Η κρίση της ιταλικής κυβέρνησης του 2022 ήταν ένα πολιτικό γεγονός στην Ιταλία που ξεκίνησε στις 14 Ιουλίου. [1] [2] [3] Περιλαμβάνει τα γεγονότα που ακολούθησαν την ανακοίνωση του Τζουζέπε Κόντε, ηγέτη του Κινήματος Πέντε Αστέρων και πρώην Πρωθυπουργού της Ιταλίας, ότι θα ανακαλούσε την υποστήριξή του στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Μάριο Ντράγκι σχετικά με ένα νομοσχέδιο σχετικά με μια οικονομική τόνωση για την καταπολέμηση της συνεχιζόμενης ενεργειακής και οικονομικής κρίσης. [4] Η κυβέρνηση έπεσε μια εβδομάδα αργότερα όταν το Κίνημα Πέντε Αστέρων, η Λέγκα του Βορρά και η Φόρτσα Ιτάλια δεν συμμετείχαν σε ψήφο εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση. [5]
Στις 14 Ιουλίου, παρά το γεγονός ότι κέρδισε σε μεγάλο βαθμό την ψήφο εμπιστοσύνης, ο πρωθυπουργός Ντράγκι υπέβαλε την παραίτησή του, η οποία ωστόσο απορρίφθηκε από τον Πρόεδρο Σέρτζιο Ματαρέλα. [6] [7] [8] Στις 21 Ιουλίου, ο Ντράγκι παραιτήθηκε ξανά μετά από μια νέα ψήφο εμπιστοσύνης στη Γερουσία που απέτυχε να περάσει με απόλυτη πλειοψηφία, μετά τις αποχωρήσεις του Κινήματος Πέντε Αστέρων, της Λέγκα του Βορρά και της Φόρτσα Ιτάλια. [9] [10] [11] Ο Πρόεδρος Ματαρέλα τελικά αποδέχτηκε την παραίτηση του Ντράγκι και του ζήτησε να παραμείνει στη θέση του για να χειριστεί τις τρέχουσες υποθέσεις. [12] Προκηρύχθηκαν πρόωρες εκλογές για τις 25 Σεπτεμβρίου 2022. [13]
Οι γενικές εκλογές του 2018 δημιούργησαν ένα διχασμένο κοινοβούλιο. Από τον Ιούνιο του 2018 έως τον Ιανουάριο του 2021, ο τότε ανεξάρτητος πολιτικός Τζουζέπε Κόντε υπηρέτησε ως πρωθυπουργός σε δύο διαφορετικά υπουργικά συμβούλια, το ένα υποστηριζόταν από έναν δεξιό συνασπισμό (1η Κυβέρνηση Κόντε) και ένα άλλο υποστηριζόμενο από έναν κεντροαριστερό συνασπισμό (2η Κυβέρνηση Κόντε). [14] [15] Τον Ιανουάριο του 2021, ο Ματέο Ρέντσι, ηγέτης της Ιτάλια Βίβα, απέσυρε την υποστήριξη στο υπουργικό συμβούλιο του Κόντε, προκαλώντας την πτώση της κυβέρνησης. Μετά από διαβουλεύσεις, ο Πρόεδρος Σέρτζιο Ματαρέλα διόρισε τον Μάριο Ντράγκι, τραπεζίτη και πρώην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, να ηγηθεί μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας που αποτελείται από το Κίνημα Πέντε Αστέρων, τη Λέγκα του Βορρά, το Δημοκρατικό Κόμμα, τη Φόρτσα Ιτάλια και το Άρθρο 1. [16]
Κατά τη διάρκεια του 2022, προέκυψαν φήμες για πιθανή απόσυρση της υποστήριξης του Κινήματος των Πέντε Αστέρων στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας, συμπεριλαμβανομένων των ισχυρισμών ότι ο Ντράγκι επέκρινε ιδιωτικά τον Κόντε και ζήτησε από τον ιδρυτή του κόμματος, Μπέπε Γκρίλο, να τον αντικαταστήσει. [17] [18] Ο Κόντε επέκρινε συχνά τις οικονομικές πολιτικές της κυβέρνησης, ιδίως όσον αφορά το εισόδημα των πολιτών, ένα εγγυημένο ελάχιστο εισόδημα για τους Ιταλούς πολίτες που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, καθώς και το καθεστώς των μπόνους 110%, πίστωση φόρου κτιρίων έως και 110%, τα οποία εισήχθησαν και τα δύο από τις κυβερνήσεις του Κόντε. [19] [20] Επιπλέον, οι εντάσεις σχετικά με τη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία μετά τη ρωσική εισβολή το 2022, προκάλεσαν επίσης διάσπαση στο M5S, με τον υπουργό Εξωτερικών Λουίτζι ντι Μάιο, ο οποίος εγκατέλειψε το κίνημα τον Ιούνιο του 2022, ιδρύοντας το δικό του πολιτικό κόμμα, Μαζί για το Μέλλον σε αντίθεση με την κριτική του Κόντε για την παράδοση όπλων στην Ουκρανία. [21] [22] Στις 12 Ιουλίου, ο Ντράγκι δήλωσε ότι θα παραιτηθεί εάν το M5S αποσύρει την υποστήριξή του στην κυβέρνηση. [23]
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις 13 Ιουλίου 2022, ο Κόντε ανακοίνωσε ότι το M5S θα απείχε κατά την ψηφοφορία εμπιστοσύνης για το decreto aiuti, ένα κυβερνητικό νομοσχέδιο που εισήγαγε ένα κίνητρο 23 δισεκατομμυρίων ευρώ για να αντιπαραβάλει την οικονομική και ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19 και τον συνεχιζόμενο ρωσο-ουκρανικό πόλεμο. [24] Ο Κόντε δήλωσε ότι θεωρεί το πακέτο οικονομικής βοήθειας για οικογένειες και μικρές επιχειρήσεις που προτείνει η κυβέρνηση δεν αρκεί για την αντιμετώπιση της κρίσης του κόστους ζωής. [25] [26] Το νομοσχέδιο περιελάμβανε επίσης ένα έργο για την κατασκευή μιας μονάδας παραγωγής ενέργειας από απόβλητα στη Ρώμη, η οποία επικρίθηκε από τον Κόντε και το M5S, που το έκριναν επικίνδυνο για το περιβάλλον. [27]
Στις 14 Ιουλίου, το νομοσχέδιο εγκρίθηκε από τη Γερουσία της Δημοκρατίας με 172 ψήφους υπέρ, πολύ πάνω από το όριο πλειοψηφίας, [28] με το M5S να αποχώρει από το βήμα της Γερουσίας κατά τη διαδικασία της ψηφοφορίας. Παρά το γεγονός ότι δεν απέσυρε επίσημα την υποστήριξη προς την κυβέρνηση, αυτή η κίνηση θεωρήθηκε ευρέως ως ξεκάθαρη αντίθεση στις πολιτικές της κυβέρνησης και ντε φάκτο άνοιξε μια πολιτική κρίση στο υπουργικό συμβούλιο του Ντράγκι. [29]
Μετά την αποχή του M5S, ο Ντράγκι διαβουλεύτηκε με τον Πρόεδρο Ματαρέλα για την κρίση. [31] Μετά από λίγες ώρες, ο Ντράγκι παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία, ωστόσο η παραίτηση του απορρίφθηκε αμέσως από τον Ματαρέλα. [32] [33] Σε επίσημη δήλωση που ανακοινώθηκε από το προεδρικό γραφείο, ο Ματαρέλα κάλεσε τον πρωθυπουργό να μιλήσει στο ιταλικό κοινοβούλιο για να εξηγήσει την πολιτική κατάσταση που εκτυλίχθηκε μετά την ψηφοφορία στη Γερουσία. [34] Στις 14 Ιουλίου, η Λέγκα εξέφρασε επίσης την επιθυμία της για πρόωρες εκλογές, [35] ενώ το Δημοκρατικό Κόμμα δεσμεύτηκε να αποτρέψει την κατάρρευση της κυβέρνησης. [36] Στις 16 Ιουλίου, 11 δήμαρχοι έστειλαν επιστολή στον Ντράγκι ζητώντας του να ανακαλέσει την παραίτησή του και να παραμείνει πρωθυπουργός [37] και στις 19 Ιουλίου, ο αριθμός αυξήθηκε σε σχεδόν δύο χιλιάδες. [38]
Στις 20 Ιουλίου, ο Ντράγκι μίλησε στη Γερουσία, επαναλαμβάνοντας την υποστήριξή του στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ και την Ουκρανία, και λέγοντας ότι ήταν απολύτως απαραίτητο να ολοκληρωθούν οι οικονομικές και δικαστικές μεταρρυθμίσεις που ξεκίνησε η κυβέρνησή του. Δήλωσε επίσης ότι έχει δεσμευτεί πλήρως να επενδύσει περισσότερες σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και φιλικά προς το περιβάλλον έργα, και ότι σκοπεύει να διατηρήσει το εισόδημα των πολιτών, αν και με ορισμένες τροποποιήσεις. Ζήτησε από τους γερουσιαστές να παραμερίσουν τις διαφορές τους και να εξασφαλίσουν την κυβερνητική υποστήριξη και σταθερότητα. [39] Μετά από συζήτηση στη Γερουσία, η κυβέρνηση ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης. [40] Η Λέγκα και η Φόρτσα Ιτάλια ανακοίνωσαν ότι θα ψήφιζαν μαζί με τις FdI και M5S κατά της κυβέρνησης, [41] λέγοντας ότι μετά την άρνηση του M5S να συμμετάσχει στην ψηφοφορία εμπιστοσύνης την προηγούμενη Πέμπτη, η πλειοψηφία ήταν πολύ διχασμένη ώστε το υπουργικό συμβούλιο να είναι αποτελεσματικό στο μέλλον. [42] [43] [44] Λόγω του κεντροδεξιού συνασπισμού και της αποχής του M5S, η κυβέρνηση κέρδισε την ψήφο εμπιστοσύνης με μόνο 95 υπέρ και 38 αρνητικά, αποτυγχάνοντας να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία. [45] Μετά την ψηφοφορία, η υπουργός Περιφερειακών Υποθέσεων Mariastella Gelmini αποχώρησε από το FI. [46] την επόμενη ημέρα, ο Ρενάτο Μπρουνέτα, ιστορικό μέλος της Φόρτσα Ιτάλια και υπουργός Δημόσιας Διοίκησης, αποχώρησε επίσης από το κόμμα. [47]
Ο Ντράγκι παραιτήθηκε ξανά την επόμενη μέρα. Ο Πρόεδρος Ματαρέλα αποδέχτηκε την παραίτησή του και του ζήτησε να παραμείνει σε θέση να χειρίζεται τις τρέχουσες υποθέσεις. [49] Στις 21 Ιουλίου, ο Ματαρέλα διέλυσε επίσημα το Κοινοβούλιο και προκηρύχθηκαν πρόωρες εκλογές για τις 25 Σεπτεμβρίου 2022. [50] [51] [52]