Charagaoeli (gemeente)

Charagaoeli
ხარაგაულის მუნიციპალიტეტი

Gemeente in Georgië
Locatie in Georgië
Geografie
Regio	Imereti
Hoofdplaats	Charagaoeli
Oppervlakte	913.9 km² [1]
Hoogste punt	Sametschvareo (2642 m)
Coördinaten	42° 1' NB, 43° 12' OL
Bevolking
Inwoners (2024)	17.885 [2] (19,6 inw./km²)
Etniciteit (2014)	Georgisch (99,7%)
Religie (2014)	Georgisch-Orthodox (99,2%)
Bestuur
Burgemeester	Koba Loersmanasjvili (2021-)
Overige informatie
Eerdere namen	Ordzjonikidze (1934-1990)
Tijdzone	UTC+4
Website	kharagauli.gov.ge
Charagaoeli in Imereti
Foto's
Groene berggemeente
Portaal    Georgië

Charagaoeli (Georgisch: ხარაგაულის მუნიციპალიტეტი, Charagaoelis moenitsipaliteti) is een gemeente in het midden van Georgië met ruim 17.000 inwoners (2024), gelegen in de regio Imereti. De nederzetting met stedelijk karakter Charagaoeli is het bestuurlijk centrum van de gemeente. Charagaoeli heeft een oppervlakte van 913,9 km² en is gesitueerd in het Mescheti- en Lichigebergte.

Geschiedenis

Het gebied van het hedendaagse Charagaoeli ligt historisch op een strategische plek, langs belangrijke rivieren waarlangs de centrale doorgang tussen oost- en west-Georgië loopt. Het gebied was regelmatig het toneel van veldslagen tussen strijdende partijen over de controle over de Georgische vorstendommen.

Na het uiteenvallen van het Koninkrijk Georgië in de 15e eeuw lag het gebied van Charagaoeli in het koninkrijk Imeretië, dat door zowel het Ottomaanse Rijk als Safavidisch Perzië werd bevochten. Na de Vrede van Amasya in 1555 werd het gebied tot de 18e eeuw gedomineerd door de Ottomanen en lag het aan de grens met Perzisch gecontroleerd Georgië.^[4]

Het Vachani kasteel in het zuidoosten van de gemeente lag aan de frontlijn tussen de koninkrijken Imeretië en Kartlië en wisselde geregeld tussen beiden. Op 25 april 1804 werd hier de Conventie van Elaznaoeri getekend tussen Salomo I van Imeretië en Pavel Tsitsianov, leider van de Russische strijdkrachten in Transkaukasië, waarmee Imeretië gedwongen werd een Russisch protectoraat te worden.^[5][6]

Russisch gezag

Oejezd Sjorapan ca 1886

In 1810 werd Imeretië door het Russisch Rijk geannexeerd, wat de overgang naar een Russische bestuurlijke indeling betekende. Het vorstendom werd omgevormd in het oblast Imeretië, dat in 1840 opgenomen werd in het gouvernement Georgië-Imeretië, dat geheel Georgië besloeg.^[7] In 1846 werden oost- en west-Georgië weer gescheiden en werd het gebied van Charagaoeli bestuurlijk ingedeeld bij de provincie (oejezd) Sjaropan^[8] van het gouvernement Koetais.^[9]

Onder het Russisch keizerlijke gezag werd de spoorweginfrastructuur in Transkaukasië in hoog tempo ontwikkeld. De eerste spoorlijn ten zuiden van de Kaukasus werd in 1872 geopend tussen Tbilisi - Poti en deze passeerde door Charagaoeli. De langste spoortunnel in keizerlijk Rusland werd in de jaren 80 van de 19e eeuw in het oosten van Charagaoeli gebouwd en ging door de Soeramipas.

Moderne indeling

Er volgden bestuurlijke herindelingen in de periode 1917-1930 door de tussenkomst van de Democratische Republiek Georgië en de vorming van de Sovjet-Unie. Tijdens de grote bestuurlijke hervormingen in 1930 van de Georgische sovjetrepubliek werd de moderne bestuurlijke eenheid Charagaoeli als rajon (district) opgericht. De plaats Charagaoeli werd het districtscentrum. Rond 1934 werd de naam van het district gewijzigd in Ordzjonikidze,^[10] naar de Georgische Sovjet-politicus Grigori Ordzjonikidze.^[12] In 1990 werd de naam Charagaoeli weer hersteld tijdens de de-sovjetisering van Georgische toponiemen.^[13]

Na de onafhankelijkheid van Georgië werd het district in 1995 ingedeeld bij de nieuw gevormde regio (mchare) Imereti en in 2006 werd het district bestuurlijk omgevormd in een gemeente.

Geografie

Nationaal park Bordzjomi-Charagaoeli

De gemeente ligt in het zuidoosten van de regio Imereti en grenst rondom aan zes gemeenten en twee regio's. In het westen ligt Baghdati, in het noorden liggen Zestafoni en Tsjiatoera, in het oosten Satsjchere en Chasjoeri (regio Sjida Kartli) en tot slot in het zuiden Bordzjomi en Achaltsiche (beiden regio Samtsche-Dzjavacheti).

Lichi- en Meschetigebergte

Rikotoelarivier, een bovenstroom van de Dziroela

Charagaoeli ligt op de overgang van het Lichigebergte naar het Meschetigebergte. Het Lichigebergte is de waterscheiding tussen oost- en west-Georgië en de Kaspische Zee en Zwarte Zee bekkens. Het grootste deel van de gemeente bestaat uit middelgebergte, maar in het zuidelijke deel van de gemeente gelegen Meschetigebergte is een hooggebergte. Hier ligt het hoogste punt van Charagaoeli, de berg Sametschvareo van 2642 meter boven zeeniveau.^[15]

Het zuiden van Charagaoeli is onderdeel van het grootste beschermd natuurgebied van Georgië, het nationaal park Bordzjomi-Charagaoeli. De bergkam van het Meschetigebergte is de zuidgrens van de gemeente met Bordzjomi. De Tsjcherimela en Dziroela zijn de belangrijkste rivieren in Charagaoeli, waarlangs ook de vitale oost-west infrastructuur van Georgië zich heeft ontwikkeld en waarlangs de meeste nederzettingen van de gemeente te vinden zijn. Beide rivieren komen samen in de noordwestelijk gelegen buurgemeente Zestafoni.

Het noorden van de gemeente loopt over in het Imereti-hoogland en grenst aan Tsjiatoera, terwijl in het oosten de waterscheiding van het Lichigebergte de grens met de regio Sjida Kartli en de gemeente Chasjoeri is. De Rikotipas en Soeramipas over het Lichigebergte zijn de passages tussen oost- en west-Georgië en liggen respectievelijk 996 en 949 meter boven zeeniveau.

Demografie

Begin 2024 telde de gemeente Charagaoeli 17.885 inwoners,^[2] een daling van 8% ten opzichte van de volkstelling van 2014.^[1] Het aantal inwoners in de hoofdplaats Charagaoeli daalde in gelijke tred.

Bevolkingsontwikkeling van de gemeente Charagaoeli
	1897	1922	1939	1959	1970	1979	1989	2002[16]	2014	2020	2024
Gemeente Charagaoeli	-	-	41.363	36.486	35.591	31.948	28.702	27.885	19.473	18.717	17.885
Charagaoeli (daba)	-	-	1.024	3.725	2.851	3.220	3.168	2.380	1.965	1.888	1.745
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1897 tot heden.[17][18][19][20] Noot:[16]

Etniciteit en religie

De bevolking van de gemeente was volgens de volkstelling van 2014 vrijwel geheel mono-etnisch Georgisch (99,7%). De belangrijkste etnische minderheid waren enkele tientallen Russen.^[22] Vrijwel alle inwoners waren volgens de volkstelling Georgisch-Orthodox (99,2%). De enige significante religieuze minderheid waren jehova's (0,4%).^[23]

Administratieve onderverdeling

Charagaoeli is het gemeentelijk centrum

De gemeente is administratief onderverdeeld in 19 gemeenschappen (თემი, temi) met in totaal 77 dorpen (სოფელი, sopeli) en één 'nederzetting met stedelijk karakter' (დაბა, daba), het bestuurlijk centrum Charagaoeli.^[1]

Bestuur

De gemeenteraad (Georgisch: საკრებულო, sakreboelo) van Charagaoeli is het vertegenwoordigend orgaan dat elke vier jaar via een gemengd kiesstelsel wordt gekozen. Deze bestaat sinds 2021 uit 33 leden: 22 leden worden via een proportionele lijststem gekozen en 11 leden worden gekozen door middel van een districtenstelsel.^[24] In 2017 was de verhouding 15 proportioneel om 20 districtszetels.

Bij de gemeentelijke verkiezingen van oktober 2021 werd Koba Loersmanasjvili van Georgische Droom met 57,7% van de stemmen gekozen tot burgemeester. Alle negen districtszetels zijn naar kandidaten van Georgische Droom gegaan. Deze partij behaalde tevens de meeste proportionele stemmen (54,8%), gevolgd door Verenigde Nationale Beweging (26,5%), Voor Georgië (6,9%) en Lelo (4,8%). Vijf andere partijen haalden de kiesdrempel van 3% niet.^[25][26]

Samenstelling Sakreboelo (zetels per partij)
Partij		2017[27]	2021[28]
	Georgische Droom (GD)	28	24
	Verenigde Nationale Beweging (UNM)	2	6
	Voor Georgië		2
	Lelo voor Georgië		1
	Sjenedi Beweging	2
	Europees Georgië (EG)	2
	Alliantie van Patriotten (AP)	1
Totaal		35	33

Bezienswaardigheden

Oebisaklooster uit de 9e eeuw

De fresco's van het Oebisaklooster

Langs de grote rivierkloven zijn diverse cultuur-historische bezienswaardigheden.

• Oebisaklooster uit de 9e eeuw aan de Dziroela en langs de S1.^[29] Het klooster was een belangrijk cultureel centrum en kent unieke fresco's uit de 14e eeuw.
• Vachanikasteel uit de 10e-11e eeuw. Ruïnes van het historische fort op een heuvel in het grensland van de voormalige vorstendommen Imeretie en Kartli.^[6] Ligt 5 kilometer en zuiden van de weg Soerami - Charagaoeli.
• Nationaal park Bordzjomi-Charagaoeli, het grootste beschermd natuurgebied van het land, ligt deels in het zuiden van Charagaoeli in het Meschetigebergte.^[30] In het deel in Charagaoeli is de Meghroekikloof te vinden, een kloof omsloten met subtropisch Colchisbos.

Vervoer

De belangrijkste hoofdweg in Georgië, de S1 / E60 (Tbilisi - Zoegdidi - Abchazië), passeert de gemeente door het Lichigebergte met de Rikotitunnel op de gemeentelijke en regiogrens in het oosten. Een belangrijke alternatieve route door het gebergte dat oost- en west-Georgië van elkaar scheidt is de nationale route Sh55 die via de Soeramipas door het gemeentelijk centrum Charagaoeli komt. Sinds 1872 volgt de Tbilisi - Poti spoorlijn deze weg. Dit is de centrale oost-west spoorlijn door het land en verbindt de hoofdstad met alle grote steden in het westen.

Externe links

• (ka) Website gemeente Charagaoeli

Referenties

Bronnen, noten en/of referenties

1. (ka) Main Results of the 2014 Census (Publication) (pdf). Census.ge, National Statistics Office of Georgia (Geostat) p.117-122 (28 april 2016). Gearchiveerd op 13 februari 2020. Geraadpleegd op 21 augustus 2022.
2. (en) Population and Demography - Population by cities and boroughs (daba), as of 1 January. National Statistics Office of Georgia, Geostat (1 januari 2024). Gearchiveerd op 6 juli 2022. Geraadpleegd op 22 juli 2024.
3. (en) Skinner, Peter F. (2014). Georgia, the Land Below the Caucasus - A narrative history, 1e druk. Narikala Publications, New York, Londen, Tbilisi. ISBN 978-0-9914232-0-0. Geraadpleegd op 22 augustus 2022.
4. Skinner, Hoofdstuk 13 "Georgia in the 17th Century: The Persian Ascendancy", p.248-250.^[3]
5. Skinner, Hoofdstuk 16 "The Iron Fist: The Russian Annexation of Georgia 1801-1845", p.334-336.^[3]
6. (ka) Vachanikasteel. Georgian Travel Guide. Geraadpleegd op 22 augustus 2022.
7. (ru) Oblast Imereti. Grote Russische Encyclopedie. Gearchiveerd op 21 augustus 2022. Geraadpleegd op 21 augustus 2022.
8. Russisch: Шаропанскіи уѣздѣ, Sharopanskíi oejezd, ook wel geschreven als Sjorapan.
9. (ru) Gouvernement Koetaiskaja. Grote Russische Encyclopedie. Gearchiveerd op 20 september 2022. Geraadpleegd op 22 augustus 2022.
10. Орджоникидзевский, Ordzjonikidzevsky rayon
11. (ru) Административно-территориальное деление Союза ССР : Крат. справочник на 1 сентября 1935 (Administratief-territoriale verdeling van de USSR: Krat. naslagwerk voor 1 september 1935). Centraal Uitvoerend Comité van de USSR Pag.287 (1935). Geraadpleegd op 2 september 2022.
12. Er gaan verschillende niet onderbouwde jaartallen rond, Ordzjonikidze rajon is voor het eerst in 1935 opgenomen in het administratieve naslagwerk van de USSR.^[11]
13. (ka) Soviet Totalitarian Toponymy in Georgia. Institute for the Development of Freedom of Information (IDFI) Pag.19 (2021). Gearchiveerd op 2 september 2022. Geraadpleegd op 2 september 2022.
14. (en) Levan Tielidze, Ramin Gobejishvili, Levan Maruashvili en Nikoloz Astakhov (2019). Geomorphology of Georgia. Springer, pp. 201-203. ISBN 978-3-319-77764-1. Gearchiveerd op 11 oktober 2022. Geraadpleegd op 22 augustus 2022.
15. Tielidze, Geomorphology of Georgia, 13.2 Achara-Imereti range, pagina 226-230, kaart pagina 227.^[14]
16. Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie^[21], "1. Introduction", Pagina 1.
17. (en) Population divisions of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 21 maart 2022. Geraadpleegd op 18 januari 2022.
18. (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 22 november 2021. Geraadpleegd op 18 januari 2022.
19. (en) Ethnic composition rural Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 15 maart 2022. Geraadpleegd op 18 januari 2022.
20. (ru) Etnische Samenstelling Georgië 1886-1959. Ethno Kavkaz. Gearchiveerd op 23 januari 2022. Geraadpleegd op 18 januari 2022.
21. (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 10 januari 2022.
22. (en) Ethnic composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 17 juli 2023.
23. (en) Religious composition of Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Geraadpleegd op 17 juli 2023.
24. (en) Election Code of Georgia (art. 148, 149, Annex 1). Legislative Herald of Georgia (28 juni 2021). Geraadpleegd op 21 augustus 2022.
25. (en) October 2, 2021 Municipal Elections. CESKO Central Election Commission. Geraadpleegd op 21 augustus 2022.
26. (en) Interactive results 2021 municipal elections. Agenda.ge. Gearchiveerd op 24 mei 2022. Geraadpleegd op 21 augustus 2022.
27. (ka) Protocol gekozen raadsleden en burgemeesters 2017 (pdf). CESKO Centrale verkiezingscommissie p.55-57. Gearchiveerd op 5 april 2022. Geraadpleegd op 21 augustus 2022.
28. (ka) Protocol gekozen raadsleden en burgemeesters 2021 (pdf). CESKO Centrale verkiezingscommissie p.69-70. Gearchiveerd op 5 april 2022. Geraadpleegd op 21 augustus 2022.
29. (ka) Ubisaklooster. Georgian Travel Guide. Geraadpleegd op 22 augustus 2022.
30. (en) Borjomi-Kharagauli National Park Administration. Agency of Protected Areas - Ministry of Environment and Natural Resources Protection of Georgia. Geraadpleegd op 22 augustus 2022.

Mediabestanden

Zie de categorie Kharagauli Municipality van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.