بهصورت مؤدبانه گُوهانخوراکاست که پختن غلاتی مانند برنج، گندم، جو، چاودار و یولاف و غلات تیرهٔ ارزن تهیه شده باشد. روش پختن آن اینست که مقدار نسبتاً زیادی آب به این غلات افزوده و تا زمانی که آب آن کاملاً برچیده شود؛ این غلات پخته میشوند. به عبارت دیگر به خوراکی که از بخارپز کردن این غلات به دست میآید، گوهان گفته میشود. بهطورکلی به غذا نیز در زبان ژاپنی گوهان گفته میشود. در زبان کنونی مردم ژاپن، این واژه بهخصوص به برنج ژاپنی پخته شده، اشاره دارد.
موچیکومه (به ژاپنی: もち米 mochi-Kome) یا برنج گلوتینوس یکی از انواع برنجِآسیایی است که پس از پخت دانههای برنج چسبندگی بیشتری نسبت به انواع دیگر برنج دارند.
در اصل به غذای حاصل از ریختن چای سبز در روی گوهان (برنج سفید پختهٔ ژاپنی) گفته میشود اما میتوان به جای چای سبز، داشی یا تنها آب جوشیده شده را نیز بکار برد.
یک نوع گوهان (برنج) شکل داده شدهاست. ممکن است به برنج ژاپنی پختهشده مزه اضافه شود یا مواد غذایی در داخل برنج قرار دادهشود و با فشردن به شکل سه گوش یا گرد شکل دادهمیشود. در ژاپن از قدیم به عنوان غذای همراه استفاده میشدهاست.
در هنگام پختن گوهان (برنج ژاپنی) موادغذایی و چاشنیهای مختلفی به آن افزوده میگردد. برای چاشنی تاکیکومی گوهان، معمولاً از کونبو، داشی و سس سویا استفاده میشود.
در آن به برنج سس سویا و میرین و چاشنی افزوده میشود و بر روی آن شیتاکه (نوعی قارچ) و گوشت مرغ و مواد غذایی دیگر قرار داده میشود. این غذا بر روی دیگ یکنفره پخته میشود.
از مخلوط کردن و پختن ۱۰ تا ۲۰ درصد آزوکی (یک نوع لوبیای قرمز کوچک) یا لوبیای چشمبلبلی و برنج گلوتینوسبرنج چسبناک تهیه میشود. نسبت به برنج سفید ۲۰ تا ۵۰ درصد کالری بیشتری دارد همچنین از نظر داشتن مس، پروتئین و روی بسیار غنیتر از برنج سفیداست. معمولاً سکیهان در جشنهای سالیانه و به مناسبت جشن تولد تهیه میشود.
نوعی خوراکی است که از غلات بهویژه برنج ژاپنی تهیه میشود. در یک نوع آن برنج با آب و حرارت پخته و بهوسیلهٔٔ فشار خارجی و کوبیدن در هاون تبدیل به مادهای چسبناک میشود و بعد به آن شکل مخصوصی داده میشود. در نوع دیگر آن به آرد غلات آب گرم افزوده شده و پس از ورز دادن بخارپز میشود. هر چند موچی در تمام مدت سال مصرف دارد ولی بیشتر به عنوان یک غذای سنتی شهرت دارد که در سال نو ژاپنی تهیه میشود.
بهطور کلی به نوعی برنج گفته میشود که نسبت به برنج معمولی میزان آب بیشتری برای پخت بکار رفته و نرمی برنج بیشتر و سوپ مانند است. هضم کایو بسیار آسان بوده و معمولاً برای بیماران، پیران و کودکان خردسال تهیه میشود.[۱]
در این نوع غذا به گوهان (برنج ژاپنی) داشی (سوپ رقیق)، سس سویا، میسو یا چاشنیهای دیگر افزوده میشود. به غیر از این چاشنیها به برنج انواع گوشت، خوراک دریایی، قارچ و سبزیجات را افزوده و تمام مواد دوباره پخته میشود.
دونبوری
دونبوری یک نوع سبک غذا در آشپزی ژاپنی است. معنای لغوی دون در اصل به کاسه است. دون از فنجان چای سبز و کاسهٔ معمولی برنج بزرگتراست. دونبری به کاسهٔ برنجی گفته میشود که در زیر آن گوهان (برنج ژاپنی پخته) و بر روی آن، ماهی، گوشت، سبزیجات، و موادغذایی دیگر قرار گرفته باشد. دونبوری یکی از قدیمیترین سبکهای آشپزی ژاپنی بهشمار میآید.
در آن از ساشیمیماهی تن (بهصورت خام) استفاده میشود. این نوع غذا از اوایل دوره میجی به وجود آمدهاست. در یک کاسه ابتدا سومشی یا برنج با طعم سرکه را قرار داده سپس نوری (جلبک) خُرد شده را بر روی برنج گذاشته و در بالای آن، ماهی تنی که به صورت اریب برش داده شده بهطور منظم قرار داده میشود. برای چاشنی از واسابی استفاده میشود.[۲]
برای تهیه ابتدا گوشت مرغ را در مخلوطی از داشی، پیاز خورد شده، شکر و سس سویا جوشانده و سپس تخممرغ بهم زده شده به این مخلوط افزوده میشود. در آخر این مخلوط بر روی گوهان (برنج ژاپنی) قرار داده میشود. برای تزئین روی غذا از سبزیجات سبز رنگ مانند میتسوبا استفاده میشود.
در گیودون گوشت گوساله ورقه ورقه شدهٔ نازک و پیاز ورقه شده همراه هم پخته و مزهٔ داده میشوند سپس در کاسهٔ مخصوصی به نام دون یا دونبری ابتدا گوهان (برنج ژاپنی پخته) و بر روی آن، مخلوط گوشت گاو و پیاز پخته شده، قرار میگیرد. گیودون معمولاً به همراه بنیشوگا (ترشی زنجبیل) صرف میشود.
در این نوع غذا تمپورایی که از مواد دریایی یا سبزیجات تهیه شده در حالی که هنوز کاملاً داغ است ابتدا در داخل سس به مدت کوتاهی فرو برده و بیرون آورده میشود سپس این تمپورا بر روی گوهان (برنج ژاپنی پخته) قرار داده میشود.[۳]
در آن از مارماهی ژاپنی (اوناگی) استفاده میشود. در این نوع غذا در یک کاسه ابتدا گوهان یا برنج ژاپنی تازه پخته شده را قرار داده سپس بر روی آن مارماهی کباب شده قرار داده میشود. برای چاشنی تاره (نوعی سس با طعم سس سویا) بر روی مارماهی ریخته شده و پودر زانشو (نوعی ادویهٔ تند) نیز بر روی ماهی پاشیده میشود.[۴]
این نوع سوشی در اصل غذای سنتی شهر ادو یا توکیوی کنونی بودهاست. در این نوع سوشی بر روی برنج سوشی یا سومشی که طول آن تقریباً به اندازهٔ یک انگشت است مواد غذایی گذاشته شده و با دست به آن شکل داده میشود.[۵]
در این نوع سوشی مواد غذایی شامل برنج، و مواد دیگر یا به اصطلاح ژاپنی نتا در داخل یک جلبک دریایی به نام نوری قرار گرفته و به همراه یکدیگر به شکل یک قیف پیچانده میشوند.
بهطورکلی این نوع سوشی به دو گروه بزرگ تقسیم میشود. در یک گروه موادِ سوشی که بیشتر خام هستند بر روی گوهان سرکهزده گذاشته و پخش میشوند. در نوع دیگر مواد در داخل گوهان سرکهزده مخلوط میشوند.
نوعی غذاست که لایهٔ بیرونی آن را آبوراآگهای (فراوردهای از سویا) که در ضمن پختن شدن طعم ترشوشیرین به آن داده میشود، تشکیل میدهد. این فراورده دو لایه دارد و میتوان آن را به شکل یک پاکت یا کیسه استفاده کرد. بعد از بازکردن دو لایه آبوراآگه با برنج سوشی، یا انواع دیگر برنج پر میشود.
در این نوع سوشی در جعبهٔ قالب پرس سوشی، مواد لازم در لابلای برنج سوشی یا سومشی گذاشته شده و نصف روز در داخل این جعبه تحت فشار قرار میگیرند تا بهم فشرده شده و شکلی بهم پیوسته پیدا کنند.[۷]
نودُل یا مِن (به ژاپنی: 麺 men) به خمیری که از ترکیب آرد از قبیل آرد گندم، آرد گندم سیاه (چاودار)، آرد برنج یا دیگر انواع آردهای نشاسته دار با آب و نمک به وجود آمده و سپس به شکل رشتههای نازک و دراز شکل داده شدهاست، گفته میشود.
هیاشیچوکا: نودل پس از پخته شدن در داخل آب سرد آبکشی میشود. مواد غذایی همراه نودل تعیین شده نیستند اما تمامی مواد باید به نحوی بریده شوند که خوردن آن با چاپستیک آسان باشد. برخلاف ژاپن در کشور چین این غذا به صورت گرم خورده میشود.[۹]