Este enxeñeiro industrial dedicouse desde moi novo ao estudo do catalán. Desde a revista L'Avenç, promoveu unha campaña para reformar a ortografía da lingua catalá (1890-91), que era moi arcaizante, e en 1904 publicou conxuntamente con Jaume Massó i Torrents e Joaquim Casas i Carbó un Tractat d'ortografia catalana.
Fabra participou activamente no I Congrés Internacional de la Llengua Catalana (1906). Xa en 1912 publicou en castelán Gramática de la lengua catalana, unha das obras de máis interese na súa produción, xa que nela reflicte de forma fidedigna a realidade da lingua catalá.
Estabelecido en Bilbao, na capital biscaína ocupou unha cátedra de química, ao mesmo tempo que afondou no estudo dos grandes romanistas. Posteriormente, en 1911 transladouse a Badalona, onde exerceu como catedrático de catalán (praza creada pola Deputación de Barcelona, que presidía Enric Prat de la Riba). Tamén foi socio da sección filolóxica do Institut d'Estudis Catalans (IEC), entidade que máis adiante presidiría.
Precisamente, o Instituto publicou en 1913 as Normes ortogràfiques, e pouco máis tarde (en 1917), o Diccionari ortogràfic. Un ano despois, en 1918, Pompeu Fabra deu ao prelo a Gramàtica catalana. Xa no ámbito puramente pedagóxico, no mesmo ano publicou o Curs mitjà de gramàtica catalana, ao abeiro da Associació Protectora de l'Ensenyança Catalana.