ولایت تخار

تخار طخارستان
ولایت
خواجه بهاءالدین ورسج شهری از تخار درقد
موقعیت تخار با رنگ سرخ در افغانستان
ولسوالی‌های ولایت تخار
کشور	افغانستان
مرکز	تالقان
حکومت
مساحت
• کل	۱۲۴۵۷ کیلومتر مربع (۴۸۱۰ مایل مربع)
ارتفاع [۱]	۸۰۴ متر (۲۶۳۸ فوت)
جمعیت  (۲۰۲۰)[۲]
• کل	۱۰۹۳۰۹۲
• تراکم	۸۸۷/کیلومتر مربع (۲۳۰۰/مایل مربع)
منطقهٔ زمانی	یوتی‌سی +۴:۳۰ (وقت افغانستان)
زبان‌های اصلی	پارسی پشتو ازبکی
وبگاه	http://takhar.gov.af/en/

ولایت تَخار (سانسکریت: तुखार/توشارا، یونانی: Τόχαροι/تُخاروی، لاتین: Tochari/توچاری، تبتی: Tho-gar/توگار، چینی: 覩货罗/دولولو) یکی از ۳۴ ولایت افغانستان است. این ولایت در شمال افغانستان و همسایگی تاجیکستان واقع شده و مرکز آن شهر تالقان است. تخار با مساحتی معادل ۱۲٬۴۵۷^[۱] کیلومتر مربع، ۱٬۰۹۳٬۰۹۲ نفر^[۲] جمعیت دارد.

ولایت تخار یکی از سرسبز ترین ولایت‌های افغانستان به‌ شمار می رود. رود آمودریا و رود کوکچه از ولسوالی دشت قلعهٔ این ولایت عبور می‌کند.^[۳]

نام

کلمه «تخار» به شکل‌های گوناگون برای اشاره به این منطقه استفاده شده است:

• نام تخار در منابع هند باستان به‌شکل توشارا (तुखार) آمده‌است که در زبان سانسکریت به معنی «برف سرد» می‌باشد.^[۴]
• یونانیان باستان این منطقه را به نام تخاروی (Τόχαροι) می‌شناختند.
• در زبان لاتین نام تخار به‌صورت توچاری (Tochari) آمده‌است.^[۵]
• نام تخار در متن‌های بودایی قرن چهارم میلادی مانند ویبهاسا-ساسترا با عنوان «توخارا» (Tokhara) ثبت شده‌است.
• در منابع تبتی، نام این منطقه تحت عنوان تودخار (Thod-kar)^[۶] یا توگار (Tho-gar) آمده‌است.^[۷]
• نام تخار در زبان چینی به صورت دولولو (覩 货 罗) یا تولولو (吐火罗) مشاهده می‌شود^[۸] که اولین بار در دوره «وی شمالی» (۳۸۶–۵۳۴ م) ذکر گردید.^[۹] در زمان فرمانروایی سلسله تانگ، این نام به شکل تولولو (土豁羅) دیده می‌شود. نام‌های چینی دیگر تخار دوشالو (土豁羅)، دوقالو (兜沙羅) یا دوهالو (覩貨羅) هستند.

پیشینه

مقاله‌های اصلی: تاریخ افغانستان و تخارستان

سفیرانی از قبادیان (阿 跋 檀)، بلخ (白 題 國) و کومده (قندوز) (胡 密 丹)، در حال بازدید از دربار دودمان تانگ. گردهمایی پادشاهان (王 会 图)، حدود سال ۶۵۰ م

تخارها که نخستین اقوام آریایی بلخ بودند، در قرن سوم پیش از میلاد ساکن ترکستان چین شدند. اما در میانهٔ قرن دوم پیش از میلاد بر اثر تهاجمات هون‌ها به نواحی غربی‌تر کوچ کردند. دو قوم تخاری یوئه‌چی و ووسون ابتدا به‌سمت فرغانه و سپس به‌قلمرو یونان باختری پیش‌روی کردند. یوئه‌چی‌ها و ووسون‌ها میان سالهای ۱۴۰ الی ۱۳۰ ق.م به قلمرو دولت یونانی بلخ حمله‌ور شدند و پس از برانداختن آنها دولت کوشانیان را بنیاد نهادند که پس از امپراتوری تانگ دومین امپراتوری بزرگ دنیا به‌شمار می‌رفت.

شاهنشاهی کوشانی در اوج شکوه خود در زمان کانیشکا؛ مناطقی که رسماً بخشی از شاهنشاهی نبودند اما تحت نفوذ آن قرار داشتند به رنگ زرد است.

پس از تضعیف کوشانیان، به‌ترتیب کیداریان، هفتالیان، ترکان غربی و ساسانیان بر تخارستان حکومت نمودند. در ۶۵۲ میلادی یا ۳۲ قمری تخارستان به دست عبدالله بن عامر فتح گردید و به قلمرو مسلمانان افزوده شد. در این دوره به‌ترتیب طاهریان، صفاریان، سامانیان، فریغونیان، غزنویان، سلجوقیان، غوریان، خوارزمشاهیان، مغولان، کرتیان، و تیموریان بر تخارستان حکومت کردند.

قرن ۱۶ الی ۲۰

بین اوایل قرن شانزدهم و اواسط قرن ۱۸ تخار به دست خانات بخارا اداره می‌شد. پس از انعقاد معاهده‌ی صلح در سال ۱۷۵۰، بین مراد بیگ بخارا و احمد شاه درانی تخار به امپراتوری درانی واگذار گردید. بعد از حکومت درانی‌ها تخار را سلسله بارکزایی اداره می‌کرد و باید گفت که در طی سه جنگ افغان و انگلیس تخار دست نخورده باقی ماند.

۱۹۶۴ الی ۲۰۰۱

ولایت قطغن در سال ۱۹۶۴ به سه ولایت بغلان، کندز و تخار تقسیم شد که از آن به بعد تخار به عنوان واحد اداری افغانستان رسماً شروع به فعالیت نمود. در طول جنگ ۱۹۸۰ بین اتحاد جماهیر شوروی و افغانستان، این منطقه تحت کنترل ربانی و احمد شاه مسعود قرار گرفت و پس از آن در دهه ۱۹۹۰، ائتلاف شمال آن را اداره می‌کرد.

۲۰۰۱ الی ۲۰۱۵

در اوایل سال ۲۰۰۰ نیروهای کمک بین‌المللی امنیت (ISAF) مسئولیت امنیتی منطقه تخار را که در آن زمان توسط آلمان اداره میشد، بر عهده گرفتند. این ولایت همچنین شاهد برخی تحولات و استقرار نیروهای امنیت ملی افغانستان (ANSF) نیز بود. در یک حادثهٔ کوچک در ژوئیه ۲۰۰۸، هنگامی که چندین شبه نظامی طالبان مسلح تحت فرماندهی ملاعثمان به یک ایست بازرسی پلیس در ولسوالی کفلگان حمله کردند؛ پلیس ملی افغانستان موفق شد ملاعثمان را بکشد. این اولین بار از زمان سقوط رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱ بود که شورشیان طالبان در این ولایت با پلیس درگیر می‌شدند. طبق گفتهٔ وزارت کشور افغانستان، ملاعثمان فرماندهٔ ارشد طالبان در منطقهٔ شمال شرقی افغانستان بود.^[۱۰]

زمین‌لرزه ۲۰۱۵

در ۲۶ اکتبر ۲۰۱۵، زمین‌لرزه ای به بزرگی ۷٫۵ ریشتر شمال هندوکش را با حداکثر شدت مرکالی VIII (شدید) لرزاند. این زمین‌لرزه تقریباً ۳۰٬۰۰۰ خانه را ویران کرد، چند صد کشته و بیش از ۱۷۰۰ زخمی بر جای گذاشت.^[۱۱]

جغرافیا

نقشه سلسله تانگ از سرزمینهای غربی خود، نشان دهنده تخارستان در منطقه باختریا، در غرب کشور از مناطق تحت کنترل چین.

در شمال شرق تخار، ولایت بدخشان، در غرب آن ولایت کندز، در جنوب آن ولایت بغلان و در شمال آن تاجکستان موقعیت دارد. مساحت تخار بیش از ۱۲۴ هزار کیلومتر تخمین زده شده‌است. بر اساس سرشماری که از طرف احصاییهٔ مرکزی در سال ۱۳۸۸ صورت گرفته، نفوس آن در هر کیلومتر ۷۱ نفر تخمین زده شده‌است.

تخار از ولایات زراعتی و سرسبز بوده، در حدود ۴۰۰ کیلومتری کابل واقع است و از جمله ولایات درجه دوم محسوب می‌شود. اقلیم این ولایت در تابستان نسبتاً گرم و در زمستان سرد است. حرارت در فصل زمستان تا منفی ۲۱ الی ۲۹ درجه و گرمای آن در فصل تابستان از ۳۵ الی ۴۰ درجه می‌رسد.

در جریان تابستان روزها نسبتاً گرم و هوای آن از اول ماه عقرب (آبان) الی ماه ثور (اردیبهشت) سرد و توأم با بارش برف و باران می‌باشد. سطح بارندگی سالانه اضافه از (۲۲۹۰) میلی‌متر برآورد شده‌است.

مردم

مقاله‌های اصلی: تخارها و جمعیت افغانستان

جمعیت این ولایت بالغ بر ۱٬۰۹۳٬۰۹۲ نفر^[۲] می‌باشد. بیشتر مردم این ولایت را تاجیک‌ها و ازبک‌ها تشکیل می‌دهند. همچنین اقلیتی از پشتون‌ها، هزاره‌ها و دیگر اقوام نیز در این ولایت ساکن هستند.

فرهنگ

تلاش‌های فرهنگی بعد از سال ۱۳۵۷ با نشر هفته نامهٔ «تخارستان» بیشتر شد. اما به‌علت مشکلاتی که وجود داشت، هفته‌نامه در یک ماه دو یا سه بار چاپ شده و دسترس علاقمندان قرار می‌گرفت. امروزه نشریهٔ تخارستان توسط ریاست اطلاعات و فرهنگ تخار منتشر شده و در یکماه دو بار چاپ می‌شود.

رادیو و تلویزیون ملی تخار در دوران دولت استاد ربانی در آن شهر ایجاد گردید. در زمان حکومت حامد کرزی شماری از رسانه ها خصوصی در شهر تالقان ایجاد گردید. از جمله در سال ۲۰۰۴ نخستین رادیو غیر دولتی بنام رادیو تخارستان در آن ولایت تاسیس گردید.

مردم تخار به فعالیت‌های فرهنگی و نشریه‌ها علاقه زیاد دارند و به ویژه در دو دهه اخیر، انجمن‌های فرهنگی مانند انجمن جوانان تخار، هفته نامه‌ها، ماهنامه‌ها و مجلات بیشتر در این شهر تأسیس شدند. از جمله فعالیت‌های پرشور انجمن جوانان تخار بنیاد یک تحول فرهنگی را در آن شهر گذاشت و بعداً به‌نام کانون فرهنگی جوانان افغانستان به سراسر کشور گسترش یافت.

نشریه‌های تصویر، طلوع آفتاب، آئینهٔ ناب، خورشید، روزنامهٔ جوان، هفته‌نامهٔ لمر در گذشته در آن ولایت فعالیت داشتند و رسانه‌های صوتی وتصویری نیز در این ولایت فعالیت دارند. رادیو تخارستان نخستین رادیو غیردولتی بود که در سال ۲۰۰۴ در آن شهر تأسیس شد.

علاوه بر این کتابخانه‌ها و تعداد زیاد مراکز آموزشی مانند کامپیوتر، انگلیسی، نقاشی و خطاطی ایجاد گردیده که صدها جوان و نوجوان، از جمله دختران، در این مراکز آموزشی مشغول فراگیری درس هستند.

موسیقی محلی از رسوم و فرهنگ دیرینهٔ مردم تخار است. علاقهٔ مردم به آلات موسیقی محلی به ویژه دنبوره، غیچک، طبله و رباب، بیشتر بوده و از آنها در محافل جشن با دعوت از هنرمندان محلی استفاده می‌شود.

اما در دو دههٔ پسین شماری از مردم تخار از کشورهای خارج برگشته‌اند که علاقه به موسیقی شرقی و غربی دارند و از همین رو موسیقی مدرن تا حدی بر موسیقی محلی به ویژه در شهر تالقان اثر گذاشته‌است.^{[نیازمند منبع]}

مکان‌های تاریخی

تخار یکی از ولایات تاریخی بوده و قدمت آن به زمان اسکندر مقدونی برمی‌گردد.

جغرافی نگاران یونانی (استرابون) و (بطلیموس) در آثارشان در تقریباً ۲۳۰۰ سال قبل از شهری به نام اسکندریهٔ اوکسیانا خبر داده بودند. اما تا این اواخر معلوم نبود که این شهر افسانه‌ای اسکندر مقدونی درخاک کدام یک از کشورهای آسیا مدفون و گمنام مانده‌است. سال‌ها بود که باستان‌شناسان و مورخان جهان به‌خصوص اروپایی‌ها به جستجوی ردپای سپاهیان اسکندر در شرق برآمده بودند. تا اینکه راز بزرگی برملا شد و شهر معمایی اسکندر در شرق یا همان اسکندریهٔ آمودریا در ناحیه شمال خاوری افغانستان (تخار) امروزی از زیرگرد قرون متمادی نمایان گردید که با کشف آن معماهای زیاد تاریخی و باستانشناسی حل و پرتو جدیدی بر زوایای تاریک تاریخ افغانستان افگنده شد.

محوطهٔ باستانی اسکندریهٔ آمودریا در قریهٔ کوچکی که به نام آی خانم شهرت دارد واقع گردیده که به همین دلیل باستان‌شناسان نام محوطهٔ باستانی آن شهر یونانی و باختری، یعنی اسکندریه آمودریا را آی خانم گذاشتند.

مردم محل از قدیم بقایای ساختمان‌های تاریخی، برج و پاره و اشکال دیگر هندسی معماری فرورفته در خاک و گل را در رأس دلتای متشکله از تقاطع دو دریای آمو و کوکچه می‌شناختند که در ارتباط با آن افسانه‌ها و قصه‌های جالبی نسل به نسل زبان به زبان در میان آن‌ها انتقال یافته بود که همه و همه قدامت و اهمیت تاریخی این مخروبهٔ متروک را حکایت می‌نمود.

ساحهٔ تاریخی آی خانم در ولسوالی دشت قلعه در تقاطع دو دریای آمو و کوکچه موقعیت دارد. آی خانم، ملکهٔ دوران یونان باختر بود که در منطقه سلطنت می‌کرد.

اما این ساحهٔ تاریخی در جنگ‌های داخلی دههٔ ۱۳۷۰ مورد دستبُرد قرار گرفته و دقیقاً معلوم نیست که چه آثاری از این تپه به یغما برده شده‌است.

چند سال قبل یک بشقاب چهارخانه‌ای سنگی و ۱۹۵ سکهٔ قدیمی که طی حفریات غیرقانونی از تپهٔ آی خانم به‌دست آمده و قاچاقبران قصد انتقال آن را به خارج از کشور داشت، به‌دست پلیس آمد و یک تن دستگیر شد.

این آثار به ریاست اطلاعات و فرهنگ تسلیم داده شد و از نشانه‌ها برمی‌آمد که بشقاب و سکه‌ها مربوط دورهٔ یونان باختر (قرن ۲ قبل از میلاد) بوده باشد.

مسوولان ریاست اطلاعات و فرهنگ تخار می‌گویند که این آثار میلیون‌ها افغانی قیمت دارد و آی خانم در گذشته نیز شاهد حفریات خود سرانه مردم، قاچاقچیان و فرمانده‌های محلی بوده که آن‌ها آثار تاریخی را به ارزش میلیون‌ها افغانی به‌دست آورده و قاچاق کرده‌اند که قاچاق ترازوی طلایی و چند مجسمه از تپهٔ آی خانم شامل آن بوده‌است.

تخار دارای مناطق زیاد تاریخی بوده که می‌توان از مشهورترین آنان می‌توان زیارت خواجه بهاوالدین، زیارت خواجه خضر، زیارت (خواجه غار بابا)، زیارت حضرت واقف، زیارت خواجه چنگال، پیر فرخار و قلعهٔ ذوبین نام برد.

موزه (موزیم)

موزه در ولایت تخار وجود ندارد لذا آثار و قطعات تاریخی که تاکنون از این ولایت به دست آمده، به ریاست اطلاعات و فرهنگ تحویل داده شده است تا به موزه کابل انتقال گردد.

آموزش

آموزش در ولایت تخار نیز رو به پیشرفت است. در تخار ۶۰۰ باب مکتب وجود دارد که در آن بیش از سیصد و چهل هزار دانش آموز که صد و چهل و پنج هزار تن از آنان دختر هستند، آموزش می‌بینند.

دانشگاه تخار نیز از دانشگاه‌های معتبر سمت شمال به شمار می‌رود. یک دارالعلوم، پنج دارالحفاظ، ۱۵ باب الحاقیهٔ تربیت معلم در ولسوالی‌ها و یک مؤسسهٔ تربیت معلم در شهر تالقان و چندین مکتب دولتی، دانشگاه‌های دولتی و آزاد و مدارس دینی دخترانه در این ولایت فعالیت دارند.

اقتصاد

مقالهٔ اصلی: اقتصاد افغانستان

صنعت

در ولایت تخار شرکت‌ها و کمپانی تولیدات صنعتی وجودندارد، اما مردم آن به صنایع دستی دسترسی خوبی دارند که از آن جمله می‌توان از چموس دوزی از پوست حیوانات، پشمینه بافی از پشم حیوانات و موره (پوتین) دوزی و خامک دوزی نام بُرد.

مردم ولسوالی‌های دشت قلعه با استفاده از پشم، بالا پوش (کُت)، واسکت و کلاه می‌بافتد و اکثر اوقات دستبافت‌های شان را به بازارهای داخلی آورده به فروش می‌رسانند. صنایع دستی شان را نیز به بازار می‌آورند، اما این صنایع بازار قبلی خود را به علت نبود مارکیت از دست داده‌است.

اکثر مردم ولسوالی‌های خواجه غار، دشت قلعه، ینگی قلعه و درقد دسترسی به چموس دوزی دارند و یک تعداد خانم‌ها در منازل شان از تار سُند، جیلک (الچه) می‌بافند و آن را در بازار عرضه می‌کنند. صنعت الچه دوزی در این اواخر روبه رشد بود است.

صنایع دستی زنان درین ولایت نیز درخور ستایش بوده وهمه ساله به منظور تشویق تاجران ملی برای بازاریابی این صنعت به نمایشگاه‌های صنایع دستی دعوت می‌شوند و در قسمت بازاریابی آنان تلاش می‌کنند.

کشاورزی

تخار یکی از ولایات زراعتی بوده و اقتصاد اکثر مردم آن به زراعت، مالداری و باغداری متکی است.

۱۳۰ هزار هکتار زمین آبی و ۳۰۰ هزار هکتار زمین للمی در این ولایت، وجود دارد که اکثراً در دو فصل کشت می‌شود. محصولات عمدهٔ آن را برنج، گندم جو و جواری تشکیل می‌دهد.

این ولایت دارای باغ‌های مثمر و زینتی زیادی بوده و محصولات این باغ‌ها شامل سیب، آلبالو، گیلاس، ناک (گلابی)، شفتالو (هلو)، زرد آلو، انگور، بهی، خربوزه، تربوزو (هندوانه)... می‌باشد و همچنان در این سال‌های اخیر بادرنگ (خیار)، گلپی و بادنجان رومی که از عرضه‌های زراعتی این ولایت، علاوه بر خود ولایت به ولایات دیگر نیز صادر می‌شود.

بعد از روی کار آمدن حکومت حامد «کرزی» به کمک مؤسسات خارجی به خصوص دفتر انکشافی آغا خان (ایکیدن) صنعت زراعتی رشد قابل ملاحظه نموده‌است و در حال حاضر۲۴ دربند باغ در هفت ولسوالی وجوددارد. هر دربند آن ۵۰ جریب زمین را احتوا می‌کند. روی این ملحوظ دهقانان و باغداران بنابر وافر بودن آب و هوای مساعد از حاصلات سالانه‌شان خوشبین‌ هستند.

اکثر ولسوالی‌های تخار، سرشار از آب بوده و مالداری در ولسوالی‌های فرخار و ورسج بیشتر به علت آب فراوان، رشد نموده‌است و مالداران اکثر اوقات مواشی شان را به کشورهای خارجی مانند پاکستان و تاجیکستان می‌فروشند.

محصولات سالانه

• برنج

تخار با داشتن ۲۳ هزار هکتار شالی‌زار و تولید ۷۵ هزار تن برنج، جایگاه دوم تولیدی برنج افغانستان را داراست.^[۱۲]

انرژی

تخار با وجودی که دارای آب فراوان است و دریای کوکچه از آن عبور کرده و به دریای آمو وصل می‌شود، اما این ولایت هیچ سربندی ندارد. برق مردم تالقان مانند کابل وارداتی بوده و از کشور تاجیکستان خریداری می‌شود. اکثر مردم در ولسوالی‌ها و قریه‌ها بندهای کوچک آبی ساخته‌اند و از آن طریق برق مورد ضرورت شان را تأمین می‌کنند.

یک بند برق که در زمان حکومت محمد داوود در دههٔ ۱۳۵۰ بر فراز دریای کوکچه در مرکز تخار قرار بود اعمار شود، کار آن در آن زمان بیست درصد به پیش رفت، اما با کودتای هفت ثور ۱۳۵۷ تا اکنون هیچ کاری در بخش سر بندها در این ولایت صورت نگرفته‌است.

ورزش

ورزش مانند سایر ولایات در این اواخر در تخار نیز پیشرفت خوبی داشته‌است. در گذشته‌ها پهلوانی، سنگ‌اندازی و یک ورزش محلی به نام (غُرسی) رواج داشت، اما در این اواخر ورزش‌های رزمی مانند بوکسینګ، تکواندو، کاراته، جودو، کونگفو، والیبال و فوتبال، کرکت، سامبو، زورخانه‌ای، کورش، پینگ پُنگ و دیگر رشته‌ها نیز به وجود آمده و اکثر جوانان و نوجوان مصروف این ورزش‌ها می‌باشند

همچنین ورزش در مکاتب اناث و ذکور نیز رشد نموده و اکثر دانش‌آموزان در اوقات فراغت مشغول ورزش می‌باشند.

بیش از ۲۲ فدراسیون ورزشی در تخار فعالیت دارند که ورزشکاران از چندین سال بدین طرف قهرمانی‌هایی را در مسابقات داخل و خارج از کشور نصیب شده و مدال‌های طلا، نقره و برنز را از آن خود ساخته‌اند.

آمریت ورزشی تخار، نبود مکان منظم ورزشی رابرای جوانان ازجمله عمده‌ترین چالش برای تمرینات ورزشکاران می‌داند و خواهان ایجاد جمنازیوم و استادیوم‌های مجهز ورزشی هستند.

که در سال ۱۳۹۷ جمنازیوم بزرگ ورزشی ولایت تخار در پروژه شرقی، مجتمع ولایتی میان ریاست‌های امور سرحدات و قبایل و حج و اوقاف ساخته و به بهره‌برداری سپرده شد.

رسانه‌ها

فعالیت‌های رسانه یی در تخار نسبت به سال‌های گذشته رشد قابل ملاحظه‌ای نموده و تعداد رسانه‌های صوتی، تصویری و چاپی که در قالب دولتی و غیردولتی فعالیت دارند به بیش از (۲۰) رسانه می‌ر محمد سد.

با روی کار آمدن حکومت حامد کرزی، تلویزیون (مهر)، تلویزیون (برلیک)، تلویزیون (امید فردا)، رادیو فرهنگ رو، ،رادیو مهر، رادیو همصدا، رادیو برلیک، رادیو امید فردا، رادیو آی خانم، رادیو تخارستان و رادیو ریحان به نشرات پرداخته‌اند. از جمله رادیو تخارستان نخستین رادیو غیردولتی بود که در سال ۲۰۰۴ در این ولایت آغاز به فعالیت نمود.

روزنامهٔ جوان، هفته‌نامه آوای کوکچه، نجوا، ارشاد نور، حکومت‌داری و انکشاف، عصر، و تخارستان از جمله رسانه‌های چاپی فعال ولایت تخار بوده، اما نشریه‌های طلوع آفتاب جدید، هدف، زبان، کوکچه، ناب، تخارستان، تصویر و مجله سیستان که درگذشته نشرات داشتند، بنابر مشکلات مالی به رکود مواجه گردیده‌اند.

سرشناسان

در ولایت تخار از زمانه‌های قدیم نویسندگان، علماء و شاعران چیره‌دست زندگی می‌کردند و اکنون هم عده‌ای مشاهیر وجود دارند که بیانگر هویت فرهنگی این ولایت‌اند.

از شخصیت‌ها و فرماندهان ارشد این ولایت که در سال‌های اخیر در حملات انتحاری و انفجاری، جان خود را از دست داده‌اند، می‌توان به جنرال محمد داود داود، جنرال مولانا شاه جهان نوری، عبدالمطلب بیگ، انجنیر محمدعمر، حاجی آغا گل قطغنی و ملا پیرامقل نام برد. پیش از آن سر معلم طارق، دکتر سیدحسین، ملا عبدالودود و مولوی عزت‌الله از فرماندهان بودند که در تنگی فرخار به وسیلهٔ حزب اسلامی به شهادت رسیدند. [http://pz.rawa.org/57-58/57khanjar.htm حسین کلفگانی، قاری امیر، مولوی محب الله و قیوم بای هم از فرمانده هان مشهور این ولایت بودند که در حوادث جداگانه کشته شدند.

تقسیمات اداری

اطلاعات بیشتر: فهرست ولسوالی‌های افغانستان

واليان تخار تورنجنرال محمد داود داود اکرام‌الدین معصومی، عبدالطیف ابراهیمی، عبدالجبار تقوا، احمد فیصل بیگزاد، یاسین ضیاء، فضل‌الله مجددی، عبدالحق شفق، عبدالله قرلق و محمد ضیا همدرد در این ولایت حکومت کرده‌اند و اکنون مولوی ضیاءالرحمن مدنی والی تخار است.

ولسوالی‌ها

اطلاعات بیشتر: فهرست ولسوالی‌های افغانستان

ولسوالی‌های تخار

تخار بر اساس توزیع واحدهای اداری (۱۶) ولسوالی دارد و شهر تالقان مرکز این ولایت می‌باشد.

اِشکمِش بَنگی بهارک تالقان چال چاه‌آب خواجه بهاءالدین خواجه غار دَرقَد

دشتِ قلعه روستاق فَرخار کَل‌افغان نمک‌آب وَرسَج هزارسَموچ یَنگی‌قلعه

جستارهای وابسته

• ولایت‌های افغانستان

منابع

1. «اداره مستقل ارگان‌های محلی:ولایت تخار». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژوئن ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۲۱.
2. «برآورد نفوس کشور:١٣٩٩» (PDF). اداراه احصائیه مرکزی افغانستان. ٢٨ می ٢٠٢٠. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۳ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ٢٨ می ٢٠٢١.
3. «Takhar provincial profile» (PDF). بایگانی‌شده (PDF) از روی نسخه اصلی در ۳ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۳ ژوئیه ۲۰۰۹.
4. "Tushara (snowy , frigid) and Tushkara are used as equivalents of Tukhara" in Tchouang, Hiuan. Chinese Accounts of India (به انگلیسی). Susil Gupta. p. 103.
5. Namba Walter, Mariko (October 1998). "Tokharian Buddhism in Kucha: Buddhism of Indo-European Centum Speakers in Chinese Turkestan before the 10th Century C.E." (PDF). Sino-Platonic Papers. 85: 2–4.
6. "The population was called by the Greeks Tokharoi, Thaguroi; by the Romans Tochar; or Thogarii (in Sanskrit, Tukhara; in Tibetan, Thod-kar or Tho-gar; in Khotanese, Ttaugara; in Uigurian, Twghry; in Armenian, T'ukri-k'" in Diringer, David (1948). Alphabet A Key To The History Of Mankind. p. 348.
7. Religions and Trade: Religious Formation, Transformation and Cross-Cultural Exchange between East and West (به انگلیسی). BRILL. p. 81. ISBN 978-90-04-25530-2.
8. For 覩货罗 as "Tokharistan" see 冯承钧学术著作集中 (به چینی). Beijing Book Co. Inc. June 2015. p. 175. ISBN 978-7-999099-49-9.
9. "In the Record of the Northern - Wei Dynasty it is transcribed as T'u-hu-luo" in Chinese Monks in India: Biography of Eminent Monks who Went to the Western World in Search of the Law During the Great Tʻang Dynasty (به انگلیسی). Motilal Banarsidass. 1986. p. 7. ISBN 978-81-208-0062-5.
10. «"Takhar police kill Taliban commander"». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژانویه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۲۱.
11. USGS. "M7.5 - 45km E of Farkhar, Afghanistan". United States Geological Survey.
12. «کاشت و محصولات برنج در ۱۳۹۹ نسبت به ۱۳۹۸ حدود ۱۵ درصد بیش‌تر شده‌است». هفته نامه دهقان. ٢٩ دسامبر ٢۰٢۰. دریافت‌شده در ٢٥ آوریل ٢۰٢١.

• مشارکت کنندگان ویکی‌پدیا انگلیسی، "ولایت تخار، " ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد
• خبرگزاری پژواک بایگانی‌شده در ۲۷ مارس ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine

پیوند به بیرون