سید محمد حسینی همدانی نجفی در سال ۱۳۲۲ قمری در نجف به دنیا آمد. پدرش از شاگردان آخوند خراسانی و سیدمحمد کاظم یزدی بوده است. سیدمحمد در سال ۱۳۳۰ به همدان رفت و وارد حوزه علمیه شد. در سال ۱۳۴۳ به نجف رفته و نزد سیدمحمد هادی میلانی و عماد رشتی سطوح را گذراند. سپس در سال ۱۳۴۳ در کلاس اصول میرزا محمد حسین نائینی شرکت کرد و با دختر وی ازدواج نمود. وی پس از شرکت در کلاس های محمدحسین غروی اصفهانی، سیدحسین بادکوبه ای، ضیاء عراقی، محمدکاظم شیرازی و درس اخلاق سیدعبدالغفار مازندرانی به همدان بازگشت. در آنجا تدریس و امامت نماز جماعت در مسجد کولانج را به عهده گرفت و کتب زیادی در زمینه اصول، حدیث و تفسیر نوشت. وی در سال ۱۳۷۵ شمسی در همدان فوت کرد و پیکرش در مشهدحرم علی ابن موسی الرضا دفن گردید.[۳]
ساختار
نویسنده ابتدا چند آیه وابسته به یکدیگر را آورده و سپس خلاصه ترجمه آنها را مینویسد. آنگاه به شرح آنها میپردازد و رابطه آنها را با آیات قبلی و بعدی بیان میکند. سپس آیه را از نظر ادبی، صرف و نحو، بلاغت و لغات تحلیل میکند. نویسنده در پایان به احادیثی که گواهی بر روش تفسیر وی هستند یا توضیح بیشتری در مورد آیه میدهند؛ میپردازد.[۴]
ویژگی ها
از ویژگی های این تفسیر توجه به اخبار و روایات تفسیری اهل بیت میباشد. همچنین نویسنده در بعضی از موارد به توضیحات لغوی و نحوی و بیان لطایف و اشارات درباره آیهها پرداختهاست.[۳]
مخاطبین کتاب
به گفته برخی منابع «مخاطبان تفسیر، افراد آگاه و آشنا با اصطلاحات علوم اسلامی و ادبیات عرب و اهل مطالعه در رشته تفسیر هستند، نه توده مردم.»[۵]
سیده عاطفه قرشی کتابی در «بررسی مبانی و روششناسی» این تفسیر نگاشتهاست.[۶]