Odón IV do Sacro Imperio Romano Xermánico

Odón IV do Sacro Imperio Romano Xermánico

Biografía
Nacemento	1175 ^(Gregoriano) Braunschweig, Alemaña
Morte	19 de maio de 1218 (42/43 anos) Harzburg, Alemaña ^(en)
Causa da morte	disentería
Lugar de sepultura	Catedral de Brunswick ^(pt)
Emperador do Sacro Imperio Romano Xermánico
1209 – 1218
Rei dos Romanos
Duque de Suabia
Datos persoais
Relixión	Cristianismo
Actividade
Ocupación	monarca
Outro
Título	Duque
Familia	Casa de Welf
Cónxuxe	Beatriz de Hohenstaufen (1212 ^(Gregoriano)–) Maria de Brabante
Pais	Henrique o León   e Matilde de Inglaterra, Duquesa da Saxônia
Irmáns	Xertrude de Baviera Henrique V do Palatinado Guillerme de Winchester Matilde de Saxonia
Descrito pola fonte	Enciclopedia soviética armenia Grande Enciclopedia Yuzhakov Pequeno Dicionario Enciclopédico de Brockhaus e Efron

Odón IV de Brunswick^[1] nado c.1175 e finado o 19 de maio de 1218, membro da Casa de Welf^[2], foi rei romano-alemán (1208–1215) e emperador do Sacro Imperio Romano Xermánico desde 1209 até a súa abdicación forzada en 1215.

Traxectoria

Terceiro fillo de Henrique o León, duque de Baviera e Saxonia, e de Matilde Plantagenet. Descoñécese o seu lugar de nacemento. Foi criado en Inglaterra na corte do seu avó Henrique II durante o exilio do seu pai, onde se volveu moi próximo ao seu tío materno, o futuro Ricardo Corazón de León, quen fixo de Otto Conde de York antes de marchar para a terceira cruzada; porén, a validez ou a autenticidade desa concesión foi cuestionada polos vasalos de Yorkshire, que impediron a Otto tomar posesión do título, que continuou reclamando sen éxito mesmo como rei de Alemaña.

En 1195 o seu tío regresou da cruzada tentou casar a Odón con Margarida de Escocia, filla de Guillerme o León, que non tiña fillos, pero o nacemento dun fillo do rei escocés en 1198 abortou o proxecto matrimonial e privou a Otto da súa oportunidade. para reinar en Escocia. Para recompensalo, Ricardo I nomeouno conde de Poitiers en 1196, desde onde axudou ao seu tío na súa guerra con Filipe II de Francia.

Conflito con Filipe de Suabia

Despois da morte do emperador Henrique VI en 1197, o seu fillo, Federico II, foi o seu aparente sucesor como rei dos romanos, pero a debilidade e as perspectivas de goberno dun neno rei convertérono no seu tío, Filipe de Suabia, que foi aclamado rei pola nobreza no sur do reino, onde a dinastía Hohenstaufen tiña o seu centro de poder. A rivalidade entre güelfos e xibelinos volveu manifestarse cando os nobres descontentos coa elección de Filipe, instigados por Ricardo de Inglaterra, decidiron nomear un monarca da casa Welf e ao atopar o seu irmán máis vello ausente na campaña, a elección recaeu en Otto, quen axiña gañou o apoio da nobreza no noroeste do reino e foi elixido rei dos romanos polos seus partidarios en Colonia o 9 de xuño de 1198, para despois ser coroado en Aquisgrán polo arcebispo de Colonia. Isto foi de grande importancia porque só o arcebispo desa cidade podía coroar ao rei de Alemaña (rei de Romanos-Alemáns), pero as xoias e insignias do título quedaron en poder de Filipe de Suabia.

O conflito do Imperio relacionou co conflito latente entre os reinos de Francia e Inglaterra, Filipe tomando partido co rei francés e Odón co seu tío Ricardo e despois da súa morte co seu sucesor, o seu outro tío Xoán I.

Asasinato de Filipe de Suabia

Mentres tanto, o papado, baixo o goberno de Inocencio III, continuou impedindo a unificación de Sicilia no Imperio, o que debilitaría o seu poder e influencia, apoiando así a Odón para debilitar a causa Hohenstaufen, co mozo sobriño de Filipe, Federico II, agora rei de Sicilia. Ao mesmo tempo, porén, o papa animou ás cidades da Toscana a formar unha liga posta baixo a súa protección co fin de debilitar o poder imperial e reclamou Ancona e Spoleto como feudos papais, aproveitando a confusión imperante. En 1201 Inocencio recoñeceu a Odón como rei lexítimo sempre que apoiase as súas reivindicacións en Italia.

A pesar da deserción de Otakar I de Bohemia do bando de Hohenstaufen e da axuda proporcionada polo rei Valdemar II de Dinamarca, a guerra civil resultante favoreceu a Filipe, que conseguiu que se coroase rei por segunda vez, esta vez polo arcebispo de Colonia.

Nos anos seguintes, a situación de Odón complicouse despois da derrota de Inglaterra por parte de Francia e dos fondos que este reino achegaba á súa causa, o que provocou tamén o abandono de moitos dos seus partidarios, como o seu propio irmán. Finalmente Odón foi capturado tras unha batalla arredor de Wassenberg o 27 de xullo de 1207 polas forzas de Filipe, quen foi recoñecido como rei lexítimo polo papa. Odón viuse obrigado a retirarse ás súas posesións en Brunswick, deixando a Filipe como emperador indiscutible.

Inocencio III obrigou aos dous contendentes a iniciar negociacións en Colonia, onde Filipe ofreceu a Odón a man da súa filla Beatriz xunto co Ducado de Suabia e un enorme dote, porén o acordo foi rexeitado por Odón e, a piques de comezar unha nova guerra civil, Filipe foi asasinado na voda da súa sobriña Beatriz II de Borgoña. A complicidade de Odón no asasinato nunca foi probada.

Emperador

Pouco despois da morte de Filipe, Otto comprometeuse coa filla de Filipe, de 10 anos, e buscou a reconciliación cos partidarios de Hohenstaufen, e o 11 de novembro de 1208 gañou o apoio de todos os príncipes electores que coñeceu, prometendo non facer reclamacións hereditarias. á coroa imperial a favor dos fillos que puidese ter. Tamén se reconciliou con Inocencio III, a quen prometeu devolver ao papado todos os territorios recibidos desde a doazón de Lois o Piadoso catrocentos anos antes. Viaxando a Roma, fixo unha parada en Milán onde recibiu a Coroa de Ferro da Lombardía e foi nomeado rei de Italia. Máis tarde coñeceu ao Papa en Viterbo, para ser coroado máis tarde o 21 de outubro de 1209 na Basílica de San Pedro, aínda que pouco despois tivo que abandonar a cidade tras os disturbios que se produciron nela.

Non contento con todos os logros obtidos, Inocencio obtivo tamén concesións asinadas de Odón, nas que deixaba en mans do papado a elección dos bispos alemáns e a entrega de todos os ingresos das sedes vacantes coas que tiña nutrido fora o tesouro imperial.

Despois de saír de Roma, marchou a Pisa, onde chegou o 20 de novembro e, aconsellado polos seus máis próximos colaboradores, decidiu incumprir as promesas dadas ao papa e tentar restablecer o poder imperial en Italia. Despois da súa consagración polo Papa, expulsou ás tropas pontificias de Ancona e Spoleto, declarándoas feudos imperiais e esixíndolle a Federico II, hoxe protexido polo Papa, un tributo como vasalo das súas posesións en Calabria e Apuglia, o que este rexeitou, pasando a Otto para que declarase eses feudos requisados. Pronto marchou a Roma, onde obrigou a Inocencio III a anular o Concordato de Worms e recoñecer o dereito imperial a nomear sés vacantes.

Odón IV nun códice alemán do século XVI

Esta serie de accións enfadaron ao papa, que excomulgou a Odón o 18 de novembro de 1210. Mentres tanto, intentou conquistar Sicilia, cuxo gobernante estaba baixo a protección de Inocencio III; con todo os príncipes alemáns pronto se cansaron de Odón, a quen vían máis interesado nos asuntos italianos e no seu conflito co papa que en defender o norte do reino dos ataques de Valdemar II de Dinamarca, quen aproveitou as distraccións de Odón invadindo e chegando a dominar o mar Báltico dende Holstein até Livonia. Finalmente, numerosos príncipes do Imperio, por instigación de Filipe II de Francia e co consentimento do Papa, destituíron a Odón e elixiron a Federico II, o último Hohenstaufen vivo, como emperador na Dieta de Nürnberg en 1211.^[3][4]

Malia declarar o seu arrepentimento e prometer levar a cabo todo o acordado co papado, Inocencio III acabou recoñecendo a Federico como emperador electo.

Otto volveu a Alemaña para facer fronte á situación, tentando salvarse do desastre que se aveciña. Descubriu que a maioría dos príncipes e bispos aliáronse con Federico e que deixara Italia e chegara a Constanza. Pouco despois, no verán de 1212, a súa esposa Beatriz morreu e, xunto coa chegada de Federico e o seu exército, moitos antigos partidarios de Hohenstaufen abandonaron as filas de Odón, o que obrigou a retirarse a Colonia. O 5 de decembro dese ano Federico volveu ser elixido rei dos romanos por segunda vez pola maioría dos príncipes.

A axuda prestada polo rei de Francia aos partidarios dos Hohenstaufen fixo que Xoán I de Inglaterra acudira en auxilio do seu sobriño Odón. A destrución posterior da frota francesa en 1213 puxo en marcha a invasión conxunta de Francia entre Odón e o seu tío, que comezou en febreiro de 1214 co exército do rei Xoán avanzando polo Loira, esperando un ataque simultáneo do exército imperial en Flandres. os exércitos nunca chegaron a coordinarse. O 27 de xullo ambos os exércitos reuníronse nas inmediacións do río Marque, preto da ponte de Bouvines, que daría nome á batalla. A pesar de que os aliados tiñan vinte e cinco mil homes contra os dez mil do monarca francés, a batalla foi dura pero definitivamente perdeuse cando Odón foi sacado do campo polo seu cabalo asustado e ferido, desanimando as súas tropas e inclinando a balanza para o rei de Francia.

O resultado da batalla de Bouvines permitiu a Federico tomar Aquisgrán e Colonia, o que obrigou a Odón a retirarse ás súas posesións en Brunswick e a abdicar do trono en 1215. Morreu de enfermidade tres anos despois no seu dominio como primeiro e último Emperador Welf.

Matrimonios

Casou dúas veces. A súa primeira esposa foi Beatriz de Hohenstaufen, filla do seu rival o duque de Suabia, Filipe de Hohenstaufen. En segundos matrimonios casou con María de Brabante en 1214, filla de Henrique I, duque de Brabante.

Non tivo fillos con ningunha das súas mulleres.

Notas

1. Boullón Agrelo, Ana Isabel (coord.): Guía de nomes galegos A Coruña: Real Academia Galega.
2. Dotto, Matías (2022-07-01). "Sacro Imperio Romano Germánico". historiando.org (en castelán). Consultado o 2022-07-19. 
3. Frederico II Arquivado 18 de decembro de 2012 en Wayback Machine., en Treccani (en italiano). Consultada o 11 de outubro de 2016.
4. “How Frederick II. was consecrated and made Emperor”, en Crónica de Giovanni Villani. Book VI, § 1. (en inglés). Consultada o 13 de outubro de 2016.

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Odón IV do Sacro Imperio Romano Xermánico

Outros artigos

• Sacro Imperio Romano Xermánico

Ligazóns externas

• Arnoldo de Lübeck (ca. 1150 - 1211 o 1214): Crónica dos eslavos.
• Extracto bilingüe latín - francés en el sitio de Philippe Remacle (1944 - 2011): ed. de 1788, en París.
• Outro extracto, tamén bilingüe latín - francés, no mesmo sitio: da obra de Joseph-François Michaud (1767 - 1839) Bibliothèque des Croisades, en 4 volumes, París, 1829, tomo III.