Joanes Antxieta

Joanes Antxieta

Bizitza
JaiotzaAzkoitia, 1462
Herrialdea Gipuzkoa, Euskal Herria
HeriotzaAzpeitia, 1523ko uztailaren 30a (60/61 urte)
Hezkuntza
HeziketaSalamancako Unibertsitatea
Hizkuntzakeuskara
gaztelania
Jarduerak
Jarduerakmusikagilea eta apaiza
Spotify: 77WskhzKgGE3MRBQ90L1FH Musicbrainz: 0769d2c9-e04d-49d3-b354-3fbab8d54d4b IMSLP: Category:Anchieta,_Juan_de Allmusic: mn0001628780 Find a Grave: 21309519 Edit the value on Wikidata

Joanes Antxieta[1] (Azpeitia, Gipuzkoa, 1462 – 1523ko uztailaren 30a) Berpizkunde garaiko euskal herritar apaiz eta musikagile bat izan zen, eliz polifoniaren eta polifonia profanoaren ordezkari nabarmenenetakoa.[2]

Bizitza

Ignazio Loiolakoarekin ahaideturik zegoen familia batean jaio zen, ezezaguna den data batean. Martin Gartzia Antxietakoa zuen aita; eta Maria Veraizas Loiolakoa, ama. Era berean, ezer gutxi dakigu haren gaztaroaz ere, eta seguruenik Salamancako Unibertsitatean ikasi zuen arren, ez dakigu ziur non egin zituen musika eta apaiz ikasketak. Salamancan, Juan del Enzina idazlea eta musikagilea ezagutu zuen.

Elisabet Katolikoaren kapera-abeslaria eta kapilaua zen 1489an. Geroago, bere bigarren seme Gaztela eta Aragoiko Joanes infantearen kapera-maisu izendatu zuen 1495ean, eta haren musika maisu ere izango zen. Hau hil ondoren, 1497an, erreginaren zerbitzura itzuli zen eta hainbat bidaia egin zituen gortearekin. Kalonjetza bat lortu zuen Granadako katedralean, eta Azpeitiko Soreasuko Sebastian parroki-elizako erretore izendatua izan zen 1503an.

Erregina Katolikoa 1504an hil eta gero, Joana Eroaren zerbitzura pasatu zen, eta harekin ere bidaia ugari egin behar izan zituen, bai Espainian eta bai atzerrira ere, batez ere Flandes eta Ingalaterrara. Bruselan Karlos, Leonor eta Isabel infanteen musika-maisua izan zen. 1506an Joana I.a eta Filipe errege-erregina berrien kaperan penintsulara itzuli zen. 1508an, kapera desagertu ostean, Joanaren heriotzara arte Tordesillasen geratu zen. 1512 eta 1516 urteen artean, Fernando Katolikoaren gortean lan egin zuen. Arevaloko jauregian Juan Vazquez de Cuellarren semeen musika-maisua izan zen. Aro berean, bere iloba, Ignazio Loiolakoa, ikasle izan zuen.

Bizitzako azken urteak Azpeitian pasatu zituen, erretore egon zen herrian. 1523ko uztailaren 30ean hil zen, XVI. mende hasieran berak aginduta eraiki zen mudejar estiloko etxean, egun ere Soreasuko Sebastian parroki-eliza aurrean dagoen eraikinean. Antxietaren musika-lanak XIX. mende amaieran egin ziren ezagunak musikaren historian, Madrilgo Errege Jauregian Cancionero de Palacio famatua aurkitu zenean.

Gaztelaniazko testua zuen musika profanoa konposatu zuen gorteetako festa zein jaiegunetarako, eta baita kultu erlijiosora xedaturiko musika ere, latinez idatzia. Joanes Antxietaren musikak eragin handia izan zuen Espainiako musikan eta haren estiloak Barrokoaren eraginpean ere iraun zuen.

Ekarpena: tradizio inprobisatuaren eta polifonia idatziaren arteko zubia

Profesionalki "arrakasta handia" lortu zuen Antxietak, baina ez soilik Gaztelako Gortean aritu zelako, baita musikari egindako ekarpenagatik ere. Izan ere, polifonia idatziaren aitzindarietako bat izan zen. Garai hartan, tradizio handia zuen inprobisazioaren bitartez egindako musikak; musika ez zen hainbeste egiten notazioaren bidez, musika ez zen idazten; oinarri batzuk zeuden, eta inprobisazioa asko erabiltzen zen.[3][4]

Arakistainek aitortu du mendeurrenak balio izan diola Antxietaren biografia ezagutzeko, "betidanik" izan baitu haren bizitzan sakontzeko grina. Bide horretan, Routledge Erresuma Batuko argitaletxeak 2019an liburu bat argitaratu zuen Antxietaren musikari buruz.[5] Datu biografikoak emateaz gain, haren musikaren azterketa egin zuen.[3]

« Tradizio inprobisatuaren eta polifonia idatziaren arteko nahasketa egin zuen Antxietak, eta ondoren etorriko ziren konpositore barrokoei lehenengo harria jarri zien. »

—Ignacio Arakistain


Lanak

Bere garaiko musikagile adierazgarrienekin gertatzen den bezala, Juan del Encinarekin izan ezik, musika profanoa osatu zuen, gaztelaniazko testuarekin gorteko ospakizun eta festetarako, eta erlijio-musika ere latinez. Joanes Antxietaren musikak originaltasun handia erakusten du eta Francisco de Peñalosaren eragina du. Eragin handia izango dute Espainiako musikan Antxietaren melodia soilek eta polifonia eta kantu gregorianoak konbinatuz sortu zituen alternantziek, Libera me, Domine erresponsorioan edo Salve Regina antifonan ikus daitekeenez. Antxietaren estiloak Barrokoaren eraginpean ere iraungo du.

Eskuizkribuetan Antxieta izena buru dutela, 16 pieza besterik ez da ezagutzen: gai profanoko 4 obra, gaztelaniazko testuarekin; 2 meza, 2 Magníficat, Salve Regina eta 7 motete. Horietako bi, nahiz eta Antxietari esleitu, beste konpositore batzuenak izan daitezke. Gainera, ezaugarri estilistikoetan oinarrituta, hainbat lan anonimo esleitu zaizkio: 4 pasio, Kyrie bat eta 10 motete. Beraz, 30 obra inguru kontserbatu dira, esleitutakoak barne.

Hona hemen kontserbatzen den obra. "Musika-iturriak" zutabeko kodeak beherago zehazten dira. "Grabazioak" zutabekoak "Diskografia" atalean zehazten dira.

# Obra Ahotsak Forma musikala Iturriak Grabazioak Iruzkinak
Obra sekularrak
1 Amodioekin, ama (Con amores, la mi madre) 4 gabon-kanta CMP SBA, BER, PRW, FCO, LON, ACC, TNC, DUF, DOG, PSY
2 Donsella, Jainkoaren ama (Donsella, madre de Dios) 3 gabon-kanta CMP
3 Bi ahate, ama (Dos ánades, madre) 3 gabon-kanta CMP HES, PMA, SAV, CIB
4 Alixandreren oroimenean (En memoria d’Alixandre) 4 erromantzea CMP MUN, WAV, EMF, MIN
Erlijio lanak
Meza eta meza zatiak
5 Missa quarti toni 4 meza T23 TOR, PMA, SCH(K-G) Missa Sine nomine ere deitzen zaio.
Agnus Deiren hirugarren ahotsak L'homme armé melodia ospetsua erabiltzen du, eta Kyrie, Sanctus eta Benedicamus doinuetan ere erabiltzen da. Gloriaren gai nagusia Graduale Romanumeko XV. meza da.
6 Missa Rex virginum 4 meza BAR(K-G), CMS(G-C), TZ2(K-G-C), COI(C) RES(K-G), GOI Osatu gabea, Kyrie, Gloria eta Credo bakarrik ditu.
Misa de Nuestra Señora ere deitzen zaio. Parafrasi izeneko mezen estilokoa da.
-- Missa Ea iudios a enfardelar meza Galdutako obra. 1577an argitaratutako Francisco de Salinas De musica libri septem-en obran aipatzen da. Kanta herrikoi batean oinarritua zegoen: Ea, juduak, haserraraztera; itsasoa pasatzen duzuen erregeek agintzen dute, Errege Katolikoek juduak bota zituztelako.
7 Kyrie1 4 Kyrie tropaduna CMS tropo: Qui expansis
Magnificat eta pasioak
8 Magnificat (sexti toni) 3 Magnificat CMS, T23 SAB, CAB
9 Magnificat (tertii toni) 4 Magnificat T23
10 San Mateo-ren araberako pasioa2 4 Pasioa VAL
11 San Marcoren araberako pasioa2 4 pasioa VAL
12 San Lucasen araberako pasioa 4 pasioa VAL
13 Pasioa San Juan-ren arabera2 4 pasioa VAL
Moteteak
14 Ave sanctissima Maria 1 3 motetea CMS PMA
15 Ave verum corpus1 4 motetea CMS
16 Conditor alme siderum 3 motetea CMS CAB, AGO Beheko bi ahotsak instrumentalak dira.
17 Domine Jesu Christe qui hora in diei ultima 4 motetea CMS, T23, TZ5, VAL, Cl2, C32, SEVs, CML ODH, CAB, VIA Zalantzazko autoretza. CMS eta SEVek Juan de Anchietari ematen diote eta TZ5 iturriak Francisco de Peñalosari.
18 Domine, ne memineris 4 motetea CMS AGO
19 Domine, non secundum peccata nostra 3 motetea CMS CAB, AGO, VIA
20 1. domeinuaren bertsioan 4 motetea CMS ODH, CAB
21 Liberbera me, Domine 4 motetea TZ5, T23 EGB, ORL, ODH, SCH, VIA Esleitua. Josquin Des Pres-ena ere izan liteke
22 Salve regina 4 motetea BAR, SEV, T23 PMA Kantu gregorianoa eta polifonia tartekatzen ditu hamar zatitan.
23 Aurpegiko eri-salbea1 3 motetea CMS ODH
24 Sancta salbe parens1 4 motetea BAR PMA
25 Sancta Maria1 3 motetea CMS
26 Virgo et mater 4 motetea CMS, SEVa, T23 PMA
27 O bone Jesu 4 motetea BAR, ORF, Cl2, C32, C48, C53, CMS, T23, VEN, CML EMC, SCH, CAB Zalantzazko autoretza. BAR iturriak Francisco de Peñalosari ematen dio, CMSk Joanes Antxietari, T23k Antonio de Riberari eta VENek Loyset Compère-ri.
28 Dixit Dominus3 motetea CAB
29 Confitebor Tibi, Domine3 motetea CAB
30 Beatus vir3 motetea CAB
31 Congratulamini mihi4 motetea CAB
32 O Crux ave1 4 motetea CMS
  • (1) Samuel Rubiok Antxietari emandako lan anonimoa, konposizio-teknikaren azterketan oinarritua.
  • (2) Valladolideko Santiago elizan aurkitutako Antxietari esleitutako pasio anonimoak. Cisneros kardinalak Passionarium Toletanum (Toledo, 1516) lanean argitaratutako melodietan oinarritzen dira.
  • (3) Dionisio Preciadok Antxietari esleitutako salmoak.
  • (4) Antxietako azken obra lokalizatua da. Gonzalo de Baenaren Arte nouvamente inventada pera aprender a tagner tekla-tratatuan sartuta dago (Lisboa, German Galharde, 1540).

Obra horiek iturri hauetan daude:

Eskuizkribuak:

  • BAR - Barcelona, Biblioteca de Catalunya, Ms 454 (Cancionero de Barcelona) (E-Bbc 454)
  • ORF - Barcelona, Orfeó Catalá, ms. 5 (E-Boc 5)
  • C12 - Coimbra, Biblioteca Geral da Universidade, MS M.12 (P-Cug M.12)
  • C32 - Coimbra, Biblioteca Geral da Universidade, MS M.32 (P-Cug M.32)
  • C48 - Coimbra, Biblioteca Geral da Universidade, MS M.48 (P-Cug M.48)
  • C53 - Coimbra, Biblioteca Geral da Universidade, MS M.53 (P-Cug M.53)
  • CML - Lisboa, Biblioteca Nacional Colecçāo Dr. Ivo Cruz, MS 60 (Cancionero de Lisboa) (P-Ln Res C.I.C. 60)
  • CMP - Madrid, Biblioteca Real, MS II - 1335 (Cancionero de Palacio) (E-Mp 1335)
  • CMS - Segovia, Catedral, Archivo Capitular, s.s. (Cancionero de Segovia) (E-SE s.s)
  • SEV - Sevilla, Catedral Metropolitana, Biblioteca Capitular y Colombina, Ms. 5-V-20 (E-Sc 5-V-20)
  • T23 - Tarazona, Archivo Capitular de la Catedral, ms. 2/3 (E-TZ 2/3)
  • TZ5 - Tarazona, Archivo Capitular de la Catedral, ms. 5 (E-TZ 5)
  • VAL - Valladolid, Parroquia de Santiago, MS s.s. (olim Diego Sánchez Codex) (E-Vp s.s)


Liburu inprimatuak:

  • [VEN] - 1519 - Motetti de la corona. Libro tertio. Venecia, O. Petrucci

Aintzatespenak

2023: heriotzaren 500. mendeurrenean hainbat ekimen antolatu zituzten Azpeitiko Udala, Eresbil musikaren euskal artxiboa, Donostiako Musika Hamabostaldia eta hainbat azpeitiar musikazaleren artean Besteak beste ekitaldi hauek antolatu zituzten:[6][3]

  • Joanes Antxieta musikaria eta Joanes Antxeta eskultorea Urrestillan (Azpeitia) sortu zirela gogorarazteko, Antxietarren herritartasun aldarria ekitaldia egin zuten San Joan jaietan, eta plaka bat jarri zuten Urrestillako Antxieta plazan
  • Abuztuan, berriz, konpositorearen lana ezagutarazteko kontzertu bat eman zuten Urrestillako elizan, Donostiako Musika Hamabostaldiaren barruan.
  • Urrian Jon Bagues Eresbileko zuzendari ohi eta euskal ondarearen adituak Antxietaren biografiaz hitz egin zuen; Pello Leiñena Eresbileko zuzendariak Antxietari eskainitako webgunea aurkeztuko zuen;[7] eta Iñigo Alberdi Bilboko Koral Elkarteko zuzendariak Antxietaren ondarea kudeaketaren aukerez hitz egin zuen.

Diskografia

  1. 1958 - [SBA] Ancient Songs from Italy and Spain - Récital. Gérard Souzay, Dalton Baldwin. Claves 50-2412 (Berrargitalpena, 2000)
  2. 1973 - [MUN] Music from the court of Ferdinand and Isabella. Early Music Consort of London. David Munrow. EMI (Japan) TOCE-6198. medieval.org atarian
  3. 1976 - [BER] Canciones españolas. Teresa Berganza, Narciso Yepes y Félix Lavilla. Deutsche Grammophon 435 648-2. medieval.org atarian
  4. 1976 - [EMC] The Art of the Netherlands. The Early Music Consort of London. David Munrow. medieval.org atarian
  5. 1977 - [HES] Canciones y Danzas de España. Lieder und Tänze der Cervantes-Zeit (1547-1616). Hespèrion XX. Jordi Savall. EMI "Reflexe" 7 63145 2. medieval.org atarian
  6. 1982/1990 - [PMA] Música en la obra de Cervantes. Pro Mvsica Antiqua de Madrid. Miguel Á. Tallante. MEC 1028 CD
  7. 1987 - [TOR] Polifonia Sacra nel Rinascimiento spagnolo. Corale Universitaria di Torino. Dario Tabia. Bongiovanni GB 1905-1975
  8. 1991 - [SAV] El Cancionero de Palacio, 1474-1516. Música en la corte de los Reyes Católicos. Hespèrion XX. Jordi Savall. Astrée (Naïve) ES 9943. medieval.org atarian
  9. 1991 - [PRW] From a Spanish Palace Songbook. Music from the time of Christopher Columbus. Margaret Philpot, Shirley Rumsey, Christopher Wilson. Hyperion "Helios" 55097. medieval.org atarian
  10. 1992 - [WAV] 1492 - Music from the age of discovery. Waverly Consort. Michael Jaffee. EMI Reflexe 54506. medieval.org atarian
  11. 1992 - [SAB] Música litúrgica en la España de Colón. Cancionero de Segovia. Grupo de Música "Alfonso X el Sabio". Luis Lozano Virumbrales. Decca 436 116-2
  12. 1996 - [FCO] All the King's Men. Henry VIII & the Princes of the Renaissance. I Fagiolini. Robert Hollingworth. Concordia. Mark Levy. Metronome 1012. medieval.org atarian
  13. 1995 - [LON] A Royal Songbook. Spanish Music from the time of Columbus. Musica Antiqua of London. Philip Thorby. Naxos 8.553325. medieval.org atarian
  14. 1996 - [ACC] Cancionero Musical de Palacio. Ensemble Accentus. Thomas Wimmer. Naxos 8.553536. medieval.org atarian
  15. 1997 - [OAK] Lanterns of Fire. Love and the Mystic in Renaissance Spain. Live Oak and Company. Centaur 2316. medieval.org atarian
  16. 1998 - [EGB] Pedro de Escobar: Requiem. Ensemble Gilles Binchois. Dominique Vellard. Virgin Veritas 45328. medieval.org atarian
  17. 1998 - [EMF] De Antequera sale un moro. Ensemble Música Ficta. Carlos Serrano. Jade 74 321 79256-2. medieval.org atarian
  18. 2000 - [MIN] Plaser y gasajo. Música cortesana en tiempos del Papa Alejandro VI. Capella de Ministrers. Carles Magraner. Auvidis Ibèrica (Naïve) AVI 8027. medieval.org atarian
  19. 2000 - [PMA] Anchieta: Missa Sine Nomine / Salve Regina. Capilla Peñaflorida, Ministriles de Marsias. Josep Cabré. Naxos 8.555772. medieval.org atarian
  20. 2000 - [VIA] Música Sacra en la época de Carlos V. Capilla Príncipe de Viana. Àngel Recasens. Clara Vox - Àudiovisuals 5.1734
  21. 2001 - [RES] Resonanzen 2001. Viva España ! Capilla Flamenca. Dirk Snellings. ORF "Edition Alte Musik" CD 281 (3CD). medieval.org atarian
  22. 2001 - [TNC] ¡Baylado!. Music of Renaissance Spain. The Terra Nova Consort. Dorian 90298. medieval.org atarian
  23. 2002 - [DUF] Cancionero. Music for the Spanish Court 1470-1520. The Dufay Collective. Avie AV0005. medieval.org atarian
  24. 2002 - [ORL] The Toledo Summit. Early 16th c. Spanish and Flemish Songs and Motets. The Orlando Consort. Harmonia Mundi USA 907328. medieval.org atarian
  25. 2003 - [AGO] Cancionero de Segovia. Manuscrito Musical s.s. del Archivo de la Catedral. Coral Ágora de Segovia. (Información en coralagora.com)
  26. 2003 - [DOG] A Quiet Thing. David Daniels, Craig Ogden. Virgin Classics (USA) VCL 456012C.
  27. 2004 - [ODH] Peñalosa: Un Libro de Horas de Isabel La Católica. Odhecaton. Paolo Da Col. Bongiovanni 5623. medieval.org atarian
  28. 2004 - [SCH] Música litúrgica en tiempos de Isabel la Católica. Schola Gregoriana Hispana, Coral "Ciudad de granada", Ensemble La Danserye, Coro "Manuel de Falla" de la Universidad de Granada. Universidad de Granada. AMB-04004-CD
  29. 2005 - [CAB] Juan de Anchieta: Missa Rex Virginum - Motecta. Capilla Peñaflorida. Josep Cabré. K 617
  30. 2006 - [ROS] Rosa das Rosas. The Rose Ensemble. Rose 7. medieval.org atarian
  31. 2006 - [CIB] La Spagna. Felipe I El Hermoso. Mecenas de la música europea. Camerata Iberia. Juan Carlos de Mulder. Open Music BS 059 CD
  32. 2007 - [PSY] Jubilation. Christopher Parkening, Jubilant Sykes. EMI Classics 575912B

Erreferentziak

  1. ↑ EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak.
  2. ↑ Eresbil. (2023). «Biografía» Juan de Anchieta (Eresbil) (Noiz kontsultatua: 2023-10-27).
  3. ↑ a b c Olaizola, Ana. (2023-10-27). «Urtemuga, Antxieta nor zen jakiteko» Urolakosta.eus (Noiz kontsultatua: 2023-10-27).
  4. ↑ Stevenson, Robert. (2001). Anchieta, Juan de. Oxford University Press (Noiz kontsultatua: 2023-10-27).
  5. ↑ (Ingelesez) «The Music of Juan de Anchieta» Routledge & CRC Press (Noiz kontsultatua: 2023-10-27).
  6. ↑ «Centenario» Juan de Anchieta (Noiz kontsultatua: 2023-10-27).
  7. ↑ Eresbil. (2023). «"Juan de Anchieta" webgunea» Juan de Anchieta (Eresbil) (Noiz kontsultatua: 2023-10-27).

Bibliografia

  • (Ingelesez) Alvarenga, João Pedro d’ (2019). “Juan de Anchieta and the Iberian Motet around 1500”. Acta Musicologica, 91, 1, 21-47 or.
  • (Gaztelaniaz) Arana, José Ignacio de (1887). “Euskaros ilustres. Biografía del Rdo. Johanes de Anchieta”. Euskal-Erria, 17, 12-18; 43-52 or.
  • (Gaztelaniaz) Bagüés, Jon (1993). “Juan de Anchieta: estado actual de los estudios sobre su vida y obra”. Cuadernos de Sección. Música, 6, 9-24 or.
  • (Ingelesez) Baker, Norma Klein (1978). “An unnumbered manuscript pf Polyphony in the archives of the cathedral of Segovia: its provenence and history. Ph. D., University of Maryland.
  • (Gaztelaniaz) Calahorra, Pedro (2002). “Compositores hispanos en el ms. 2/3 de la Catedral de Tarazona: Copia y variantes”. Maricarmen Gómez y Marius Bernadó, eds. Fuentes musicales en la Península Ibérica (ca. 1250-ca. 1550). Lleida: Universitat de Lleida, Institut d’estudis ilerdencs.
  • (Frantsesez) Coster, Adolphe (1930). “Juan de Anchieta et la famille de Loyola”. Revue Hispanique, 79, 1-322 or.
  • (Gaztelaniaz) Donostia, P. José Antonio de (1951). Música y músicos en el País Vasco. San Sebastián: Biblioteca Vascongada de los Amigos del País.
  • (Gaztelaniaz) Donostia, P. José Antonio de (1985). “Joanes de Anchieta y su obra musical”. Obra literaria P. Donostia, V, Conferencias (de 14 a 30), 203-213 or. [Trabajo presentado en el Congreso Internacional de Musicología celebrado en abril de 1936 en Barcelona].
  • (Ingelesez) Duggan, Mary Kay (1976). “Queen Joanna and Her Musicians”. Musica Disciplina, 30, 73-95 or.
  • (Gaztelaniaz) Elías Odriozola, Imanol (1981). Juan de Anchieta: apuntes históricos. San Sebastián: Caja de Ahorros Provincial de Guipúzcoa.
  • (Ingelesez) Fuhrmann, Wolfgang; Cristina Urchuegia, eds. (2019). The Segovia Manuscript: A European Musical Repertory in Spain, c. 1500. Woodbridge: Boydell Press, 2019.
  • (Gaztelaniaz) Gómez, María Carmen (1996). “Una nueva transcripción de Dos ánades, madre de Juan de Anchieta”. Nasarre, XII, 2, 135-139 or.
  • (Gaztelaniaz) Gómez, María Carmen (2014). “En memoria de Alixandre de Juan de Anchieta en su contexto”. Revista de Musicología, 37, 89-106 or.
  • (Gaztelaniaz) Irízar, Joaquin de (1947). “La casa de Juan de Anchieta, el músico”. Boletín de la Real Sociedad Vascongada de los Amigos del País, 3, 61-81 or.
  • (Ingelesez) Knighton, Tess (2006). “Music, why do you weep?”. A lament for Alexander Agricola (d.1506)”. Early Music, XXIV/3, 427-441 or.
  • (Ingelesez) Knighton, Tess, and Kenneth Kreitner (2020). The Music of Juan de Anchieta. New York: Routledge.
  • (Ingelesez) Knighton, Tess, ed. (2017). Companion to Music in the Age of the Catholic Monarchs. Leiden: Brill.
  • (Ingelesez) Kreitner, Kenneth (1993). “Franco-Flemish elements in Tarazona 2 and 3”. XV Congreso de la Sociedad Internacional de Musicología: Culturas Musicales del Meditarráneo y sus ramificaciones. RdM, 16 n. 5, 2.567-2.686 or.
  • (Ingelesez) Kreitner, Kenneth (2004). The Church Music of Fifteenth-Century Spain [“7. Anchieta”, p. 104-126]. Woodbridge, Suffolk: The Boydell Press.
  • (Ingelesez) Kreitner, Kenneth (2008). “Juan de Anchieta and the Rest of the World”. In Queen Isabel I of Castile: Power, Patronage, Persona, ed. By Barbara F. Weissberger, 169-185 or., Woodbridge: Boydell Press.
  • (Ingelesez) Kreitner, Kenneth (2014). “Spain Discovers the Mass”. Journal of the Royal Musical Association, 139, 261-302 or.
  • (Gaztelaniaz) Mayer Brown, Howard (1988). “Música para la pasión de Cristo de Anchieta y otros: Música española hacia 1500 en un concierto pan-europeo”. Festival de Otoño. III Semana de Música Española, “El Renacimiento”. Madrid: Comunidad de Madrid, 224-245 or.
  • (Gaztelaniaz) Pino Falcón, Javier (2015). “Juan de Anchieta: la construcción historiográfica de un músico de Renacimiento”. Trabajo de fin de grado, Universidad Complutense de Madrid.
  • (Gaztelaniaz) Plazaola, Juan (1997). Los Anchieta: el músico, el escultor, el santo. Bilbao: Ediciones Mensajero.
  • (Gaztelaniaz) Preciado, Dionisio (1992). “Las pasiones polifónicas del códice musical de Valladolid son de Juan de Anchieta, y las primeras completas conocidas en España”. Nasarre, 8, 57-68 or.
  • (Gaztelaniaz) Preciado, Dionisio (2002). “Juan de Anchieta (c. 1462-1523) y los salmos del Códice Musical de la Parroquia de Santiago de Valladolid (CMV”. In David Crawford; Grayson Wagstaff, eds. Encomium Musicae. Essays in Memory of Robert J. Snow. New York: Pendragon Press, 209-229 or.
  • (Ingelesez) Ros-Fábregas, Emilio (1992). “The Manuscript Barcelona, Biblioteca de Catalunya, M. 454: Study and Edition in Contexto f the Iberian and continental manuscript traditions”. PhD diss., City University of New York.
  • (Gaztelaniaz) Ruiz-Jiménez, Juan (2012). “Música sacra: el esplendor de la tradición”. En Historia de la música en España e Hispanoamérica. Madrid: Fondo de Cultura Económica, 292-397 or.
  • (Ingelesez) Stevenson, Robert (1960). Spanish Music in the Age of Columbus. The Hague: Martinus Nijhoff.
  • (Gaztelaniaz) Suárez Martos, Juan María (2003; 2010, 2ª ed.). El rito de la Salve en la catedral de Sevilla durante el siglo XVI [p. 52-54, apartado “3.6. Juan de Anchieta”]. Granada: Junta de Andalucía.
  • (Ingelesez) Wagstaff, George Grayson (1995). “Music for the Dead: Polyphonic Settings of the Officium and Missa pro defunctis by Spanish and Latin American Composers before 1630”. PhD diss., University of Texas.
  • (Ingelesez) Wagstaff, Grayson (1998). “Music for the Dead and the Control of Ritual Behavior in Spain, 1450-1550”, The Musical Quarterly, 82, 3-4, 551-563 or.

Kanpo estekak

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!