لانتان

لانتان، ₅₇La

لانتان
تلفظ	‎/ˈlænθənəm/‎ ​(LAN-thə-nəm)
ظاهر	سفید-نقره‌ای
جرم اتمی استاندارد (Ar، استاندارد)	۷۰۰۲۱۳۸۹۰۵۴۷۰۰۰۰۰۰۰♠۱۳۸٫۹۰۵۴۷(۷)[۱]
لانتان در جدول تناوبی
- ↑ La ↓ Ac باریم ← لانتان → سریم
عدد اتمی (Z)	57
گروه	گروه ۳
دوره	دوره 6
بلوک	بلوک-f
دسته	Lanthanide
آرایش الکترونی	[Xe] 5d^1 6s^2
لایه الکترونی	2, 8, 18, 18, 9, 2
ویژگی‌های فیزیکی
فاز در STP	جامد
نقطه ذوب	1193 K ​(920 °C, ​1688 °F)
نقطه جوش	3737 K ​(3464 °C, ​6267 °F)
چگالی (near r.t.)	6.162 g/cm^3
در حالت مایع (at m.p.)	5.94 g/cm^3
حرارت همجوشی	6.20 kJ/mol
آنتالپی تبخیر	402.1 kJ/mol
ظرفیت حرارتی مولی	27.11 J/(mol·K)
فشار بخار (extrapolated) فشار (Pa) ۱ ۱۰ ۱۰۰ ۱ K ۱۰ K ۱۰۰ K در دمای (K) 2005 2208 2458 2772 3178 3726
ویژگی‌های اتمی
عدد اکسایش	0,[۲] +1, +2, +3 (a strongly basic اکسید)
الکترونگاتیوی	مقیاس پائولینگ: 1.10
انرژی یونش	1st: 538.1 kJ/mol 2nd: 1067 kJ/mol 3rd: 1850.3 kJ/mol
شعاع اتمی	empirical: 187 pm
شعاع کووالانسی	pm 207±8
خط طیف نوری لانتان
دیگر ویژگی ها
ساختار بلوری	​دستگاه بلوری شش‌گوشه
سرعت صوت thin rod	2475 m/s (at 20 °C)
انبساط حرارتی	(دمای اتاق) (α, poly) 12.1 µm/(m·K)
رسانندگی گرمایی	13.4 W/(m·K)
رسانش الکتریکی	(دمای اتاق) (α, poly) 615 n Ω·m
رسانش مغناطیسی	پارامغناطیس[۳]
مدول یانگ	(α form) 36.6 GPa
مدول برشی	(α form) 14.3 GPa
مدول حجمی	(α form) 27.9 GPa
نسبت پواسون	(α form) 0.280
سختی موس	2.5
سختی ویکرز	491 MPa
سختی برینل	363 MPa
شماره ثبت سی‌ای‌اس	7439-91-0
ایزوتوپ‌های لانتان
ایزوتوپ فراوانی نیمه‌عمر (t۱/۲) حالت فروپاشی محصول ^137La syn 60,000 yrs ε 0.600 ^137Ba ^138La 0.09% 1.05×10^11yrs ε 1.737 ^138Ba β^− 1.044 ^138Ce ^139La 99.91% ^139La ایزوتوپ پایدار است که 82 نوترون دارد

لانتان (Lanthanum، از یونانی λανθάνειν) یکی از عناصر جدول تناوبی با نماد La و عدد اتمی ۵۷ است. لانتان فلزی نقره‌ای رنگ و متعلق به گروه ۳ جدول تناوبی+گروه سوم جدول تناوبی و نخستین خانهٔ گروه لانتانیدها است. لانتانید فلزی چکش‌خوار، نرم و انعطاف‌پذیر است و در مجاورت هوا به‌سرعت اکسید می‌شود. با آب سرد با سرعت کم و با داغ با سرعتی بیشتر واکنش می‌دهد به همین دلیل در شرایط غیر آزمایشگاهی قابل بررسی نیست. لانتان به‌طور مستقیم با عناصر کربن، نیتروژن، بور، سلنیم، سیلیسیم، فسفر، گوگرد و هالوژن‌ها واکنش می‌دهد.^[۴]

کاربرد

شیشه با ضریب شکست بالا، شیشه ضد قلیا، ذخیرهٔ هیدروژن، سنگ آتشزنه، الکترودهای باتری، عدسی دوربین، کراکینگ کاتالیزوری سیال بستر، آسان‌گر برای شکستن مولکول‌های نفت.

ریشه

از واژهٔ یونانی lanthanein به معنی پنهان بودن

منابع

1. Meija, J.; et al. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". شیمی محض و کاربردی(نشریه). 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
2. Yttrium and all lanthanides except Ce, Pm, Eu, Tm, Yb have been observed in the oxidation state 0 in bis(1,3,5-tri-t-butylbenzene) complexes, see Cloke, F. Geoffrey N. (1993). "Zero Oxidation State Compounds of Scandium, Yttrium, and the Lanthanides". Chem. Soc. Rev. 22: 17–24. doi:10.1039/CS9932200017.
3. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics (PDF). CRC press. 2000. ISBN 0849304814.
4. "Lanthanum: the essentials". webelements.com. Retrieved March 11, 2012.