Вилијам Стенли Мервин (англиски: William Stanley Merwin), (30 септември 1927 година - 15 март 2019 година) — американски писател, поет и преведувач.
Објавил над 20 книги поезија, за кои меѓу другите добил и две Пулицерови награди, за книгите Носач на скали (1970) и Сенката на Сириус (2009). Исто така бил многу плоден преведувач, преведувајќи претежно од романски јазици - делата на Данте, Неруда и други.
Животопис
Роден е на 30 септември 1927 година во Њујорк. Неговиот татко бил презвитеријански свештеник и како петгодишен Мервин пишувал химни.[1] Учел на Принстон заедно со поетот Голвеј Кинел, студирајќи кај книжевниот критичар и поет Ричард Палмер Блекмур и поетот Џон Бериман.[2] Дипломирал во 1948 година, а потоа посветил една година на учење романски јазици.[2] Во тоа време пишувал драми во стихови и ги подучувал децата од португалското кралско семејство.[1] Почнал и да преведува. Се оженил со Дороти Џ. Фери.[3] Во 1950 година, отишол во Мајорка каде го подучувал синот на Роберт Грејвс.[3] Таму ја запознал својата идна сопруга Дидо Милрој. Потоа живеел во Лондон и јужна Франција. Откако добил стипендија, се преселил во Бостон.[2] Таму влегол во поетскиот кружок околу Роберт Лоуел, запознавајќи се со поетите Тед Хјуз, Силвија Плат, Едриен Рич и Доналд Хол, што ја зацврстило неговата одлука да се посвети на поетската вокација.[4] Подоцна се вратил во Европа со неговата сопруга Дидо Мелрој, каде се дружел со поетската двојка Тед Хјуз и Силвија Плат. Во 1968 година се развел по втор пат и живеел паралелно во Њујорк, Лондон и јужниот дел на Франција.[2] Во 1976 година Мервин се сели на Хаваите на стара плантажа со ананас што се обидува да ја врати во претходната состојба - во палмина шума.[3] Таму го проучувал зен-будизмот и се оженил со Пола Шварц.
Станал поетски советник на Конгресната библиотека во 1999 година, заедно со поетесите Рита Дов и Луиз Глик.[4] Во 2005 година бил прогласен за лауреат на Фестивалот на вечери на поезијата во Струга, Македонија.[4]
Се изјаснувал против војната во Виетнам и бил пацифист, политички активен и еколошки свесен. Коментирајќи ги историските настани од неговото време, тој рекол дека историјата е секако „пропадната компанија“.[1]
Починал на 15 март 2019 година во својот дом во Хаику-Пауел, Хаваи, на 91 година, во сон.[5]
Творештво
Најголемо влијание врз формирањето на Мервин како поет имал Езра Паунд кога го посетил околу 1940 година како осумнаесетгодишник. По таа посета, Паунд му испратил разгледница на која му го напишал советот: „Читај ги семките, а не гранчињата“, која се однесувала на четиво кое Мервин треба да го прочита, т.е. да не чита веќе исполирани врвни книжевни дела, туку оние кои со некои свои идеи или сè уште неоформени постапки на крајот довеле до големите писатели кои ги усовршиле. Паунд, исто така, го советувал сериозно да се занимава со превод како вид на поетска вежба.[1]
Првата поетска книга на Мервин, Маската на Јанус (1952), ја добила наградата Јејл благодарение на поетот В. Х. Одн кој ја сметал за технички многу успешна. Пишувајќи ја, Мервин бил вдахновен од средновековната поезија што ја превел под влијание на Пунд и од класичната митологија. Во следните книги Зелено со ѕверовите (1956) и Пијан во печката (1960), Мервин го менува својот стил под влијание на исповедната поезија на поетите околу Роберт Лоуел и пишува подиректно и повеќе автобиографски.[2]
Во 1967 година, излегува книгата Вошки како одговор на Виетнамската војна[3] која повеќето критичари ја сметаат за негова најуспешна поетска книга,[6] додека самиот Мервин ја сметал за свое најмрачно и најмизантропско дело. Веќе во претходната книга Подвижна цел, Мервин почнал да ги напушта интерпункциските знаци, се залагал за усна поезија и ги заменил традиционалните врзани стихови со слободни стихови.[1] Следната книга, Носачот на скали (1970), ја добил Пулицеровата награда. Парите од наградата ги донирал против војната во Виетнам, а тоа В. Х. Одн го критикувал, нагласувајќи дека Пулицеровата награда нема политичка конотација.[3] Многу од песните во оваа книга се за исконската поврзаност на човекот со природата и оддалеченоста од неа, како и желбата за моќ и уништување,[7] кои се сите теми што се протегаат низ поезијата на Мервин, која инаку е склона кон критика на општеството и времето во кое живее поетот.[3] Во свет во кој има јадрено оружје и војни, а шумите сè побрзо исчезнуваат под градовите, Мервин во песната Елегија, која има само еден стих, се прашува: „Кому би му ја покажал“.[8]
Преведувачката работа на Мервин е многу разновидна, од Поемата за Сид до поезијата на Осип Манделштам и Пабло Неруда. Најмногу признанија добил за преводот на делата Сер Гавејн и Зелениот витез, како и за преводот на ДантевотоЧистилиште.[9]
Библиографија
Поезија
1952: Маска за Јанус (A Mask for Janus, New Haven, Connecticut: Yale University Press) — награда на Јејл за млади поети1952.
1954: Мечки кои танцуваат (The Dancing Bears, New Haven, Connecticut: Yale University Press)
1956: Зеленило со ѕверки (Green with Beasts, New York: Knopf)
1960: Пијан во печка (The Drunk in the Furnace, New York: Macmillan)
1963: Покретна цел (The Moving Target, New York: Atheneum)
1966: Сабране песме (Collected Poems, New York: Atheneum)
1967: Вошки (The Lice, New York: Atheneum)
1969: Animae, San Francisco: Kayak
1970: Носач на скали (The Carrier of Ladders, New York: Atheneum) — Пулицерова награда
1970: Знации (Signs, illustrated by A. D. Moore; Iowa City, Iowa: Stone Wall Press)
1973: Записи за недовршена придружба (Writings to an Unfinished Accompaniment, New York: Atheneum)
1975: Први четири книги песни (The First Four Books of Poems, containing A Mask for Janus, The Dancing Bears, Green with Beasts, and The Drunk in the Furnace, New York: Atheneum; (reprinted in 2000, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press))
1977: Цвет компас (The Compass Flower, New York: Atheneum)
1978: Перје од брдото (Feathers From the Hill, Iowa City, Iowa: Windhover)
1982: Откривање на островите (Finding the Islands, San Francisco: North Point Press)
1983: Отворање на раката (Opening the Hand, New York: Atheneum)
1988: Дожд во дрвјата (The Rain in the Trees, New York: Knopf)
1988: Избрани песни (Selected Poems, New York: Atheneum)
1993: Патувања: песни (Travels: Poems, New York: Knopf) — награда за поезија на Ленор Маршал 1993.
1996: Лисица: песни (The Vixen: Poems, New York: Knopf)
1997: Цвет и рака (Flower and Hand: Poems, 1977—1983 Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press)
1998: Стрми брегови: расказ , „роман во стих” (The Folding Cliffs: A Narrative, a „novel-in-verse” New York: Knopf)
1999: Звукот на реката: песни (The River Sound: Poems, New York: Knopf)
2001: Ученик (The Pupil, New York: Knopf)
2005: Миграции: нови и избрани песни (Migration: New and Selected Poems, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press) — Национална книжевна награда за поезија
2005: Сегашно друштво (Present Company, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press)
2008: Сенката на Сириус (The Shadow of Sirius, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press) — Пулицерова награда за 2009.
2014: Месечина пред утрина (The Moon Before Morning, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press; Hexham, Northumberland, UK: Bloodaxe Books)
2016: Време за градина (Garden Time, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press; Hexham, Northumberland, UK: Bloodaxe Books)
2017: Основни В. С. Мервин (The Essential W. S. Merwin, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press)
Проза
1970: Бледите рудареви деца (The Miner's Pale Children, New York: Atheneum)
1977: Куќи и патници (Houses and Travellers, New York: Atheneum)
2002: Моќите на Вентадорн (The Mays of Ventadorn, National Geographic Directions Series; Washington: National Geographic)
2004: Краевите на Земјата (The Ends of the Earth, essays, Washington: Shoemaker & Hoard)
1959: The Poem of the Cid, London: Dent (American edition, 1962, New York: New American Library)
1960: The Satires of Persius, Bloomington, Indiana: Indiana University Press
1961: Some Spanish Ballads, London: Abelard (American edition: Spanish Ballads, 1961, New York: Doubleday Anchor)
1962: The Life of Lazarillo de Tormes: His Fortunes and Adversities, a Spanish novella; New York: Doubleday Anchor
1963: The Song of Roland
1969: Selected Translations, 1948—1968, New York: Atheneum — награда за превод ПЕН
1969: Twenty Love Poems and a Song of Despair, poems by Pablo Neruda; London: Jonathan Cape
1969: Voices: Selected Writings of Antonio Porchia, Chicago: Follett
1969: Transparence of the World, poems by Jean Follain, New York: Atheneum
1971: „Eight Quechua Poems”, The Hudson Review
1974: Osip Mandelstam: Selected Poems (with Clarence Brown), New York: Oxford University Press
1977: Sanskrit Love Poetry (with J. Moussaieff Masson), New York: Columbia University Press (published in 1981 as Peacock's Egg: Love Poems from Ancient India, San Francisco: North Point Press)
1977: Vertical Poetry, poems by Roberto Juarroz; San Francisco: Kayak
1978: Euripides' Iphigeneia at Aulis (with George E. Dimock Jr.), New York: Oxford University Press
1979: Selected Translations, 1968—1978, New York: Atheneum
1981: Robert the Devil, an anonymous French play; with an introduction by the translator; Iowa City, Iowa: Windhover
1989: Sun at Midnight, poems by Musō Soseki (with Soiku Shigematsu)
2000: Purgatorio from The Divine Comedy of Dante; New York: Knopf
2002: Gawain and the Green Knight, a New Verse Translation, New York: Knopf; 2003: Tarset, Northumberland, UK: Bloodaxe Books
2013: Sun At Midnight, poems by Muso Soseki, Port Townsend, Washington: Copper Canyon Press (with Soiku Shigematsu)