La urbo antaŭe estis nomita Novgorod (Новгород) ĝis 1998.
Historio
Novgorodo estas unu el la plej malnovaj urboj de Rusio. Ekde la 8-a jarcento ĝi estis centro de kelkaj loĝlokoj ĉe la lago Ilmen, en la 9-12-a jarcentoj — la unua ĉefurbo kaj poste unu el la plej gravaj centroj de la malnova rusa ŝtato, ĉefurbo de la Novgoroda ŝtato ĝis ĝia subiĝo al la Granda Duklando de Moskvo.
Inter la jaroj 1136 kaj 1478 en Novgoroda ŝtato formiĝis la Novgoroda feŭda respubliko, ŝtatsistemo regata de Veĉeo — kunveno de parto de vira loĝantaro. Vidu en la ĉefartikolo: Novgoroda respubliko.
En 1570 ĉ. du mil loĝantoj estis mortigitaj akuze pri perfido, laŭ ordono de Ivano la Terura.
En 1611-1617 la urbo estis okupita kaj prirabita de svedaj trupoj. Ĉe la fino de la okupado nur kelkcent loĝantoj daŭre loĝis en ĝi.
En 1951 en la urbo estis trovita la unua betulŝela dokumento, da kiuj estis trovite ĝis 8-a de septembro2018 entute 1113[1]. La dokumentoj (laŭ enhavo ĉefe personaj kaj aferaj leteroj), skrapitaj sur ŝelo de betulo, enhavas unikajn tekstojn el ĉiutaga vivo de la antikva urbo (11-15-a jarcentoj). Vidu en la ĉefartikolo: Betulŝelaj dokumentoj.
Geografio
Velikij Novgorod situas ĉe la rivero Volĥov en 6 km de lago Ilmenj. La rivero disigis la urbon en du partojn, la Sofia parto (Софийская сторона) kaj la Torga parto (la Bazara parto, ruse Торговая сторона). Velikij Novgorod troviĝas ĉe la aŭtomobila (sed ne ĉe la fervoja) vojo el Sankt-Peterburgo al Moskvo. La urbo apartenas al la horzonoUTC+03, same kiel Moskvo.
En la urbo estas fervoja stacio.
En jaro 1959 Velikij Novgorod havis 61 mil loĝantojn. En jaro 2017 la urbo havis 222,6 mil loĝantojn.
La klimato de Velikij Novgorod estas modere kontinenta, kun malvarmaj neĝaj vintroj kaj modere varmaj someroj. Vintro daŭras ekde mezo de novembro ĝis frua aprilo, ĝia averaĝa temperaturo estas −10 °C, la temperaturo ofte estas pli malalta ol −24 °C, kutime ekde malfrua januaro ĝis komenco de februaro. Printempo venas dum ĉirkaŭ unua semajno de aprilo, kiam la neĝo degelas kaj fiksiĝas pozitiva temperaturo, la averaĝa temperaturo en aprilo estas proksimume + 3.5 °C. Someroj estas modere varmaj, kvankam junio kaj aŭgusto estas relative malvarmetaj monatoj, la averaĝa temperaturo en julio estas +17.3 °C. Aŭtuno estas relative milda kaj longa, vintro venas nur en mezo de novembro.
Novgorod konservas kelkajn specimenojn de la antikva rusa konstruarto. La plej elstara inter tiuj estas la katedralo de Sankta Sofia, kies konstruo komenciĝis en 1045. La katedralo estas ene de la urba Kremlo (fortikaĵo), kies nunaj muroj estis konstruitaj en la 15-a jarcento.
Kontraŭ la suda parto de la Kremlo, sur la alia bordo de la rivero Volĥov situas la Korto de Jaroslav, kiu estas granda komplekso de historiaj konstruaĵoj.