Գանձակ

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Գանձակ (այլ կիրառումներ)
Բնակավայր
Գանձակ
ադրբ.՝ Gəncə
Զինանշան

ԵրկիրԱդրբեջան Ադրբեջան
ՀամայնքԱդրբեջան
Հիմնադրված է660 թ.
Առաջին հիշատակում836
Մակերես298 կմ²
ԲԾՄ408±1 մետր
Պաշտոնական լեզուադրբեջաներեն
Բնակչություն331 400 մարդ (2015)
Ժամային գոտիUTC+4
Փոստային դասիչAZ2000
Ավտոմոբիլային կոդ20
Պաշտոնական կայքganja-ih.gov.az
Գանձակ (Ադրբեջան)##
Գանձակ (Ադրբեջան)

Գանձակ[1] (ադրբ.՝ Gəncə, պարս.՝ گنجه), մեծությամբ երկրորդ քաղաքը Ադրբեջանում, Պատմական Հայաստանի Ուտիք նահանգում։ Օսմանյան զորքերի կողմից բռնագրավվելու (1918) և «Ադրբեջան» անունով թյուրքական նոր պետություն ստեղծելու պահին քաղաքը կոչվում էր Ելիզավետպոլ, ապա (1920 թվականին) վերականգնվել է քաղաքի նախկին անունը, որը նորից անվանափոխվել էր 1935 թվականին՝ Կիրովաբադ։ 1991 թվականին քաղաքը Բաքվի ադրբեջանական իշխանությունների կողմից անվանվեց Գյանջա, որը հնչյունային առումով հայկական Գանձակ անվանման խեղաթյուրված տարբերակն է։

Պատմություն

9-րդ դարի վերջից մինչև 12-րդ դարը Գանձակում հաստատվել էր Աղվանից կաթողիկոսության աթոռը։ 11-րդ դարի կեսին Գանձակին տիրել է արաբական Շադդադյան տոհմի ճյուղերից մեկը։ 1088 թվականին Շադդադյան Փատլունից Գանձակը գրավել և աթաբեկության կենտրոն է դարձրել սելջուկյան զորապետ Բուղան։ Սելջուկյան թուրքերի տիրապետության հաստատումից հետո Գանձակում ծաղկում է նաև մուսուլման ժողովուրդների մշակույթը, հատկապես գրականությունը։ 12-րդ դարի 2-րդ կեսին Գանձակի աթաբեկությունը թուլացել է, դարձել հարկատու Վրաց թագավորությանը։ 13-րդ դարի սկզբին Գանձակը հիշատակվում է որպես բազմամարդ և ամուր քաղաք։ 1236 թվականին թաթար–մոնղոլները կործանել են ընդդիմացող Գանձակի պարիսպները և կոտորել բնակիչներին. քաղաքը ամայացել է։ Գանձակում են ծնվել, կրթվել կամ գործել Հովհաննես Սարկավագը, Կիրակոս Գանձակեցին և միջնադարյան մշակույթի ուրիշ գործիչներ։

Հայ-թաթարական կռիվներ

Վարչական բաժանում

1905 թվականի հունվարի դրությամբ Գանձակում կար ավելի քան 8 հազար տուն, իսկ քաղաքը անմիջապես բաժանված էր երկու մասերի՝ հայկական և թուրքական։ Քաղաքի երկու մասում կային բազմաթիվ թաղամասեր, որոնք ունեցել են իրենց ինժեներա-պլանային համարները։ Սակայն, հայերը անվանում էին թաղամասերը Հայաստանի տարբեր աշխարհագրական անվանումներով[2]։

Հայկական մաս

Գանձակի հայկական մասում (Գանձակ գետի աջ ափը) գտնվում էին հետևյալ թաղամասերը՝

  • Եկեղեցական
  • Շուշեցոց (կամ Ղարաբաղցոց)
  • Բանանցոց
  • Գետաշենցոց
  • Աջիշենցոց
  • Սուլուքեցոց
  • Նուխիեցոց

Այդ թաղամասերի ազգաբնակչական կազմը ձևավորված էր Պարսկաստանի հայերից, Ջիվանշիրի գավառից (Նախատատաց - Բեգում Սարով, Էրքեջ, Կարաչինար, Ներքիշեն, Հայ Պարիս և այլ), Գանձակի գավառից գյուղերից (Ոսկանապատ - Զուռնաբադ, Հարցհանգիստ - Չովդար, Վարդաշեն - Միրզիկ, Քարհատ -  Դաշկեսան, Աբլիա, Կիրանց, Խաչակապ - Ղուշչու, Բարսում, Նուկզար, Փիփ, Խաչիսար - Չարդախլու, Ղարադաղլու և այլ վայրերից)[2]։

Թուրքական մաս

Քաղաքի այսպես կոչված թուրքական մասում (Գանձակ գետի ձախ ափը) կային հայկական թաղամասեր՝

  • Նորաշեն (Ենի Երևան)
  • Այգեստան (Բաղմանլար)
  • Փոքր Այգեստան (Բալա Բաղման)
  • Չայլուի (Չայլեցոց)
  • Երևանյան (Երևանցոց)
  • Սլոբոդկա, երկաթուղային կայարանի շրջանը։

Այդ թուրքական մասում կար նաև պարսկական թաղամաս։ Այն գտնվում էր պարսկական շուկայի (այժմ թուրքական շուկայի) և շահաբասյան քարվանսարայի շրջանում։ Ռուսական թաղամասը գտնվում էր Սուրբ Ալեքսանդր Նևսկու ռուսական ռազմական վանքի և Սլոբոդկա թաղամասի շրջանում[2]։

Թուրքերը Գանձակում անմիջապես թուրքական թաղամաս չունեին (բնակվում էին Այգեստան, Փոքր Այգեստան, Չայլեցոց, Երևանցոց և Սլոբոդկա թաղամասերում[2]

Բնակչություն

Տարի Բնակչություն
1897 33 625 մարդ [3]
1926 55 510 մարդ [4]
1939 98 949 մարդ [5]
1959 116 122 մարդ [6]
1970 189 512 մարդ [7]
1979 231 901 մարդ [8]
1989 278 006 մարդ [9]
2015 331 400 մարդ


Քույր-քաղաքներ

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

  1. Հովհաննես Բարսեղյան (2006). «Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում». Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու. Երևան: 9-րդ հրաշալիք. էջ 51. ISBN 99941-56-03-9.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Սերգեյ Երեմյանց-Գանձակեցի, Գանձակ 1880-1916 թթ., Երևան, «Հեղինակային հրապարակում», 2010 — 11-12, էջեր 11-12 — 262 էջ. — 150 հատ։ (ռուս.)
  3. Russian Empire census
  4. 1926 Soviet census
  5. 1939 Soviet census
  6. 1959 Soviet census
  7. 1970 Soviet census
  8. Перепись населения СССР (1979)
  9. Перепись населения СССР (1989)
  10. https://www.azerbaijans.com/content_1719_en.html
  11. http://www.kutaisi.gov.ge/kutaisi/4
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գանձակ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 685
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 462

Read other articles:

Kuil Horus di Edfu. Arsitektur Mesir Kuno telah berkembang pada masa kejayaannya, dan melahirkan karya-karya besar seperti Piramida Giza dan Spinks. Bangunan-bangunan yang ada pada masa Mesir Kuno dapat dibedakan ke dalam dua jenis. Yang pertama adalah bangunan untuk kediaman masyarakat Mesir Kuno. Yang kedua adalah bangunan untuk kepentingan religius. Bangunan yang berfungsi sebagai kediaman masyarakat terbagi menjadi bangunan untuk kaum elit pemerintahan dan bangunan untuk kaum pedagang dan...

 

ابن أبي داود معلومات شخصية الميلاد 230هـ / ~844م بـسجستان / كابل الوفاة 316هـ / ~928م بـبغدادبغداد  اللقب أبو بكر المذهب الفقهي سني الأب أبو داود  الحياة العملية العصر القرن الثالث الهجري / التاسع الميلادي المنطقة بغداد أعمال كتاب المصاحف المهنة عالم مسلم مجال العمل علم الأثر و

 

خريف آدممعلومات عامةتاريخ الصدور 16 مارس 2005اللغة الأصلية العربيةالبلد  مصرالطاقمالمخرج محمد كامل القليوبيالكاتب علاء عزاممحمد البساطيالبطولة هشام عبد الحميدسوسن بدرحسن حسنيجيهان فاضلسعاد نصرالموسيقى راجح داوودتعديل - تعديل مصدري - تعديل ويكي بيانات خريف آدم فيلم مصر...

The Ten Small Mantras (Chinese: 十小咒; Pinyin: Shíxiǎozhòu)[1] are a collection of esoteric Buddhist mantras or dharanis. They were complied by the monk Yulin (Chinese: 玉琳國師; Pinyin: Yùlín Guóshī), a teacher of the Qing dynasty Shunzhi Emperor (1638 – 1661), for monks, nuns, and laity to chant during morning liturgical services.[2] They are still chanted in modern Chinese Buddhist ritual.[3] The Mantras This page is a candidate for copying over to ...

 

Halaman ini berisi artikel tentang negara di Amerika Utara. Untuk bahasa yang dituturkan di India, lihat bahasa Kannada. KanadaCanada (Inggris dan Prancis) Bendera Lambang Semboyan: A Mari Usque Ad Mare (Latin: Dari Laut ke Laut)Lagu kebangsaan:  O Canada (Indonesia: Oh Kanada) Lagu kerajaan:  God Save the King (Indonesia: Tuhan Menjaga sang Raja) Perlihatkan BumiPerlihatkan peta BenderaIbu kotaOttawa45°24′N 75°40′W / 45.400°N 75.667°W / 45.400; ...

 

Schäfers Sonntagslied, Erstdruck Illustration der Szene (Postkarte, spätes 19. Jahrhundert) Schäfers Sonntagslied ist der Titel eines dreistrophigen Gedichtes von Ludwig Uhland mit der Anfangs- und Schlusszeile Das ist der Tag des Herrn. Das Gedicht erschien zuerst 1815 bei Cotta in dem Band Gedichte von Ludwig Uhland. Inhaltsverzeichnis 1 Inhalt 2 Form 3 Vertonungen 4 Geflügeltes Wort 5 Buddenbrooks 6 Weblinks Inhalt Der Text ist das Selbstgespräch eines Schäfers an einem Sonntagmorgen...

Traditionell hergestelltes Kathedralglas (Fenster in der Kapelle des Waldfriedhofs Dahlem) Kathedralglas ist ein Fensterglas mit rauer Oberfläche, das das durchstrahlende Licht bricht und so einen teilweisen Blickschutz bietet, während die Beleuchtungsfunktion erhalten bleibt. Früher war es oft dick, farbig und gegossen und wurde häufig für Kirchenfenster verwendet.[1] Während der Jugendstilzeit war es das bevorzugte Glas für Glaskuppeln, Fenster, Möbel- und Zimmertüren sowie f

 

この記事は検証可能な参考文献や出典が全く示されていないか、不十分です。出典を追加して記事の信頼性向上にご協力ください。(このテンプレートの使い方)出典検索?: どんぐりと山猫 – ニュース · 書籍 · スカラー · CiNii · J-STAGE · NDL · dlib.jp · ジャパンサーチ · TWL(2016年8月) 『どんぐりと山猫』(どんぐり と やまね...

 

Lazio Rom Basisdaten Name Società Sportiva Lazio S.p.A. Sitz Rom, Italien Gründung 9. Januar 1900 Farben weiß, himmelblau Präsident Claudio Lotito Website sslazio.it Erste Fußballmannschaft Cheftrainer Maurizio Sarri Spielstätte Olympiastadion Rom Plätze 72.698 Liga Serie A 2022/23 2. Platz Heim Auswärts Ausweich Die Società Sportiva Lazio, kurz S.S. Lazio oder einfach Lazio, im deutschsprachigen Raum bekannt als Lazio Rom, ist ein 1900 gegründeter Sportverein aus der italienischen ...

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Modem ADSL – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR Artikel ini perlu diwikifikasi agar memenuhi standar kualitas Wikipedia. Anda dapat memberikan bantuan berupa penambahan pranala dalam, atau...

 

Office in Oxford Street, ManchesterSt James BuildingsGeneral informationStatusCompletedTypeOfficeArchitectural styleEdwardian Baroque[1]LocationOxford Street, ManchesterAddress61–95 Oxford StreetManchesterGreater ManchesterM1 6EJCoordinates53°28′32″N 2°14′30″W / 53.4755°N 2.2416°W / 53.4755; -2.2416Opened1912[1]ClientCalico Printers' Association LtdOwnerBruntwoodHeight60m[1]Technical detailsFloor count9[1]Design and constru...

 

2017 non-fiction history book First edition Classical Greek Tactics: A Cultural History is a 2017 non-fiction book by Dutch historian Roel Konijnendijk, published by Brill Publishers. Synopsis The book re-assesses ancient Greek warfare by examining literary evidence from the 5th and 4th Century BCE. It also re-examines Western scholarship on the topic from the 19th Century onwards. Konijnendijk rejects theories that the Greeks primarily engaged in ritualized warfare on a limited scale. Instea...

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: 2023 Malaysia Cup final – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (November 2023) (Learn how and when to remove this template message) Football match2023 Malaysia Cup finalThe match took place at Bukit Jalil National Stadium.Event2023 Malaysia Cup Johor Dar...

 

1988 greatest hits album by R.E.M.EponymousGreatest hits album by R.E.M.ReleasedOctober 17, 1988 (1988-10-17)Recorded1981–1987GenreAlternative rockLength43:06LabelI.R.S.ProducerJoe Boyd, Mitch Easter, Don Dixon, Don Gehman, and Scott LittR.E.M. chronology Succumbs(1987) Eponymous(1988) Green(1988) R.E.M. compilations chronology Dead Letter Office(1987) Eponymous(1988) The Best of R.E.M.(1991) Professional ratingsReview scoresSourceRatingAllMusic[1]Robert Chris...

 

German actor, stage director and arts administrator For the German Olympic hockey player, see Carl Ebert (field hockey). For the German landscape painter, see Carl Ebert (painter). Ebert (left) with Sir Thomas Beecham in the late 1950s Carl Anton Charles Ebert (20 February 1887 – 14 May 1980), was a German actor, stage director and arts administrator. Ebert's early career was as an actor, training under Max Reinhardt and becoming one of the leading actors in his native Germany during the 19...

Species of fish Highland Rim darter Conservation status Least Concern (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Actinopterygii Order: Perciformes Family: Percidae Genus: Etheostoma Species: E. kantuckeense Binomial name Etheostoma kantuckeenseCeas & Page, 1997 The Highland Rim darter (Etheostoma kantuckeense) is a species of freshwater ray-finned fish, a darter from the subfamily Etheostomatinae, part of the famil...

 

Italian automotive gasoline retailer This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Agip – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (March 2022) (Learn how and when to remove this template message) AgipFounded1926 in RomeHeadquartersRome, Milan, ItalyParentEni Agip (Azienda Generale Italiana Petroli, Eng...

 

Laut OkhotskPeta Laut OkhotskLetakSamudra PasifikKoordinat55°N 150°E / 55°N 150°E / 55; 150Koordinat: 55°N 150°E / 55°N 150°E / 55; 150Jenis perairanLautTerletak di negaraRusia, JepangArea permukaan1.583.000 km2 (611.200 sq mi)Kedalaman rata-rata859 m (2.818 ft)Kedalaman maksimal3.372 m (11.063 ft) Laut Okhotsk (bahasa Rusia: Охо́тское мо́ре, tr. Okhótskoye móre diucapkan [ɐˈx...

Organisation combatting the trafficking of persons in Europe. The topic of this article may not meet Wikipedia's notability guidelines for companies and organizations. Please help to demonstrate the notability of the topic by citing reliable secondary sources that are independent of the topic and provide significant coverage of it beyond a mere trivial mention. If notability cannot be shown, the article is likely to be merged, redirected, or deleted.Find sources: La Strada International ...

 

„The Lovers Are Losing“ სინგლი — Keaneალბომიდან Perfect Symmetry გამოსვლის თარიღი 2008 The Lovers Are Losing — ინგლისური ალტერნატიულ როკ-ჯგუფ Keane-ის სიმღერა და სინგლი. გამოვიდა 2008 წელს. შეტანილია ალბომში Perfect Symmetry. ჯგუფის მიერ პირველად ...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!