Нов Истевник

Нов Истевник
Сокак во селото Нов Истевник
Нов Истевник Местоположба на Нов Истевник во Македонија Нов Истевник на карта
Координати 41°52′20″N 22°51′21″E
Регион	Источен
Општина	Делчево
Област	Пијанец
Население	61 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	2325
Повик. бр.	033
Шифра на КО	09018
Надм. вис.	760 м
Нов Истевник на општинската карта Атарот на Нов Истевник во рамките на општината
Нов Истевник на Ризницата

Нов Истевник — село во Општина Делчево, во областа Пијанец, во околината на градот Делчево.

Географија и местоположба

Амбар во Балабанско Маало во селото Нов Истевник

Селото се наоѓа во областа Пијанец, во јужниот дел на територијата на Општина Делчево, од десната страна на реката Брегалница, чиј атар се допира со подрачјето на соседната Општина Пехчево.^[2] Селото е ридско, на надморска височина од 760 метри. Од градот Делчево, селото е оддалечено 17 километри.^[2]

Атарот зафаќа простор од 17,1 км². На него обработливото земјиште зазема површина од 799 хектари, на шумите отпаѓаат 738 хектари, а на пасиштата 115 хектари.^[2]

Покрај селото тече и реката Желевица, која подоцна кај селото Тработивиште се влева во реката Брегалница.

Историја

Селото во минатото се сметало за едно со соседното село Стар Истевник, на другиот брег на реката.

Во XIX век, Нов Истевник било село во рамките на Малешевската каза на Отоманското Царство.

Вкупно 12 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.^[3]

Во август 2021 г. селото е зафатено од силен пожар, во чие гаснење учествувале разни служби и доброволци. Во пожарот целосно настрадале црквата и гробиштата.^[4]

Стопанство

Селото, во основа, има полјоделско-шумарска функција.^[2]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 492 —     1953 701 +42.5% 1961 662 −5.6% 1971 592 −10.6% 1981 412 −30.4%	Година Нас. ±% 1991 262 −36.4% 1994 262 +0.0% 2002 144 −45.0% 2021 61 −57.6%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Истевник (Нов и Стар) имало 895 жители.^[5] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Истевник (Нов и Стар) имало 640 жители.^[6]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 600 Македонци.^[7]

Од ова село значителен дел од населението се иселил, така што, тоа преминало од средно во мало село по големина. Во 1961 година, селото броело 662 жители, а во 1994 година бројот се намалил на 262 жители, македонско население.^[2]

Според пописот од 2002 година, во селото Стар Истевник живееле 144 жители, од кои 143 Македонци и 1 Србин.^[8]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живеел 61 жител, од кои 43 Македонци и 18 лица без податоци.^[9]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	615	640	492	701	662	592	412	262	262	144	61

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[10]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[11]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[12]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[13]

Родови

Објект во селото Нов Истевник

Реката Желевица во близина на селото

Според истражувањата на Бранислав Русиќ во 1953 година, родови во селото:

Македонски

• Доселеници: Балабанци (15 к.) доселени се во периодот од 1828 до 1885 година од селото Стар Истевник; Аџијовци (13 к.) и тие се доселени од селото Стар Истевник; Шарковци (9 к.) доселени се од Стар Истевник; Газарци (2 к.), Млекарци (7 к.), Самарџијовци (15 к.), Аралампијовци (11 к.), Гошировци (1 к.), Амалци (3 к.), Цековци (3 к.), Попевци (4 к.), Кантурци (5 к.), Маневци (8 к.), Цибевци (11 к.), Џефовци (7 к.) и Шутевци (1 к.) доселени се во различен период исто така од селото Стар Истевник; Борисовци (8 к.) доселени се во 1870 година од околината на Мелник во Бугарија (Пиринска Македонија); Цветковци (1 к.) доселени се во 1878 година од некое село кај Благоевград; Ватраковци (4 к.) доселени се во 1872 година од селото Смиланци кај Радовиш.^[14]

Општествени установи

• Поранешно основно училиште

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на Општина Делчево, една од малкуте општини кои не биле изменети со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Делчево.

Во периодот 1950-1952, селото било во рамките на некогашната општина Стар Истевник, во која влегувале селата Нов Истевник и Стар Истевник.

Во периодот 1952-1955, селото било во рамките на тогашната општина Тработивиште, во која покрај селото Нов Истевник се наоѓале селата Вирче, Панчарево, Разловци, Стар Истевник и Тработивиште.

Во периодот 1955-1996 година, селото се наоѓало во рамките на општината Делчево.

Избирачко место

Во селото постои избирачко место бр. 0593 според Државната изборна комисија, кое е сместено во училишна зграда.^[15]

На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 109 гласачи.^[16]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 106 гласачи.^[17]

Културни и природни знаменитости

Цркви^[18]

• Црква „Св. Атанасиј“ — главна селска црква, уништена во пожар во 2021 г.

Археолошки наоѓалишта^[19]

• Ќерамидарка — населба од доцноантичко време

Реки^[20]

• Желевица — притока на Брегалница

Галерија

• 
  Стар амбар во селото
• 
  Мала улица низ селото
• 
  Стара куќа во селото
• 
  Сокак низ селото

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 211. Посетено на 14 јуни 2018.
3. „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
4. „Пожар во делчевското село Нов Истевник, се разгорел по 14 часот“. Денешен. 4 август 2021. Посетено на 1 деекмври 2021.
5. Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 229.
6. D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 140-141.
7. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
8. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 14 јуни 2018.
9. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
10. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
11. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
12. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
13. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
14. Русиќ, Бранислав. Фонд Русиќ. Архивски фонд на МАНУ к- 3, АЕ, 96/1 в.
15. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 14 јуни 2018.
16. „Локални избори 2017“. Архивирано од изворникот на 2020-10-10. Посетено на 14 јуни 2018.
17. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
18. Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
19. Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. II. Скопје: Македонска академиjа на науките и уметностите. стр. 130. ISBN 9989649286.
20. Петрушевски, Илија; Маркоски, Благоја (2014). Реките во Република Македонија (PDF). Скопје: Геомап. стр. 30. ISBN 978-9989-2117-6-8.

Надворешни врски

• Нов Истевник на Ризницата ^?