فریب

برای دیگر کاربردها، فریب (ابهام‌زدایی) را ببینید.

«نیرنگ» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها، نیرنگ (ابهام‌زدایی) را ببینید.

چیزی که در ظاهر به نظر میرسد با حقیقت و باطن متفاوت است.

فریب به ایجاد اعتقاد غلط یا حقیقت نیمه کامل یا تلاش برای ایجاد اعتماد به چیزی که حقیقت نیست گفته می‌شود.

از نظر آموزه‌های قرآن نیز برای هر چیزی ملاکی است که می‌توان بر اساس آن امور را سنجید و نمی‌توان تنها به سبب شواهد ظاهری هم چون‌گریه و اندوه^[۱]یا وضعیت پوششی یا قوت و نیروی بدنی یا آسایش و رفاه ظاهری^[۲] یا به سبب سوگند و قسم به خدا^[۳]به دیگری اعتماد کرد و او را اهل صداقت دانست؛ زیرا ممکن است که اینها همه ظاهر سازی و شیطنتی باشد تا در پس این حیله‌گری و فریب، کار خویش را پیش ببرند.^[۴]

معنی لغت

عشوه و مکر و غافل شدن یا غافل کردن به خدعه^[۵]

انواع

فریب مدیریت به عمد پیام‌های کلامی یا غیر شفاهی است به‌طوری‌که به باور گیرنده پیام خواهد رسید ولیکن فرستنده پیام از نادرستی آن مطلع است. نیت نقش حیاتی در مبحث فریب دارد و نقطه تمایز بین فریب و اشتباه صادقانه است.

دروغ گویی

مبهم‌سازی

پنهان‌کاری

مبالغه

و کتمان حقیقت.

جستارهای وابسته

• دروغ

منابع

1. قَالُوا يَا أَبَانَا إِنَّا ذَهَبْنَا نَسْتَبِقُ وَتَرَكْنَا يُوسُفَ عِنْدَ مَتَاعِنَا فَأَكَلَهُ الذِّئْبُ ۖ وَمَا أَنْتَ بِمُؤْمِنٍ لَنَا وَلَوْ كُنَّا صَادِقِينَ
2. وَإِذَا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ ۖ وَإِنْ يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ ۖ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ ۖ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ ۚ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ ۚ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ ۖ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ
3. يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَاللَّهُ وَرَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ يُرْضُوهُ إِنْ كَانُوا مُؤْمِنِينَ
4. قرائتی، محسن، تفسیر نور (قرائتی)، درس‌هایی از قرآن
5. علی‌اکبر دهخدا و دیگران، «فریب» در لغت‌نامهٔ دهخدا (بازبینی شده در ۵ دسامبر ۲۰۱۱).