Skylge

Skylge

De haven fan West-Skylge mei rjochts de Brandaris.

Lân Nederlân Provinsje Fryslân Haadplak West-Skylge Oerflak 673,99 km²   •  dêrfan lân 86,16 km²   •  dêrfan wetter 587,83 km² Ynwennertal 4.900 (1 jannewaris 2024) Befolkingstichtens 57 ynw./km² Boargemaster Caroline van de Pol (VVD) Oprjochte 1813 Oant 1942 part fan Noard-Hollân Netnûmer(s) 0562 Postkoade(s) 0881-8897 www.terschelling.nl

Haven fan Skylge, 1888 (fan Heinrich Petersen-Angeln

Skylge (Nederlânsk en offisjeel:Terschelling), yn de lokale Fryske dialekten Schylge, is ien fan de fiif Nederlânske Waadeilannen. It is in gemeente mei 4.900 ynwenners (1 jannewaris 2024, boarne: CBS). De gemeente beslacht 674 km² (wêrfan 587,83 km² wetter), mei in kustline fan 89 km. Ta de gemeente Skylge heart net allinnich it eilân Skylge, mar ek It Gryn. Op Skylge stiet de Brandaris, de âldste fjoertoer fan Nederlân.

Plakken

Op Skylge lizze 15 offisjele plakken. It haadplak fan it eilân is West-Skylge.

Offisjele plakken

Midslân oan See

De 15 offisjele plakken (doarpen) op it eilân binne:

• Aasterein
• Baaidunen
• Formearum
• Hee
• Hoarn
• Horp
• Kaard
• Kinum
• Landerum
• Lies
• Midslân
• Midslân oan See
• Stryp
• West oan See
• West-Skylge

Buorskippen

• Dellewâl
• Healwei
• Horp

Ferdwûne delsettings

• Allum
• Hierum
• Stattum
• Stoartum
• Skittrum
• Wolmearum

Skiednis

Skylge is ûntstien as sânwâl op de râne fan de Noardsee. Oant 1287 hie dy noch ferbining mei de Fryske wal, mar sûnt dy tiid is it in Frysk eilân. De slingen dy't it eilân nei west en nei east beheinden ,binne yn de rin fan de tiid fersâne, dat Skylge is yn beide rjochtingen grutter wurden.

Skylge hat in strategysk plak by de Flystream, dat it is yn de measte oarloggen yn Nederlân wol oanfallen wurden, somtiden fan beide kanten. It hearde dan ek de iene kear by Hollân, en de oare kear wer by Fryslân. Yn 1814 waard Skylge as in gemeente (sûnt 1813) opnommen yn 'e Provinsje Hollân (nei 1840 fan 'e Noard-Hollân).

Under de Twadde Wrâldoarloch waard it yn 1942 troch de Dútsers by Fryslân yndield, en dat is nei de oarloch sa bleaun. Yn 'e twadde helte fan 'e njoggentjinde iuw wenne der ek in lytse Joadske mienskip op Skylge, dy't him dêrhinne ferspraat hie fan Harns út. Tsjin 1900 hiene de measten Joaden it eilân wer ferlitten. De famylje Pais, de lêst oerbleaune Joadske húshâlding op Skylge, waard ûnder de Twadde Wrâldoarloch yn 'e Holokaust fermoarde.

Polityk

Ferdieling gemeenteried

De gemeenteried fan Skylge bestiet út 11 sitten. De útslaggen fan de gemeenteriedsferkiezings binne sûnt 2018:

partij	ferkiezings 2018[1]		ferkiezings 2022[2]
	%	sitten	%	sitten
PVDA	32,6	4	17,6	2
VVD	25,6	3	23,1	3
PLAATSELIJK BELANG	18,7	2	27,0	3
CDA	12,9	1	13,0	1
SAMEN	10,2	1	19,3	2
opkomst/totaal sitten	67,2%	11	64,7%	11

Taal

Skylge hat twa Fryske dialekten: it Westersk (Schyllingers), sprutsen oan de westkant fan it eilân, en it Aastersk (Aasters), dat sprutsen wurdt yn de eastlike doarpen. Beide dialekten wike frijwat ôf fan de fêstewaldialekten, mar binne foar oare Westerlauwerske Friezen goed nei te kommen. Tusken dizze twa dialektgebieten leit in gebiet, Midslân en omkriten, dêr't Midslânsk (Meslânzers) sprutsen wurdt, in dialekt dat fergelykber is mei it Stedsk.

West-Skylge

Sjoch ek

• Brandaris
• Fryske doarpen
• Fryske gemeenten
• Oerol Festival
• List fan boargemasters fan Skylge
• Waadeilannen

Keppeling om utens

• Webstee fan de gemeente
• Gedichten yn it Meslânzersk fan Jo Smit op Tresoar

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Utslaggen Ljouwerter Krante, 18 maart 2022 Utslaggen Ljouwerter Krante, 18 maart 2022 Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Skylge fan Wikimedia Commons.

Provinsje Fryslân
hjoeddeistige gemeenten
Achtkarspelen • It Amelân • Dantumadiel • Eaststellingwerf • Flylân • De Fryske Marren • Harns • It Hearrenfean • Ljouwert • Noardeast-Fryslân • Opsterlân • Skiermûntseach • Skylge • Smellingerlân • Súdwest-Fryslân • Tytsjerksteradiel • De Waadhoeke • Weststellingwerf
eardere gemeenten
Aenjewier (1851–1934) • Baarderadiel (1851–1984) • Barradiel (1851–1984) • It Bilt (1851–2018) • Boalsert (1455–2011) • Boarnsterhim (1984–2014) • Doanjewerstâl (1851–1984) • Dokkum (1298–1984) • Dongeradiel (1984–2019) • Drylts (1268–1984) • East-Dongeradiel (1851–1984) • Ferwerderadiel (1851–2019) • Frjentsjer (1374–1984) • (âld) Frjentsjerteradiel (1851–1984) • (nij) Frjentsjerteradiel (1984–2018) • Gaasterlân (1851–1984) • Gaasterlân-Sleat (1984–2014) • Haskerlân (1851–1984) • Hylpen (1372–1984) • Himmelumer Aldefurd (1851–1984) • Hinnaarderadiel (1851–1984) • Idaerderadiel (1851–1984) • Kollumerlân (1851–2019) • Lemsterlân (1851–2014) • Littenseradiel (1984–2018) • Ljouwerteradiel (1851–2018) • Menameradiel (1851–2018) • Nijefurd (1984–2011) • Raerderhim (1851–1984) • Skarsterlân (1984–2014) • Skoatterlân (1851–1934) • Sleat (1426–1984) • Snits (1292–2011) • Starum (1061–1984) • Utingeradiel (1851–1984) • Warkum (1399–1984) • West-Dongeradiel (1851–1984) • (âld) Wymbritseradiel (1851–1984) • (nij) Wymbritseradiel (1984–2011) • Wûnseradiel (1851–1984)
· ·

	Skylge
Doarpen en Utbuorrens: Aasterein • Baaidunen • Formearum • Hee • Hoarn • Kaard • Kinum • Landerum • Lies • Midslân • Stryp • West-Skylge
Buorskippen: Dellewâl • Healwei • Horp • Midslân-Noard • Midslân oan See • West oan See
· ·