پاپ ژلازیوس یکم (به انگلیسی: Pope Gelasius I) یکی از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم بود که در شمال آفریقا به دنیا آمد و از ۴۹۲ تا ۴۹۶ پاپ بود. وی فهرستی از کتب قانونی و غیرقانونی عهد جدید منتشر کرد. در میان لیست اپوکریفا وی نام انجیل برنابا به چشم می‌خورد.[۲] هیچ اطلاعی از این انجیل برنابا در دست نیست و محققان بر این نظرند که این «انجیل برنابا» در لیست پاپ ژلازیوس با انجیل برنابا در قرن ۱۶ میلادی متفاوت است و تنها شباهت اسمی دارند[۳].
در مورد انجیل برنابا موجود در لیست تهیه شده توسط پاپ ژلاسیوس
نکتهٔ شایان ذکر این است، که در ترجمهٔ منابع انگلیسی زبان به فارسی، گاهی واژهٔ "Epistle" به معنای "رساله"، با واژهٔ "Gospel" به معنای "انجیل" اشتباه گرفته می‌شود، که این نکته برای خواننده گمراه کننده می‌باشد. "رسالهٔ برنابا" (Epistle of Barnabas) و انجیل برنابا (Gospel of Barnabas) اگر چه دو کتاب به کلی متفاوت هستند.انجیل برنابا" کتابی است که امروزه مورد توجه برخی از مسلمانان (نه همۀ مسلمانان[۸]) است، در حالی که «رسالهٔ برنابا» کتابی قدیمی و مربوط به قرون اولیهٔ مسیحی است (متن انگلیسی رسالهٔ برنابا را اینجا و همچنین متن انگلیسی کتاب اعمال برنابا را اینجا می‌توانید بخوانید) و محتوایی کاملاً متفاوت با «انجیل برنابا» دارد. در «رسالهٔ برنابا» در مورد تصلیب و رستاخیز مسیح از مردگان و سایر آموزه‌هایی که شباهت‌های زیادی با کتب مقدس مسیحی (کتب عهد جدید) دارند، سخن به میان آمده و از این جهت با «انجیل برنابا»، به کلی متفاوت می‌باشد.[۹] این نکته به این دلیل حائز اهمیت است که برخی نویسندگان مسلمان و مدافع «انجیل برنابا» از جمله محمد عطاءالرحیم در کتاب خود می‌نویسد که «انجیل برنابا» در قرون اولیهٔ میلادی بسیار مورد استفاده مسیحیان بوده‌است، در حالی که او در واقع به «رسالهٔ برنابا» اشاره می‌کند و واژه‌های «رساله» و «انجیل» را با هم جابجا می‌کند[۱۰]. اما آیا انجیل برنابا که اکنون در دسترس ماست، آن طور که عطاءالرحیم ادعا می‌کند، توسط کلیسا در قرن چهارم و در زمان پاپ ژلاسیوس ممنوع شد؟
کتاب «رسالهٔ برنابا» فارغ از اینکه جزو کتاب مقدس باید حساب می‌شد یا خیر، برای مسیحیان قرون اول میلادی شناخته شده بود و ایرنائوس این رساله را می‌شناخته.[۱۱] در مقابل قدیمی‌ترین اشاره به کتابی با نام «انجیل برنابا» در متن گلاسیانوم که مربوط به قرن پنجم میلادی است و در زمان پاپ ژلاسیوس نگاشته شده (البته خود نسخهٔ اصلی این متن در دست نیست، بلکه یک نسخه بردار در قرن ششم میلادی این متن را (متن گلاسیانوم) را بازسازی کرده[۱۲]). در این متن نام انجیل برنابا در بین کتاب‌هایی به چشم می‌خورد که جزو لیست رسمی کتاب‌های رسمی عهد جدید به حساب نمی‌آیند، ولی هیچ اثری یا اشاره ای به محتوای آن وجود ندارد، درنتیجه نمی‌دانیم منظور از کتاب «انجیل برنابا» در این لیست دقیقاً کدام کتاب است! دو احتمال برای «انجیل برنابا»ی مذکور در این لیست وجود دارد، و آن اینکه:
اکثر محققان باور دارند که کتاب «انجیل برنابا» ی مذکور در این لیست، در واقع یک اشتباه در نسخه‌برداری است، و منظور در واقع همان کتاب «رسالهٔ برنابا» است که بسیار شناخته شده بود؛ زیرا تنها باری که از برنابا در این لیست اسمی به میان آمده، در همینجاست[۱۳]، پس بسیار محتمل است که می‌بایست منظور همان کتاب شناخته شدهٔ برنابا یعنی «رسالهٔ برنابا» بوده باشد که هنگام نسخه‌برداری، به اشتباه، به جای واژهٔ «رساله»، واژهٔ «انجیل» استفاده شده است.
احتمال دوم اینکه نسخه‌برداری که متن گلاسیانوم را که نامۀ اصلی پاپ ژلاسیوس یکم را، در قرن ششم کپی‌برداری کرده، واژۀ "رساله" را اشتباهاً با واژۀ "انجیل" جایگزین کرده.
