bond	100	50	150	39.000	52.000	91.000	91.150	979
12.	Koninklijk Nederlands Korfbal Verbond	12.000	22.000	34.000	21.000	24.000	45.000	79.000	460
13.	Nederlandse Toer Fiets Unie	2.000	300	2.300	65.000	10.000	75.000	77.300	533
14.	Koninklijk Nederlands Watersport Verbond	8.000	7.000	15.000	44.000	11.000	55.000	70.000	341
15.	Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging	4.000	4.000	8.000	38.000	23.000	61.000	69.000	1
16.	Nederlandse Basketball Bond	21.000	7.000	28.000	21.000	7.000	28.000	56.000	308
17.	Nederlandse Ski Vereniging	5.000	5.000	10.000	24.000	19.000	43.000	53.000	55
18.	Nederlands Handbal Verbond	6.000	18.000	24.000	10.000	18.000	28.000	52.000	342
19.	Koninklijke Wandel Bond Nederland	100	100	200	22.000	29.000	51.000	51.200	947
20.	Koninklijke Nederlandse Roeibond	1.000	700	1.700	21.000	22.000	43.000	44.700	124
21.	Koninklijke Nederlandse Motorrijders Vereniging	3.000	400	3.400	34.000	4.000	38.000	41.400	239
22.	Judo Bond Nederland	19.000	6.000	25.000	12.000	3.000	15.000	40.000	542
23.	Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond	5.000	10.000	15.000	16.000	9.000	25.000	40.000	635
24.	Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie	8.000	2.000	10.000	25.000	4.000	29.000	39.000	243
25.	Badminton Nederland	5.000	4.000	9.000	17.000	10.000	27.000	36.000	454
26.	Nederlandse Tafeltennis Bond	4.000	1.000	5.000	18.000	4.000	22.000	27.000	511
27.	Nederlandse Darts Bond	100	10	110	24.000	2.000	26.000	26.110	26
28.	Survivalrun Bond Nederland	4.000	3.000	7.000	11.000	5.000	16.000	23.000	129
29.	Koninklijke Nederlandse Biljart Bond	70	-	70	21.000	-	21.000	21.070	1.069
30.	Nederlandse Triathlon Bond	600	400	1.000	14.000	6.000	20.000	21.000	128
31.	Koninklijke Nederlandse Schaakbond	6.000	1.000	7.000	13.000	500	13.500	20.500	397
32.	Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond	5.000	2.000	7.000	9.000	4.000	13.000	20.000	156
33.	Reddingsbrigade Nederland	5.000	5.000	10.000	6.000	4.000	10.000	20.000	150
34.	Rugby Nederland	7.000	800	7.800	7.000	2.000	9.000	16.800	98
35.	Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart	300	60	360	13.000	1.000	14.000	14.360	182
36.	Nederlandse Jeu de Boules Bond	50	20	70	9.000	5.000	14.000	14.070	170
37.	Nederlandse Onderwatersport Bond	600	300	900	9.000	3.000	12.000	12.900	242
38.	Knac Nationale Autosport Federatie	1.000	200	1.200	8.000	1.000	9.000	10.200	116
39.	Nederlandse Boks Bond	800	300	1.100	7.000	2.000	9.000	10.100	117
40.	Nederlandse Handboog Bond	1.000	500	1.500	6.000	2.000	8.000	9.500	221
41.	Koninklijke Nederlandse Kaatsbond	1.000	1.000	2.000	5.000	2.000	7.000	9.000	109
42.	Nederlandse Bowling Federatie	300	90	390	6.000	2.000	8.000	8.390	123
43.	Squash Bond Nederland	200	60	260	6.000	1.000	7.000	7.260	69
44.	Federatie Oosterse Gevechtskunsten	800	300	1.100	5.000	1.000	6.000	7.100	292
45.	Karate-Do Bond Nederland	2.000	1.000	3.000	3.000	1.000	4.000	7.000	169
46.	Koninklijke Nederlandse Cricket Bond	1.000	-	1.000	4.000	20	4.020	5.020	45
47.	IJshockey Nederland	1.000	300	1.300	3.000	500	3.500	4.800	40
48.	Taekwondo Bond Nederland	1.000	900	1.900	1.000	600	1.600	3.500	135
49.	Koninklijke Nederlandse Dam Bond	200	80	280	3.000	100	3.100	3.380	151
50.	Koninklijke Nederlandse Krachtsport- en Fitnessbond	70	20	90	2.000	800	2.800	2.890	101
51.	Koninklijke Nederlandse Algemene Schermbond	1.000	400	1.400	1.000	400	1.400	2.800	65
52.	Nederlandse Klootschietbond	200	60	260	2.000	400	2.400	2.660	57
53.	Aikido Bond Nederland	500	300	800	1.000	400	1.400	2.200	97
54.	Koninklijke Nederlandsche Kegel Bond	10	10	20	1.000	900	1.900	1.920	142
55.	Nederlandse Frisbee Bond	100	50	150	1.000	400	1.400	1.550	37
56.	American Football Bond Nederland	400	40	440	1.000	100	1.100	1.540	22
57.	Nederlandse Beugel Bond	10	-	10	1.000	200	1.200	1.210	32
58.	Nederlandse Kruisboog Bond	10	-	10	900	300	1.200	1.210	35
59.	Nederlandse Waterski en Wakeboard Bond	100	70	170	700	200	900	1.070	17
60.	Nederlandse Algemene Danssport Bond	30	70	100	400	500	900	1.000	3
61.	Nederlandse Floorball en Unihockey Bond	300	100	400	400	200	600	1.000	23
62.	Nederlandse Lacrosse Bond	40	20	60	400	500	900	960	16
63.	Skateboard Federatie Nederland	600	200	800	20	-	20	820	0
64.	Holland Surfing Association	40	10	50	500	200	700	750	0
65.	Nederlandse Rollersports Bond	40	400	440	90	200	290	730	15
66.	Algemene Nederlandse Sjoelbond	-	-	-	400	300	700	700	45
67.	Koninklijke Nederlandse Kolfbond	-	-	-	300	200	500	500	28
68.	Nederlandse Indoor en Outdoor Bowls Bond	-	-	-	300	200	500	500	26
69.	Nederlandse Go Bond	10	-	10	400	40	440	450	31
70.	Nederlandse Gewichthef Bond	10	10	20	200	200	400	420	59
71.	Nederlandse Minigolf Bond	-	-	-	300	100	400	400	23
72.	Koninklijke Nederlandsche Motorboot Club	-	-	-	300	40	340	340	114
73.	Nederlandse Draken Boot Federatie	10	10	20	200	100	300	320	11
74.	Nederlandse Curling Bond	-	10	10	70	40	110	120	4
75.	Bob en Slee Bond Nederland	-	-	-	30	10	40	40	0
Totaal		818.700	622.650	1.441.350	2.634.910	1.077.650	3.712.560	5.153.910	21.528

Zie ook

Lijst van Nationale Olympische Comités

Externe links

Bronnen

Referenties

↑ Toen Willem-Alexander koning der Nederlanden werd, legde hij zo spoedig mogelijk al zijn nevenfuncties neer. Voor het lidmaatschap van het IOC werd dat ontslag hem per september 2013 verleend, zie [1] onder het kopje 'Wat gebeurt met officiële functies, erefuncties en beschermheer- en vrouwschappen?'
↑ [2] leden- en geassocieerdenlijst van noc*nsf
↑ [3] fusie tussen noc en nsf
↑ [4] overdracht van Gehandicaptensport naar noc*nsf
↑ zo sport Nederland, Belangrijkste trends en ontwikkelingen in sportdeelname 2022 (pdf). NOC*NSF, Afdeling Sportparticipatie (2023). Gearchiveerd op 10 mei 2024. Geraadpleegd op 2 augustus 2024.