Bosreservaat

Het Duivelshof in Overijssel.
Duivelshof bij avond, herfst 2011.

Een bosreservaat wordt in Nederland gedefinieerd als een bosgebied van 5 tot ruim 400 ha groot, waarvan met de beheerder is afgesproken dat er geen houtoogst of bosbeheer plaatsvindt. Zo kan er een natuurlijke ontwikkeling van het bos plaatsvinden. Onderzoekers kunnen zo de spontane vegetatieontwikkeling over lange termijn volgen.

Vlaanderen

Bosreservaat Bellebargiebos.
Bosreservaat Neigembos.
Bosreservaat Akrenbos.

In Vlaanderen wordt een bosreservaat in het Bosdecreet omschreven als een biologisch of wetenschappelijk waardevol bosgebied dat een ecologische en/of wetenschappelijke functie vervult (art. 22 van het Bosdecreet). Er wordt een onderscheid gemaakt tussen integrale bosreservaten (waar geen menselijke ingrepen meer worden uitgevoerd) en gerichte bosreservaten (met aangepast beheer om bepaalde natuurwaarden te behouden of creëren).[1][2]

In 2017 beheerde het Agentschap voor Natuur en Bos 3186 ha bosreservaten in Vlaanderen. Een van de grootste bosreservaten van Vlaanderen (230 ha) is 'Joseph Zwaenepoel' in het Zoniënwoud, dat in 2017 Unesco-Werelderfgoed werd als onderdeel van 'Oude en voorhistorische beukenbossen van de Karpaten en andere regio's van Europa'.

Lijst van bosreservaten in Vlaanderen

West-Vlaanderen

Oost-Vlaanderen

Vlaams-Brabant

Bosreservaat Ter Rijst in Heikruis
  • 'Kluisberg', 'Jansheideberg', 'Vallei van de Hallebeek' en 'Vroenenbos' in het Hallerbos (100 ha)[5]
  • Bos Ter Rijst (29 ha)
  • Liedekerkebos (21 ha)
  • 'Grote Omheining' in het Heverleebos (47 ha)
  • 'Drie Eiken', 'Grote Konijnenpijp', 'Everzwijnbad', 'Pruikemakers', 'De Heide', 'Mommedeel' en 'Veldkant Renissart' in het Meerdaalbos (176 ha)
  • Joseph Zwaenepoel, Gripensdelle in het Zoniënwoud (160 ha)[6]
  • Gasthuisbos (11 ha)
  • Akrenbos (17,5 ha, aansluitend op het Waalse Akrenbos)[7]
  • Groot Gasthuisbos (7 ha)

Antwerpen

Bosreservaat Den Doolhof
  • Sevendonck (68 ha)
  • Koelmook (40 ha)
  • Coolhembos (79 ha)
  • De Goorbossen (47 ha)
  • Muizenbos (34 ha)
  • Overheide (30 ha)
  • Grotenhout (73 ha)
  • Den Doolhof
  • Helschot

Limburg

Nederland

Bosreservaten zijn in Nederland vooral bedoeld voor wetenschappelijk lange termijn onderzoek. Het bos ontwikkelt zich autonoom, er wordt op geen enkele wijze beheersmatig ingegrepen. Tot de instelling is in 1987 besloten door het toenmalige Ministerie van Landbouw en Visserij. Vooruitlopend op de officiële instelling zijn in 1983 de eerste vijf reservaten aangewezen en in 2000 werd het zestigste en laatste reservaat ingesteld. Aanleiding was de behoefte aan meer gemengd en natuurlijker bos in Nederland. Hiervoor was meer kennis nodig van de natuurlijke processen in bos en hoe de beheerder deze kan gebruiken. Onderzoek naar vegetatiestructuur van het bos, bodemvorming en successie in de vegetatie speelt bij het wetenschappelijk onderzoek een belangrijke rol. Het onderzoek wordt gecoördineerd door Alterra-Wageningen UR. De bedoeling was ieder bos elke 10 jaar op te meten. [8]

De zestig reservaten vertegenwoordigen de uiteenlopende bosgemeenschappen die Nederland kent. Ze zijn geografisch sterk gespreid over het land; alleen de provincie Zeeland heeft geen bosreservaat. Vrijwel alle reservaten liggen in grotere bos- en natuurgebieden; 42 reservaten maken onderdeel uit van een Natura 2000-gebied. De meeste bosreservaten liggen in eigendommen van Staatsbosbeheer (39), gevolgd door Natuurmonumenten (9).[9][10]

De structurele financiering van het onderzoek stopte in 2005.[8] Hierdoor zijn sommige reservaten alleen bij de start opgemeten. Incidenteel wordt subsidie verleend door het Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur.

Lijst van bosreservaten in Nederland

Groningen

Friesland

Drenthe

Overijssel

Gelderland

Utrecht

Flevoland

Noord-Holland

Zuid-Holland

Noord-Brabant

Limburg

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!