Александар III (византиски владетел)

За други цареви наречени Александар III видете Александар III (појаснување).

Александар III Αλέξανδρος Γ΄
Цар на Источното Римско Царство
Византиски мозаик-портрет од царот Александар во Аја Софија.
Византиски цар
На престол	12 мај 912 – 6 јуни 913
Крунисување	879 (како совладетел на Василиј I)
Претходник	Лав VI Мудриот
Наследник	Константин VII Порфирогенит
Роден(а)	870 Цариград
Починал(а)	6 јуни 913 Цариград
Династија	Македонска династија
Татко	Василиј I
Мајка	Евдокија Ингерина

Александар, наречен уште Александар III (грчки: Αλέξανδρος Γ΄, 870 — 6 јуни 913) — византиски цар од 12 мај 912 до 6 јуни 913. Тој бил третиот владетел од Македонската династија. Тој бил третиот син на Василиј I, а втор син од бракот со Евдокија Ингерина. За разлика од својот постар брат Лав VI Мудриот, неговото татковство не било оспорено меѓу Василиј I и Михаил III бидејќи тој е роден неколку години подоцна од смртта на Михаил III.^[1]

Ран живот

За што поцврсто да ја врзе царската круна за своето семејство, Василиј I веќе на 6 јануари 869 го крунисал за совладетел својот постар син Константин, а една година потоа и вториот син Лав, а околу 879 година по прераната смрт на Константин, и третиот - Александар, додека најмладиот Стефан, станал свештеник, и подоцна за време на владата на својот брат Лав VI, го зазел патријаршискиот престол престол. Царевиот првенец и љубимец Константин бил син на неговата прва жена „Македонката“ Марија. Лав Александар и Стефан биле синови на Евдокија Ингерина, последните двајца се родени дури по доаѓањето на Василиј на престолот.^[2]

Владеење

Лав умрел на 12 мај 912 Власта ја презел Александар, стрико на малотетниот Константин. Тој се стремел, пред се, за тоа да се ослободи од наследството на својот покоен брат. Царицата Зоја ја затворил во манастир, а сите угледни Лавови соработници ги отстранил и ги заменил со свои луѓе. Така и Никола Мистик бил вратен на патријаршискиот престол.

Во надворешната политика постапките на новиот владетел имале кобни последици. Тој лесноумно одбил да им плаќа данок на Бугарите на кого Византија се обврзала со договорот за мир од 896 година и со тоа на Симеон му го дал саканиот повод за почеток на непријателствата. Меѓутоа, Александар починал наскоро, на 6 јуни 913. Единствен претставник на Династијата сега бил седумгодишниот Константин. Власта ја презело регентството со патријархот Никола Мистик на чело.^[3]

Наводи

1. Schmitz, Leonhard (1867). „Alexander“. Во William Smith (уред.). Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. 1. Boston: Little, Brown and Company. стр. 115.
2. Г.Острогорски. Историја на Византија. Скопје, 1992, стр.: 286.
3. Г.Острогорски. Историја на Византија. Скопје, 1992, стр.: 316-317.