Frederik Willem I van Brandenburg

Frederik Willem
1620-1688
Portret door Govert Flinck (1652)
Portret door Govert Flinck (1652)
Keurvorst van Brandenburg
Hertog van Pruisen
Periode 1640-1688
Voorganger Georg Willem
Opvolger Frederik III
Vader Georg Willem van Brandenburg
Moeder Elisabeth Charlotte van de Palts

Frederik Willem (Duits: Friedrich Wilhelm) (Berliner Stadtschloss, Cölln, 16 februari 1620Potsdam, 9 mei 1688) was keurvorst van Brandenburg en hertog van Pruisen - en dus de heerser van Brandenburg-Pruisen - van 1640 tot zijn dood. Frederik Willem was een lid van het Huis Hohenzollern en was in de volksmond bekend als "de Grote Keurvorst" (Duits: Der Große Kurfürst). Frederik Willem was een fervent aanhanger van het calvinisme, wat in verband werd gebracht met de opkomende commerciële klasse. Hij zag het belang van handel en promootte die hevig. Zijn slimme binnenlandse hervormingen gaven Pruisen een sterke positie in politieke orde van Noord-Centraal-Europa na de Vrede van Westfalen, en legden de fundamenten voor de omvorming van het hertogdom naar een koninkrijk. Dit werd uiteindelijk bereikt door zijn opvolger, Frederik I van Pruisen. Hij voerde een stoutmoedige buitenlandse politiek met wisselende bondgenootschappen, maar dit leverde uiteindelijk geen substantiële gebiedsuitbreiding op. Een belangrijke verwezenlijking was wel het bekomen van de soevereiniteit van Oost-Pruisen dat tot 1660 een Pools leen was.

Biografie

Frederik Willem was de zoon van keurvorst Georg Willem en Elisabeth Charlotte van de Palts, dochter van Frederik IV van de Palts. Aangezien Brandenburg geteisterd werd door de verwoestingen door Albrecht von Wallenstein, verbleef hij in de Nederlanden, waar hij tussen 1634-1637 aan de Universiteit van Leiden studeerde. Rond zijn troonsbestijging werd Brandenburg ernstig geteisterd door de Dertigjarige Oorlog (1618–1648). Als reactie hierop voerde hij naar Nederlands voorbeeld hervormingen door; hij centraliseerde het bestuur, hervormde de economie, hief belastingen en bouwde een efficiënt leger op. Hij richtte een staand leger op, aanvankelijk van 6.000 en uiteindelijk van 28.000 man. Bij de Vrede van Münster (1648) verkreeg hij Achter-Pommeren, Minden, Halberstadt en de voogdij over Maagdenburg.

Om steun te krijgen voor zijn hervormingen moest hij wel toegevingen doen aan de landadel. Door het besluit van de Landdag van Brandenburg (1653) kregen de junkers eigen bevoegdheden van politie en rechtspraak op hun grondgebied. Gedurende heel zijn regeerperiode bleef hij in conflict om macht met de landadel, met name in Oost-Pruisen. Zo liet hij in 1679 een junker, kolonel von Kalkstein, oppakken in Warschau. Hij werd naar Pruisen overgebracht en op bevel van Frederik Willem in Memel onthoofd.

Frederik Willem stond in de Noordse Oorlog (1655-1660) aanvankelijk aan de zijde van Zweden, maar liep over naar de Pools-keizerlijke partij. De Amsterdamse burgemeester Johan Huydecoper van Maarsseveen ging in 1655 met een delegatie (oa. met Pieter de Graeff) op bezoek om peetoom te zijn van Karel Emiel[1], een bondgenootschap te regelen, en een regeling te treffen omtrent een uitstaande schuld. Als pillegift[2] zou Karel Emiel elk jaar een kanon krijgen.[bron?]
Bij de Vrede van Oliva (1660) werd het hertogdom Pruisen geheel onafhankelijk van Polen. In 1666 verkreeg Frederik Willem Gulik en het hertogdom Kleef. Hij spiegelde zich aan de kunstzinnige Johan Maurits van Nassau-Siegen, die hij in Kleef en Mark als stadhouder had benoemd en met wie hij een intieme band onderhield. Jan Lievens kwam twee jaar naar Oranienburg om in het slot decoraties aan te brengen. In 1671 nodigde Frederik Willem vijftig rijke, uit Wenen verdreven, joden uit om naar Brandenburg te komen en verleende hun handelsvoordelen.
Frederik Willem kocht dertien schilderijen van de Amsterdamse kunsthandelaar Gerrit van Uylenburgh maar trok de echtheid van de schilderijen in twijfel en stuurde ze weer terug.[bron?]

Het landhuis in Caputh met 7.500 Delfts blauwe tegels

In de Hollandse Oorlog (1672) steunde hij de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden tegen Lodewijk XIV. Keizer Leopold I, Spanje en Denemarken sloten zich bij hem aan. Hij ontmoette de keizerlijke troepen onder bevel van Raimondo Montecuccoli bij Halberstadt. Pruisen werd in 1675 een belangrijke speler in het politieke spel, toen hij de door Frankrijk gesteunde Zweden versloeg bij Fehrbellin. Dit leverde hem zijn bijnaam "de Grote Keurvorst" op. Met de verovering van Stettin hoopte Frederik Willem een havenstad in zijn bezit te krijgen en daarmee de buitenlandse handel van Brandenburg te bevorderen, maar bij de Vrede van Nijmegen moest hij de veroverde gebieden weer aan Zweden afstaan. De schuld van ruim 1,2 miljoen gulden, opgebouwd door zijn vader, werd in 1681 omgezet in de overdracht van de Schenkenschanz. In 1682 startte hij de Brandenburgse Afrikaanse Compagnie. In 1685 werden 15.000 Franse hugenoten naar Pruisen uitgenodigd. Dat was een veel belangrijker impuls voor de economie.

Huwelijken en kinderen

Portret van Friedrich Wilhelm I, keurvorst van Brandenburg en zijn echtgenote Louise Henriette van Nassau. (Gerard van Honthorst)
Ruiterstandbeeld van de grote keurvorst Frederik I door Peter Breuer in Kleef
Standbeeld in Minden

Frederik Willem huwde op 7 december 1646 met Louise Henriëtte van Nassau (1627-1667), dochter van Frederik Hendrik van Oranje. Na een aantal miskramen werden uit dit huwelijk zes kinderen geboren:

Frederik Willem hertrouwde in 1668 met Dorothea van Sleeswijk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg (1636-1689), de weduwe van hertog Christiaan Lodewijk van Brunswijk-Lüneburg. Uit dit huwelijk werden zeven kinderen geboren:

Voorouders

Frederik Willem I van Brandenburg
Overgrootouders Joachim Frederik van Brandenburg
(1546–1608)

Catharina van Brandenburg-Küstrin
(1549–1602)
Albrecht Frederik van Pruisen
(1553–1618)

Maria Eleonora van Gulik
(1550–1608)
Lodewijk VI van de Palts
(1539–1583)

Elisabeth van Hessen
(1539-1582)
Willem van Oranje
(1533–1584)

Charlotte van Bourbon
(1546/47-1582)
Grootouders Johan Sigismund van Brandenburg (1572–1619)
∞ 1594
Anna van Pruisen (1576–1625)
Frederik IV van de Palts (1574–1610)
∞ 1593
Louise Juliana van Nassau (1576–1644)
Ouders Georg Willem van Brandenburg (1595–1640)
∞ 1646
Elisabeth Charlotte van de Palts (1597-1660)
Frederik Willem I van Brandenburg (1620–1688)
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Frederik Willem van Brandenburg op Wikimedia Commons.

Read other articles:

Note To File-Best Market- Best MarketTypePrivateIndustryRetail (Grocery)Founded1994Defunct2021Fateacquired by Lidl with all stores Renovated and converted in 2021HeadquartersBethpage, New YorkNumber of locations30Key peoplePresident & CEO: Rebecca PhilbertOwnersAviv and Eran RaitsesNumber of employeesN/AWebsitebestmarket.com Best Market was a family-owned, regional supermarket chain with 30 stores in New York, Connecticut, and New Jersey. The company was headquartered in Bethpage, New Yor...

 

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (مارس 2019) جوشوا سبنسر تومسون   معلومات شخصية الميلاد سنة 1828  بلفاست  الوفاة 20 ديسمبر 1880 (51–52 سنة)[1]  فكتوريا، كولومبيا البريطانية  مواطنة كندا  الح�...

 

Kejuaraan Eropa UEFA 2008UEFA Euro 2008 (Inggris) Fußball-Europameisterschaft 2008 (Jerman) Championnat d'Europe de football 2008 (Prancis) Campionato europeo di calcio 2008 (Italia) Campiunadi d'Europa da ballape 2008 (Romansh) Logo Resmi Kejuaraan Eropa UEFA 2008Informasi turnamenTuan rumahAustriaSwissJadwalpenyelenggaraan7 Juni – 29 JuniJumlahtim peserta16Tempatpenyelenggaraan8 (di 8 kota)Hasil turnamenJuara Spanyol (gelar ke-2)Tempat kedua JermanStatistik turnamenJumlahp...

Pontifical university Not to be confused with Pontificio Collegio Urbano de Propaganda Fide. Pontifical Urban UniversityPontificia Università UrbanianaLatin: Pontificia Universitas Urbaniana (PUU)MottoEuntes docete (Matthew 28:19)Motto in EnglishGo and teachTypePontifical universityEstablished1 August 1627 (396 years ago) (1627-08-01)AffiliationCatholic (Congregation for the Evangelization of Peoples)ChancellorLuis Antonio TagleRectorP. Leonardo Sileo, OFMLocationVia Urban...

 

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (يناير 2019) سد وادي تربة قرية الخيالة دولة السعودية موقع السعودية وضع مستخدم المالك وزارة البيئة والمياه والزراعة ال�...

 

الانتخابات الإسبانية العامة 1933  →1931 19 نوفمبر 1933 1936←  جميع مقاعد مجلس النواب ال473.المقاعد اللازمة للأغلبية 237 نسبة المشاركة 67.31%   الحزب الأول الحزب الثاني الحزب الثالث   القائد خوسيه ماريا جيل روبلز أليخاندرو ليروكس فرانسيسكو لارجو كاباليرو الحزب الاتحاد الإسبان...

This article is about the order of precedence for dignitaries in the state of Pahang. For the federal list of precedence for Malaysian dignitaries, see Malaysian order of precedence. This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Order of precedence in Pahang – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2016) (Learn h...

 

1988 film KatinkaFilm posterDirected byMax von SydowWritten byKlaus RifbjergBased onVed Vejenby Herman BangProduced byBo ChristensenKatinka FaragóStarringTammi ØstCinematographyClaus LoofEdited byJanus Billeskov JansenRelease date 19 August 1988 (1988-08-19) Running time96 minutesCountriesDenmarkSwedenLanguageDanish Katinka (Danish: Ved vejen, Swedish: Vid vägen) is a 1988 Danish-Swedish drama film directed by Max von Sydow and starring Tammi Øst. Based on Herman Bang's nov...

 

Protected area designation in the United States Sacramento River Bend Outstanding Natural Area, near Red Bluff, California An Outstanding Natural Area is a protected area designation in the United States. The designations are managed by the Bureau of Land Management within the National Landscape Conservation System. Three ONAs have been designated by Congress, Jupiter Inlet Lighthouse, Piedras Blancas Historic Light Station, and Yaquina Head, all of which protect lighthouses and the adjacent ...

Блок «Спільний випуск „Україна — Пакистан. Пам'ятки древніх культур“» пакистанської пошти, Rs.50. Знаки поштової оплати України 2014 — перелік поштових марок, введених в обіг Укрпоштою у 2014 році[1]. Було випущено 67 марок: одна стандартна восьмого випуску та 66 художн...

 

TV series Not to be confused with Suspect (TV series). SuspectsMain cast (Series 5: The Enemy Within)GenreCrime fictionPolice proceduralCreated byDarren FairhurstSteve HughesPaul MarquessStarringDamien MolonyClare-Hope AshiteyFay RipleyJames MurrayLenora CrichlowPerry FitzpatrickCassie BradleyCountry of originUnited KingdomOriginal languageEnglishNo. of series5No. of episodes23ProductionProducersMary HareKara ManleyPaul MarquessRunning time45 minutes (approx. per episode)Production companyNew...

 

Bagian dari seri artikel mengenaiRevolusi Tipe Warna Komunis Demokratis Tanpa kekerasan Permanen Politis Sosial Gelombang Metode Boikot Pembangkangan sipil Perang sipil Konflik golongan Kudeta Demonstrasi Perang gerilya Kekacauan Perlawanan tanpa kekerasan Protes Pemberontakan Teror revolusioner Samizdat Mogok kerja Perlawanan pajak Sebab Otoriterisme Otokrasi Kapitalisme Kolaborasinisme Kolonialisme Kronisme Despotisme Kediktatoran Diskriminasi Depresi Ekonomi Kesenjangan ekonomi Kecurangan ...

此條目没有列出任何参考或来源。 (2019年3月5日)維基百科所有的內容都應該可供查證。请协助補充可靠来源以改善这篇条目。无法查证的內容可能會因為異議提出而被移除。 污染物被埋下堆填區。 鋼鐵被壓成捆狀等待回收 污染物排放控制基本从三个方面开发: 直接处理排放的污染物; 改变生产工艺流程,以减少或消除污染物排放; 改变原料构成,以减少或消除污染物排�...

 

Teen Beauty pageant based in Ecuador Not to be confused with Miss Teenager World. Miss Teen WorldEstablished2001; 22 years ago (2001)FounderCésar Montecé, Queen of Ecuador Inc.TypeBeauty pageantHeadquartersEcuadorLocationGuayaquilOfficial language EnglishPresidentRodrigo Moreira (2012-present)Key peopleDiego JaramilloStaff 30WebsiteOfficial website Miss Teen World is an annual international teen beauty pageant based in Ecuador.[1][2][3][4]&#...

 

本條目有隱藏内容,可能會损害讀者的閱覽体验。請協助改善條目,以符合维基百科标准。 (2015年9月12日)一般應該僅由特定標準化模板提供摺疊資料表格,勿因故事劇情或項目混雜而隱藏;內容應該考慮其他方式呈現。重複記載、過度細節與無助了解主題的堆砌內容等需要考慮除去。   此條目介紹的是日本2012年電視劇。关于2019年优酷購買貴志祐介IP授權劇,请见「�...

Species of snake Mali cobra Conservation status Least Concern (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Reptilia Order: Squamata Suborder: Serpentes Family: Elapidae Genus: Naja Subgenus: Afronaja Species: N. katiensis Binomial name Naja katiensisAngel, 1922 The Mali cobra (Naja katiensis), also called the Katian spitting cobra or West African brown spitting cobra, is a species of spitting cobra found in West Africa. ...

 

United States 1996 Olympic women's gymnastic team This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Magnificent Seven gymnastics – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2020) (Learn how and when to remove this template message) The Magnificent Seven was the 1996 United States Olympic women's g...

 

Pabellón de Chile Pabellón Araucanía El pabellón en su ubicación actual (2019)LocalizaciónPaís ChileUbicación Arturo Prat 221, Temuco, ChileCoordenadas 38°43′47″S 72°35′15″O / -38.729731806412, -72.587363092624Información generalUsos PabellónEstilo ContemporáneoParte de Exposición Internacional de MilánDetalles técnicosSuperficie 1.720 m²Diseño y construcciónArquitecto Cristián UndurragaSebastián Mallea[editar datos en Wikidata] El pabell...

Sale of half of the UK's gold reserves between 1999-2002 The neutrality of this article is disputed. Relevant discussion may be found on the talk page. Please do not remove this message until conditions to do so are met. (November 2021) (Learn how and when to remove this template message) Gordon Brown, the Chancellor of the Exchequer at the time, was principally responsible for the decision. This article is part of a series aboutGordon Brown Electoral history MP for Kirkcaldy and Cowdenbeath ...

 

Brazilian multimedia artist Tadeu JungleBorn1960 (age 62–63)São Paulo, BrazilNationalityBrazilianKnown forMultimedia Tadeu Jungle (born 1956 in São Paulo) is a Brazilian multimedia artist. He works as a videomaker, photographer, poet, designer, producer and director of cinema and television. Graduated in Social Communication through the School of Communication and Arts, USP, in 1980, Tadeu Jungle was part of an inventive group called TVDO[1] were, along with his frie...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!