فوزیه

فوزیه
ملکهٔ ایران
شاه‌دُخت مصر
فوزیه در دههٔ ۱۹۴۰ در ایران
ملکهٔ ایران
تصدی۱۶ سپتامبر ۱۹۴۱ – ۱۷ نوامبر ۱۹۴۸
پیشینتاج‌الملوک آیرملو
جانشینثریا اسفندیاری
شاهدخت سلطنتی ایران
تصدی۱۵ مارس ۱۹۳۹ - ۱۶ سپتامبر ۱۹۴۱
زاده۵ نوامبر ۱۹۲۱
‎۱۴ آبان ۱۳۰۰
کاخ راس التین، اسکندریه، سلطنت مصر
درگذشته۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۳ (۹۱ سال)
‎۱۱ تیر ۱۳۹۲
اسکندریه، مصر
آرامگاه
همسرانمحمدرضاشاه (ا. ۱۳۱۷–ج. ۱۳۲۷)
اسماعیل شیرین (ا. ۱۳۲۸)
فرزند(ان)شهناز پهلوی
نادیا شیرین
حسین شیرین
نام کامل
فوزیة بنت فؤاد الأول
دودمانمحمد علی (با تولد)
پهلوی (با ازدواج)
پدرفؤاد یکم
مادرملکه نازلی
عناوین
علیاحضرت ملکه فوزیه پهلوی
عنوان مرجععلیاحضرت ملکه
عنوان گفتاریملکه فوزیه
ملکه ایران
والاحضرت پرنسس (پیش از سلطنت)
عناوین
صاحبة السمو الأمیرة فوزیة بنت فؤاد
عنوان مرجعصاحبة السمو الأمیرة
عنوان گفتاریالأمیرة فوزیة
عنوان دیگرصاحبة الجلالة الامبراطورة فوزیة

فوزیه (به عربی: فوزیة بنت فؤاد الأول؛ ۱۴ آبان ۱۳۰۰ – ۱۱ تیر ۱۳۹۲[۱][۲]) که با نام فوزیه پهلوی نیز شناخته می‌شد، شاهدخت مصر، دختر پادشاه مصر فؤاد یکم و ملکه مصر نازلی صبری، خواهر فاروق یکم پادشاه ماقبل آخر مصر، ملکهٔ ایران و نخستین همسر محمدرضا پهلوی بود. وی در دوران پادشاهی پهلوی با عناوین سلطنتی علیاحضرت ملکه فوزیه پهلوی (۱۳۲۰–۱۳۲۷) و والاحضرت شاه‌دُخت فوزیه (۱۳۱۷–۱۳۲۰ و ۱۳۲۷-۱۳۵۷) خطاب می‌شد. وی به عنوان خواهر ملک فاروق و همسر محمدرضاشاه، از اعضای ارشدِ خانواده‌های سلطنتی ایران و مصر بود. فوزیه در مطبوعات و رسانه‌ها به عنوان ملکه غمگین مشهور بود.

تبار و تولد

فوزیه در ۵ نوامبر ۱۹۲۱ در کاخ راس التین در اسکندریه چشم به جهان گشود. وی بزرگ‌ترین دختر ملک فؤاد یکم و همسر دومش نازلی صبری بود. فوزیه شهروند مصر ولی از تبار چرکسی، آلبانیایی و فرانسوی بود. او از دودمان پادشاهی محمدعلی پاشا بود. خاندان محمدعلی از تبار آلبانیایی بودند که در زمان فرمان‌روایی عثمانیها در مصر به مدارج بالا رسیدند.[۳]پرنسس فوزیه تحصیل کرده سوئیس بود و به زبانهای انگلیسی و فرانسه علاوه بر عربی مسلط بود. او از نظر زیبایی اغلب با ستاره‌هایی مثل ویوین لی و هدی لامار مقایسه می‌شد. در همان سالها که فوزیه ملکه ایران بود، مجله آمریکایی تایم فوزیه را زیباترین زن جهان نامید.[۴]

ازدواج فوزیه و محمدرضا پهلوی

ازدواج او با محمدرضا به هنگام ولیعهدی او در تاریخ ۱۵ مارس ۱۹۳۹ (۲۴ اسفند ۱۳۱۷) که سالروز تولد رضاشاه نیز بود، در قاهره انجام گرفت. گفته می‌شود که این ازدواج را مصطفی کمال آتاترک به رضاشاه پیشنهاد کرده است. پس از برگشت از ماه عسل، مراسم ازدواج در تهران نیز تکرار شد. این ازدواج در ابتدا مغایر اصل ۳۷ قانون اساسی مشروطه بود که بر طبق آن، ملکهٔ ایران باید ایرانی‌الاصل باشد. به همین دلیل، مجلس ایران قانونی را از تصویب گذراند که فوزیه را «ایرانی‌الاصل» اعلام می‌کرد.[۳][۵]

مراسم ازدواج در مصر با حضور خانواده سلطنتی در قصر قبه برگزار شد و در تهران با حضور رضاشاه و ملکه نازلی مادر عروس در محل سفارت مصر مراسم دیگری برگزار شده و همچنین جشن بزرگی با حضور فرستادگان کشورهای خارجی برپا شد.

فوزیه در دوران ولیعهدی محمدرضا پهلوی به مدت یک سال همراه با همسرش در کاخ مرمر تهران اقامت داشتند. دو سال بعد محمدرضا جانشین پدرش رضاشاه شد. فوزیه از سال ۱۹۳۹ تا سال ۱۹۴۱، شاهدخت سلطنتی ایران بود که پس از به سلطنت رسیدن شوهرش محمدرضا پهلوی، ملکه ایران شد. وی تنها ملکه از دودمان پهلوی بود که این لقب را به عنوان همسر ولیعهد دارا بود. پس از سال ۱۳۲۳، روابط سرد میان این زوج به سرعت رو به تیرگی نهاد. حاصل ازدواج محمدرضا با فوزیه دختری به اسم شهناز بود که در سال ۱۳۱۹ متولد شد. ملکه فوزیه، ایران را در خرداد ۱۳۲۴ ترک کرد و همان سال تصمیم خود مبنی بر درخواست طلاق را به اطلاع دربار رساند. محمدرضاشاه تمام تلاش خود را برای بازگرداندن ملکه فوزیه به ایران انجام داد، از جمله اینکه در نامه‌ای که به ملکه نوشته بود تعهد کرد که در صورت بازگشت ملکه فوزیه و با درخواست او، مادرش تاج‌الملوک آیرملو و خواهرش اشرف پهلوی را از ایران خارج خواهد کرد اما فوزیه همچنان راضی به برگشت نشد. پس از ۳ سال و نیم که تمام تلاش های شاه برای بازگرداندن ملکه، با شکست مواجه شد، در نهایت در آبان ماه ۱۳۲۷ ثبت رسمی طلاق در ایران و مصر انجام شد.[۶]

ملکهٔ ایران

فوزیه در کنار همسرش محمدرضا پهلوی و دخترشان شهناز پهلوی

فوزیه زمانی که به ایران آمد و عضوی از خانواده سلطنتی ایران شد، پس از مدت کوتاهی فعالیت‌های اجتماعی خود را آغاز کرد، اما این فعالیت‌ها بخاطر همزمان شدن با آغاز جنگ جهانی دوم تحت پوشش وسیع رسانه‌ها قرار نگرفت. از فعالیت‌های اجتماعی فوزیه می‌توان به ایجاد بنیاد خیریه فوزیه پهلوی، ریاست جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران (صلیب سرخ ایران)، بنیانگذاری انجمن حمایت از کودکان، بنیانگذاری بنگاه حمایت مادران و نوزادان، حمایت از تحصیل بانوان و تأسیس و فعالیت مدارس دخترانه و حمایت از هنر و صنایع دستی ایران اشاره کرد. وی مورد اعتماد و علاقه شدید پدرشوهرش، رضاشاه پهلوی بود. به طوری که اغلب به درخواست رضاشاه در مذاکرات خصوصی و مهم سیاسی به عنوان مترجم حاضر میشد. رضاشاه بدون وی سر میز غذا حاضر نمیشد و علاقه داشت تا فوزیه در جریان امور سیاسی و حکومتی کشور قرار گیرد. او از فوزیه میخواست تا لطیفه هایی که در مجله های فرانسوی و انگلیسی خوانده را برای او تعریف کند و با شنیدن لطیفه ها خنده بسیار میکرد.

دومین ازدواج

بعد از آن فوزیه در ۲۸ مارس ۱۹۴۹ با سرهنگ اسماعیل حسین شیرین‌بک وزیر دفاع و فرمانده نیروی دریایی سابق مصر و از بستگان خود در قاهره ازدواج کرد. حاصل این ازدواج دو فرزند به نام‌های نادیا و حسین بود. با کودتای ضد سلطنتی ۱۹۵۲ در مصر، عنوان شاهزادگی از فوزیه گرفته و ثروتش نیز مصادره شد اما او همچنان در میان مردم با عنوان احترام‌آمیز شاهدخت فوزیه خوانده می‌شد. او پس از آن حاضر به ترک کشورش نشد و به همراه همسرش در اسکندریه زندگی می‌کرد. فوزیه هیچ‌گاه در مورد دوران ملکه بودنش مصاحبه‌ای نکرد و خاطراتش را منتشر نکرد.[۳]

مرگ

سرانجام فوزیه در ۱۱ تیر ۱۳۹۲ در سن ۹۱ سالگی بر اثر کهولت سن در اسکندریه مصر درگذشت و در شهر قاهره به خاک سپرده شد. او مسن‌ترین عضو خاندان محمدعلی پاشا بود که در مصر زندگی می‌کرد.

یادمان‌ها

در شهر تهران یکی از میدان‌های مرکزی شهر به نام وی (میدان فوزیه) نامیده شد که پس از جدایی او از محمدرضاشاه پهلوی به «میدان شهناز» و پس از انقلاب به میدان امام حسین تغییر نام یافت. این میدان در میان مردم همچنان به میدان فوزیه مشهور است.
همچنین بنگاه حمایت از زنان باردار و کودکان (با نام ثانویه بنگاه حمایت مادران و نوزادان) توسط فوزیه در زمان ملکه بودنش بنیان‌گذاری شده‌است.
بنگاه‌های حمایتی و نهادهای خیریه در ایران از آثار ملکه فوزیه است و اولین بنگاه‌ها و نهادهای خیریه در ایران توسط ملکه فوزیه بنیان‌گذاری شده‌است.

در رسانه

تابحال شخصیت فوزیه در آثار سینمایی، تلویزیونی و ادبیاتی متعددی ترسیم یا به آن اشاره شده‌است.

آثار نمایشی

سال تولید سریال بازیگر فرم محصول
۲۰۲۴ آخرین شاه سریال نتفلیکس
۱۴۰۱ عروس مصری - مستند ایران
۲۰۲۲ عزیز ایمان البانی سریال ترکیه
۱۴۰۰ خاتون - سریال ایران
۱۳۹۴ معمای شاه حدیث فولادوند سریال ایران
۱۳۹۱ کلاه پهلوی سریال ایران
۲۰۱۰ ملکه در تبعید مونا هلا سریال مصر
۲۰۰۸ ملک فاروق مونا هلا سریال مصر

کتاب‌ها

نام کتاب نویسنده محصول
فوزیه ؛ حکایت تلخکامی ، قصه جدایی خسرو معتضد ایران
شهناز پهلوی ؛ روایت دل‌سوختگی ، گزند دل‌بستگی خسرو معتضد ایران
رمان عاشقیت در قاهره امیرحسن چهلتن آلمان
تاج‌های زنانه خسرو معتضد ایران
همسران شاه بهرام افراسیابی ایران
فوزیه ، ملکه غمگین مجله الموعد
(ترجمه فرامرز فرامرزی)
لبنان
ملکه فوزیه در دربار دو پهلوی سعید قانعی ایران
شادکامان کاخ مرمر خسرو معتضد ایران
ناکامان کاخ سعدآباد خسرو معتضد ایران
فوزیه به روایت دیگران سنا انصاری ایران
معمای فوزیه : افشای اسرار طلاق در دربار مصر کریم ثابت مصر
آن‌سوی دیوار کاخ سلطنتی خسرو معتضد ایران

نگارخانه

جستارهای وابسته

منابع

  1. «فوزیه همسر اول آخرین پادشاه ایران و مادر شهناز پهلوی درسن ۹۴ سالگی گذشت». العربیه فارسی.[پیوند مرده]
  2. «فوزیه، نخستین همسر شاه سابق ایران درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰۱۳-۰۷-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۱۱.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ فوزیه. خسرو معتضد. نشر البرز. تهران ۱۳۷۵
  4. "Colorful Fetes Mark Royal Wedding that will Link Egypt and Persian". The Meriden Daily Journal. 13 March 1939. Retrieved 8 August 2013.
  5. پهلوی استوری. اینگه بیهان. احمد مرعشی. بشیر علم و ادب. ۱۳۷۹
  6. شکست شاهانه. ماروین زونیس. عباس مخبر. طرح نو.

پیوند به بیرون

Read other articles:

Enclosure for an electronic device This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Electronic packaging – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2006) (Learn how and when to remove this template message) Electronic packaging is the design and production of enclosures for electronic devices ran...

 

Weapon device for preventing occupation or traversing of a specified location Minefield at East-West Germany Border in 1965 Part of a series onWar History Prehistoric Ancient Post-classical Early modern napoleonic Late modern industrial fourth-gen Military Organization Command and control Defense ministry Army Navy Air force Marines Coast guard Space force Reserves Regular / Irregular Ranks Specialties: Staff Engineers Intelligence Reconnaissance Medical Military police Land units: Infantry A...

 

NGC 4241   جزء من عنقود العذراء المجري  الكوكبة العذراء[1]  رمز الفهرس NGC 4241 (الفهرس العام الجديد)MCG+01-31-040 (فهرس المجرات الموروفولوجي)UGC 7333 (فهرس أوبسالا العام)PGC 39483 (فهرس المجرات الرئيسية)VCC 267 (Virgo Cluster Catalog)EVCC 293 (Extended Virgo Cluster Catalog)HIPASS J1218+06 (HIPASS)IC 3115 (كتالوج مفهرس)SDSS J121759.90+0639...

Єременко Андрій Віталійович  Лейтенант Загальна інформаціяНародження 5 серпня 1979(1979-08-05)Київ, СРСРСмерть 21 серпня 2014(2014-08-21) (35 років)Волноваха, УкраїнаПоховання Берковецьке кладовищеAlma Mater Національний технічний університет України «Київський політехнічний інститут»

 

Epitaph des Nicolaus Episcopius in der Peterskirche Basel Nicolaus Episcopius der Ältere (* 1501 in Rittershofen im Elsass; † 7. März 1564) war ein Basler Buchdrucker.[1] Inhaltsverzeichnis 1 Leben 2 Schaffen 3 Literatur 4 Einzelnachweise Leben Nicolaus Episcopius (lateinisch für Bischoff) kam 1501 in Rittershofen in der Nähe von Weissenburg (Wissembourg) im Unterelsass zur Welt. Nach einer Buchdruckerlehre in Mondidier en Bresse (?) immatrikulierte er sich im Sommer 1518 an der...

 

American football player (born 1998) American football player Terrell LewisLewis with the Los Angeles Rams in 2020Personal informationBorn: (1998-08-25) August 25, 1998 (age 25)Washington, D.C., U.S.Height:6 ft 5 in (1.96 m)Weight:262 lb (119 kg)Career informationHigh school:St. John's College (Washington, D.C.)College:Alabama (2016–2019)Position:Defensive endNFL Draft:2020 / Round: 3 / Pick: 84Career history Los Angeles Rams (2020–2022) C...

У Вікіпедії є статті про інших людей із прізвищем Ванчура. Роман ВанчураЗагальна інформаціяНародження 25 лютого 1934(1934-02-25) (89 років)СороцькеВійськова службаПриналежність  Українська держава (1941)Вид ЗС  УПА ОУНРВійни / битви Друга Світова війнаНагороди та відзнаки О

 

مسييه 78 بيانات الرصد الصفات الفيزيائية انظر أيضا: سديم تعديل مصدري - تعديل   مسييه 78 مسييه 78 أو السديم رقم م78 (بالإنجليزية: Messier 78 أوM 78 أو NGC 2068 ) هو سديم مكون من الغاز والغبار التي تعكس ضوء النجوم القريبة منها ويوجد في كوكبة الجبار.[1][2] اكتشفه الفلكي الفرنسي بيير ميش...

 

Melnikov Permafrost InstituteИнститут мерзлотоведения им. П. И. МельниковаMelnikov Permafrost InstituteAgency overviewFormed1960Preceding agencyV.A.Obruchev Permafrost InstituteHeadquarters36, Merzlotnaya str., Yakutsk, Russia, 677010Agency executiveMikhail Nikolaevich Zheleznyak, directorParent agencySiberian Branch of the Russian Academy of SciencesWebsite[1] Melnikov Permafrost Institute of the Siberian Branch of the Russian Academy of Science (Russian:...

Indian anthology television series Feels Like IshqPosterGenreDramaAnthologyWritten by Saurabh George Swamy Gazal Dhaliwal Akshay Jhunjhunwala Ritviq Joshi Sachin Kundalkar Arati Raval Monisha Thyagarajan Aarsh Vora Sulagna Chatterjee Shubhra Chatterji Directed by Devrath Sagar Tahira Kashyap Ruchir Arun Danish Aslam Sachin Kundalkar Jaydeep Sarkar Anand Tiwari Starring Radhika Madan Amol Parashar Rohit Saraf Kajol Chugh Tanya Maniktala Mihir Ahuja Simran Jehani Sanjeeta Bhattacharya Saba Azad...

 

Indian diplomat Meera Shankar YadavMeera Shankar at the U.S.-India People to People Conference in 2010BornMeera Yadav (1950-10-09) 9 October 1950 (age 73)Ambassador of India to the United StatesIn office2009–2011Preceded byRonen SenSucceeded byNirupama Rao Meera Shankar (née Yadav) served as India's Ambassador to the United States of America[1] from 26 April 2009[2] to 2011. She was India's second female ambassador to the United States of America, Vijaya Lakshmi Nehru ...

 

Peta Dunia berbudaya Arab Pan-Arabisme adalah gerakan untuk penyatuan bangsa-bangsa dan negara di dunia Arab yang membentang dari Samudra Atlantik sampai ke Laut Arab. Hal ini berhubung erat dengan budaya nasionalisme dari bangsa Arab yang menegaskan bahwa bangsa Arab merupakan satu kesatuan dalam sebuah bangsa. Ideologi Pan-Arabisme yang sering membawa budaya serta tradisi Arab dan cenderung sekuler dan sosialis, sangat menentang kolonialisme, serta menjaga budaya dan tradisi Arab dari domin...

This article is about the Champ Car World Series race. For the American Le Mans Series race, see 2006 Portland Grand Prix. 2006 PortlandRace detailsRace 5 of 14 in the 2006 Champ Car seasonPortland International Raceway Track LayoutDateJune 18, 2006Official nameGrand Prix of Portland Presented by G.I. Joe'sLocationPortland International RacewayPortland, Oregon, United StatesCoursePermanent Road Course1.964 mi / 3.161 kmDistance105 laps206.220 mi / 331.905 kmWeatherTemperatures reaching u...

 

Jamaican race car driver Sara MisirNationality JamaicanBorn (1998-01-29) 29 January 1998 (age 25)St. Andrew, Jamaica Sara Misir (born January 29, 1998) is a Jamaican race car driver.[1] She competes as part of the Formula Woman Team for McLaren Customer Racing in the British GT Cup Championship.[2][3] Early life Misir was born at Nuttall Hospital in St. Andrew, Jamaica. She first represented Jamaica as a junior equestrian.[4] In preparation for the Pa...

 

В Википедии есть статьи о других людях с фамилией Грабовский. Антоний Грабовскийпольск. Antoni Grabowski Дата рождения 11 июня 1857(1857-06-11) Место рождения Нове Добра, Пруссия Дата смерти 4 июля 1921(1921-07-04) (64 года) Место смерти Варшава, Польша Гражданство (подданство)  Королевство Пру...

Questa voce o sezione sull'argomento competizioni pallavolistiche non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. I Coppa asiaticadi pallavolo maschile 2008 Competizione Coppa asiatica di pallavolo maschile Sport Pallavolo Edizione I Organizzatore AVC Date 20 settembre 2008 - 26 settembre 2008 Luogo  Thailandia(1 città) Partecipanti 8 Impianto/i 1 R...

 

Bag with a single shoulder strap This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article may require cleanup to meet Wikipedia's quality standards. The specific problem is: The article is overly focused on the United States Military during WW1 and WW2 and needs to have a wider scope. Please help improve this article if you can. (January 2022) (Learn how and when to remove this templa...

 

David CronenbergCC OOnt FRSCCronenberg di Genie Award 2012LahirDavid Paul Cronenberg15 Maret 1943 (umur 80)Toronto, Ontario, KanadaKebangsaanKanadaAlmamaterUniversity of TorontoPekerjaanSutradara, produser, pembuat film, penulis naskah, pemeran, pengarangTahun aktif1966–sekarangSuami/istriMargaret Hindson (1970–1977; 1 anak; bercerai)Carolyn Zeifman (1979–2017 sampai kematiannya; 2 anak)Anak3, termasuk Brandon David Paul Cronenberg, CC OOnt FRSC (lahir 15 Maret...

Human settlement in EnglandHoltonChurch of St Nicholas, HoltonHoltonLocation within SomersetPopulation238 (2011)[1]OS grid referenceST686268DistrictSouth SomersetShire countySomersetRegionSouth WestCountryEnglandSovereign stateUnited KingdomPost townWincantonPostcode districtBA9PoliceAvon and SomersetFireDevon and SomersetAmbulanceSouth Western UK ParliamentSomerton and Frome List of places UK England Somerset 51°02′24″N 2°26′56″W /...

 

Pour les articles homonymes, voir Zelaya. Manuel Zelaya Manuel Zelaya en 2022. Fonctions Conjoint de la présidente du Honduras (en) En fonction depuis le 27 janvier 2022(1 an, 10 mois et 11 jours) Présidente Xiomara Castro Prédécesseur Ana García Carías (en) Président de la République du Honduras 27 janvier 2006 – 27 janvier 2010[N 1](4 ans) Élection 27 novembre 2005 Vice-président Elvin Santos OrdóñezArístides Mejía Prédécesseur Ricardo Maduro ...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!