Ο Λαδίσλαος Α΄ της Ουγγαρίας ή Άγιος Λαδίσλαος (Ουγγρική γλώσσα : "I. László", 1046 - 29 Ιουλίου1095) από τον Οίκο των Άρπαντ, ήταν βασιλιάς της Ουγγαρίας από το 1077 και βασιλιάς της Κροατίας από το 1091. Ο Λαδίσλαος Α΄ ήταν δεύτερος γιος του βασιλέως Μπέλα Α΄ της Ουγγαρίας και της
Ριτσέζας της Πολωνίας[1], κόρης του Μιέσκο Β΄ Λάμπερτ της Πολωνίας. Με τον θάνατο του Μπέλα Α΄ ο Λαδίσλαος και ο μεγαλύτερος αδελφός του Γκέζα Α΄ της Ουγγαρίας αναγνώρισαν τον ξάδελφο τους Σολομών της Ουγγαρίας ως νόμιμο βασιλιά, σε αντάλλαγμα παρέλαβαν το δουκάτο του πατέρα τους που αποτελούσε το "ένα τρίτο του βασιλείου". Ο βασιλιάς Σολομών και τα ξαδέλφια του συνεργάστηκαν στενά την επόμενη δεκαετία εναντίον των επιδρομέων. Ο δημοφιλέστερος μύθος σχετικά με τον Λαδίσλαο αφορούσε την μάχη του με έναν επιδρομέα Κουμάνο που είχε απαγάγει μια κοπέλα από την Ουγγαρία. Η σχέση τους όμως επιδεινώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1070, τότε επαναστάτησαν εναντίον του. Ο Γκέζα Α΄ ανακηρύχτηκε νέος βασιλεύς της Ουγγαρίας (1074), ο Σολομών μπόρεσε ωστόσο να διατηρήσει τον έλεγχο σε μερικές περιοχές δυτικά του βασιλείου. Ο Λαδίσλαος την ίδια εποχή ήταν ο βασικός σύμβουλος του μεγαλύτερου αδελφού του.
Ο Γκέζα Α΄ πέθανε (1077) και οι οπαδοί του ανακύρηξαν νέο βασιλιά τον μικρότερο αδελφό του Λαδίσλαο, ο Σολομών αντέδρασε με την βοήθεια του κουνιάδου του, Γερμανού αυτοκράτορα Ερρίκου Δ΄. Την εποχή που ξέσπασε η Έριδα της Περιβολής ο Λαδίσλαος Α΄ υποστήριζε τους αντιπάλους του Γερμανού αυτοκράτορα. Ο Σολομών αναγνώρισε την βασιλεία του εξάδελφου του αλλά συνωμότησε εναντίον του με αποτέλεσμα να τον συλλάβει ο Λαδίσλαος Α΄ και να τον φυλακίσει. Την εποχή που ήταν βασιλιάς ο Λαδίσλαος Α΄ Αγιοποιήθηκαν οι πρώτοι βασιλείς της Ουγγαρίας, ο Στέφανος Α΄ της Ουγγαρίας και ο γιος του Άγιος Εμέρικ της Ουγγαρίας (1085), την ίδια στιγμή αποφυλάκισε τον Σολομών. Ο κύριος στόχος του ύστερα από μια μεγάλη σειρά εμφυλίων πολέμων ήταν η αποκατάσταση της δημόσιας ασφάλειας, η νομοθεσία του ήταν αυστηρότατη προβλέποντας τον ακρωτηριασμό ή τον θάνατο ακόμα και για την κλοπή. Η Κροατία κατακτήθηκε με αποτέλεσμα να ενισχυθεί σημαντικά το Μεσαιωνικό Βασίλειο της Ουγγαρίας (1091). Οι νίκες του Λαδίσλαου Α΄ απέναντι στους Πετσενέγους και τους Κουμάνους εξασφάλισαν τα ανατολικά σύνορα του βασιλείου για 150 χρόνια. Οι σχέσεις του με την Αγία Έδρα χειροτέρεψαν τα τελευταία έτη της βασιλείας του, οι πάπες ισχυρίστηκαν ότι η Κροατία ήταν δικό τους φέουδο αλλά ο Λαδίσλαος το αρνήθηκε. Ο Πάπας Κελεστίνος Γ΄ τον Αγιοποίησε (27 Ιουνίου 1192). Οι θρύλοι τον παρουσιάζουν σαν δημοφιλή βασιλιά-ιππότη, πολλές εκκλησίες στα γειτονικά έθνη ήταν αφιερωμένοι σε αυτόν.[2]
Πρώτα χρόνια
Ο Λαδίσλαος ήταν ο δεύτερος γιος του βασιλέως της Ουγγαρίας Μπέλα Α΄ και της Ριτσέζας της Πολωνίας, κόρης του βασιλέως της Πολωνίας Μιέσκο Β΄.[3][4] Ο Λαδίσλαος και ο μεγαλύτερος αδελφός του γεννήθηκαν στην Πολωνία όπου είχε εξοριστεί ο πατέρας τους από την δεκαετία του 1030, ο ίδιος γεννήθηκε γύρω στο 1040.[5][6] Τα σωματικά και πνευματικά του προτερήματα σύμφωνα με τους θρύλους αποτελούσαν "χάρισμα του θεού".[7] Ο σύγχρονος με τον ίδιο συγγραφέας Γάλλος Ανώνυμος έγραψε ότι "μεγάλωσε από την παιδική του ηλικία σαν Πολωνός στους τρόπους και την ζωή του".[8][9] Ο πατέρας του Μπέλα Α΄ με την οικογένεια του επέστρεψαν στην Ουγγαρία (1048), ο αδελφός του Ανδρέας Α΄ της Ουγγαρίας του παραχώρησε το δουκάτο του που αποτελούσε "το ένα τρίτο του βασιλείου".[10][11][12] Τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" αναφέρουν ότι ο Ανδρέας Α΄ έχρισε τον γιο του Σολομών διάδοχο "με την σύμφωνη γνώμη του Μπέλα και των γιων του Γκέζα και Λαδίσλαου" (1056-1057).[13] Ο Μπέλα Α΄ που ήταν ο κληρονόμος του Ουγγρικού θρόνου πριν την γέννηση του Σολομών έφυγε για την Πολωνία, τον συνόδευσαν οι γιοι του (1059).[14][15] Η οικογένεια επέστρεψε με Πολωνικές ενισχύσεις και ξεκίνησε την εξέγερση εναντίον του Ανδρέα Α΄.[16][17] Μετά την ήττα του ο Μπέλα Α΄ στέφτηκε νέος βασιλεύς της Ουγγαρίας (6 Δεκεμβρίου 1060).[18] O Σολομών προσέφυγε στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και ζήτησε βοήθεια από τον κουνιάδο του αυτοκράτορα Ερρίκο Δ΄.[19] Ο Μπέλα Α΄ πέθανε σε ατύχημα (11 Σεπτεμβρίου 1063), τα Γερμανικά στρατεύματα εισήλθαν στην Ουγγαρία και αποκατέστησαν στον θρόνο της χώρας τον Σολομών.[20] Ο Λαδίσλαος με τα αδέλφια του Γκέζα και Λάμπερτ που στερήθηκαν ακόμα και το δουκάτο του πατέρα τους δραπέτευσαν στην Πολωνία. Ο Σολομών στέφτηκε στο Σεκεσφέχερβαρ νέος βασιλεύς της Ουγγαρίας.[21][22] Τα αδέλφια επέστρεψαν στην Ουγγαρία με Πολωνικές ενισχύσεις όταν έφυγαν οι Γερμανοί.[23] Οι ευγενείς μεσολάβησαν για να αποφύγουν την εμφύλια αιματοχυσία και προχώρησαν σε Συνθήκη (20 Ιανουαρίου 1004), αναγνώρισαν τον Σολομών ως βασιλιά και σε αντάλλαγμα δέχτηκαν το δουκάτο του πατέρα τους.[24][25]
Δούκας της Ουγγαρίας
Το Βασίλειο της Ουγγαρίας στα τέλη του 11ου αιώνα
Ο Γκέζα και ο Λαδίσλαος μοίρασαν πιθανότατα το δουκάτο τους, ο Λαδίσλαος φαίνεται ότι δέχτηκε την περιοχή γύρω από το Μπιχάρ.[26][27][28] Την περίοδο 1064-1071 τα δύο αδέλφια συνεργάστηκαν με τον ξάδελφο τους βασιλιά Σολομών απέναντι στους εξωτερικούς εχθρούς.[29] Η πιο διάσημη αφορά κάποιον θρύλο με έναν Κουμάνο στρατιώτη ο οποίος είχε απαγάγει εκείνη την περίοδο μια χριστιανή κοπέλα.[30][31] Οι σχέσεις ανάμεσα στον βασιλιά και τα ξαδέλφια του εντάθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1070.[32] Ο Γκέζα συνόδευσε τον Σολομών σε μια εκστρατεία του στην Βυζαντινή αυτοκρατορία αλλά ο ίδιος ο Λαδίσλαος έμεινε πίσω ώστε να εκδικηθεί τον Σολομών σε περίπτωση που έκανε κακό στον αδελφό του.[33][34][35] Ο εμφύλιος ήταν πλέον αναπόφευκτος, ο βασιλιάς και οι δούκες ξεκίνησαν τις διαπραγματεύσεις τους με στόχο τις ξένες συμμαχίες.[36][37] Ο Λαδίσλαος επισκέφτηκε αρχικά την Ρωσία αλλά επέστρεψε χωρίς ενίσχυση.[38][39] Στην συνέχεια επισκέφτηκε την Μοραβία, έπεισε εκεί τον Όθων Α΄ του Ολομόουτς για να τον συνοδεύσει στην Ουγγαρία με στρατεύματα Τσέχων.[40][41] Την εποχή που επέστρεφαν στην Ουγγαρία ο βασιλικός στρατός είχε ήδη επιτεθεί στο δουκάτο του Γκέζα και τον είχε συντρίψει στην "μάχη του Κεμέι" (26 Φεβρουαρίου 1074).[42][43][44] Ο Λαδίσλαος συνάντησε τον αδελφό του και αποφάσισαν μαζί να συνεχίσουν την μάχη εναντίον του Σολομών.[45] Τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" αναφέρουν ότι ο Λαδίσλαος πριν την μάχη είδε ένα όραμα στο οποίο Άγγελος Κυρίου τοποθετούσε ένα στέμμα στο κεφάλι του αδελφού του Γκέζα.[46][47] Στην αποφασιστική "μάχη τού Μογκυορόντ" ο Σολομών συνετρίβη (14 Μαρτίου 1074), δραπέτευσε κατόπιν στα δυτικά του βασιλείου για να ζητήσει βοήθεια από τον κουνιάδο του αυτοκράτορα Ερρίκο Δ΄.[48][49][50] Ο Γκέζα Α΄ ανακηρύχτηκε νέος βασιλεύς της Ουγγαρίας αλλά ο ξάδελφος του Σολομών εγκαταστάθηκε στο Μοσόν και την Μπρατισλάβα.[51][52] Την εποχή που ήταν βασιλιάς ο αδελφός του ο Λαδίσλαος παρέμεινε διοικητής στο δουκάτο του πατέρα του.[53] Το καλοκαίρι του 1074 ο Σολομών επιτέθηκε στην Νίτρα, ο Λαδίσλαος τον απέκρουσε αλλά δεν μπόρεσε να κατακτήσει την Μπρατισλάβα.[54] Ο Λαδίσλαος παρέμεινε ο κύριος σύμβουλος του μεγαλύτερου αδελφού του.[55] Ο θρύλος αναφέρει ότι ο Γκέζα Α΄ οικοδόμησε μια εκκλησία αφιερωμένη στην Παναγία στο Μπακ αφού πρώτα ο Λαδίσλαος του εξήγησε το όραμα του με την θαυμαστή εμφάνιση ενός κόκκινου ελαφιού στο σημείο που ανηγέρθη η εκκλησία.[56]
Βασιλεία
Άνοδος στον θρόνο
Προτομή του βασιλέως της Ουγγαρίας Λαδίσλαου Α΄
Ο Γκέζα Α΄ πέθανε (25 Απριλίου 1077), οι γιοι του Κολομάν της Ουγγαρίας και Άλμος ήταν ακόμα ανήλικοι για αυτό τον διαδέχθηκε ο μικρότερος αδελφός του Λαδίσλαος.[57] Ο Γάλλος Ανώνυμος αναφέρει ότι ο ίδιος ο βασιλιάς της Πολωνίας Μπολέσλαφ Β΄ ο Γενναιόδωρος έδιωξε τον Σολομών από την Ουγγαρία και τοποθέτησε στον θρόνο τον Λαδίσλαο τον οποίο αποκαλούσε "βασιλιά του".[58][59][60] Τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" έγραψαν ότι "ποτέ δεν φόρεσε στέμμα στο κεφάλι του επειδή επιθυμούσε το ουράνιο και όχι το θνητό", τα νομίσματα τον απεικονίζουν ωστόσο με το στέμμα, η στέψη του έγινε γύρω στο 1078.[61][62][63] Λίγο μετά την στέψη του δημοσιοποίησε δύο νέους νόμους που αφορούσαν αποφάσεις των μεγιστάνων του βασιλείου του.[64][65] Οι νόμοι είχαν σχέση με την υπεράσπιση της ιδιωτικής περιουσίας με δρακόντεια μέτρα, αυτό δείχνει το έντονο ενδιαφέρον του για την εσωτερική ασφάλεια.[66][67] Οι κλέφτες καταδικάζονταν σε θάνατο, ακόμα και τα μικροαδικήματα τιμωρούνταν με τύφλωση ή δουλεία.[68] Οι άλλοι νόμοι ρύθμιζαν νομικές διαδικασίες στα οικονομικά θέματα όπως επίσης και το βασιλικό μονοπώλιο στο εμπόριο αλατιού.[69][70]
Τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" ισχυρίζονταν ότι ο Λαδίσλαος Α΄ ειχε στόχο "να παραδώσει το βασίλειο του στον Σολομών και να παραμείνει ο ίδιος μόνο στο δουκάτο του", οι σύγχρονοι ιστορικοί ωστόσο το απορρίπτουν.[71][72][73][74] Ο Λαδίσλαος Α΄ υποστήριξε τον πάπα Γρηγόριο Ζ΄ ο οποίος ήταν βασικός αντίπαλος του αυτοκράτορα Ερρίκου Δ΄, συμμάχου του Σολομών.[75] Με αίτημα του πάπα ο Σολομών υποστήριξε τους Βαυαρούς ευγενείς που επαναστάτησαν εναντίον του Ερρίκου Δ΄.[76][77] Την διετία 1078-1079 ο Λαδίσλαος Α΄ παντρεύτηκε την Αδελαΐδα του Ράινφελντεν, κόρη του Ροδόλφου του Ράινφελντεν τον οποίο οι Βαυαροί ευγενείς επέλεξαν στην θέση του Ερρίκου Δ΄.[78][79][80] Ο Λαδίσλαος Α΄ υποστήριξε τον Λεοπόλδο Β΄ Μπάμπενμπεργκ, μαγδράβο της Αυστρίας που επαναστάτησε εναντίον του Ερρίκου Δ΄, ο αυτοκράτορας τον ανάγκασε ωστόσο τον Μάιο του 1078 να παραδωθεί.[81]
Με πλεονέκτημα τις εσωτερικές συγκρούσεις που ξέσπασαν στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ο Λαδίσλαος Α΄ πολιόρκησε και κατέλαβε στις αρχές του 1079 από τον Σολομών το κάστρο του Μοσόν.[82][83] Ο Ερρίκος Δ΄ έκανε ταχύτατη εισβολή στην Ουγγαρία και προστάτευσε τα δυτικά σύνορα για χάρη του Σολομών.[84] Ο αυτοκράτορας απέτρεψε επίσης τον Λαδίσλαο Α΄ να δώσει άσυλο στον Μπολέσλαφ Β΄ που είχε εκδιωχθεί από την Πολωνία.[85] Ο Λαδίσλαος Α΄ ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τον Σολομών που παραιτήθηκε την διετία 1080-1081 με αντάλλαγμα "μισθό άξιο με τον οποίο θα μπορούσε να ζει ως βασιλιάς".[86][87][88][89] Ο Σολομών ξεκίνησε ωστόσο ξανά συνομωσίες εναντίον του ξάδελφου του και ο Λαδίσλαος Α΄ τον φυλάκισε.[90][91] Οι πρώτοι πέντε Ούγγροι Άγιοι, ανάμεσα τους ο πρώτος βασιλεύς Στέφανος Α΄ της Ουγγαρίας και ο γιος του Εμέρικ Αγιοποιήθηκαν την περίοδο της βασιλείας του Λαδίσλαου Α΄. Η πράξη αυτή αποκαλύπτει την μεγαλοψυχία του Λαδίσλαου Α΄ επειδή ο ίδιος ο παππούς του Βαζούλ είχε τυφλωθεί την δεκαετία του 1030 υπό τις διαταγές του Στεφάνου Α΄.[92] Η πράξη ήταν κυρίως πολιτική με στόχο να εκδηλώσει την ενότητα του χριστιανικού κόσμου.[93] Ο Λαδίσλαος Α΄ αφιέρωσε επίσης σε νεοϊδρυθέν μοναστήρι των Βενεδικτίνων το δεξί χέρι του Στέφανου που βρέθηκε άθιχτο.[94] Την περίοδο της τελετής ο Λαδίσλαος Α΄ ελευθέρωσε τον φυλακισμένο ξάδελφο του Σολομών. Μετά την απελευθέρωση του ο Σολομών έκανε τις τελευταίες του προσπάθειες να ανακτήσει τον θρόνο της Ουγγαρίας.[95][96] Ο Σολομών έπεισε έναν Πετσενέγγο οπλαρχηγό να επιτεθεί στην Ουγγαρία (1085), ο Λαδίσλαος Α΄ συνέτριψε ωστόσο τους εισβολείς στις βόρειες όχθες του ποταμού Τίσα.[97][98]
Κατάκτηση της Κροατίας
Αναπαράσταση της μάχης του Κερλές (1068)
Οι Γερμανοί πρίγκιπες που αντιτάχθηκαν στην εξουσία του Ερρικου Δ΄ συγκάλεσαν Σύνοδο στο Σπάιερ.[99][100] Ο σύγχρονος με την εποχή χρονικογράφος Μπέρνολντ της Κωνσταντίας αναφέρει ότι ο Λαδίσλαος Α΄ έστειλε απεσταλμένους στην Σύνοδο και διαβεβαίωσε τους ευγενείς ότι διαθέτει 20.000 ιππότες για να τους στηρίξει αν του το ζητήσουν.[101][102] Ο Λαδίσλαος Α΄ υποστήριζε επίσης τον νόμιμο πάπα Βίκτωρ Γ΄ ο οποίος βρισκόταν σε διάσταση με τον Αντίπαπα Κλήμη Γ΄ ο οποίος ήταν προσωπική επιλογή του Ερρίκου Δ΄. Η στήριξη του στους αντιπάλους του αυτοκράτορα διακόπηκε ωστόσο όταν έμαθε τον θάνατο του Σολομών σε εκστρατεία του προς την Κωνσταντινούπολη (1087).[103] Η αδελφή του Λαδίσλαου Α΄ Ελένη ήταν σύζυγος του βασιλέως της Κροατίας Δημητρίου Ζβόνιμιρ.[104] Μετά τον θάνατο του Ζβόνιμιρ και του γιου του Στεφάνου Β΄ της Κροατίας ξέσπασε σύγκρουση ανάμεσα στους Κροάτες ευγενείς για την διαδοχή.[105][106][107] Με αίτημα της αδελφής του Ελένης ο Λαδίσλαος Α΄ επιτέθηκε στην Κροατία (1091).[108] Την ίδια χρονιά έστειλε επιστολή στον ηγούμενο του Μόντε Καζινό στην Ιταλία τον οποίο ενημέρωσε για την εισβολή.[109][110] Ο Θωμάς ο Αρχιδιάκονος έγραψε ότι ο Λαδίσλαος "κατέλαβε όλα τα εδάφη από τον ποταμό Δράβο μέχρι τις Σιδηρές Άλπεις χωρίς αντίσταση.".[111][112][113] Οι αντίπαλοι του ωστόσο στην Κροατία επέλεξαν σαν βασιλέα έναν τοπικό ευγενή, τον Πέταρ Σνάτσιτς ο οποίος τον απέτρεψε να κατακτήσει ολόκληρη την Κροατία.[114] Ο Λαδίσλαος Α΄ κάλεσε τον ανεψιό του Άλμο να διοικήσει όλες τις νέες κατακτημένες περιοχές.[115][116] Την ίδια χρονιά ίδρυσε μια νέα επισκοπή στην Κροατική Σλαβονία με έδρα το Ζάγκρεμπ.[117] Η νέα επισκοπή θα υπαγόταν στην Αρχιεπισκοπή του Έστεργκομ στην Ουγγαρία.[118] Ο Λαδίσλαος Α΄ έστειλε επιστολή στον επίσκοπο του Μόντε Καζινό στην οποία του ξεκαθάρισε ότι "δεν μπορούσε να διατηρήσει την αξιοπρέπεια του στην γη χωρίς να υποπέσει σε βαριές αμαρτίες".[119] Ο Μπάλιντ Χόμαν τονίζει ότι αναφερόταν στην σύγκρουση που είχε με τον πάπα Ουρβανό Β΄ ο οποίος είχε δηλώσει ότι αρνείται η Αγία Έδρα να τον αναγνωρίσει ως βασιλέα της Κροατίας επειδή είναι δικό της φέουδο.[120][121][122][123] Σε μία μετέπειτα επιστολή ο Λαδίσλαος Α΄ αναγορεύει τον εαυτό του ως "βασιλέα της Κροατίας και της Μεσσίας".[124][125][126] Οι απόψεις των ιστορικών διίστανται σχετικά με την προέλευση του ονόματος "Μεσσία", ο Φέρεντς Μακ την ταυτίζει με την Μοισία την οποία είχε κατακτήσει από τους Βυζαντινούς.[127] Δεν υπάρχουν άλλα έγγραφα που να δηλώνουν την Ουγγρική κατοχή της Μοισίας, αυτό δείχνει ότι δεν την κατέκτησε ποτέ ή την έχασε αμέσως.[128] Άλλοι ιστορικοί ταυτίζουν την "Μεσσία" με την Βοσνία η οποία βρισκόταν υπό την κατοχή του την εποχή που προχώρησε σε εκστρατεία στην Κροατία.[129]
Η απόκρουση των Κουμάνων
Δηνάριο του Λαδίσλαου Α΄
Οι Κουμάνοι επιτέθηκαν κατόπιν στα ανατολικά σύνορα του βασιλείου, λεηλάτησαν αρχικά την Τρανσυλβανία και κατόπιν τις περιοχές ανάμεσα στους ποταμούς Δούναβη και Τίσα. Οι Κουμάνοι ήταν έτοιμοι να αναχωρήσουν με πλούσια λάφυρα αλλά έφτασε ο Λαδίσλαος Α΄ και τους νίκησε κοντά στον ποταμό Τεμές. Ο Λαδίσλαος Α΄ ζήτησαν από τους Κουμάνους που επέζησαν να ασπαστούν τον χριστιανισμό, η πλειοψηφία τους το δέχτηκε και εγκαταστάθηκαν από τον βασιλιά στο Γιάσαγκ. Οι Κουμάνοι έμαθαν για την ήττα τους και απείλησαν τον Λαδίσλαο Α΄ με εκδίκηση αν δεν ελευθερώσει τους αιχμαλώτους τους. Οι Κουμάνοι προχώρησαν σε νέα επίθεση, οι δύο στρατοί συναντήθηκαν κοντά στο Σεβερίν, ο Λαδίσλαος Α΄ τους συνέτριψε και ο αρχηγός τους Άκος έπεσε στην μάχη.[130] Ο Μακκ θεωρεί ως υποκινητές των Κουμάνων τους Βυζαντινούς, αντίθετα τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" καταγράφουν ως υποκινητές των Κουμάνων τους Ρουθήνους, μια Ρωσική φυλή.[131][132][133] Τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" συνεχίζουν ότι ο Λαδίσλαος Α΄ έκανε κατόπιν επίθεση στους Ρουθήνους, τους ανάγκασε "να ζητήσουν έλεος" και τους "έβαλε να ορκιστούν ότι θα είναι πιστοί απέναντι του".[134][135] Καμιά άλλη πηγή ωστόσο δεν επιβεβαιώνει την επίθεση του Λαδίσλαου Α΄ στους Ρουθήνους.[136] Ο Μπέρνολντ της Κωνσταντίας έγραψε ότι ο δούκας Γουέλφος Α΄ της Βαυαρίας εμπόδισε τον Δεκέμβριο του 1092 μια διάσκεψη που είχε προγραμματίσει ο αυτοκράτορας Ερρίκος Δ΄ με τον Λαδίσλαο Α΄ της Ουγγαρίας.[137] Μια επιστολή του αυτοκράτορα Ερρίκου καταγράφει "την προσωρινή του συμμαχία με τον Λαδίσλαο".[138][139] Ο Πάπας Ουρβανός Β΄ αναφέρει σε κάποια επιστολή του ότι "οι Ούγγροι πρόδωσαν τους βοσκούς της Σωτηρίας τους" υπονοώντας ότι ο Λαδίσλαος Α΄ δεν υποστηρίζει πλέον τον ίδιο αλλά τον Αντίπαπα Κλήμη Γ΄.[140][141] Στις Πράξεις των Βενεδικτίνων μοναχών αναφέρεται ότι ο Λαδίσλαος απαίτησε ότι θα έπρεπε ηγούμενος να ήταν υπάκουος στον ίδιο, με τον τρόπο αυτό αρνήθηκε την ανεξαρτησία της εκκλησίας που είχε ορίσει η Γρηγοριανή Μεταρρύθμιση.[142] Σε μια Σύνοδο που συγκάλεσε ο Λαδίσλαος Α΄ (21 Μαΐου 1091) αναγνώρισε τον πρώτο γάμο ενός κληρικού, αυτό ερχόταν σε αντίθεση με τους εκκλησιαστικούς νόμους που επέβαλαν την αγαμία του κλήρου.[143]
Τελευταία χρόνια
Χρυσό νόμισμα του αυτοκράτορα Σιγισμούνδου με απεικόνιση του Λαδίσλαου Α΄
Ο Λαδίσλαος Α΄ έκανε παρέμβαση σε μια σύγκρουση που ξέσπασε ανάμεσα στον δούκα της Πολωνίας Βλαντίσλαφ Α΄ Χέρμαν και στον νόθο γιο του Ζμπίγκνιεφ υπέρ του τελευταίου.[94] Βάδισε προς την Πολωνία και αιχμαλώτισε τον νόμιμο γιο του Μπολέσλαφ, με τον τρόπο αυτό ανάγκασε τον Χέρμαν να αναγνωρίσει την νομιμότητα του Ζμπίγκνιεφ.[144] Τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" αναφέρουν ότι στην εκστρατεία του στην Πολωνία ο Λαδίσλαος κατέλαβε την Κρακοβία αλλά η πληροφορία αυτή επίσης αμφισβητείται.[145] Τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" αναφέρουν επίσης ότι το Πάσχα του 1095 επισκέφτηκε την Ουγγαρία μια μεγάλη αντιπροσωπεία από τις δυτικές χώρες και ζήτησε από τον Λαδίσλαο Α΄ την συμμετοχή του σε Σταυροφορία στους Αγίους Τόπους.[146][147] Οι θρύλοι που έχουν σχέση με τον Λαδίσλαο λένε ότι αποφάσισε "να πάει εκεί, να πολεμήσει και να πεθάνει στο όνομα του Χριστού".[148] Η ιστορία αυτή αποτελεί πιθανότατα εφεύρεση του μετέπειτα βασιλέως Μπέλα Γ΄ της Ουγγαρίας που σχεδίαζε και ο ίδιος την δεκαετία του 1190 Σταυροφορία στους Αγίους Τόπους.[149] Ο Λαδίσλαος Α΄ δεν προχώρησε σε επίθεση στην Βοημία επειδή δεν ήθελε να ενοχλήσει τον Σβατοπλούκ της Βοημίας και τον Όθων που ήταν γιοι της αδελφής του.[150] Την εποχή που βρισκόταν στην Μοραβία αρρώστησε βαριά, δεν είχε ο ίδιος γιους για αυτό συγκάλεσε Συνέλευση ευγενών και όρισε διάδοχο του τον μικρότερο ανεψιό του Άλμο.[151][152][153] Ο Λαδίσλαος Α΄ πέθανε στα σύνορα της Ουγγαρίας με την Βοημία (29 Ιουλίου 1095).[154] Μια Παπική βούλα του πάπα Πασχάλη Β΄ (1106) σημειώνει ότι τα ΄΄"άγια οστά" αναπαύονται στο Αββαείο του Σομογκυβάρ υπονοώντας ότι τάφηκε στο Σομογκυβάρ.[155] Το 1192 αγιοποιήθηκε από τον πάπα Κελεστίνο Γ΄. Ήταν ένας ευλαβής ιππότης, το ιδεώδες του καιρού του στην Ουγγαρία. Είναι δημοφιλής άγιος στη χώρα του και στις γύρω περιοχές και πολλοί ναοί έχουν αφιερωθεί σε αυτόν.
Θρύλοι
Οι ιστορικοί τονίζουν για αιώνες τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Λαδίσλαου Α΄ στην εδραίωση της χριστιανικής μοναρχίας.[156] Τα Χρονικά τονίζουν τις ηγετικές προσωπικές του ικανότητες να βασιλεύσει επειδή η νομιμότητα του στον θρόνο βρισκόταν πάντοτε υπό αμφισβήτηση.[157] Τα "Πεφωτισμένα Χρονικά" έγραψαν "ο Λαδίσλαος γνώριζε ξεκάθαρα ότι δεν ήταν ο νόμιμος βασιλιάς αλλά έγινε με την δύναμη της ισχύς του".[158][159] Μετά τις νίκες του Λαδίσλαου Α΄ επί των Πετσενέγγων και των Κουμάνων οι νομαδικοί λαοί των Ποντιακών στεπών σταμάτησαν τις επιθέσεις τους στην Ουγγαρία μέχρι την μεγάλη Μογγολική εισβολή (1241).[160] Ο Γκιούλα Κρίστο ότι η Ουγγρική φυλή Σέκελι που ζούσε στα Βαλκάνια εγκαταστάθηκε από τον Λαδίσλαο Α΄ στα ανατολικότερα σύνορα του Ουγγρικού βασιλείου.[161][162] Ο Λαδίσλαος Α΄ πραγματοποίησε την "ιστορική ένωση των βασιλείων της Ουγγαρίας και της Κροατίας" που θα παραμείνει μέχρι τον 20ο αιώνα (1918).[163] Η κατάσταση αυτή ήταν η αρχή μιας μεγάλης εδαφικής επέκτασης που θα καθιερώσει τους επόμενους αιώνες την Ουγγαρία ως κυρίαρχη δύναμη στην Ευρώπη.[164] Ο κάθε νέος βασιλιάς μετά την συνήθη ιεροτελεστία της στέψης του προχωρούσε σε προσκύνημα στο ιερό του Αγίου Λαδίσλαου στο Βάραντ.[165] Ο Λουδοβίκος Α΄ της Ουγγαρίας που έκανε σκληρές προσπάθειες να επεκτείνει το Ουγγρικό βασίλειο στα Βαλκάνια έδειξε ιδιαίτερο σεβασμό στην μνήμη του Λαδίσλαου.[166]
Οικογένεια
Το όνομα της πρώτης συζύγου του δεν είναι γνωστό· είχε τέκνο:
(κόρη), παντρεύτηκε τον Γιαροσλάβ Σβιατοπολκόβιτς των Ρουρικιδών, πρίγκιπα του Βλαντίμιρ-στη-Βολυνία.
Το 1078 ο Λαδίσλαος Α΄ έκανε δεύτερο γάμο με την Αδελαΐδα του Ράινφελντεν, κόρη του Ροδόλφου δούκα της Σουαβίας, διεκδικητή βασιλιά της Γερμανίας και είχε τέκνο:
The Hungarian Illuminated Chronicle: Chronica de Gestis Hungarorum (Edited by Dezső Dercsényi) (1970). Corvina, Taplinger Publishing.
"The Laws of King Ladislas I (1077–1095)". In The Laws of the Medieval Kingdom of Hungary, 1000–1301 (Translated and Edited by János M. Bak, György Bónis, James Ross Sweeney with an essay on previous editions by Andor Czizmadia, Second revised edition, In collaboration with Leslie S. Domonkos) (1999). Charles Schlacks, Jr. Publishers. σσ. 11–22.
Archdeacon Thomas of Split: History of the Bishops of Salona and Split (Latin text by Olga Perić, edited, translated and annotated by Damir Karbić, Mirjana Matijević Sokol and James Ross Sweeney) (2006). CEU Press.
"Bernold of St Blasien, Chronicle" (2008). In Robinson, I. S. Eleventh-Century Germany: The Swabian Chronicles. Manchester University Press. σσ. 245–337.
"Hartvic, Life of King Stephen of Hungary" (Translated by Nora Berend) (2001). In Head, Thomas. Medieval Hagiography: An Anthology. Routledge. σσ. 378–398.
"The letters of Henry IV: Henry thanks Duke Almus for his support and promises him a reward" (2000). In Imperial Lives & Letters of the Eleventh Century (Translated by Theodor E. Mommsen and Karl F. Morrison, with a historical introduction and new suggested readings by Karl F. Morrison, edited by Robert L. Benson). Columbia University Press. σσ. 52–100.
The Deeds of the Princes of the Poles (Translated and annotated by Paul W. Knoll and Frank Schaer with a preface by Thomas N. Bisson) (2003). CEU Press.
The Hungarian Illuminated Chronicle: Chronica de Gestis Hungarorum (Edited by Dezső Dercsényi) (1970). Corvina, Taplinger Publishing.
"The Laws of King Ladislas I (1077–1095)". In The Laws of the Medieval Kingdom of Hungary, 1000–1301 (Translated and Edited by János M. Bak, György Bónis, James Ross Sweeney with an essay on previous editions by Andor Czizmadia, Second revised edition, In collaboration with Leslie S. Domonkos) (1999). Charles Schlacks, Jr. Publishers. σσ. 11–22.
Archdeacon Thomas of Split: History of the Bishops of Salona and Split (Latin text by Olga Perić, edited, translated and annotated by Damir Karbić, Mirjana Matijević Sokol and James Ross Sweeney) (2006). CEU Press.
Bárány, Attila (2012). "The Expansion of the Kingdom of Hungary in the Middle Ages (1000–1490)". In Berend, Nóra (ed.). The Expansion of Central Europe in the Middle Ages. Ashgate Variorum. σσ. 333–380.
Cartledge, Bryan (2011). The Will to Survive: A History of Hungary. C. Hurst & Co.
Curta, Florin (2006). Southeastern Europe in the Middle Ages, 500–1250. Cambridge University Press.
Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers.
Érszegi, Géza; Solymosi, László (1981). "Az Árpádok királysága, 1000–1301 [The Monarchy of the Árpáds, 1000–1301]". In Solymosi, László (ed.). Magyarország történeti kronológiája, I: a kezdetektől 1526-ig [Historical Chronology of Hungary, Volume I: From the Beginning to 1526] (in Hungarian). Akadémiai Kiadó. σσ. 79–187.
Ferdinandy, Mihály (2000). III. Ottó, a szent császár [Otto III, the Holy Emperor] (in Hungarian). Balassi Kiadó.
Fine, John V. A. Jr. (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century. Ann Arbor: University of Michigan Press.
Font, Márta (2001). Koloman the Learned, King of Hungary (Supervised by Gyula Kristó, Translated by Monika Miklán). Márta Font (supported by the Publication Commission of the Faculty of Humanities of the University of Pécs).
Klaniczay, Gábor (2002). Holy Rulers and Blessed Princes: Dynastic Cults in Medieval Central Europe. Cambridge University Press.
Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House.
Kosztolnyik, Z. J. (1981). Five Eleventh Century Hungarian Kings: Their Policies and their Relations with Rome. Boulder.
Kristó, Gyula; Makk, Ferenc (1996). Az Árpád-ház uralkodói [Rulers of the House of Árpád] (in Hungarian). I.P.C. Könyvek.
Lanzi, Fernando; Lanzi, Gioia (2004). Saints and Their Symbols: Recognizing Saints in Art and in Popular Images. Order of Saint Benedict.
László, Gyula (1996). The Magyars: Their Life and Civilisation. Corvina.
Madgearu, Alexandru (2013). Byzantine Military Organization on the Danube, 10th–12th Centuries. Brill.
Magaš, Branka (2007). Croatia Through History. SAQI.
Makk, Ferenc (1994). "I. (Szt.) László". In Kristó, Gyula; Engel, Pál; Makk, Ferenc (eds.). Korai magyar történeti lexikon (9–14. század) [Encyclopedia of the Early Hungarian History (9th–14th centuries)] (in Hungarian). Akadémiai Kiadó. σσ. 394–396.
Makk, Ferenc; Thoroczkay, Gábor (2006). Írott források az 1050–1116 közötti magyar történelemről [Written Sources of the Hungarian History between 1050 and 1116] (in Hungarian). Szegedi Középkorász Műhely.
Manteuffel, Tadeusz (1982). The Formation of the Polish State: The Period of Ducal Rule, 963–1194 (Translated and with an Introduction by Andrew Gorski). Wayne State University Press.
Robinson, I. S. (1999). Henry IV of Germany, 1056–1106. Cambridge University Press.
Steinhübel, Ján (2011). "The Duchy of Nitra". In Teich, Mikuláš; Kováč, Dušan; Brown, Martin D. (eds.). Slovakia in History. Cambridge University Press. σσ. 15–29.
.jpg)
.jpg)
