Նիդերլանդներ - Ռուսաստան ֆուտբոլային խաղ (2008)

Նիդերլանդներ - Ռուսաստան ֆուտբոլային խաղ (2008)

Իրադարձություն	UEFA Euro 2008 knockout stage?
Ամսաթիվ	հունիսի 21, 2008
Մարզադաշտ	St. Jakob-Park?
Գոլեր	Ռոման Պավլյուչենկո, Ռուդ վան Նիստելռոյ, Դմիտրի Տորբինսկի և Անդրեյ Արշավին
Մրցավար	Լյուբոշ Միխել

Նիդերլանդների և Ռուսաստանի հավաքականների միջև Եվրոպայի առաջնության քառորդ եզրափակիչ ֆուտբոլային հանդիպումը տեղի է ունեցել 2008 թվականի հունիսի 21-ին Շվեյցարիայի Բազել քաղաքի «Սանկտ-Յակոբ Պարկ» մարզադաշտում և ավարտվեց Ռուսաստանի հավաքականի հաղթանակով հոլանդիայի մարզիչ Գուս Հիդինգի ղեկավարությամբ լրացուցիչ ժամանակում 3:1 հաշվով։ Հանդիպումը վարում էր սլովակ մրցավարական թիմը՝ Լյուբոշ Միխելի գլխավորությամբ։ Հանդիպման լավագույն խաղացող է ճանաչվել ռուս Անդրեյ Արշավինը։

Երկրպագուների, փորձագետների և բուքմեյքերների մեծամասնության կարծիքով հանդիպման ֆավորիտը Նիդեռլանդների հավաքականն էր^[1][2][3]։ Ռուսաստանի հավաքականն իր նորագույն պատմության մեջ առաջին անգամ խաղացել է աշխարհի կամ Եվրոպայի առաջնությունների փլեյ-օֆֆում։ Ռուսաստանի հավաքականի մուտքը կիսաեզրափակիչ նշանավորվեց զանգվածային տոնակատարություններով Ռուսաստանում և աշխարհի այլ երկրներում^[4][5]։ Այս հանդիպումը համարվում է Ռուսաստանի հավաքականի լավագույն խաղերից մեկը^[6]։ Հանդիպումը բավականին դիտարժան ստացվեց՝ 120 րոպեի ընթացքում թիմերը միմյանց դարպասը հարվածեցին ավելի քան 50 անգամ։ Մարկո վան Բաստենի համար այս հանդիպումը վերջինն էր Հոլանդիայի հավաքականի գլխավոր մարզչի պաշտոնում։ Եվրոպայի առաջնությունից հետո նա գլխավորեց Ամստերդամի «Այաքսը»։

Սանկտ-Յակոբ Պարկ։ 2008 թվականի հունիսի 21։ Ընդմիջում Նիդերլանդներ-Ռուսաստան խաղում

Ճանապարհ դեպի քառորդ եզրափիչ

Նիդերլանդներ

Նիդերլանդների հավաքականի երկրպագուները Սանկտ-Յակոբ Պարկ-ի տրիբունաներում, 2008 թվականի հունիսի 21

Վիճակահանության արդյունքներով Հոլանդիայի հավաքականը C խմբում հայտնվեց աշխարհի չեմպիոններնեի՝ Իտալիայի հավաքականի, Ֆրանսիայի հավաքականի և Ռումինիայի հավաքականի փոխչեմպիոնների հետ։ Հենց այս խումբը համարվում էր ավելի ուժեղը մրցաշարում և կոչվում էր «մահվան խումբ»^[7]։ Բուքմեյքերները հոլանդացիներին անվանեցին «ստվերային» ֆավորիտ, այն թիմերից մեկը, որը կարող է պայքարել չեմպիոնության համար, բայց չլինի հիմնական հավակնորդը^[8]։

Հոլանդացիներն առաջին հանդիպումն անցկացրել են Իտալիայի հավաքականի հետ։ Հանդիպումն ավարտվեց ռուսների ապագա մրցակցի ջախջախիչ հաղթանակով՝ 3։ 0 հաշվով։ Հոլանդացիների գոլերը խփեցին Ռուդ վան Նիստելռոյը, Ուեսլի Սնեյդերը ևւ Ջովանի վան Բրոնկհորստը։

Հունիսի 13- ին ֆրանսիացիների հետ խաղում «նարջագույններ»-ի մարզիչ^[9] Մարկո վան Բաստենը չփոխեց հաղթական կազմը, և հոլանդացիների համար դաշտ դուրս եկան նույն խաղացողները, ինչպես Իտալիայի հետ խաղում^[10]։ Հանդիպման արդյունքը ցույց տվեց, որ մարզիչը իրավացի էր. Հոլանդիայի հավաքականը ցուցադրեց ուժեղ խաղ՝ տանելով, ինչպես վերջին խաղում, ջախջախիչ հաղթանակ, այս անգամ՝ 4:1 հաշվով^[11]։ Հանդիպման ընթացքում ֆրանսիացիներն ունեին առավելություն, սակայն հոլանդացիները վստահ էին գործում հակագրոհների ժամանակ^[10]։ Էդվին վան դեր Սարը լավ հանդիպում անցկացրեց՝ արգելափակելով մի քանի վտանգավոր հարվածներ^[10]։ Ընդհանուր 7:1 հաշվով հաղթելով աշխարհի առաջնության եզրափակիչ երկու մասնակիցներին՝ հոլանդացիները վաստակեցին 6 միավոր և ապահովեցին իրենց տեղը փլեյ-օֆֆում։

Վերջին՝ երրորդ խաղում Հոլանդիայի հավաքականը խաղում էր Ռումինիայի ընտրանու հետ։ «Նարնջագույններն» ապահովեցին իրենց անցումը հաջորդ փուլ, և Վան Բաստենը կարող էր թիմի առաջատարներին թույլ տալ հանգստանալ՝ բաց թողնելով պահեստային կազմը, որը, այնուամենայնիվ, ավելի ուժեղ էր, քան Ռումինիայի հավաքականը։ Երկրորդ խաղակեսում մեկական գոլ խփեցին վան Պերսին ու Հունտելարը։ Արդյունքում հոլանդացիները խմբում գրավեցին առաջին տեղը՝ խմբային փուլն ավարտելով 100 տոկոսանոց արդյունքով՝ 3 խաղում վաստակելով 9 միավոր։

	Թիմ	Խ	Հ	Ո	Պ	ԽԳ	ԲԳ	+/-	Հաշիվ
1.	Նիդերլանդներ	3	3	0	0	9	1	+8	9
2.	Իտալիա	3	1	1	1	3	4	−1	4
3.	Ռումինիա	3	0	2	1	1	3	−2	2
4.	Ֆրանսիա	3	0	1	2	1	6	−5	1

Ռուսաստան

Զիրյանովը միակ գնդակն է խփում Ռուսաստան-Հունաստան խաղում

D քառյակը ռուսների հետ միասին ներառում էր Իսպանիայի, Շվեդիայի և նախորդ առաջնության հաղթող Հունաստանի հավաքականները։ Իսպանացիները խմբի գլխավոր ֆավորիտներն էին, մյուս երեք թիմերի շանսերը գնահատվում էին մոտավորապես հավասար, բուքմեյքերները նրանց դասում էին առաջնության միջին գյուղացիների շարքում (հետաքրքիր է, որ շվեդներն ու իսպանացիները Եվրոպայի առաջնություն են մտել նույն ընտրական խմբից. որտեղ ի վերջո իսպանացիներն ավելի ուժեղ գտնվեցին, իսկ անձնական հանդիպումներում թիմերը փոխանակվեցին տնային հաղթանակներով)^[12]։

Հունիսի 10-ին Ռուսաստանի հավաքականն առաջին հանդիպումն անցկացրեց մրցաշարում, որի արդյունքում ռուսները ջախջախիչ պարտություն կրեցին 1։ 4 հաշվով։ Միակ գոլը իսպանացիների դարպասը, երբ հաշիվը 0:3 էր, խփեց Ռոման Պավլյուչենկոն^[13]։

Հաջորդ հանդիպումը ռուսներն անցկացրել են Հունաստանի հավաքականի հետ։ Հանդիպման ճակատագիրը վճռեց Կոնստանտին Զիրյանովի դիպուկ հարվածը 33-րդ րոպեին Սերգեյ Սեմակի փոխանցումից հետո, որը նվազագույն հաշվով հաղթանակ պարգևեց Ռուսաստանին՝ 1։ 0։ Այդպիսով հույները կորցրին խմբից դուրս գալու իրենց հնարավորությունները, իսկ ռուսները միավորներով հավասարվեցին Շվեդիայի հավաքականին, իսկ փլեյ-օֆֆի երկրորդ ուղեգրի ճակատագիրը (Իսպանիան ապահովեց առաջինը) պետք է որոշվեր դեմ առ դեմ հանդիպումը այս թիմերի միջև։ Ռուսները բավարարվեցին միայն հաղթանակով։

Հունիսի 18-ին Ինսբրուկում տեղի ունեցավ Ռուսաստան-Շվեդիա հանդիպումը և ավարտվեց ռուսների հաղթանակով 2:0 հաշվով^[14]։ Շվեդների առաջատարներ Զլատան Իբրահիմովիչը, Ֆրեդրիկ Լյունբերգը, Հենրիկ Լարսոնը այդպես էլ չկարողացան հարվածել Իգոր Ակինֆեևի դարպասին, թեև ունեին մի շարք լավ հնարավորություններ (առաջին խաղակեսում Լարսոնի գլխի հարվածից հետո գնդակը դիպավ դարպասաձողին)։ Ռուսաստանի հավաքականի հաջողության մեջ նշանակալի դեր է խաղացել Անդրեյ Արշավինը, ով Անդորրայի դեմ ընտրական վերջին խաղում հեռացվել էր խաղադաշտից երկու խաղով, ով հարվածեց երկրորդ գոլը և ճանաչվեց հանդիպման լավագույն խաղացող։ Առաջին գոլը անյուկային փոխանցումից հարվածեց Ռոման Պավլյուչենկոն (առաջին խաղակեսում Պավլյուչենկոն նույնպես հարվածեց դարպասաձողին)։ Շվեդների նկատմամբ տարած հաղթանակը Ռուսաստանի հավաքականին թույլ տվեց խմբում ապահովել երկրորդ տեղը և 20 տարվա մեջ առաջին անգամ դուրս գալ Եվրոպայի առաջնության փլեյ-օֆֆ։

	Թիմ	Խ	Հ	Ո	Պ	ԽԳ	ԲԳ	+/-	Հաշիվ
1.	Իսպանիա	3	3	0	0	8	3	+5	9
2.	Ռուսաստան	3	2	0	1	4	4	0	6
3.	Շվեդիա	3	1	0	2	3	4	−1	3
4.	Հունաստան	3	0	0	3	1	5	−4	0

Նախախաղային ժամանակացույց

Հանդիպման պատմություն

Նիդերլանդների և Ռուսաստանի հավաքականներն իրենց պատմության մեջ երկրորդ անգամ հանդիպեցին։ Առաջին խաղը կայացել է 2007 թվականի փետրվարի 7-ին Ամստերդամում և ավարտվել տանտերերի վստահ հաղթանակով՝ 4։ 1 հաշվով (Բաբել, Սնեյդեր, Մաթեյսեն, վան դեր Վարտ-Բիստրով)։ Այդ ընկերական խաղում բոլոր գոլերը հարվածեցին երկրորդ խաղակեսում՝ սկսած 68-րդ րոպեից^[15]։

ԽՍՀՄ հավաքականը, որի իրավահաջորդը եղավ Ռուսաստանի հավաքականը, վեց անգամ հանդիպել է Նիդերլանդների հավաքականի հետ։ Այս վեց հանդիպումներում «նարնջագույնները» հաղթել են երեք անգամ, Խորհրդային Միությունը՝ երկու, թիմերը ոչ-ոքի են խաղացել մեկ անգամ։ Ավելի հիշարժանը 1988 թվականին Գերմանիայում կայացած Եվրոպայի առաջնության շրջանակներում Հոլանդիայի և ԽՍՀՄ երկու հանդիպումներն էին։ Խմբային մրցաշարի առաջին խաղը, որը տեղի ունեցավ հունիսի 12-ին Քյոլնում, ԽՍՀՄ հավաքականը հաղթեց 1։ 0 հաշվով՝ շնորհիվ 53-րդ րոպեին ձախ եզրից Վասիլի Ռացի խփած ճշգրիտ հարվածի^[16]։ Այնուհետև երկու թիմերն էլ դուրս եկան խմբից, անցան կիսաեզրափակիչ փուլ և հանդիպեցին եզրափակիչ խաղում հունիսի 25-ին Մյունխենի Օլիմպիական մարզադաշտում։ Առաջին խաղակեսում՝ 35-րդ րոպեին, Ռուդ Գուլիտը գլխի հարվածով բացեց խաղի հաշիվը։ Երկրորդ խաղակեսում՝ 55-րդ րոպեին, Մարկո վան Բաստենը խփեց իր հայտնի գոլը հարձակվողը Ռինատ Դասաևի ձեռքով դարպասապահի աջ անկյունից դիպուկ հարված կատարեց դեպի հեռավոր վերին անկյունը (Եվրո 2008-ի պաշտոնական կայքում երկրպագուներն ընտրել են այս գոլը՝ որպես Եվրոպայի առաջնությունների պատմության մեջ համազարկից խփված լավագույն գոլ^[17] )։ 73-րդ րոպեին Հանս վան Բրեյկելենը իրացրեց խորհրդային հարձակվող Իգոր Բելանովի իրացրած 11 մետրանոցը։ Հոլանդացիները հաղթեցին 2:0 հաշվով և պատմության մեջ առաջին անգամ դարձան Եվրոպայի չեմպիոն։ Այս տիտղոսը Հոլանդիայի հավաքականի համար մնում է միակը աշխարհի և Եվրոպայի առաջնություններում։

^{1992 թվականին կայացած Եվրոպայի հաջորդ չեմպիոնադում,Շվեդիայում՝ ՍՆԳ (սովետական ժողովրդական հանրապետություն),մտնում էր ՍՍՍՐ-ի թիմում,նորից հայտնվեց նույն խմբում հոլանդացիների հետ[18]։}Առաջին խաղում ՍՆԳ-ի թիմը խաղաց 1։ 1 որ մեկը աշխարհի գործող գերմանացի չեմպիոնների հետ և 1992 թվականին հունիսի 15 ին Գյոթեմբուրգում հանդիպեց Ռինոս Միխելսի թիմի հետ։ Խաղը հիշվեց նրանով,որ 22 տարեկան Վիկտոր Օնապկոն գործնականում դուրս մղեց խաղից Նիդերլանդների հայտնի կապիտան Ռուուդա Գուլլիտին,որը փոխարիվել էր 71-րդ թոպեին։ Խաղը վերջացավ զրոյական՝ ոչ-ոքի։ Իսկ հաջորդ անգամ թիմերը հանդիպեցին միայն 15 տարի հետո ընկերական խաղով՝Ամստերդամում

Երկրպագուներ

Բազելի Հռենոսի ափը խաղի օրը

Ըստ տարբեր տվյալների՝ 170 հազար բնակչությամբ Բազել են եկել Հոլանդիայի հավաքականի 100-180 հազար^[19][20][21] երկրպագուներ, որոնց մոտ մեկ քառորդը մուտք է գործել մարզադաշտ։ Մնացածները հանդիպումը դիտել են հատուկ ֆան-գոտիներում, որտեղ տեղադրվել են մեծ մոնիտորներ, որոնք ուղիղ հեռարձակում են հանդիպումը։ Հոլանդացի երկրպագուները հակված էին կրել նարնջագույն վերնաշապիկներ, իսկ Բազելը, ըստ ականատեսների, նման էր «նարնջագույն ծովի»։

Բազելում ռուսաստանցիների թիվը շատ ավելի քիչ է՝ մոտ 5-6 հազար։ Դա բացատրվում էր նրանով, որ Ռուսաստանի հավաքականի երկրպագուների մեծ մասը տոմսերի փաթեթ ուներ միայն Ավստրիայում կայացած խմբային փուլի հանդիպումների համար, իսկ հետո նախատեսում էր վերադառնալ տուն, քանի որ շենգենյան վիզաների ժամկետները (ներառյալ Եվրո 2008-ի հատուկ վիզաները, որոնցով կարելի էր այցելել և Ավստրիա, և Շվեյցարիա) ավարտվում էին խմբային փուլի ավարտից հետո^[22][23]։ Բացի այդ, փաթեթը սովորաբար ներառում էր հյուրանոցը և վերադարձի կանոնադրությունը խմբային փուլի ավարտից հետո մեկնելու Ռուսաստանի հավաքականի անսպասելի փլեյ-օֆֆ դուրս գալուց հետո շատերը որոշեցին չփոխել իրենց ծրագրերը, չնայած այն հանգամանքին, որ Շվեյցարիայի իշխանությունները արագորեն լուծեցին ռուսների համար վիզայի հարցը և թույլ տվեցին մուտք գործել ժամկետանց վիզաներով մի քանի օրով՝ Նիդերլանդների հետ խաղի տոմսերի առկայության դեպքում^[24][24]։ Մոսկվայում Շվեյցարիայի դեսպանատունը վիզաներ է ձևակերպել ռուսաստանցիներին մեկ օրում և նույնիսկ ավելի արագ։ Դժվարությունն այն էր, որ Ավստրիայում (որտեղ բնակվում էին ռուս երկրպագուների մեծ մասը) քառորդ եզրափակիչի հանդիպման տոմսերը խաղից առաջ կարելի էր ձեռք բերել միայն Զալցբուրգի Ռուսական տանը։ Հանդիպման օրը Բազել հասած երկրպագուները կարող էին նաև տոմսեր ձեռք բերել՝ ներկայացնելով ռուսական անձնագիր տեղի Ramada Le Plaza հյուրանոցում, որտեղ հանգրվանել էր Ավստրիայի Լեոգանգից ժամանած Ռուսաստանի հավաքականը (խմբային փուլի բոլոր երեք հանդիպումներն էլ Ռուսաստանը խաղացել է Ավստրիայում)^[25]։ Ռուսական քվոտայից 5800 տոմս (այլ տվյալներով ՝ 6500) մոտ 1000-ը մնացել են չվաճառված, ինչը հարուցել է ՈւԵՖԱ-ի դժգոհությունը, քանի որ ռուսական կողմը խաղից մի քանի օր առաջ ՈւԵՖԱ-ին հայտնել էր, որ խաղի ազատ տոմս չի մնացել։ Արդյունքում, նույնիսկ մարզադաշտի շատ հատվածներում, որտեղ տոմսերը վաճառվում էին միայն ռուսական անձնագրերով, գերակշռում էին Նիդերլանդների հավաքականի երկրպագուները, որոնցից մի քանիսը կարողացան տոմսեր ձեռք բերել ռուսներից^[26]։

Թիմերի վիճակն ու հնարավորությունները խաղից առաջ

Հանդիպման ֆավորիտը Նիդեռլանդների հավաքականն էր։ Հեղինակավոր William Hill բուքմեյքերական ընկերությունը կանոնավոր ժամանակում ռուսների հաղթելու հնարավորությունները գնահատել է 5 գործակցով, Նիդերլանդների հաղթանակի դիմաց՝ 1,7 գործակցով (որքան ցածր է գործակիցը, այնքան ավելի հավանական է իրադարձությունը, ըստ բուքմեյքերների)։ Դուք կարող եք խաղադրույք կատարել ոչ-ոքիի վրա հիմնական ժամանակում՝ 4 գործակցով^[3]։ Նիդերլանդների հետ խաղից առաջ Ռուսաստանը Եվրոպայի առաջնությունում հաղթելու ամենացածր շանսերն ուներ, ըստ նույն William Hill-ի գրասենյակի, մինչ այդ մնացած բոլոր թիմերից՝ 15-ը։ Եվրո 2008-ում հոլանդացիների հաղթանակի գործակիցը 4,33 էր, ավելի ցածր (այսինքն՝ նրանց հաղթանակը համարվում էր ամենահավանականը) միայն գերմանացիներն էին^[27]։ Ըստ երկրպագուների քվեարկության՝ հայտնի Yahoo! Sports քառորդ եզրափակչի խաղերի մեկնարկից առաջ նրանց 41%-ը Հոլանդիային համարում էր ամբողջ Եվրոպայի առաջնության գլխավոր ֆավորիտը, Գերմանիայի և Պորտուգալիայի հավաքականները հավաքել էին 15-ական%, իսկ ռուսներին նախընտրել էր ընտրողների ընդամենը 2%-ը^[2]։

Նիդերլանդների հավաքականի նախկին դարպասապահ, 1988 թվականի Եվրոպայի չեմպիոն Հանս վան Բրեկելենը հայտարարել է, որ կիսաեզրափակիչ դուրս գալու Ռուսաստանի շանսերը 35-40% են։ Ռուս ֆուտբոլիստներից նա առանձնացրել է Ժիրկովին, Սեմակին, Զիրյանովին և Արշավինին^[28]։ Իտալացի հայտնի մարզիչ Արրիգո Սակին խաղից առաջ ասել է, որ Հիդինգի թիմը Եվրոպայի առաջնությունում իրեն հիշեցնում է 1980-ականների վերջին ԽՍՀՄ հավաքականը՝ Վալերի Լոբանովսկու գլխավորությամբ^[29]։ Իսկ Նիդերլանդների հավաքականը վան Բաստենի գլխավորությամբ Սաքիին հիշեցրել է Միլանին այն ժամանակներում, երբ նա ինքն էր գլխավորում այն։ Նիդերլանդների հավաքականի ֆուտբոլիստներ Յորիս Մատեյսենը և Նայջել դե Յոնգը լիակատար վստահություն են հայտնել իրենց հաղթանակի նկատմամբ։ Մեկ այլ հարցազրույցում Մատեյսենը հայտարարել է, որ Հոլանդիային ֆավորիտ չի համարում այս խաղում^[30]։ Հայտնի խորհրդային ֆուտբոլիստ Ալեքսանդր Բուբնովը խաղի մեկնարկից առաջ Հոլանդիային դիտարկում էր որպես ամբողջ առաջնության գլխավոր ֆավորիտ^[31]։ Նախկին Խորհրդային և ուկրաինացի ֆուտբոլիստ, 1988 թվականի Եվրոպայի փոխչեմպիոն Օլեգ Կուզնեցովը հայտարարել է, որ ակնկալում է հավասար խաղ։ Հայտնի ռուս ֆուտբոլային մարզիչ Յուրի Սեմինը հանդիպման ֆավորիտ էր համարում Հոլանդիային, քանի որ այնտեղ շատ ավելի շատ աստղեր կան, որոնք միայնակ կարող են որոշել խաղի ելքը։ Գերմանական Բիլդ թերթը գրել է, որ ոչ մի այլ մարզիչ այնքան լավ չի ճանաչում «նարնջագույններին», որքան Հիդինգը, ով 1995-1998 թվականներին մարզել է իր երկրի հավաքականը և այն դուրս բերել Ֆրանսիայում կայացած աշխարհի առաջնության կիսաեզրափակիչ^[32]։

Խալիդ Բուլահրուզ

Հոլանդացիների առավելությունները ներառում էին իրենց թիմի ավելի բարձր դասը և ավելի երկար հանգիստը. ռուսները Շվեդիայի հետ խաղը խաղացին մեկ օր ուշ, քան հոլանդացիները՝ ռումինացիների հետ, իսկ Ռումինիայի հետ խաղում վան Բաստենի թիմի հիմնական խաղացողներն չմասնակցեցին խաղին։ Արդյունքում պարզվել է, որ նարջագույնի ղեկավարները հանգստացել են մոտ մեկ շաբաթ, իսկ ռուսները՝ երեք օր։ Հոլանդացիները, ովքեր աշխարհի առաջնության եզրափակիչ փուլի մասնակիցների նկատմամբ երկու ջախջախիչ հաղթանակներից հետո սկսեցին կոչվել Եվրոյի գլխավոր ֆավորիտներ^[33], ցուցադրեցին դիտարժան խաղ։ «Իմ կարծիքով քառորդ եզրափակչի մեր մրցակիցը մրցաշարի ուժեղագույն թիմն է», - ասել է Ռուսաստանի հավաքականի կիսապաշտպան Անդրեյ Արշավինը^[34]։ Խաղից երկու օր առաջ հոլանդացի պաշտպան Խալիդ Բուլարուզի ընտանիքում դժբախտություն է տեղի ունեցել՝ նրա կինը երեխային կորցրել է ծննդաբերության ժամանակ։ Չնայած ողբերգությանը, Բուլարուզն ասաց, որ կմասնակցի առաջիկա հանդիպմանը^[35]։

Ռուսաստանի հավաքականը վատ սկսեց առաջնությունը, սակայն խմբային փուլի ավարտին հաջողվեց գտնել իր խաղը^[36]։ Ըստ մասնագետների՝ ռուսները՝ մրցաշարի ավելի երիտասարդ թիմը, պետք է արագ ֆուտբոլ խաղային^[37]։ Հոլանդացիները, չնայած իրենց ուժին, նրանց համար հարմար մրցակից էին՝ խաղալով հարձակվողական ֆուտբոլ, նրանք այդքան էլ ուշադրություն չէին դարձնում պաշտպանությանը և կարող էին Ռուսաստանի հավաքականին թույլ տալ խաղալ հակագրոհների վրա։ Ռուսաստանի հավաքականի գլխավոր մարզիչ, հոլանդացի Գուս Հիդինկը, ով մարզել է Հոլանդիայի հավաքականը 1994-1998 թվականներին, խաղից առաջ ասել է, որ «հույս ունի դառնալ Հոլանդիայի համար շատ մեծ դավաճան»^[38]։ Նա նաև հաստատել է, որ «նարնջագույնները» առաջիկա հանդիպման ֆավորիտ են։ Հետխաղյա մամուլի ասուլիսում Հիդինկն ասաց, որ Շվեդիայի հետ խաղից հետո ռուսները «անցկացրին ընդամենը երկու վերականգնողական մարզումներ և մի քանի մարտավարական սեանսներ»^[39]։

Խաղից մի քանի օր առաջ «Սանկտ-Յակոբ Պարկ» մարզադաշտի խոտածածկը ամբողջությամբ փոխարինվել է անձրևի և նախորդ հանդիպումներում «հատուկ» ծանրաբեռնվածության պատճառով^[40]։ Խաղի նախորդ օրը մարզվելուց հետո Ռուսաստանի հավաքականի ավագ Սերգեյ Սեմակը դժգոհ է մնացել սիզամարգից^[41]։

Խաղ

Կազմեր

Հիդինգը մեկնարկային կազմում ընդամենը մեկ փոփոխություն կատարեց՝ համեմատած շվեդների դեմ խաղի հետ. Իվան Սաենկոն ձախ եզրում փոխարինեց Դինյար Բիլյալետդինովին։ Ռոման Պավլյուչենկոն հարձակման գծում խաղաց ռուսների կազմում, որին աջակցում էր Անդրեյ Արշավինը։ Եզրերում խաղում էին կենտրոնական պաշտպաններ Սերգեյ Իգնաշևիչ - Դենիս Կոլոդին, Ժիրկով և Անյուկովի համադրությունը։ Խաղադաշտի կենտրոնում գործում էին Սեմակը, Զիրյանովը և Սեմշովը^[42]։

Վան Բաստենը հետ բերեց առաջատարներին, ովքեր հանգստացել էին Ռումինիայի հետ խաղում և խաղադաշտ դուրս եկավ նույն կազմով՝ հունիսի 13-ին Ֆրանսիայի հավաքականին պարտության մատնած թիմը։ 4 պաշտպան, 2 հենակետային կիսապաշտպան (դե Յոնգ և Էնգելար ), հարձակման առաջնագծում - վան Նիստելրոյ։ Մադրիդի «Ռեալի» հարձակվողին աջակցել են Ուեսլի Սնեյդերը, Ռաֆայել վան դեր Վարտը և Դիրկ Կայտը։

Հոլանդացիները հանդես են եկել նարնջագույն շապիկներով, շորտերով և գուլպաներով (համազգեստ՝ Nike), ռուսները՝ ամբողջը սպիտակ (կրկին Nike):

Խաղի հաշվետվություն

Թիմերը դուրս են գալիս խաղադաշտ

Հանդիպումը սկսվել է 2008 թվականի հունիսի 21-ին, Կենտրոնական Եվրոպայի ժամանակով 20:45-ին: Սա Եվրոպայի առաջնության հինգերորդ հանդիպումն էր, որն անցկացվում էր «Սանկտ Յակոբ Պարկում», սակայն այստեղ առաջին անգամ խաղացին թե՛ ռուսները, թե՛ հոլանդացիները։ Հանդիպմանը ներկա է եղել 38374 երկրպագու։ Հոլանդիայի հավաքականը խաղի մեջ մտավ սգո թև՝ ի հիշատակ Խալիդ Բուլարուզի մահացած դստեր^[43]։ Օդի ջերմաստիճանը 28 °C էր, խոնավությունը՝ 48%, քամին՝ 5 կմ/ժ (ըստ հեռարձակման տվյալների)։

Հանդիպման սկզբում Հիդինգի թիմը իր ձեռքը վերցրեց նախաձեռնությունը, իսկ Ժիրկովը վեցերորդ րոպեին նպատակաուղղված տուգանային հարվածով ստիպեց խաղի մեջ մտնել դարպասապահ Էդվին վան դեր Սարին։ Երկու րոպե անց Պավլյուչենկոն Սեմշովին գցեց աջ եզրի բացը, իսկ նա վազեց տուգանային հրապարակ՝ եզրափակելու Ռուսաստանի հավաքականի և Մոսկվայի «Դինամոյի» կիսապաշտպանի փոխանցումը, սակայն գլխի հարվածով բաց թողեց նշակետը։ Հոլանդիան 19-րդ րոպեին պատասխանեց Սնեյդերի հարվածով, սակայն Իգնաշևիչը չթողեց գնդակը հայտնվի դարպասում։ Յոթ րոպե անց տուգանային հրապարակից դուրս Օռլանդո Էնգելարը ձախ ոտքով հարվածեց դարպասաձողին, իսկ Օյերը չհասցրեց ոտքը բարձրացնել։

Խաղի կես ժամի վերջում վան Նիստելրոյը միայն մի պահ բաց թողեց վան դեր Վարտի տուգանային հարվածը հեռավոր դարպասաձողում։ Հակագրոհի ժամանակ Արշավինը, ստանալով Սեմակի փոխանցումը, Օյերի տակից գնդակը պտտեց դեպի հեռավոր անկյունը, սակայն վան դեր Սարը, ցատկով ձգվելով, կարողացավ մատների ծայրերով գնդակը տեղափոխել անկյուն։ Անկյունային դրոշակի մատուցումից հետո գնդակը դիպավ Կոլոդինին, ով 30 մետրից հզոր հարված կատարեց, սակայն Նիդերլանդների դարպասապահը կրկին բարձունքում էր։ Զգալով, Կոլոդինը անմիջապես «կրակեց» ավելի հեռու տարածությունից. գնդակը «սուլեց» խաչաձողի վրայով։ Խաղադաշտի մյուս կեսում վան Նիստելռոյը խույս տվեց պահակներից և ցածր հարվածեց, սակայն Իգոր Ակինֆեևը հսկում էր։ Խաղակեսի հենց վերջում Կոլոդինը անհաջող խաղաց, Կեյտի ճնշման տակ գնդակը փոխանցեց վան դեր Վարտի ոտքին, ով 20 մետրից հարվածեց, սակայն Ակինֆեևը կանխեց սպառնալիքը։

Երկրորդ խաղակեսը սկսվեց Լոնդոնի Արսենալի և Հոլանդիայի հավաքականի հարձակվող Ռոբին վան Պերսիի հարվածով, ով փոխարինման դուրս եկավ, իսկ հետո Արշավինը տուգանային հարված կատարեց, որից հետո գնդակը սանտիմետրերով թռավ հեռավոր «իննից»։ 56-րդ րոպեին ռուսները գոլային կոմբինացիա կատարեցին. Սեմակը դաշտի կենտրոնում ընդհատեց Օյերի ոչ ճշգրիտ հեռահար փոխանցումը և գնդակը տվեց Արշավինին, ով փորձեց հաղթել Օյերին, իսկ հետո ձախ եզրը փոխանցեց Սեմակին, ով մեկ հպումով անցավ տուգանային հրապարակ, որտեղ սրընթաց Պավլյուչենկոն մեկ վայրկյան առաջ առաջ անցավ Յորիս Մատիյսենից և անմիջապես գնդակն ուղարկեց տուգանային հրապարակ՝ 1:0: Լավ հնարավորությունն անմիջապես բաց թողեց Սաենկոն, ով մոտեցավ դարպասաձողին։ 70-րդ րոպեին Անյուկովը մեկ-մեկ խաղաց Պավլյուչենկոյի հետ, իսկ վան դեր Սարի հետ, սակայն անկյունը սուր էր, և դարպասապահը հետ մղեց Սանկտ Պետերբուրգի Զենիթի և Ռուսաստանի հավաքականի պաշտպանի հարվածը։ Շուտով վան Պերսին գնդակը նետեց տրիբունա՝ դարպասից 17 մետր հեռավորության վրա նշանակված վտանգավոր տուգանային հարվածից։

Ժամանակը սպառվում էր, իսկ Ռուսաստանի հավաքականը գործնականում թույլ չէր տալիս մրցակցին մոտենալ տուգանային հրապարակին։ Վան Բաստենը բաց թողեց պաշտպան Ջոն Հեյթինգային և կիսապաշտպան Իբրահիմ Աֆելային։ Հոլանդացիները դիմեցին հեռահար հարվածների՝ Սնեյդերը երկու անգամ մոտ էր հաջողությանը, մեկ անգամ էլ Ակինֆեևը վան դեր Վարտի հարվածից հետո փրկեց թիմին։ 77-րդ րոպեին Մատիյսենի անհաջող ետ փոխանցումից հետո Պավլյուչենկոն ընդհատեց գնդակը և փորձեց այն նետել վան դեր Սարի վրայով, սակայն դարպասապահին հաջողվեց խլել գնդակը։ Խաղադաշտ հայտնված Դմիտրի Տորբինսկին կարող էր լուծել հանդիպման ելքի վերաբերյալ բոլոր հարցերը, սակայն Մատեյզենի հետ մենամարտում չկարողացավ դարպասային գծից ճիշտ հարվածել գնդակին Ժիրկովի վտանգավոր փոխանցումից հետո։ Հոլանդացիներին հաջողվեց հետ հաղթանակ տանել խաղավարտից չորս րոպե առաջ։ Սնեյդերի՝ սեփական կիսադաշտում Պավլյուչենկոյի ձեռքով խաղի համար նշանակված տուգանային հարվածը հստակ փակեց Վան Նիստելռոյը, ով հաղթեց օդային պայքարում Իգնաշևիչի դեմ՝ 1:1: Իսկ երկրորդ խաղակեսի ավելացված երկրորդ րոպեին Լյուբոս Միշելից երկրորդ դեղին քարտը ստացավ Դենիս Կոլոդինը, որն անմիջապես վերածվեց կարմիր քարտի։ Ռուսները Միխելին ցույց տվեցին օգնականին, ով ցույց տվեց, որ գնդակը կարողացել է հատել եզրագիծը, իսկ սլովակ մրցավարը, խորհրդակցելով օգնականի հետ, չեղյալ համարեց Կոլոդինի երկրորդ դեղին քարտը։ Խաղից հետո ՈՒԵՖԱ-ն ընդունեց, որ Միխելը ճիշտ է չեղարկել Կոլոդինի քարտը^[44]։

Առաջին լրացուցիչ 15 րոպեներին Հիդինգի թիմն առավելության հասավ։ 96-րդ րոպեին Արշավինը շահեկան դիրքից բարձր հարվածեց դարպասից, իսկ մեկ րոպե անց Պավլյուչենկոն հարվածեց դարպասաձողին։ Արշավինի հիանալի փոխանցումից հետո վեց մետրից Տորբինսկու հարվածը չափազանց թույլ ստացվեց, որից հետո Կոլոդինի տուգանային հարվածը գրեթե անդիպուկ ստացվեց։ Երկրորդ լրացուցիչ ժամանակի սկզբում Ջոն Հեյտինգան տուգանային հրապարակում հետույք հրեց Ժիրկովին, սակայն մրցավարը 11 մետրանոց չնշանակեց^[45][46]։ Երկու րոպե անց Ժիրկովը քայլեց ամբողջ ճանապարհը դեպի դարպասապահի հրապարակ ու մի փոքր հետ հարված կատարեց առջեւի գծից, որտեղ Տորբինսկին չհասցրեց ավարտել փոխանցումը։

Եվ այնուամենայնիվ, ավելացված երկրորդ խաղակեսում Տորբինսկին բառացիորեն մեկ մետրից գնդակը «մտցրեց» Հոլանդիայի հավաքականի դարպասը այն բանից հետո, երբ Արշավինը կենտրոնի գծից անցավ ձախ եզրով և Օյերի հետ պայքարում անցկացրեց դարպասը։ հեռավոր գրառում՝ 2:1. Տորբինսկու գոլից երեք րոպե անց Անյուկովը, եզրագծի հետևից աջ եզրից խաղի մեջ դնելով գնդակը, այն նետեց Հոլանդիայի տուգանային հրապարակ, որտեղ Արշավինը ստացավ գնդակը, հեռացավ Օյերից և ուժգին հարվածեց դարպասապահի անկյունից։ Գնդակը դիպավ Հեյտինգայի ոտքին, թեթևակի փոխեց ուղղությունը և վան դեր Սարի ոտքերի արանքով թռավ դարպասը՝ 3:1։ Հոլանդացիների՝ հետ հաղթելու փորձերը ոչնչի չհանգեցրին, իսկ Ռուսաստանը չթուլացրեց գրոհը. վերջին րոպեներին գրոհի դուրս եկավ Դմիտրի Տորբինսկին, որին Նայջել դե Յոնգը կարողացավ կասեցնել՝ կտրելով գնդակը։ Սակայն մոտ 30 վայրկյան հետո մրցավար Լյուբոս Միշելը հայտարարեց խաղի ավարտը և Ռուսաստանի հաղթանակը 3։ 1 հաշվով։

Ռուս երկրպագուները տպավորիչ աջակցություն են ցուցաբերել Ռուսաստանի հավաքականի խաղացողներին. չնայած հոլանդացիներից մի քանի անգամ ավելի քիչ էին, նրանք կարողացան առաջ անցնել Orange-ի երկրպագուներից^[47][48]։ Հոլանդական AD Sportwerer թերթի թղթակիցը նշել է, որ «ձեր երկրպագուները (Ռուսաստանում) ավելի շատ են սիրում ֆուտբոլը»^[47]։

Չնայած քաղաքում տիրող խաղաղ տրամադրությանը՝ Բազելի ոստիկանությունը, այնուամենայնիվ, հանդիպումից հետո ձերբակալել է 50 երկրպագուների։ Բազելի ոստիկանության ներկայացուցիչն ասել է, որ ձերբակալությունների մեծ մասը տեղի է ունեցել հակառակորդ թիմերի երկրպագուների միջև բախումների արդյունքում, ինչպես նաև «ցուցադրումներ» են եղել հոլանդացի հուզված երկրպագուների միջև։ Պարզվեց, որ ձերբակալվածներից 15-ը շվեյցարացիներ են^[21]։

Խաղի սղագրությունը․ առաջին խաղակես  

• '3․Ձախ եզրից հովանոցից հետո Ժիրկովի հետ պայքարում գլխով գոլ է հարվածում Քեյթը, գնդակը շատ ավելի բարձր է գնում և մի կողմ
• '6. Իր տուգանային հրապարակի ձախ անկյունում Վան Բրոնկհորստը տապալում է Արշավինին։ Վան դեր Սարը նետում է գնդակը։ Գոլ FC FC — FC 1: 0 '7. Զիրյանովի կողմից անկյունայինը մատուցելուց հետո Էնգելարը գնդակը հանում է Կոլոդինի ոտքին, նա աջ ոտքով հարվածում է 25 մետրից, գնդակը հարվածում է անում Կեյթից և կրկին գնում անկյունայինի։
• '8. Սեմշովը աջ եզրից կախում է տուգանային հրապարակի կենտրոնը, Պավլյուչենկոն 9 մետրից գլխով հարվածում է, և գնդակը մեկ մետր բարձր է դարպասից։
• '10. Էնգելարը դաշտի կենտրոնից գնդակը նետում է Վան դեր Վարտի տուգանային հրապարակ, սակայն Տոգոն դուրս գալիս առաջ է անցնում Ակինֆեևից։
• '17. Տուգանային հրապարակից աջ եզրից կախում է Վան դեր Վարտը՝ հենց Ակինֆեևի ձեռքում։
• '19. Ռուսների տուգանային հրապարակի գծում վան Նիստելրոյը կենտրոնից գլխով գնդակը նետում է ձախ, Սնեյդերը հեռանում է Անյուկովի գլորումից, մտնում է տուգանային հրապարակ և ոտքով 12 մետրից հարվածում է հեռավոր անկյունին, բայց Իգնաշևիչը հասցնում է արգելափակել հարվածը։ Գնդակը հեռացված է դաշտից։ van Bronkhorst-ը մոտենում է եզրագծին։
• 22. Անյուկովը աջ եզրից գնդակը կախում է տուգանային հրապարակի կենտրոնում՝ Արշավինը մի փոքր չի հասցնում փակել պաշտպանի փոխանցումը։
• ' 23. Բուլարուզը տապալում է Ժիրկովին իր տուգանային հրապարակի աջ անկյունից 10 մետր հեռավորության վրա։ Զիրյանովը տուգանային հարվածից ցածր փոխանցում է կատարում դարպասապահի գծին, հոլանդացիները դուրս են բերում գնդակը։
• '24. Առաջին խաղակեսի կեսին ժամանակի 54% - ը գնդակին Է պատկանում Ռուսաստանի հավաքականը։
• '26. Վան դեր Վարտը հարվածում է անկյունայինին աջ կողմում, տուգանային հրապարակում պայքարից հետո նա ցատկում է դեպի Էնգելարը, հոլանդացին տուգանային հրապարակից քայլից ձախ ոտքով հարվածում է դարպասի հեռավոր անկյունի ուղղությամբ, Սեմշովը բաց է թողնում գնդակը, Օյերը փորձում է փոխարինել ոտքը, բայց անհաջող՝ գնդակը, առանց որևէ մեկին հարվածելու, դուրս է գալիս առջևի գծից։
• '29. Կոլոդինը տապալում է վան Նիստելրոյին հենց կողային գծի մոտ։ Սկզբում դե Յոնգը գերազանցում է Իգնաշևիչին, բայց դարպասապահի գծում գլխով չի հասնում գնդակին, այնուհետև դարպասապահի դիրքում, դարպասից երկու մետր հեռավորության վրա, ոտքով մի փոքր չի հասցնում փակել Վան Նիստելրոյով հովանոցը։ Վան դեր Վարտը շարունակում է մնալ դարպասապահի դիրքում, իսկ Վան դեր Վարտը շարունակում է մնալ դարպասապահի դիրքում։ Արդյունքում գնդակը, առանց հովանոցից հետո որևէ մեկին հարվածելու, անցնում է ռուսների աջ դարպասաձողից կես մետր հեռավորության վրա։
• '31. Բուլարուզը մտնում է տուգանային հրապարակ աջ կողմում, կրակում, իսկ գնդակը նոկաուտի է ենթարկում Կոլոդինին։ Անմիջապես աջ եզրից Սնեյդերը կախում է դարպասապահի գիծը, այս անգամ գլուխը լիցքաթափում է Անյուկովի իրավիճակը ։
• '31. Ռուսները կազմակերպում են առաջին վտանգավոր արագ հակագրոհը։ Իր կեսում Արշավինը գնդակը խլում է Էնգելարից, Սեմշովը Կենտրոնական շրջանից ձախ անցնում է Սեմակուին, նա գնդակը կարճ տալիս է Արշավինին, Անդրեյը հասնում է դարպասապահի հրապարակի գրեթե անկյունին, ճոճում է օյերի կեղծ շարժումներով և շրջանցում է հարվածը հեռավոր անկյունում - վան դեր Սարը մատների ծայրերով նետելով գնդակը տեղափոխում է անկյունայինը։ Արշավին հաջողվում է հասնել դարպասապահի հրապարակի անկյունին, բայց ոչ մի կերպ չի հաջողվում։
• '32. Անկյունայինի հարվածից հետո հոլանդացիները գնդակը դուրս են հանում տուգանային հրապարակից, Կոլոդինը վերցնում է այն և դարպասի կենտրոնից 34 մետր հեռավորության վրա հզոր հարված է հասցնում դարպասաձողին. Ձախ անկյունայինն է փոխանցում Ժիրկովը, հոլանդացիները երկրորդ փորձից գնդակը դուրս են հանում տուգանային հրապարակից, այն վերցնում է Իգնաշևիչը և կենտրոնական շրջան է անցնում Դենիս Կոլոդինին։ Դենիսը մի փոքր առաջ է շարժվում և 40 մետրից աջ ոտքով ուժեղ հարված է հասցնում դարպասին ՝ գնդակը թռչում է բարից մի փոքր վերև։
• '34. Աջ եզրից գնդակը նետվում է տուգանային հրապարակ ՝ Սայենկոյի ելքի մոտ, բայց Տոգոն առաջ է անցնում Վան Բրոնկհորստից և գլխով ընկնում գնդակը իր դարպասապահին։
• '35. Ձախ եզրում Զիրյանովը առաջ է անցնում Արշավինից, նա խուսափում է Բուլարուզից և եզրագծից կախվում է 11 մետրանոց նշագծին ՝ Էնգելարը ուժեղ հարվածում է գնդակին։
• '36. Զիրյանովը գնդակը ստանում է դարպասի կենտրոնում 25 մետր հեռավորության վրա, ձախ փոխանցում տուգանային հրապարակ ներխուժող Ժիրկովին, բայց Տոգոն վերջին պահին առաջ է անցնում հետ վերադարձած Սնեյդերից ՝ գնդակը նոկաուտի ենթարկելով անկյունայինին ։
• '37. Վան Նիստելրոյը գնդակը ստանում է ռուսների տուգանային հրապարակում ՝ մեջքով դեպի դարպասը։ Հոլանդացին շրջվում է, հաղթում Կոլոդինին, աջից մտնում է տուգանային հրապարակ և հարվածում հեռավոր անկյունին.Ակինֆեևը աշնանը գնդակը խփում է տուգանային հրապարակի կենտրոնում, Անյուկովը գնդակն ավելի է խփում ՝ թույլ չտալով վան դեր Վարտին ևս մեկ հարված հասցնել դարպասին։
• '38. Մատեյսենը դաշտի իր կեսում Պավլյուչենկոյի հետ պայքարում անկյունային դրոշից Գնդակը հարվածում է կենտրոնին, Սեմակը վերցնում է այն և, մի փոքր առաջ շարժվելով, 25 մետրից հարվածում է դարպասին ՝ շատ դեպի կողմը։
• '40. Զիրյանովը տապալում է Վան դեր Վարտին իր դարպասից 35 մետր հեռավորության վրա ՝ կենտրոնով։ Տուգանային հարվածից տուժածն ինքը գնդակը կախում է դարպասապահի գծից, որտեղ դե Յոնգի գլխով նրան մի փոքր չի հասնում։
• '42. Զիրյանովը գնդակը նետում է տուգանային հրապարակ, Սեմշովը դարպասապահի անկյունում հասնում է նրան, բայց, այնուամենայնիվ, բաց է թողնում եզրագիծը։
• '44. Կոլոդինը Կեյթի ճնշման տակ անցնում է Վան դեր Վարտի ոտքին, որը գտնվում է ռուսների տուգանային գծից 2 մետր հեռավորության վրա։ Հոլանդացին երկրորդ հպումով ձախ ոտքից հզոր հարվածում է հենց դարպասի կենտրոնին՝ Ակինֆեևը բռունցքներով հարվածում է գնդակին։
• ' 45+1. Առաջին խաղակեսին մրցավարը ավելացնում է մեկ րոպե։ Ձախ եզրից հետևում է Վան դեր Վարտի տուգանային հրապարակին, բայց նա չի կարող իր ճանապարհը բացել ռուսների երկու պաշտպանների դեմ պայքարում։

Հանդիպման սղագրությունը․ երկրորդ խաղակես  

• 'Ընդմիջման ժամանակ Վան Բաստենը Կեյթին փոխում է Վան Պերսիի ։
• '46. Վան դեր Վարտը տուգանային գծից դիպչում է Վան Պերսիին, նա ռուսների տուգանային Գծից է և ամռանը ձախ ոտքով հարվածում է։
• '49. Հերթական անգամ վան դեր Վարտը տուգանային հարվածից կախվում է դարպասապահի գծի տարածք, գնդակին են շտապում Վան Նիստելրոյն ու դե Յոնգը, սակայն երկուսն էլ չեն հասցնում։
• '50. Դաշտի կենտրոնում Բուլարուզը հետևից կոպիտ հարվածում է Արշավինի ոտքերին։ Միխելը դեղին քարտ է ցույց տալիս հոլանդացուն։ Զիրյանովը տուգանային հարվածից ձախ փոխանցում է Ժիրկովին, նա գնդակը փոխանցում է Արշավինի վրա հոլանդացիների տուգանային հրապարակ, Անդրեյն ընդունում է գնդակը, սակայն կոշտ հանգույցում նրան խլում է Մատեյսենը։
• '54. Heitinga-ն փոխում է Բուլարուզան։
• '55. Վան Պերսին դաշտի իր կեսում, ընդունելով գնդակը, ձեռքը դնում է և հարվածում Զիրյանովի դեմքին։ Միխելը հոլանդացուն պատժում է դեղին քարտով։ Արշավինը ձախ եզրից տուգանայինից հարվածում է հեռավոր անկյունին՝ գնդակն անցնում է ծանրաձողից կես մետր հեռավորության վրա։
• '56. Օյերը գնդակը դուրս է հանում իր տուգանային հրապարակից դեպի կենտրոն, որտեղ նրան ընդհատում է Սեմակը և ամռանից ձախ անցնում Արշավինին։ Նա, ընդունելով գնդակը, փորձում է փոխանցում կատարել առաջ, սակայն Գնդակը ետ է ցատկում Օյերից դեպի արշավին։ Այնուհետև Անդրեյը տեղափոխվում է կենտրոն և ձախ անցնում սեմակին, ով միացել է հարձակմանը։ Սերգեյը ձախ ոտքով մեկ հպումով անցնում է տուգանային հրապարակ, որտեղ հարձակվող Պավլյուչենկոն, առաջ անցնելով Մատեյսենից, 8 մետր ձախ ոտքով գնդակը մտցնում է դարպասի մոտ գտնվող անկյունը։ Ռուսաստանն առաջ է անցնում 1:0 հաշվով:
• '58. Արշավինը, գնդակը ստանալով կենտրոնական շրջանում, նրա հետ անցնում է 20 մետր և անցնում Սայենկոյի աջ կողմը, նա հաղթում է Վան Բրոնխորստին, մտնում է տուգանային հրապարակ և հարվածում մոտակա անկյունին ՝ կողքով։
• '60. Վան Բրոնխորստը ձիասպորտի համար պայքարում հրում է Սայենկոյի մեջքին և գլխին, Միխելը դադարեցնում է խաղը։ Վան դեր Վարտը փորձում է վիճարկել մրցավարի որոշումը և դրա համար դեղին քարտ է ստանում։ Երրորդ զգուշացումը Նիդերլանդների հավաքականի ֆուտբոլիստներին 10 րոպեում։ Սայենկոն քթից արյուն է հոսում։
• '61. Վան դեր Վարտը ստանում է գնդակը ռուսների տուգանային գծից ոչ հեռու, շրջվում և փորձում 23 մետրից գնդակը նետել Ակինֆեևի վրայով։ Դարպասապահը վերցնում է գնդակը։ '62. Եզրային նետում։ Aphellai-ը մոտենում է եզրագծին։ Հոլանդացիների վերջին փոխարինումը։
• '65. Աջ եզրից անկյունայինի հարվածից հետո Ժիրկովի հետ պայքարում գլխով դարպասին հարվածում է Վան Պերսին՝ դարպասաձողի կողքին։ '66. Վան Պերսիի զեղչից հետո գնդակը 24 մետրից փոխանցում է Աֆելլայը։ Գնդակը հարվածում է Իգնաշևիչին։
• '67. Հեյթինգիի կզակը կոտրված է արյան մեջ, նրան օգնություն են ցուցաբերում խաղադաշտից դուրս։
• '68. Ձախ եզրում Զիրյանովը ներխուժում է տուգանային հրապարակ և, խաբելով Օյերին, փոխանցում է կենտրոն Պավլյուչենկոյի վրա, բայց դե Յոնգը աշնանը ընդհատում է այդ փոխանցումը՝ գնդակը նոկաուտի ենթարկելով անկյունայինին ։
• '69. Առաջին փոխարինումը ռուսաստանցիների մոտ ՝ Բիլյալետդինովը Սեմշովի փոխարեն։
• '70. Ռուս-Անյուկովի կայծակնային գրոհը կենտրոնական շրջանում ընդհատում է գնդակը, աջ փոխանցում Սայենկոյին, նա մեկ հպումով խաղում է Պավլյուչենկոյի վրա, հարձակվողը հպումով գնդակը նետում է տուգանային հրապարակ, որտեղ այն ընդունում է սպուրտ կատարած Անյուկովը և սուր անկյունից երկրորդ հպումով հարվածում է դարպասին. վան դեր Սարը ձեռքը փոխարինում է, Սեմակը շտապում է ավարտին հասցնել, բայց Դարպասապահը երկրորդ փորձից գնդակը վերցնում է ձեռքը։
• '70. Բիլյալետդինովը գնդակը խլում է մրցակցից և իր կես խաղադաշտից անցնում է ձախ եզր, որտեղ գնդակը լիովին միայնակ է ընդունում Արշավինը, մտնում է տուգանային հրապարակ և գրեթե առջևի գծից կրակում է դարպասի երկայնքով.հարձակվող Սայենկոն չունի բավարար 2-3 քայլ՝ այս գնդակը փակելու համար։ բիլալետդինովը գնդակը փոխանցում է Ձախ եզրից, որտեղ Արշավինը մտնում է տուգանային հրապարակ և գրեթե Եզրային գծից կրակում է դարպասի երկայնքով։
• '71. Աֆելլայը անցնում է ռուսների տուգանային հրապարակից 2 մետր հեռավորության վրա գտնվող վան Նիստելրոյին, իսկ Կոլոդինը հարվածում է նրան ։ Դեղին քարտ պաշտպանին և տուգանային հրապարակ հենց կենտրոնում ՝ դարպասից 18 մետր հեռավորության վրա։ Պատի մեջ 6 ռուս կա, գնդակի մոտ Սնեյդերն ու Վան Պերսին են, վերջինս ձախ ոտքով հարվածում է դարպասից շատ ավելի բարձր։
• ' 73. Թիմերն այս պահին 30 հարված են կատարել դարպասին.16 հարված ՝ հոլանդացիները (4 հարված ՝ դարպասին), 14 հարված ՝ ռուսները (5 հարված ՝ դարպասին)։
• '73. Արշավինը ձախ է անցնում Բիլյալետդինովին, նա, անցնելով գրեթե տուգանային հրապարակ, փորձում է փոխանցում կատարել Պավլյուչենկոյին, բայց գնդակը ընդհատում է Դե Յոնգը։
• '76. Աջ եզրում Աֆելլայը գնդակը թողնում է Սնեյդերին, վերջինս ձախ ոտքով հարվածում է հեռավոր անկյունին ՝ գնդակն անցնում է դարպասից 3 մետր հեռավորության վրա։
• '77. Վան դեր Վարտը, կենտրոնից մի փոքր ձախ շարժվելով, ձախ ոտքով 25 մետրից հարվածում է դարպասին ՝ հենց Ակինֆեևի ձեռքին։
• '77. Մատեյսենն իր տուգանային գլխով գնդակն է նետում վան դեր Սարին, հոլանդացիների պաշտպանի հետևից արագանում է Պավլյուչենկոն, առաջ է անցնում դարպասապահից և փորձում է գնդակը նետել նրա վրայով, սակայն դարպասից դուրս եկած վան դեր Սարը ափերով հեռացնում է սպառնալիքը, ապա վերցնում գնդակը։ 79. Հոլանդացիների դարպասի մոտ անկյունայինի խաղարկումից հետո Ժիրկովը կենտրոնից ձախ անցնում է տուգանային հրապարակ Սեմակա, նա հասնում է եզրագծին և կախում ՝ գնդակը, սահելով ձողի վրայով, հեռանում է դարպասից, Մրցավարը ցույց է տալիս, որ գնդակը հատել է դարպասի գիծը նույնիսկ ծառայելիս։
• '80. Ռուսների տուգանային հրապարակում գնդակը ստանում է հարձակմանը միացած Վան Բրոնկհորստը, Սակայն Անյուկովը նրանից խլում է գնդակը դարպասից 12 մետր հեռավորության վրա։
• '80. Սնեյդերը գնդակը ստանում է դարպասից 30 մետր հեռավորության վրա, առաջ է շարժվում և աջ ոտքով հզոր հարվածում.գնդակը թռչում է դարպասից մի փոքր վերև։ 81. Երկրորդ փոխարինումը Ռուսաստանի հավաքականում։
• '82. Կրկին Սնեյդերը, ստանալով գնդակը ռուսների տուգանային հրապարակից ոչ հեռու, շրջվում է և 23 մետրից ուժեղ հարվածում է դարպասի անկյունին ՝ գնդակն անցնում է դարպասաձողից 1,5 մետր հեռավորության վրա։
• '82. Ռուսաստանի հավաքականի ամենավտանգավոր հարձակումը. Արշավինը կենտրոնական շրջանում գնդակը խլում է Վան դեր Վարտից, իսկույն հաղթում Հեյթինգին, առաջ շարժվում և մի փոքր ձախ փոխանցում կատարում զիրյանովի ելքի տուգանային հրապարակ։ Կոնստանտինը բռնում և կանգնեցնում է գնդակը առջևի գծից մեկ մետր հեռավորության վրա, նրան դիմակայում է Դե Յոնգը։ Զիրյանովը գնդակով հետ է քաշվում, մոտ է տուգանային հրապարակին և անսպասելիորեն անցնում է Բիլյալետդինովի կենտրոն, որը գտնվում է դարպասից 11 մետր հեռավորության վրա։ Դինյարը կանգնեցնում է գնդակը և երկրորդ հպումով կարճ փոխանցում ձախ Ժիրկովին, ով ներխուժում է դարպասապահական տարածք ՝ դարպասի սուր անկյան տակ վան դեր Սաարի հետ մեն-մենակ դուրս գալով։ Դարպասապահը նետվում է Ժիրկովի ոտքերի մեջ, նա անցնում է ետ և կենտրոն՝ դարպասապահի գծի վրա, որտեղ Մատեյսենը միայն մի պահ առաջ է անցնում Տորբինսկուց ՝ գնդակը նոկաուտի ենթարկելով անկյունայինին։
• '85. Վան Պերսին անկյունայինից փոխանցում է Սնեյդերին, նա տուգանային հրապարակի աջ անկյունից ձախ ոտքով հզոր հարվածում է մոտակա անկյունին, ռուսները կրկին գնդակը խփում են անկյունայինին ։
• '86. Անյուկովը դաշտի իր կեսում գրեթե անկյունային դրոշից նետում է Պավլյուչենկոյի վրա, նա ընդունում է գնդակը, բայց Մատեյսենի հետ պայքարում ձեռքով հարվածում է նրան։ Միխելը տուգանային հրապարակ է նշանակում ռուսների դարպասին։ Ձախ եզրից գրեթե կողային գծից գնդակը հեռավոր դարպասաձողին է մատուցում Սնեյդերը, որտեղ վան Նիստելրոյը գերազանցում է Իգնաշևիչին և գլխի անկումով հարվածում Ակինֆեևի դարպասի ստորին անկյունին։ Նիդերլանդները համեմատում է 1:1 հաշիվը:
• '87. Ժիրկովը ձախ եզրից անկյունայինից հետ է անցնում Արշավինին, նա գնդակը վերադարձնում է Յուրիին, Ժիրկովը մտնում է տուգանային հրապարակ և գնդակահարում դարպասապահին ՝ Օյերը դուրս է բերում գնդակը։
• '90+1. Երկրորդ խաղակեսին մրցավարը ավելացնում է 2 րոպե։ Վան դեր Սարը գնդակը դուրս է հանում իր դարպասից ամբողջ դաշտով, և Կոլոդինը փորձում է գնդակը հետ մղել իր տուգանային հրապարակից, բայց նա կտրում է ոտքից և թռչում դեպի առջևի գիծը, որտեղ Սնեյդերը շտապում է նրա հետևից։ Հոլանդացին հասնում է գնդակին հենց գծի վրա, իսկ հետո Կոլոդինը գլորում է նրան։ Միխելն անմիջապես դեղին քարտ է ցույց տալիս ռուսին, և քանի որ այն արդեն երկրորդն է խաղում, Դրան հաջորդում է կարմիրը։ Բայց Մրցավարի օգնականը ազդանշան է տալիս գլխավոր մրցավարին, որ գնդակը, այնուամենայնիվ, Սնեյդերից դուրս է եկել դաշտից, և Միշելը օգնականի հետ խորհրդակցելուց հետո չեղյալ է հայտարարում Կոլոդինի դեղին և կարմիր քարտը։ Հիմնական ժամանակն ավարտվում է 1:1 հաշվով, ինչը նշանակում է, որ թիմերը պետք է խաղան 2 լրացուցիչ խաղակես ՝ յուրաքանչյուրը 15 րոպե։

Խաղի սղագրություն․ լրացուցիչ ժամանակ  

• '91. Սնեյդերը գնդակով անցնում է իր կիսադաշտից և ձախ ոտքով հարվածում տուգանային գծից ՝ հենց Ակինֆեևի ձեռքին։
• '93. Արշավինը դրիբլինգով ձախից մտնում է հոլանդացիների տուգանային հրապարակ, ճոճում է պաշտպանին և աջ ոտքով հարվածում դարպասի կենտրոնին. վան դեր Սարը միանգամից չի ֆիքսում գնդակը, բայց միևնույն է հասցնում է վերցնել այն ՝ հնարավորություն չտալով հարձակվող Տորբինսկուն։
• '93. Վան Նիստելրոյը գնդակը ստանում է Սնեյդերից ՝ դարպասից 27 մետր հեռավորության վրա և մեջքով դեպի նրանց։ Հոլանդացին շրջվում է, լուսնի լույս տալիս գնդակին և հարվածում Իգնաշևիչի և Կոլոդինի տակից ՝ խաչից մի փոքր բարձր։
• '95. Վան Պերսին աջ եզրից տեղափոխվում է Կենտրոն, պատ է խաղում Վան Նիստելրոյի հետ և զիրյանովի հետ պայքարում ձախ ոտքով հարվածում է 23 մետրից.Ակինֆեևը գնդակը վերցնում է մոտակա անկյունում ՝ Զիրյանովի և Իգնաշևիչի կրկնակի ռիկոշետից հետո։
• '96. Արշավինը գնդակը ստանում է հոլանդացիների դարպասից 35 մետր հեռավորության վրա կենտրոնում, նրա դիմաց միայն Օյերն է։ Անդրեյը առաջ է շարժվում, հոլանդացիների պաշտպանը հետ է կանգնում, ռուսաստանցին մի շարք խաբուսիկ շարժումներից հետո լուսավորում է գնդակը աջ ոտքի տակ և տուգանային հրապարակից փորձում շրջանցող հարվածով հարվածել մոտակա իննին ՝ դարպասից շատ ավելի բարձր։
• '97. Տորբինսկին, սակայն, դաշտի կեսից գնդակը խլում է մրցակցից և Կենտրոնական շրջանից ձախ անցնում Պավլյուչենկոյին։ Հարձակվողը հասնում է տուգանային հրապարակի անկյունին և օյերի տակից հզոր հարվածում է մոտակա անկյունին ՝ Գնդակը հարվածում է ձողին և բարձր աղեղով դուրս է գալիս դաշտից։
• '98. Աֆելլայը գնդակը ստանում է վան Նիստելրոյից ձախ եզրում ՝ ռուսների տուգանային հրապարակի անկյունից ոչ հեռու և ուժեղ հարված է հասցնում մոտակա անկյունին ՝ չհասնելով տուգանային հրապարակին։
• '99. Արշավինը աջ եզրում հաջորդաբար հաղթում է Վան Բրոնխորստին և վան դեր Վարտին, մտնում է տուգանային հրապարակ և, գրեթե հասնելով առջևի գծին, անցնում է մի փոքր հետ և կենտրոն, որտեղ Տորբինսկին ամբողջովին մենակ է դարպասից 9 մետր հեռավորության վրա, որին մատեյսենը լքել է հովանավորելու համար։ Գնդակը հեռացված է դաշտից։ Դմիտրին հարվածում է, բայց հարվածը շատ թույլ է ստացվում, և վան դեր Սարը վստահորեն տիրում է գնդակին։ '100. Հեյտինգան Արշավինին նոկաուտի է ենթարկում դարպասից 31 մետր հեռավորության վրա ՝ կենտրոնից մի փոքր ձախ։ Կոլոդինը մոտենում է գնդակին և հզոր հարվածում հեռավոր վերին անկյունին ՝ գնդակը թռչում է ծանրաձողից կես մետր հեռավորության վրա։
• '103. Ժիրկովը դաշտի ուրիշի կեսում կոշտ հրում է գնդակն ընդունող վան Պերսիի մեջքին, վերջինս ընկնում է, Միխելը դեղին քարտ է ցույց տալիս ռուսին։
• '107. Զիրյանովը Կենտրոնական գծից գնդակը նետում է գրեթե դեպի հոլանդացիների տուգանային հրապարակ Բիլյալետդինովի վրա, նա մտնում է տուգանային հրապարակ, բայց Մատեյսենը հետ է մղում այն մոտեցնում է անկյունային դրոշակին։ Ռուս հարձակվողը գնդակը փոխանցում է Ժիրկովին, վերջինս տուգանային հրապարակի մուտքի մոտ հաղթում է Հեյտինգին և շտապում դեպի դարպասը։ Հեյտինգին թիկունքից հրում է Ժիրկովին, որը գրեթե հասել է դարպասապահի անկյունին, Սակայն Միխելը ֆուտբոլիստներին առաջարկում է շարունակել խաղը։
• '108. Պավլյուչենկոն կենտրոնում մեկ հպումով փորձում է մեկ առ մեկ դուրս բերել Տորբինսկուն, սակայն հոլանդացիների պաշտպանն ընդհատում է փոխանցումը ՝ նոկաուտի ենթարկելով գնդակը։ Անմիջապես 10 վայրկյան անց Պավլյուչենկոն արդեն աջ եզրից գնդակահարում է Տորբինսկու տուգանային հրապարակ ՝ մի փոքր անճիշտ, և գնդակը վան դեր Սառայի ձեռքում է ։
• '109. Ժիրկովը աջ եզրից փոխանցում է հոլանդացիների տուգանային գիծը Բիլյալետդինովին ։ Դինյարը գնդակը գլորում է տուգանային հրապարակ ՝ խորքից միացած Զիրյանովին, նա արագությամբ անցնում է Օյերի և Վան Բրոնկհորստի կողքով, իսկ առջևի գծից, արդեն մտնելով դարպասապահական տարածք, անցնում է ետ և Կենտրոն ՝ վան դեր Սառայի ոտքերի տակ նետվելու տակից։ Բայց Տորբինսկին մի փոքր չի հասցնում այդ փոխանցմանը, իսկ գնդակին հասած Պավլյուչենկոն հարվածում է սուր անկյունից, և գնդակը թռչում է դարպասից շատ ավելի բարձր։
• '111. Կենտրոնական շրջանում Տորբինսկին կոպտորեն տապալում է Վան դեր Վարտին և ստանում դեղին քարտ։ Ռուսները նախազգուշացումների քանակով հասնում են հոլանդացիներին։
• '111. Իգնաշևիչը իր տուգանային հրապարակում գրեթե դատարկ է գնդակը գլխով գցում Ակինֆեևի ձեռքը, որից հետո դարպասապահը բարձր տոնով հարցնում է պաշտպանին.».
• '112. Ռուսներն իրենց կեսում կոլեկտիվ պրեսինգի շնորհիվ գնդակը խլում են վան Նիստելրոյից, որին հաջորդում է Ժիրկովի փոխանցումը կենտրոնական գծի ձախ եզրում գտնվող Արշավինին։ Անդրեյը վերցնում է գնդակը և սկսում արագանալ դեպի ուրիշի դարպասը։ Կենտրոնից դեպի նրան է շարժվում Օյերը, տուգանային հրապարակում հոլանդացին պարտադրում է ռուսին պայքար, բայց Արշավինը հասնում է մինչև դիմային գիծը և ձախ ոտքով հովանոց է պատրաստում հոլանդացիների պաշտպանի տակից։ Գնդակը թռչում է բարձր աղեղի երկայնքով գրեթե դարպասի գծի վերևում, թռչում է Վան դեր Սառայի միջով, ով փորձում է ձեռք բերել այն և իջնում է ուղիղ հեռավոր դարպասաձողի մոտ, որտեղ Տորբինսկին արագացրեց այն և, առաջ անցնելով Վան Բրոնկհորստից, բառացիորեն ձախ ոտքով մտցնում է այն դարպասի մեջ։ Ռուսաստանը դուրս է գալիս առաջ ՝ 2:1:
• '115. Երրորդ փոխարինումը ռուսաստանցիներն են՝ Սիչևը Պավլյուչենկոյի փոխարեն։
• '116. Սիչևը տորբինսկուց գնդակը ստանում է դարպասից 25 մետր հեռավորության վրա, մտնում է տուգանային հրապարակ և Վան Բրոնկհորստի տակից սուր անկյունից հզոր հարվածում է ՝ խաչմերուկից վեր։ Գնդակը հեռացված է դաշտից։ Հարվածում է դարպասին Աֆելլայի վրա, ով չի կարողանում կարգավորել գնդակը և բաց է թողնում այն։ Հոլանդացիների դաշտի կեսի աջ եզրից աութը նետում է Անյուկովին և գնդակը նետում ուղիղ ուրիշի տուգանային հրապարակ, որտեղ, առաջ անցնելով հոլանդացի պաշտպաններից, Արշավինն ընդունում է նրան ՝ գտնվելով դարպասից 12 մետր հեռավորության վրա գտնվող սուր անկյան տակ։ Անդրեյը թողնում է Օյերի թիկունքում և գրեթե դարպասապահի գծից հարվածում է հատակին. Հեյտինգին հաջողվում է փոխարինել ոտքը, բայց գնդակը, մի փոքր փոխելով ուղղությունը, թռչում է դեպի դարպասը վան դեր Սառայի ոտքերի միջև։ Ռուսաստանը հաղթում է 3:1 հաշվով։ Տորբինսկու գոլից հետո անցավ 3 րոպե 7 վայրկյան։
• '119. Եզրային նետում։ zyryanov-ը մոտենում է եզրագծին։ Տուգանային հրապարակը 30 մետրից իրացնում է Վան դեր Վարտը և գնդակը մի փոքր ուղղում դեպի դարպասի ձախ կողմը։
• '120. 5 վայրկյանի ընթացքում Օյերը երկու անգամ աջ եզրում չափազանց կոշտ է խաղում Արշավինի դեմ, սակայն տուգանային հարված պետք չէ։ Աութից 10 վայրկյան անց Օյերը երրորդ անգամ հանդիպում է Արշավինին, ով ընկնում է մարգագետնի վրա, Այս անգամ Միխելը խախտում է արձանագրում։
• '120+1. Երկրորդ լրացուցիչ խաղակեսին մրցավարը ավելացնում է 2 րոպե։

Խաղի մանրամասները

2008 թվականի հունիսի 21 20:45 CET	Նիդերլանդներ	1:3 (0:1; 1:1) (ա.ժ.)	Ռուսաստան	Սանկտ-Յակոբ Պարկ, Բազել Հանդիսական՝ 38 374[49] Մրցավար՝ Լյոբոշ Միխել (Սլովակիա)
	վան Նիստելռոյ  86'	отчёт	Պավլյուչենկո  56' Տորբինսկի  112' Արշավին  116'

Նիդերլանդներ[50]

Ռուսաստան[50]

ՆԻԴԵՐԼԱՆԴՆԵՐ․ ՎՐ 1 Էդվին վան դեր Սար ԶՇ 21 Խալիդ Բուլարուզ 50' 54' ԶՇ 2 Անդրե Օյեր ԶՇ 4 Յորիս Մատեյսեն ԶՇ 5 Ջովանի վան Բրոնկհորսթ ՊԶ 17 Նայջել դե Յոնգ ՊԶ 8 Էնգելար, Օռլանդո 62' ՊԶ[51] 18 Դիրկ Կույտ 46' ՊԶ 23 Ռաֆայել վան դեր Վարտ 60' ՊԶ 10 Վեսլի Սնեյդեր ՆՊ 9 Ռուդ վան Նիստելռոյ Փոխարինումներ ՆՊ 7 Ռոբին վան Պերսի 55' 46' ԶՇ 3 Հեյթինգա, Ջոն 54' ՊԶ 20 Իբրահիմ Աֆելայ 62' Գլխավոր մարզիչ Մարկո վան Բաստեն

Первоначальная расстановка игроков

ՌՈւՍԱՍՏԱՆ․ ՎՐ 1 Իգոր Ակինֆեև ԶՇ 22 Ալեքսանդր Անյուկով ԶՇ 4 Սերգեյ Իգնաշևիչ ԶՇ 8 Դենիս Կոլոդին 71' ԶՇ[52] 18 Յուրի Ժիրկով 103' ՊԶ 11 Սերգեյ Սեմակ ՊԶ 17 Կոնստանտին Զիրյանով ՊԶ 20 Սեմշով, Իգոր Պետրովիչ 69' ՊԶ[51] 9 Իվան Սաենկո 81' ՆՊ 10 Անդրեյ Արշավին ՆՊ 19 Ռոման Պավլյուչենկո 115' Փոխարինումներ ՊԶ 15 Դինիյար Բիլյալետդինով 69' ՊԶ 7 Դմիտրի Տորբինսկի 111' 81' ՆՊ 21 Դմիտրի Սիչով 115' Գլխավոր մարզիչ Գուս Հիդինգ

գնդակի խաղացող: Անդրեյ Արշավին մրցավարի օգնական: Ռոման Սլիշկո Մարտին Բալկո պահեստային մրցավար: Մասսիմո Բուզակկա

Խաղի կանոնակարգը 90 րոպե հիմնական ժամանակ 30 րոպե հավելյալ ոչ-ոքիի դեպքում Հետխաղյա լրացուցիչ ժամանակում ոչ-ոքիի դեպքում Առավելագույնը երեք փոխարինում։

Խաղի վիճակագրություն

Հեռուստատեսային հեռարձակման վիճակագրության համաձայն։ ՈւԵՖԱ-ի պաշտոնական կայքում տվյալները որոշակիորեն տարբեր են^[53], իսկ այլ աղբյուրներում առանձին ցուցանիշները նույնպես որոշակիորեն տարբերվում են (մասնավորապես, ըստ Sport-Express թերթի^[54])։

Նիդերլանդներ	Ցուցանիշ	Ռուսաստան
1	Գոլեր	3
28	հարվածներ դարպասին	26
8	հարվածներ նպատակին	11
7	դարպասապահական սեյվեր	7
4	անկյունայիններ	11
6	խաղից դուրս	4
53%	գնդակի տիրապետում	47%
75%	ճշգրտության հանդերձում	70%
23	կանոնների խախտումներ	27
3	զգուշացումներ	3
0	հեռացում	0

Արձագանք

Ռուսաստան

Գուս Հիդինգ

Ռուսաստանի հավաքականի գլխավոր մարզիչ Գուս Հիդինգը հետխաղյա մամուլի ասուլիսում, մասնավորապես, նշել է^[39]․

Երևի էմոցիաներով եմ լցված և այս պահին ամբողջովին օբյեկտիվ չեմ։ Չեմ բացառում, որ տեսանյութը դիտելուց հետո կարծիքս կփոխեմ։ Բայց այս պահին կարծում եմ, որ Ռուսաստանը լիովին գերազանցել է Հոլանդիային։ Եվ տակտիկապես, ֆիզիկապես և տեխնիկապես՝ բոլոր առումներով։ Սա հրաշալի է, քանի որ ես գիտեմ, թե որքան բարձր են իմ հայրենակիցների հնարավորությունները։

Հիդինգը Եվրո-2008-ի ժամանակ

Չնայած ուժեղ դրական հույզերին՝ Հիդինգը նաև քննադատության երեք պատճառ գտավ^[39]․

Առաջին հերթին, մենք չափազանց շատ անհարկի խախտումներ էինք ստանում։ Իսկ նրանցից հետո նրանք պասիվ գործեցին դիպուկ հարվածներով սեփական դարպասին։ Մենք մրցակցին ներս թողեցինք, իսկ տուգանային հարվածներից մեկը մեր դեմ գոլի վերածվեց։ Եվ վերջապես մենք բազմաթիվ վտանգավոր հարձակումներ իրականացրինք, բայց դրանց իրականացումը ցածր մակարդակի վրա էր։ Մենք կարող էինք հաղթողի վերաբերյալ բոլոր հարցերը պարզել եզրափակիչ սուլիչից շատ առաջ։

Հիդինգը նշել է Անդրեյ Արշավինին^[39]։

Նա շատ բարձր մակարդակ ունի։ Նա գիտի, թե ինչպես խաղալ պաշտպանների դեմ, ինչպես սրել իրավիճակը տուգանային հրապարակում։ Անդրեյը խելացի ֆուտբոլիստ է։ Նա թույլ է տալիս մրցակցին մոտենալ իրեն, բայց գնդակը նրանից խլելը գրեթե անհնար է։ Բնությունը մեծահոգաբար պարգևատրեց նրան։ Բացի այդ, նա ուժեղ բնավորություն ունի։ Նա իր բնույթով հաղթող է։ Եվ ես շատ գոհ եմ նրա հետ աշխատելուց։

Հիդինգը Իվան Սաենկոյի հայտնվելը խաղադաշտում բացատրել է «հակառակորդի ամենաուժեղ զենքը չեզոքացնելու ցանկությամբ, որը, իմ կարծիքով, գտնվում է հոլանդացիների ձախ եզրում։ Ուստի աջ եզրում բաց թողնվեց Սաենկոն, ով տակտիկապես շատ գրագետ է գործում և ֆիզիկապես ուժեղ է։ Իսկ Իվանը հիանալի խաղաց»^[39]։

Հոլանդիայի համար «տարվա դավաճան» դառնալու ցանկության մասին Հիդինկի նախախաղային հայտարարության մասին լրագրողի հարցին Հիդինկը պատասխանել է, որ զղջացել է իր այդ արտահայտության համար. Այո, ես երջանիկ եմ, որ հաղթեցի Հոլանդիայի հավաքականին։ Բայց դա դավաճանություն չէ^[39]։

Ռուսաստանի հավաքականի ֆուտբոլիստներ

ՈՒԵՖԱ-ի կողմից հանդիպման լավագույն խաղացող ճանաչված Անդրեյ Արշավինը խոստովանեց, որ չէր սպասում, որ հոլանդացիներն այդքան արագ կսպառվեն, բայց կարծում էր, որ «նարնջագույնները» ավելի ոգևորված կխաղան լրացուցիչ ժամանակում՝ հաշիվը հավասարեցնելուց հետո կանոնակարգի ամենավերջում^[55]։ Ռոման Պավլյուչենկոն, ով բացեց խաղի հաշիվը, նշել է, որ խաղից առաջ խնդիր է դրված օգտագործել իր հաղթաթղթերը՝ երիտասարդությունը և շարժման արագությունը։ Ռոմանը նշել է, որ Ռուսաստանի հավաքականը իսկական թիմ էր խաղադաշտում, որտեղ բոլորը պայքարում էին միմյանց համար^[56]։

Ժողովրդական տոնակատարություններ

Մոսկվայի փողոցներում մոտ 700 հազար մարդ^[4] տոնել է Ռուսաստանի հավաքականի մուտքը Եվրոպայի առաջնության կիսաեզրափակիչ՝ չնայած ուշ ժամին (խաղն ավարտվել է Մոսկվայի ժամանակով առավոտյան ժամը մեկին մոտ)։ Բազմաթիվ երկրպագուներ հավաքվել էին պիրոտեխնիկայով, և ամբողջ գիշեր Մոսկվայում կարելի էր տեսնել տոնական հրավառություն։ Մեքենաների միասնական հաղթական մռնչյունը լսվեց ամբողջ քաղաքում, իսկ բայքերների մի տեսակ շքերթ նույնիսկ տեղի ունեցավ Հաղթանակի հրապարակում^[48]։ Ամենազանգվածային տոնակատարությունները նշվել են Մանեժնայա հրապարակում, Պուշկինսկայա հրապարակում և Վորոբյովի Գորիում^[57]։ Տվերսկայա փողոցի երթևեկությունն ամբողջությամբ արգելափակվել է^[58]։ Ինչպես հայտարարել է Մոսկվայի ներքին գործերի գլխավոր վարչության տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի բաժնի ղեկավար Վիկտոր Բիրյուկովը, իրավիճակը բարենպաստ է եղել, երկրպագուների և ոստիկանների միջև կոնֆլիկտներ չեն եղել^[48]։ Մոսկվայի քաղաքային ներքին գործերի վարչությունը շնորհակալություն է հայտնել երկրպագուներին քաղաքում հասարակական կարգը պահպանելու համար^[58]։

Ռուսաստանի հավաքականի հաղթանակը զանգվածաբար տոնեցին նաև երկրի տարբեր քաղաքներ՝ Նովոսիբիրսկ, Սանկտ Պետերբուրգ, Սամարա, Մախաչկալա, Նիժնի Նովգորոդ, Վոլգոգրադ, Սարատով, Վորոնեժ, Տոմսկ, Կրասնոդար, Կուրսկ, Օրել և այլն^[59][60], ինչպես նաև Վրաստան^[5][61], Մոլդովա^[62] և ԱՊՀ այլ երկրներ։

Արձագանք Ռուսաստանում

Ռուսաստանի նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը հնարավոր է համարել «դիտարկել Ռուսաստանի ֆուտբոլի հավաքականի մարզիչ Գուս Հիդինգին Ռուսաստանի քաղաքացիություն տրամադրելու հարցը»^[63]։

Վալերի Գազզաևը, ով գլխավորել է Ռուսաստանի հավաքականը 2002-2003 թվականներին, նշել է Ռուսաստանի հավաքականի փայլուն խաղը և՛ արդյունքով, և՛ բովանդակությամբ։ Գազաևն ասաց, որ «մարզչական շտաբի և խաղացողների ջանքերի ամբողջությունը տալիս է նման արդյունք։ Նախապատրաստումը ճիշտ ծրագրված էր, ճիշտ մարտավարություն ընտրված»^[64]։

TNS-ի տվյալներով՝ հանդիպման հեռուստատեսային հեռարձակման վարկանիշը կազմել է 78,2 տոկոս՝ այն դարձնելով ամենաբարձր վարկանիշ ունեցողներից մեկը ռուսական հեռուստատեսության պատմության մեջ։ Համեմատության համար նշենք, որ 2007 թվականի աշնանը Ռուսաստան-Անգլիա խաղի հեռարձակման բաժինը կազմել է 42%, իսկ Եվրատեսիլ 2008 երգի մրցույթի հեռարձակումը, որը հաղթել է Դիմա Բիլանը, հավաքել է 52%։

Նիդերլանդներ

Մարկո վան Բաստեն

Հետխաղյա մամուլի ասուլիսից առաջ Նիդերլանդների հավաքականի գլխավոր մարզիչ Մարկո վան Բաստենը մտավ Ռուսաստանի հավաքականի հանդերձարան՝ շնորհավորելու նրան հաղթանակի կապակցությամբ և հաջողություն մաղթելու մրցաշարում^[65]։

Մամուլի ասուլիսի ժամանակ Վան Բաստենը նշել է, որ խաղը մեզ մոտ չստացվեց առաջին րոպեներից։ Վան Բաստենն ասել է, որ իր համար դժվար է գտնել դրա պատճառը, հնարավոր է, որ այն թաքնված է ավելորդ նյարդայնության մեջ^[66]։ Վան Բաստենը հավելել է, որ իր թիմի բախտը դեռ բերել է, որ ռուսները հաշիվը բացել են միայն երկրորդ խաղակեսում^[67]։

Խոստովանում եմ. հաշվի առնելով խաղի սցենարը՝ մեր բախտը բերեց, որ բաց թողեցինք միայն երկրորդ խաղակեսում։ Երբ հաշիվը 0:1 էր, ամեն ինչ արեցինք հաշիվը հավասարեցնելու համար։ Իսկ հանդիպման վերջում մեզ հաջողվեց. Վան Նիստելռոյի գոլից հետո մի փոքր հույս կար։ Լրացուցիչ ժամանակում ակնհայտ դարձավ՝ մենք բավարար ուժ չունենք։ Չորս խաղացողները շատ հոգնած էին եւ այլեւս չէին կարողանում իրենց լավագույնը տալ։ Պետք է խոստովանեմ, որ ռուսներն ավելի ուժեղ տեսք ունեին «ֆիզիկայի» տեսանկյունից։

Վան Բաստենը Ռուսաստանի հավաքականի հաղթանակն անշուշտ արժանի համարեց^[68]։ Հարցին Արյեն Ռոբենի՝ հավաքականում բացակայելու մասին, հոլանդացի մարզիչն ասել է, որ նա վնասվածք է ստացել խաղից մեկ օր առաջ։

Եվրոպայի առաջնությունից հետո Հոլանդիայի հավաքականը գլխավորում էր Բերտ վան Մարվեյկը։

Հոլանդիայի հավաքականի ֆուտբոլիստներ

Վան Բաստենը Եվրո-2008 թվականի ժամանակ

Ռաֆայել վան դեր Վարտը խաղից հետո ասաց, որ մրցակիցն արժանորեն տոնեց իր հաջողությունը. «Ռուսաստանը հիանալի թիմ ունի։ Պետք է հակառակորդին արժանին մատուցենք։ Այսօր նա ավելի ուժեղ էր»^[69]։ Արյեն Ռոբենը, ով վնասվածքի պատճառով չկարողացավ մասնակցել հանդիպմանը, խոստովանեց, որ իր թիմի պարտությունը բացարձակապես «նպատակով» էր, թեև Հոլանդիայի հավաքականը տվեց ամեն ինչ։ Ռոբենը հավելել է, որ ռուսները ֆիզիկապես ավելի ուժեղ էին^[70]։ Ռոբին վան Պերսին նշել է, որ Ռուսաստանն ավելի լավն էր և առաջնությունը հաղթելու շատ լավ հնարավորություններ ունի^[71]։ Էդվին վան դեր Սարն ասաց, որ պատրաստվում էր 11 մետրանոց հարվածաշարին, և ռուսների երկրորդ գոլը մեծ հարված էր։ Վան դեր Սարը նույնպես հայտարարեց ազգային հավաքականից հեռանալու մասին^[72], բայց դեռ ժամանակավորապես վերադարձավ ազգային թիմ 2008 թվականի հոկտեմբերին 2010 թվականի աշխարհի առաջնության ընտրական խաղերի ժամանակ՝ երկու խաղ անցկացնելով հոլանդացի այլ առաջատար դարպասապահների վնասվածքների պատճառով^[73]։

Արձագանք Նիդերլանդներում

Հոլանդացի հայտնի ֆուտբոլիստ և մարզիչ Յոհան Կրոյֆը նշել է, որ Ռուսաստանի հավաքականը բոլոր գովասանքներից վեր է խաղացել^[74]։ Հոլանդացի հայտնի նախկին մարզիչ Հանս Կրեյը, ով գլխավորել է Ամստերդամի «Այաքսը», «Ֆեյենորդը» և ՊՍՎ-ն, NOS Radio-ին տված հարցազրույցում ասել է, որ «հաշիվը հիանալի կերպով արտացոլում է ուժերի հավասարակշռությունը։ Ռուսաստանը տեխնիկապես, տակտիկապես և ֆիզիկապես ավելի լավն էր, քան Հոլանդիայի հավաքականը»^[75]։

Հոլանդիա-Ռուսաստան հանդիպման հաջորդ գիշերը Հոլանդիայի քաղաքների մեծ մասում հանգիստ է անցել։ Սրճարանների ու փաբերի երկրպագուները հեռացան ու գնացին տուն։ Միայն Դելֆտ քաղաքում բախումներ են տեղի ունեցել ոստիկանության հետ, որոնց ժամանակ վրդովված երկրպագուները քարեր են նետել իրավապահների վրա կատարվեցին մի քանի ձերբակալություններ^[76]։

Մամուլ և մասնագետներ

Համաշխարհային մամուլը նշել է, որ ռուսները հաղթել են առաջին հերթին իրենց գերազանց խաղի, այլ ոչ թե մրցակիցների սխալների շնորհիվ։ Ֆրանսիական «La Dépêche du Midi»-ը գրել է, որ Ռուսաստանի հավաքականի ուժը լռեցրել է ոչ միայն Հոլանդիայի հավաքականին, այլև մարզադաշտում գտնվող բոլոր հոլանդացի երկրպագուներին^[77]։

Իսպանիայի հավաքականի գլխավոր մարզիչ Լուիս Արագոնեսը Ռուսաստան-Հոլանդիա խաղից մեկ օր անց ասել է, որ Ռուսաստանի հավաքականն ունի աշխարհի ամենաուժեղ հարձակումը։ Նա հավելեց, որ հոլանդացիների հետ խաղում ռուսները խաղացել են ամենաբարձր արագությամբ և ցուցադրել զարմանալի ֆիզիկական պատրաստվածություն^[78]։

Հանդիպումից հետո հոլանդական լրատվամիջոցները հարգանքի տուրք մատուցեցին Ռուսաստանի հավաքականին և Գուս Հիդինգին։ AD-ն գրել է, որ «Ռուսաստանը գերակայում էր. Արշավինի նման փայլուն խաղացողները գոլային պահեր էին ստեղծում։ Հոլանդիան պարտվեց՝ թույլ տալով բազմաթիվ սխալներ և թույլ տալով, որ իրեն անկյուն մղեն մրցակիցները»^[79]։ Դե Ֆոլկկրանտը նշել է, որ «Գուս Հիդինկի թիմը տիրում էր խաղադաշտին ողջ հանդիպման ընթացքում և արժանի հաղթանակ տարավ»^[79]։

Իսպանական Marca․ «Առաջնության այսօրվա լավագույն խաղում Ռուսաստանի հիանալի թիմը լիովին գերազանցեց հոլանդացիներին, որոնք խմբային փուլից հետո համարվում էին ոսկու գլխավոր հավակնորդները։ Բրիտանական The Times-ը նշել է ռուսների ուժը. Գուս Հիդինգի անհավանական եռանդուն և մոտիվացված թիմը հոլանդացիներին խորը նոկաուտի է ենթարկել^[80]։ Զգուշացեք, Իտալիա և Իսպանիա։ Անգլիական The Independent կարծում է, որ հանդիպումը երկար կմնա երկրպագուների հիշողության մեջ։ Այն նույն հոլանդացիները, որոնք խմբային փուլում ջախջախեցին անցած աշխարհի առաջնության եզրափակիչի երկու մասնակիցներին, ամբողջովին վերախաղարկվեցին ռուսների կողմից։ Ռուսաստանի հավաքականը ֆանտաստիկ հանդիպում անցկացրեց, որի մասին կհիշեն հետագա սերունդները^[81][81]։ Գերմանական Süddeutsche Zeitung-ը գրել է ռուսների ոճի մասին, որ ռուսներն ավելի հոլանդական ֆուտբոլ էին խաղում, քան իրենք՝ հոլանդացիները^[82][82]։ Պատճենն ավելի հմուտ էր, քան բնօրինակը։ Գերմանական Die Welt-ը նշել է երեք ռուսաստանցիներին. Տորբինսկին ընթացիկ Euro-ի ամենաարագ խաղացողներից մեկն է։ Ժիրկովն ապացուցեց, որ ուժեղագույն ձախ պաշտպանն է մրցաշարում։ Անշուշտ, այս երեքը հանդիպման լավագույն խաղացողներն են։ Իտալական La Gazzetta dello Sport-ը զարմացել էր հոլանդացիների խաղից. Հոլանդիան երեկ չճանաչվեց։ Հոլանդացիները շատ լավ խաղացին։ Ոչ Խաղային ռիթմ, ոչ պաշտպանություն։ Իսկ Ռուսաստանի հավաքականը շատ տպավորված էր իր ֆիզիկական տվյալներով։ Բացի այդ, Գուս Հիդինգհ սաները չէին վախենում ռիսկի դիմել, ինչն անմիջապես ազդեց արդյունքի վրա»^[83]։

Մշակույթայի ասպեկտներ

• Խաղին նվիրված է ռեպ կատարող RusKey-ի հաղթանակի հնարավորություն երգը, որը ձայնագրվել է իմաստային հալյուցինացիաներ խմբի հետ համատեղ։

Այլ ռեկորդներ և նվաճումներ

• 2016 թվականի գարնանը Ռուսաստանի խոշորագույն սպորտային պորտալներից մեկում՝ sports.ru հարցում է անցկացվել, թե որ խաղն է համարվում լավագույնը Ռուսաստանի հավաքականի պատմության մեջ՝ հյուրընկալվելով Ֆրանսիայի դեմ 2000 թվականի Եվրոպայի առաջնության ընտրական մրցաշարում, թե Նիդերլանդների դեմ Եվրո-2008-ի 1/4 եզրափակչում։ Քվեարկությանը մասնակցել է ավելի քան 12,5 հազար մարդ, նրանց երկու երրորդը լավագույնն է ճանաչել Նիդերլանդների դեմ խաղը^[84]։
• Ռուսաստանի հավաքականի համար սա պատմության մեջ առաջին խաղն էր աշխարհի և Եվրոպայի առաջնությունների եզրափակիչ մրցաշարերի փլեյ-օֆֆում։ Իսկ ԽՍՀՄ հավաքականը խոշորագույն մրցաշարերի փլեյ-օֆֆի իր վերջին խաղն անցկացրեց 1988 թվականի Եվրոպայի առաջնության եզրափակչում հենց Նիդերանդների հավաքականի դեմ^[85]։
• Ռուսաստանի/ԽՍՀՄ հավաքականի համար սա ընդամենը երկրորդ հաղթանակն էր պատմության մեջ լրացուցիչ ժամանակում աշխարհի և Եվրոպայի առաջնություններում։ Առաջին հաղթանակը տարել է ԽՍՀՄ հավաքականը 1960 թվականի Եվրոպայի առաջնության եզրափակիչ խաղում Հարավսլավիայի հավաքականի նկատմամբ՝ 2:11^[86]:
• Դարպասապահ Էդվին վան դեր Սարն իր 16-րդ հանդիպումն է անցկացրել Եվրոպայի առաջնությունների եզրափակիչ փուլերում և հասել այդ ցուցանիշով ռեկորդակիր ֆրանսիացի Լիլիան Թյուրամին^[87]։
• Հանդիպման օրը երկրպագուները Բազելում խմել են մոտ 500 հազար լիտր գարեջուր՝ չհաշված իրենց հետ բերվածը։ Հաշվի առնելով, որ խաղի օրը քաղաքում երկրպագուների թիվը գնահատվում է 100-180 հազար, ապա մեկ երկրպագուին բաժին է ընկել միջինը առնվազն 3 լիտր գարեջուր^[88]։
• Խաղից հետո Ռուսաստանի Նովոսիբիրսկի մարզի Բոլոտնոյե քաղաքում Գուս Հիդինկի պատվին անվանակոչվել է տղա ՝ Գուս Եվգենևիչ^[89]։
• Ռուսաստանի հավաքականից կրած պարտությունից հետո հոլանդացիները 2010թ.աշխարհի առաջնության ընտրական մրցաշարի 8 խաղում անընդմեջ հաղթել են, իսկ հետո ՝ 6 խաղում անընդմեջ ՀԱՀ-ի եզրափակիչ մրցաշարում ՝ զիջելով միայն Իսպանիայի հավաքականին։

Ծանոթագրություններ

1. «Юрий Семин считает голландцев фаворитами в игре со сборной России» (ռուսերեն). РИА Новости. 2008 թ․ հունիսի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
2. «Сборная Нидерландов - главный фаворит футбольного чемпионата Европы» (ռուսերեն). РИА Новости. 2008 թ․ հունիսի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
3. «Голландцы являются явными фаворитами в матче с Россией - букмекеры» (ռուսերեն). РИА Новости. 2008 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
4. «В Москве на улицы ночью вышло 700 тысяч человек» (ռուսերեն). «Спорт-Экспресс». 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ նոյեմբերի 12-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
5. «Россия всю ночь отмечала историческую победу над Голландией» (ռուսերեն). NEWSru.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 2-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
6. «Лучший матч в истории сборной России?». sports.ru. 2016 թ․ մարտի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 23-ին.
7. «Группа смерти» (ռուսերեն). www.rusfootball.info. 2008 թ․ մայիսի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
8. «Ставки на EURO`08» (ռուսերեն). interfax.by. 2008 թ․ մայիսի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
9. Традиционное прозвище футболистов сборной Нидерландов
10. Никита Камышев. (2008 թ․ հունիսի 13). «Групповой турнир - Группа C - Тур 2» (ռուսերեն). «Советский спорт». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
11. Павел Булах. (2008 թ․ հունիսի 14). «ЕВРО-2008. Нидерланды - Франция 4:1. Куда приводят мечты» (ռուսերեն). UA-футбол. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունվարի 2-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
12. «Чемпионат Европы по футболу 2008. Отборочный турнир. Группа F» (ռուսերեն). «Футбол на Куличках». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
13. «Евро 2008. Группа D. Испания — Россия 4:1» (ռուսերեն). rusteam.permian.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 26-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
14. «Евро 2008. Группа D. Россия — Швеция 2:0» (ռուսերեն). «Футбол на Куличках». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
15. «Отчёт о товарищеском матче Голландия — Россия 7 февраля 2007 года». «Спорт-Экспресс». 2007 թ․ փետրվարի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հոկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
16. «Отчёт о матче ЕВРО-1988 Голландия — СССР 12 июня 1988 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունվարի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
17. «Гол ван Бастена на Евро-1988 признан лучшим мячом с лёта» (ռուսերեն). championat.ru. 2008 թ․ ապրիլի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
18. «Отчёт о матче ЕВРО-1992 Голландия — СНГ 15 июня 1992 года». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունվարի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
19. О. Сокол. (2008 թ․ հունիսի 23). «Голландцы покупали «российские» билеты» (ռուսերեն). «Советский спорт». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
20. «Евро-2008: Голландские фанаты в Базеле в десять раз превосходят россиян» (ռուսերեն). sportbox.ru. 2008 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
21. «Полиция Базеля арестовала 50 фанатов после матча Россия - Нидерланды» (ռուսերեն). РИА Новости. 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
22. Швейцария на тот момент не входила в Шенгенскую зону.
23. Александр Просветов. (2008 թ․ հունիսի 23). «И переиграли, и перекричали» (ռուսերեն). «Спорт-Экспресс». Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
24. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «SE - bilety2» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
25. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «SE - bilety3» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
26. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «СовСпорт - Билеты3» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
27. «Евро-2008: Турки сделали Россию главным аутсайдером» (ռուսերեն). sportbox.ru. 2008 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
28. «Ханс ван Брёкелен: «Оранжевым» надо опасаться сюрпризов от русских» (ռուսերեն). «Спорт-Экспресс». 2008 թ․ հունիսի 21. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
29. ««Россия сильна, но мы все равно выиграем!»» (ռուսերեն). Советский спорт. 2008 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
30. «Евро-2008: Голландия - Россия - 1:3» (ռուսերեն). sportbox.ru. 2008 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
31. «Обзор спортивной прессы за 21 июня» (ռուսերեն). sportbox.ru. 2008 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
32. «Футбол: «Голландия дрожит перед этим голландцем!»» (ռուսերեն). sportbox.ru. 2008 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
33. «Букмекеры определили нового фаворита Евро-2008» (ռուսերեն). lenta.ru. 2008 թ․ հունիսի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.
34. «Андрей Аршавин: Надеюсь, с Голландией сыграем точно также» (ռուսերեն). «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
35. «Булахруз потерял додчь, но сыграет с Россией» (ռուսերեն). «Советский спорт». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
36. «Превью 1/4 финала. Нидерланды — Россия» (ռուսերեն). 2008 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
37. «Россия — Голландия: Перед матчем». Корреспондент.нет. 2008 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ սեպտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
38. «Главный тренер сборной России Гус Хиддинк: Хочу стать предателем для Голландии» (ռուսերեն). «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
39. «Главный тренер сборной России Гус Хиддинк: Мы были сильнее во всем» (ռուսերեն). «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
40. «Стадион в Базеле «переодели» за сутки» (ռուսերեն). «Российская газета». 2008 թ․ հունիսի 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
41. «Семак назвал газон «кошмаром»» (ռուսերեն). «Спорт-Экспресс». 2008 թ․ հունիսի 21. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.(չաշխատող հղում)
42. «Нидерланды — Россия — 1:3 (доп.вр.)» (ռուսերեն). esport.by. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
43. «Футболисты сборной Голландии выйдут на игру против России с траурными повязками» (ռուսերեն). 2008 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
44. «УЕФА: Михел верно отменил удаление Колодина». «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
45. Андрей Мельников (2008 թ․ հունիսի 22). «Невозможное возможно» (ռուսերեն). lenta.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 27-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
46. Джонатан Стивенсон (2008 թ․ հունիսի 21). «Netherlands 1-3 Russia (aet)» (անգլերեն). BBC Sport. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 16-ին.
47. Александр Просветов. (2008 թ․ հունիսի 23). «И переиграли, и перекричали» (ռուսերեն). «Спорт-Экспресс». Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 9-ին.(չաշխատող հղում)
48. «Российские болельщики отсалютовали исторической победе сборной России» (ռուսերեն). РИА Новости. 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
49. «Full-time report Netherlands-Russia» (PDF). Union of European Football Associations. 2008 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 25-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 9-ին.
50. «Team Line-ups – Quarter-finals – Netherlands-Russia» (PDF). Union of European Football Associations. 2012 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 25-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 11-ին.
51. Был заявлен на Евро 2008 как нападающий
52. Был заявлен на Евро 2008 как полузащитник
53. «Netherlands - Russia Statistics» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 28-ին.
54. Борис Левин (2008 թ․ հունիսի 23). «Отчёт о матче в газете «Спорт-Экспресс»» (ռուսերեն). «Спорт-Экспресс». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
55. «Аршавин не ожидал, что у голландцев силы закончатся так рано» (ռուսերեն). РИА Новости. 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
56. «В матче с голландцами мы бились друг за друга — Павлюченко» (ռուսերեն). РИА Новости. 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
57. «Тысячи ликующих болельщиков наводнили улицы Москвы» (ռուսերեն). «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
58. «ГУВД Москвы поблагодарило болельщиков сборной России» (ռուսերեն). «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
59. «Гусу Хиддинку предложили сделать российское гражданство» (ռուսերեն). «Советский спорт». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
60. «Краснодар, Самара, Томск, Махачкала и другие» (ռուսերեն). «Спорт-Экспресс». 2008 թ․ հունիսի 23. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.(չաշխատող հղում)
61. «Русские и грузины вместе праздновали на берегах Куры победу россиян» (ռուսերեն). РИА Новости. 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
62. «Полицейского бросили в фонтан за слова «здесь вам не Россия!»: Молдавия за неделю» (ռուսերեն). Regnum.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
63. «Президент России предложил дать Хиддинку российское гражданство» (ռուսերեն). «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
64. «В полуфинале сборной России удобнее сыграть с испанцами — Газзаев» (ռուսերեն). РИА Новости. 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
65. «Главный тренер сборной Голландии Марко Ван Бастен: Россия победила заслуженно» (ռուսերեն). «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
66. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «van Basten press-conf2» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
67. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «van Basten press-conf3» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
68. «Главный тренер сборной Голландии Марко Ван Бастен: Россия победила заслуженно» (ռուսերեն). «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
69. «Ван дер Ваарт: У России великая команда» (ռուսերեն). «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
70. «Арьен Роббен: Русские сегодня были лучше». «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
71. «Робин ван Перси: Мы нервно начали и проиграли». «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
72. «Ван дер Сар: Готовился к пенальти». «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
73. «Ван дер Сар временно вернётся в сборную». «Советский спорт». 2008 թ․ հոկտեմբերի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
74. «Йохан Кройф: Сборная Россия — прекрасная команда». «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
75. «Памятники Гусу Хиддинку будут стоять в каждой стране — СМИ». РИА Новости. 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
76. «Голландцы признают, что сборная России одержала заслуженную победу». РИА Новости. 2008 թ․ հունիսի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
77. Impériale Russie Archive copy Wayback Machine-ի միջոցով: (Ֆրանսերեն)
78. «Луис Арагонес: У сборной России самое лучшее нападение в мире». Советский спорт. 2008 թ․ հունիսի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
79. «Голландские СМИ в восторге от сборной России». «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
80. «Старый свет пришёл в восторг» (ռուսերեն). Спорт-Экспресс. 2008 թ․ հունիսի 23. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
81. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «EURO SMI2» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
82. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «EURO SMI3» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
83. «Россия — Голландия — лучший матч на Евро-2008» (ռուսերեն). «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
84. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «opros20162» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
85. «Нидерланды — Россия 1:3. События матча» (ռուսերեն). «Спорт-Экспресс». 2008 թ․ հունիսի 23. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 12-ին.
86. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «sobyt2» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
87. «Ван дер Сар смог лишь повторить рекорд Тюрама» (ռուսերեն). «Спорт-Экспресс». 2008 թ․ հունիսի 23. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.
88. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «50 fanatov3» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
89. «В честь Хиддинка назвали ребенка» (ռուսերեն). «Советский спорт». 2008 թ․ հունիսի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 13-ին.