De Jankton Sû Stamme (Ingelsk: Yankton Sioux Tribe; Westlik Dakota: Iháŋktȟuŋwaŋ Dakȟóta Oyáte, útspr.: [I'hã:ktˣũwã Da'kˣo:ta O'ja:te]) is in federaal erkende Yndiaanske stamme-organisaasje yn 'e Feriene Steaten, mei in eigen reservaat yn 'e steat Súd-Dakota. De organisaasje, dy't oprjochte waard yn 1858, hat 12.000 leden, en it haadkertier is fêstige yn Marty, yn Súd-Dakota. De leden besteane út etnyske Sû (Sioux), allegearre Westlike Dakota fan 'e Jankton-stamme. De Jankton Sû Stamme foarmet mei tsien oare Sû-organisaasjes de Feriene Sû Stammen.
Reservaat
It reservaat fan 'e Jankton Sû Stamme is it Jankton Sû Yndianereservaat (Yankton Sioux Indian Reservation) fan súdlik Súd-Dakota, dat in oerflak hat fan goed 1.700 km². Yn 2010 wennen dêr likernôch 6.500 minsken.
Skiednis
Yn 'e twadde helte fan 'e 1850-er wie de druk om Súd-Dakota foar kolonisaasje troch de blanken frij te jaan sa sterk wurden, dat in Jankton-delegaasje fan in stikmannich opperhaden ûnder lieding fan Slein-troch-de-Ree (Padáŋya Pápi) nei de Amerikaanske haadstêd Washington ôfreizge om mei de Amerikaanske oerheid oer in ferdrach te ûnderhanneljen. In goed fearnsjier wiene se dêrmei besteld, en it Ferdrach fan Washington waard op 19 april 1858 tekene.
Doe't er út it easten weromkearde sei Slein-troch-de-Ree tsjin syn folk dat de blanken sa machtich as maitsen wiene en dat it sinleas wie om har tsjin har te fersetten. Dat it wie foar de Jankton de baas om mar op 'e bêste betingsten in ferdrach mei de Amerikanen te sluten en har dan sa goed mooglik oan 'e nije tiden oan te passen.
Under it ferdrach, dat troch de Amerikanen yn febrewaris 1859 ratifisearre waard, joegen de Jankton harren tradisjonele wengebiet oan 'e noardoere fan 'e rivier de Missoury op yn ruil foar in reservaat yn it suden fan Súd-Dakota en in bedrach fan $1,6 miljoen, út te kearen oer in perioade fan fyftich jier. It ferdrach betong fierders spesifyk dat de Amerikanen de Jankton helpe soene troch ûnderwiis op it mêd fan lânbou en ambachten. Yn july 1859 ferfearen de Jankton nei harren nije reservaat.
Keppelings om utens
Boarnen, noaten en referinsjes
