Gantz-azido ase

Gurinaren gantzak gantz-azido aseek osaturik daude

Gantz-azido aseak[1] kate luzeko azido karboxilikoak dira, eta ez dute lotura bikoitzik karbono atomoen artean.[2] Lipidoetan agertzen dira, oso gutxitan aske, eta ia beti glizerola esterifikatzen dute (batzuetan beste alkoholak). Oro har, kate linealekoak dira, eta karbonozko atomo pare bat dute.[3] Honen arrazoia eukariotoen metabolismoan, gantz-azidozko kateak sintetizatu eta azetato unitateak gehituz edo ezabatuz degradatu egiten dira.[4] Salbuespenak daude; izan ere, hausnarkarien esnean eta koipean karbono atomoen kopuru bakoitiko gantz-azidoak daude, errumenaren bakterio-metabolismotik eratorriak, baita landare-lipido batzuetan ere, olioak lortzeko erabili ohi ez direnak. Gantz-azido asetatik, nabarmendu behar da asegabetatik bereizten direla karbono atomo biren arteko lotura guztiak sinpleak direla, gantz-azido aseetan, berriz, lotura bikoitzak agertzen dira.

Kate hidrokarbonatua hidrogenoz beteta dute, eta, beraz, euren karbono-atomoen arteko lotura guztiak sinpleak dira, lotura bikoitzik gabeak, eta, beraz, molekularen egitura zuzena da. Gantz-azido aseak ohikoagoak dira animalietan. Euren homologo asegabeek baino urtze puntu altuagoa dute, eta, beraz, solidoak dira giro-tenperaturan.

Azido palmitikoa, azido estearikoa, azido miristikoa edo azido lignozerikoa gantz-azidoen adibide batzuk dira.

Gantz aseak, lipido mota bat, hiru gantz-azido asek eta glizerol molekula batek osatutako triglizeridoak dira.[5]

Elikagai arrunten gantz asea

Azido miristikoaren bi dimentsioko irudikapena.
Azido miristikoaren hiru dimentsioko irudikapena.
Elikagai arrunten gantz asearen profila; gantz-azido esterifikatuak, koipe osoaren ehuneko gisa[6]
Comida Azido lauriko Azido miristiko Azido palmitiko Azido esteariko
Koko olioa %47 %18 %9 %3
Palmondo olioa %48 %1 %44 %5
Gurina %3 %11 %29 %13
Behiki xehatua %0 %4 %26 %15
Izokina %0 %1 %29 %3
Arrautza, gorringoa %0 %0,3 %27 %10
Anakardoa %2 %1 %10 %7
Soja olioa %0 %0 %11 %4

Osasuna

Hainbat urtez, medikuek esan zuten gantz-azido aseak oso kaltegarriak zirela osasunerako, odol-kolesterolaren maila handitzen zutelako. Hala ere, ikerketa berriek diotenez, benetan kaltegarriak diren gantz-azidoak trans motakoak dira, neurri handi batean LDL kolesterol (kolesterol "txarra" deitua) maila igotzen dutenak, honek arteriosklerosi eragiten duelarik.[7] Hala ere, koipe aseen gehiegizko kontsumoa saihestu behar da.[8]

Erreferentziak

  1. ↑ Euskalterm: [Nutrizioa eta Dietetika Hiztegia] [2016]
  2. ↑ (Gaztelaniaz) Fundamentos de alimentación saludable. Universidad de Antioquia 2006 ISBN 9789586559904..
  3. ↑ (Gaztelaniaz) Macarulla, José M.; Marino, Aída. (1994). Cuestiones sobre biomoléculas. Reverte ISBN 9788429173420..
  4. ↑ (Gaztelaniaz) Yúfera, Eduardo Primo. (1995). Química orgánica básica y aplicada: de la molécula a la industria. Reverte ISBN 9788429179545..
  5. ↑ (Gaztelaniaz) Baker, Arnie. (2002-1-11). Medicina del ciclismo. Editorial Paidotribo ISBN 9788480195867..
  6. ↑ (Gaztelaniaz) USDA Base de Datos Nacional de Nutrientes para Referencia Estándar, Publicación 20. Ameriketako Estatu Batuetako Nekazaritza Saila.
  7. ↑ (Gaztelaniaz) medlineplus. Datos sobre las grasas trans. .
  8. ↑ (Gaztelaniaz) medlineplus. Información sobre las grasas saturadas. .

Kanpo estekak


Lipidoak

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!