انگد روشنان

انگد روشنان (Angad Rošnān) (یعنی: روشنان غنی و دارا) نام یک شعر بلند مانوی است که به زبان پهلوی اشکانی سروده شده‌است.

تمامی این شعر بلند دربارهٔ سفر روح است پس از رهایی از زندان تن -یا جهان تاریکی- به جهان روشنایی و رسیدن به پدر نخستین و مادر زندگان و روشنان دارا. درون‌مایه اصلی این اشعار با سرودهای عارفان ایرانی همانندی بسیار زیادی دارد.

متن اشعار در بندهای چهار مصراعی است و این شعر شامل فصولی است که «اندام» نامیده شده‌است.

اصل شعر از یافته‌های بیابان تورفان در غرب چین است و توسط «مری بویس» استاد زبان‌های باستانی ایران در لندن، و به راهنمایی مستقیم والتر هنینگ بازسازی و به انگلیسی ترجمه شده و همراه با یک شعر بلند دیگر، در کتابی با عنوان «مجموعه سروده‌های مانوی به زبان پارتی»^[۱] در سال ۱۹۵۴ مسیحی، در لندن به چاپ رسیده‌است. مری بویس هر بند این شعر را در دو مصرع ترجمه کرده‌است.

نمونه متن

آغاز:

۱-[ای] محبوب روشنان دارا

به مهربانی توانایم کن

مرا یاری کن

به همهٔ عطایایت

۲-ای خدا! روح مرا

بیارای، و مرا پاسخ ده

و مرا یاری کن

در میان همه دشمنان.

۳-همه ویرانی‌ها [را]

بگذران از من

از کالبدهای فریبکار آنان

که با درد شکنجه‌ام می‌کنند

۴-تو،[ای] محبوب

ستوده و ثواب‌کننده

آزادم کن از [....] آنان

منابع

• وامقی، ایرج: انگد روشنان (یک شعر بلند مانوی). در نشریه: «چیستا»، تهران: خرداد ۱۳۶۱ - شماره ۱۰. (از صفحه ۱۲۰۱ تا ۱۲۶۸).

1. M. Boyce: The Manichaean Hymn‑Cycles in Parthian, London/New York/Toronto: Oxford University Press 1954; W. Sundermann: The Manichaean Hymn cycles Huyadagmān and Angad Rošnān in Parthian and Sogdian. Photo edition. Transcription and translation of hitherto unpublished terxts, with critical remarks (CII Supplementary Series Vol.II), London 1990